از جمله مسائل حوزه استعاره که همواره محل مناقشه بوده، استعاره مکنیه است. در آثار اولیه بلاغی از این ‏ساختار خبری نیست ؛ در مرحله بعد، محققی چون جرجانی به بحث درباره این موضوع می پردازد، ولی نامی بر ‏آن نمی نهد. همزمان با ضرب این اصطلاح، نزاع بر سر درستی آن نیز آغاز شد، عده ای استعاره بودن آن را ‏نپذیرفتند، برخی آن را در زمره تشبیه مضمر دانستند‎ ‎و گروهی هم فقط نظر دیگران را تکرار کرده اند؛ عده ای‎ ‎هم در دوره اخیر تلاش کرده اند با طرح مسأله تشخیص، اختلافات موجود را حل کنند، ولی در نهایت اذعان می ‏نمایند اصطلاح استعاره مکنیه عامتر از تشخیص است و شمول بیشتری دارد.‏ در مقاله حاضر ضمن بررسی، تحلیل و نقد این اصطلاح در آثار بلاغی، به ترتیب تاریخی، نشان داده ایم ‏پژوهشگران بلاغی بیش از توجه به تعریف استعاره و تمرکز بر چگونگی استعاره مکنیه از نظر اصطلاح شناختی یا ‏ترمینولوژیک، آن را از نظر لغوی مد نظر داشته اند در حالیکه بر مبنای تعریف سکاکی و برخی دیگر از بلاغیون، ‏‏« استعارگی» این ساختار پذیرفتی است؛ هرچند نمی توانیم قیدهایی مانند «تخییلیه» را بپذیریم. همچنین می ‏توان از تشخیص، استعاره تبعیه و جاندارانگاری به عنوان شاخه های این استعاره یاد کرد نه جایگزین های آن.‏ تفاصيل المقالة