<p>حضور سازند آواری فراقان (پرمين پيشين، ساكمارين) در رخنمون&zwnj;های متعدد در زاگرس و برخی چاه&zwnj;های حفاری شده در خلیج&zwnj;فارس از وجود یک سیستم آواری گسترده در شمال شرقی ورقه عربی حکایت دارد. مرز زیرین این سازند با سازند ماسه&zwnj;سنگی زاکین (دونین) ناپیوسته و مرز بالایی آن با سازند دالان (پرمین) به&zwnj;صورت تدریجی است. در این مطالعه سازند فراقان در يكي از چاه&zwnj;هاي بخش مركزي خليج&zwnj;فارس و بر اساس مقاطع&zwnj;نازك تهيه شده از خرده&zwnj;حفاری مورد بررسي قرار گرفته است. سازند فراقان در منطقه مورد بررسی، شامل پتروفاسيس&zwnj;هاي كوارتز&zwnj;آرنايت، سيلتستون ماسه&zwnj;اي و رس&zwnj;سنگ ماسه&zwnj;اي و ريزرخساره&zwnj;هاي گلسنگ آهكي، وكستون بايوكلستي و پكستون بايوكلستي است. بر اساس مشخصات رسوب&zwnj;شناسی یک محيط ساحل خطي شامل زيرمحيط&zwnj;هاي دشت سيلابي، ساحلي و دور از ساحل برای این سازند تعیین شده است. عوارض اصلي دياژنتیکی در این سازند شامل فشردگي، انحلال، سیمانی شدن، نوشكلي، سريسيتي&zwnj;شدن و دولوميتي&zwnj;شدن &zwnj;است. ناهمنگی در ترکیب سنگ&zwnj;شناسی و تنوع شرايط محيطي و عوارض دیاژنتیکی شرایط مساعدی برای مطالعه ذخیره هیدروکربور در این سازند ایجاد نموده است.</p> تفاصيل المقالة

سازند چلکن در زمان پلیوسن زیرین و میانی تشکیل شده و در برش جوارم (جنوب شهرستان قائم‌شهر) دارای ماهیت آواری است. این سازند از سه مجموعه کنگلومرایی، ماسه‌سنگی و گلسنگی تشکیل شده است که در بیشتر بخش ها در توالی‌های ریزشونده به سمت بالا مرتب شده‌اند. ماهیت ریزشونده به بالای توالی‌های رسوبی و ویژگی های رسوب‌شناسی و ساختارهای رسوبی نشان می‌دهد سازند چلکن در یک محیط رودخانه ای تشکیل شده است. رخساره‌های کنگلومرایی بیشتر ماهیت دانه‌پشتیبان، رخساره‌های ماسه‌سنگی ماهیت آرنایتی (کوارتز و لیتیک آرنایت) و رخساره‌های گلسنگی ماهیت آواری-کربناتی دارند. با توجه به ساخت های موجود، جهت جریان‌های قدیمی رو به شمال است. تفاصيل المقالة

این مقاله با بیان تفاوت های اساسی بین رخساره‌های خشکی‌زاد و آواری، محدود بودن مطالعات خاستگاه به رخساره‌های خشکی‌زاد را مورد تاکید قرار می‌دهد. با علم بر حضور رخساره‌های دانه درشت، دانه متوسط و دانه ریز در بیشتر توالی‌های رسوبی خشکی زاد و تفاوت در مشخصه‌های بافتی و کانی‌شناختی و روش‌های مطالعه آنها و تفاوت احتمالی خاستگاه این رخساره‌ها، مراحل اساسی و ضروری در مطالعه این رخساره‌ها برای تعیین خاستگاه رسوبی مورد بررسی قرار گرفت. در توضیح این مراحل مثال هایی از سازندهای خشکی زاد ایران مرکزی (سازند سرخ بالایی) و شمال غرب ایران (سازند زیور) ارائه شده است. نقش دیاژنز، تغییر شکل های ساختاری و جغرافیای دیرینه در مطالعات خاستگاه بررسی و اهمیت آنها در این نوع مطالعات توضیح داده شد. در انتها نحوه کنترل صحت تفاسیر ارائه شده برای توالی رسوبی مورد مطالعه نیز بحث شده است. تفاصيل المقالة