المقاله
1 -
آموزههای اخلاقی در شعر عصر سامانی
فصلنامه پژوهشهای اخلاقی (انجمن معارف اسلامی ایران)
,
العدد 47
,
السنة
12
,
بهار
1401
سامانیان نخستین سلسله ایرانی پس از اسلام هستند که بهصورت جدی در پرورش شعر و ادبیات فارسی کوشیدند از معروفترین شاعران این دوره میتوان به رودکی، شهید بلخی، دقیقی، ابو شکور و کسایی، رابعه، ربنجنی اشاره کرد. از مضامین پرکاربرد در آثار ادبی عصر سامانی، اخلاق و موضوعات اند
أکثر
سامانیان نخستین سلسله ایرانی پس از اسلام هستند که بهصورت جدی در پرورش شعر و ادبیات فارسی کوشیدند از معروفترین شاعران این دوره میتوان به رودکی، شهید بلخی، دقیقی، ابو شکور و کسایی، رابعه، ربنجنی اشاره کرد. از مضامین پرکاربرد در آثار ادبی عصر سامانی، اخلاق و موضوعات اندرزی است که در این دوره بدان توجه زیاد شده است. پرداختن به آموزههای اخلاقی در شعر این دوره میتواند مخاطب را نسبت به مردم و اخلاق آنها در دوره سامانی آگاه کند. ازآنجاکه تاکنون کاری جدی در مورد آموزههای اخلاقی در خصوص شاعران این عصر که اغلب شاعران بی دیوان هستند صورت نگرفته این پژوهش ضروری به نظر میرسد. از مقاله حاضر به بررسی برخی از مباحث چون عدالت، دانشاندوزی، خرد، صبر، بخشش و بخشایش، آزادمنشی و مناعت طبع و ... با رویکرد توصیفی تحلیلی پرداخته است و به این نتیجه دستیافته است که شاعران این عصر به بیان مضامین اخلاقی تلاش کردهاند این دوره فقر ناپسند شمردهشده، در عوض دریافت هدایا به شخص مظطر وام پرداخت میشود واقعیتگرایی سبب توصیفات جزییات طبیعت یا واقعیات حالات جسمی شاعر در شعر این دوره مشاهده میشود و خردورزی بهجای خرافه در اشعار عدهای از سرایندگان بهویژه در اشعار ابو شکور با بسامد فراوان دیده میشود.
تفاصيل المقالة