رمان دفاع مقدس یکی از گونه‌های برجسته در حوزة ادبيات داستانی ايران است. برخي از نويسندگان متعهد دفاع مقدس با رویکردی رئالیستی، ارائۀ تصاويري عيني از جنگ ايران و عراق را محور كار خويش قرار داده انـد و به خلق آثار ساده و بدون پيچيدگي روی آورده اند. بررسي‌ها نشان مي‌دهد که اغلب نویسندگان واقع‌گرای دفاع مقدس در آثارشان از مؤلفه هایی چون شخصیت های عینی، تسلسل روایی، زاویۀ دید واحد (اول شخص و سوم شخص)، پیرنگ مبتنی بر روابط علّی و معلولـی، زمان و مکان ملموس و مشخص سود می جویند تا بر وجه واقع‌نمایی و حقيقت‌مانندي اثر بيفزايند و پيام خود را به گوش مخاطب برسانند. رویکرد روش شناسی این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و واحد تحلیل، ساختار رمان های واقع‌گرا در حوزۀ دفاع مقدس با مطالعة موردي سه رمان زمين سوخته (احمد محمود)، تركه هاي درخت آلبالو (اکبر خلیلی) و سفر به گراي 270 درجه (احمد دهقان) و با تأكيد بر عناصر داستاني شخصيت، روايت و زاويۀ ديد، پيرنگ و زمان و مكان است. تفاصيل المقالة

در طول تاریخ زبان فارسی، نویسندگان بزرگی ظهور کرده اند و آثار گوناگونی برجای نهاده اند. از حدود قرن چهارم هجری که آثاری از نثر فارسی به جای مانده است تا به امروز، کمتر موضوعی از مسائل حکمی، کلامی، عرفانی، ادبی، علمی و... است که در آن زمینه، کتاب یا کتاب هایی نوشته نشده باشد. در ديباچۀ اين آثار، علاوه بر ارائة اطلاعات گاه به گاه از نويسنده، هم عصرانش، محتواي كلي اثر و... غالباً از ضرورت و سبب تأليف سخن به ميان مي آيد که در شرحي کوتاه، انگیزه و دلیل نگارش آن به نوعی توجیـه و تعلیل مي شود. سؤال اصلی جستار حاضر این است که «دلیل واقعی تألیف این آثار از دیدگاه نویسندگان آنها چیست؟» نویسندگان با بررسی یکصد و پنجاه اثر از معروف-ترین آثار منثور فارسی در موضوعات و ژانرهای مختلف، به داده هایی دست یافتند و آنها را در چند دسته طبقه بندی کردند. حاصل کلّی آن است که بیشتر این آثار به دستور یا درخواست کسی نوشته شده و کمتر بنا بر عزم و خواست خود نویسنده بوده است. این امر بیشتر دلایل شخصی، اجتماعی، اقتصادی و حتّی سیاسی داشته است که سعی شده در این پژوهش به این چرایی ها و دلایل آن پرداخته شود. تفاصيل المقالة