پژوهش زبان و ادبیات فارسی
,
العدد41,السنة
14
,
تابستان
1399
عبدالقاهر جرجانی از دانشمندان بلاغت و نحویون بنام سده پنجم است که بیشتر با نظریۀ «نظم» و «معنای معنا» شناخته میشود. دو کتاب ارزشمند او، «اسرارالبلاغه» و «دلایل الاعجاز»، در تبیین و ریشهیابی مباحث زیباییشناسی سخن است. گرچه او در بیان سازههای مؤثر در زیبایی، بیشتر ب أکثر
عبدالقاهر جرجانی از دانشمندان بلاغت و نحویون بنام سده پنجم است که بیشتر با نظریۀ «نظم» و «معنای معنا» شناخته میشود. دو کتاب ارزشمند او، «اسرارالبلاغه» و «دلایل الاعجاز»، در تبیین و ریشهیابی مباحث زیباییشناسی سخن است. گرچه او در بیان سازههای مؤثر در زیبایی، بیشتر به تشبیه، تمثیل، استعاره و مجاز میپردازد، روشی که برای تحلیل ارزش زیباییشناختی پیمیگیرد و عواملی که در زیبایی صور خیال ذکرشده بیان میکند، میتواند راهی برای پژوهش دربارۀ دیگر آرایههای سخن باشد. در این پژوهش بر پایه روش توصیفی- تحلیلی و بر پایه نظریات جرجانی، به تحلیل کارکرد تضاد و تقابل در زیباییشناسی غزلیات عطار پرداخته میشود. این جستار روشن خواهد ساخت که آنچه از دید جرجانی سببساز زیبایی است، در نمودهای گوناگون ظهور عنصر تضاد و تقابل در تصویر ادبی (همچون تضاد و طباق، انواع پارادوکس و...) وجود دارد و بر اساس این، تضاد از سازههای توانبخش ادبیت متن به شمار میرود.
تفاصيل المقالة
رایمگ
يقوم نظام رایمگ بتنفيذ جميع عمليات الاستلام والتقييم والحكم والتحرير وتخطيط الصفحة والنشر الإلكتروني للمجلات العلمية.