عوامل فرهنگي- اجتماعي از جمله زيرساخت‌هاي كليدي براي توسعه فناوري به شمار مي‌رود. در اين زمينه "سرمايه‌هاي اجتماعي" بسيار حائز اهميت هستند و در اين خصوص، پژوهش قابل توجهي در كشور صورت نگرفته و شاخص‌هاي مناسبي نيز تدوين نشده است. از جمله معيارهاي كليدي در اين زمينه مي‌توان به ميزان اعتماد به نفس، خوداتكايي، فرهنگ کارآفريني و نوآوري، برتري‌جويي و ميزان اهميت دادن به علم و فناوري (به عنوان عامل برتري)، کارگروهي، وجدان كاري و ... اشاره نمود. هدف اين تحقيق تبيين شاخص‌هاي فرهنگي و اجتماعي مؤثر بر توسعه علم و فناوري و ارزيابي كلي اين عوامل بر حسب اطلاعات موجود در ايران است. بدين منظور ابتدا با مرور ادبيات رويکردهاي مديريت دانش و فناوري و مدل‌هاي سنجش آن و تاکيد بر بعد شناختي دانش ضمني، دو دسته عوامل فرهنگی و سرمايه اجتماعی موثر در توسعه ظرفيت خلق، انتقال و جذب دانش و فناوري شناسايي و سپس شاخص‌هاي کليدي از طريق ارزيابي شاخص‌ها با معيارهاي ارزيابي انتخاب و تحليلي از وضعيت برخي از اين شاخص‌ها در ايران انجام شده است، در نهايت برخي توصيه‌هاي سياستي به منظور تقويت زيرساخت‌هاي فرهنگي - اجتماعي در راستاي توسعه نظام علم و فناوري کشور ارائه شده است. تفاصيل المقالة

در دو دهه گذشته رهنگاري فناوري به يک تکنيک پرکاربرد در کشورهاي توسعه‌يافته در سطوح مختلف بنگاه، صنعت و ملي تبديل شده است. رهنگاشت فناوري مي‌تواند شكل‌هاي مختلفي داشته باشد، اما به طور عمومي نمودارهاي زماني چندلايه‌اي را با هم مقايسه مي‌کند كه باعث مي‌شود بتوان توسعه فناوري را با محرك‌ها و روندهاي بازار مطابقت داد. در اين مقاله سعي شده است با بيان تنوع کاربردها، سطوح کاربرد، شکل‌هاي نمايش، ماهيت فناوري‌ها و رويکردهاي رهنگاشت فناوري، به دسته‌بندي انواع اين روش‌ها پرداخته شود. روش رهنگاري فناوري، روش انعطاف‌پذيري است و مي‌تواند براي اهداف مختلفي بكار رود. در عين حال كه رهنگاشت فناوري اشكال گوناگوني دارد ولي اصول كلي يکساني بر اين روش حاكم است، لذا فرايند ايجاد يك رهنگاشت فناوري از اهميت خاصي برخوردار است که در اين مقاله سعي می گردد به جنبه‌هاي مختلف اين فرايند پرداخته شود. تفاصيل المقالة

امروزه اطلاعات پتنت ها به عنوان یکی از مهمترین منابع اطلاعاتی فنی و تکنولوژیکی شناخته شده است. تحلیل اسناد پتنت ها؛ اطلاعات ارزشمندی را در ابعاد مختلف در اختیار محققان و مدیران مراکز تحقیقاتی قرار می دهد بطوریکه استفاده از تحلیل پتنت در بسياري از كشورهاي پيشرفته صنعتي به عنوان یک ابزار تحلیلی در محیط های تحقیقاتی بسیار رایج شده است. در این مقاله سعی می گردد ضمن بیان اجمالی ویژگی ها و ساختار اطلاعاتی پتنت ها؛ کاربردهای تحلیل پتنت مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد و ضرورت استفاده از ان در مراکز تحقیقاتی کشور تبیین شود. تفاصيل المقالة

فناوري نانو را منشأ تحولات تكنولوژيك و انقلاب صنعتي آينده مي‌دانند و بسياري از كشورها اقدام به توانمندسازي خود در رويارويي با اين فناوري نموده‌اند. اين فناوري در دهه 1980 ميلادي بطور تدريجي وارد صنعت شد و تا اين زمان حجم بالايي از بودجه‌هاي تحقيقاتي را به خود اختصاص داده است. اين فناوري در مراحل اوليه رشد خود است و انجام پيش‌بيني‌هاي دقيق درخصوص روند توسعه و ابعاد آن امكان‌پذير نيست ولي نمي‌توان نسبت به تحولات ناشي از آن در كشور بي‌توجه بود. در اين مقاله تلاش گرديده است ضرورت توسعه فناوري نانو در كشور مورد بررسي قرار گيرد و در اين زمينه سه عامل تأثيرگذاري فرصت‌هاي اقتصادي، سياستهاي تجاري‌سازي و حقوق مالكيت فكري مورد شناسايي و بررسي قرار گرفته است. تفاصيل المقالة

نقشه جامع علمی کشور را مجموعه ای هماهنگ، پویا و منسجم از اهداف، سیاست ها و الزامات تحول راهبردی علم، فناوری و نوآوری می دانند ککه نقه راه تحقق اهداف چشم انداز 20 ساله کشور خواهد بود. فناوری در این نقشه به عنوان یک ابزار توانمند و عامل اصلی تولید ثروت از اهمن ویژه ای در چرخه نوآوری تجاری سازی عم برخوردار است. در این مقاله با توجه به اهمین موضوع فناوری، برخی از مهم ترین ملاحظات، کارکردها و مفاهیم فناوری در راستای تدوین نقشه جامع علمی کشور تشریح می شود. تفاصيل المقالة