کوتاه‌سازی نام‌های خاص در میان ایرانیان امری متداول است و عوامل گوناگونی در فرایند کوتاه‌سازی نام‌ها دخیل‌اند. این نوشتار بر آن است تا توصیفی از این فرآیند ارائه دهد و از میان متغیرهای دخیل، نقش عامل جنسیت در این فرآیند و محدودیت‌های واجی در نام‌های کوتاه‌شده را بررسی و تحلیل کند. رهیافت این پژوهش به مقولة کوتاه‌سازی نام‌ها، می‌تواند نمونه‌ای از برهم‌کنش دو دانش صرف و جامعه‌شناسی زبان باشد. برای انجام این پژوهش، نمونه‌ها از میان 790 نام خاص در زبان فارسی انتخاب شده‌اند که از میان آنها، 330 مورد نام‌های پسرانه و 460 مورد نام‌های مربوط به دختران است. نمونه‌های منتخب، از وب‌سایت رسمی سازمان ثبت احوال ایران استخراج شد. معیار انتخاب نمونه‌ها، بسامد بالا و نیز تک‌بخشی بودن نام‌ها بود؛ بدین معنا که از نام‌های نادر و کم‌کاربرد و نیز نام‌های دوبخشی که متشکل از دو نام مجزا بودند، در این پژوهش استفاده نشد. چهارچوب نظری به ‌کار رفته در این پژوهش، نظریة بهینگی است. بر اساس این نظریه، نام‌های کوتاه‌شده بررسی و تحلیل شده‌اند. نتایج نشان‌دهندة آن است که کوتاه‌سازی نام‌های خاص در زبان فارسی، برخلاف تصور رایج، کمتر قابل پیش‌بینی است. همچنین از دیگر یافته‌های مهم می‌توان به این نکته اشاره کرد که هر چند کوتاه‌سازی، فرایندی صرفی است، بیش از واحدهای‌ صرفی، واحدهای واجی را در برمی‌گیرد. بخش‌های حذف‌شده در این فرایند به ‌لحاظ اندازه و جایگاه بسیار متنوع است و واژه‌هایی که طی فرایند کوتاه‌سازی در صرف زبان فارسی به وجود می‌آیند، معمولاً به‌ لحاظ واجی بی‌قاعده‌اند. افزون بر موارد پیش‌گفته، تحلیل داده‌های این پژوهش نشان می‌دهد که جنسیت نیز از جمله متغیرهای تأثیرگذار بر کوتاه‌سازی نام‌های خاص در زبان فارسی است. تفاصيل المقالة

نظامی گنجه‌ای همواره به عنوان یکی از بزرگ‌ترین خالقان آثار داستانی گنجینۀ ادب فارسی به شمار آمده است، با این همه، آثار پژوهشی در زمینه شناخت ساز‌و‌کار قصه‌گویی و داستان‌پردازی او بسیار اندک و انگشت‌شمارند. از سوی دیگر، معدود پژوهش‌های صورت گرفته نیز همّ خود را مصروف توصیف زندگی نظامی و تشریح نکته‌های ادبی و دقایق معانی اشعار وي کرده‌اند، اما در عرصه‌های دیگری همچون کند‌و‌کاو در زمینۀ شیوه یا شیوه‌های قصه‌گویی نظامی و باز نمودن مایه‌های اندیشه او، هنوز هم جای خالی بسیار احساس می‌شود، كه همین مسئله انگیزه بررسی الگوهای قصه‌گویی و روایت در آثار نظامی را در نگارندگان این مقاله به وجود آورده است. به منظور انجام این پژوهش، از میان «گنج»های پنج‌گنج نظامی، منظومه هفت‌پیکر برگزیده شد، زیرا به لحاظ شیوۀ قصه‌گویی و برخورداری از جنبه‌های نمایشی از دیگر «گنج»ها بویژه لیلی و مجنون و خسرو و شیرین متمایز است. بر همین اساس، در این مقاله کوشش بر آن بوده است تا با بهره‌گیری ازاصول و روش‌های پیش اندیشیدۀ مستتر در دو رهیافت بنیادی نقد امروز، ساختگرایی و نشانه‌شناسی، جنبه‌های نمایشی و داستانی هفت‌پیکر مورد تحلیل و موشکافی قرار گیرد. هدف از این کار در مرتبه نخست، ارائه شگردها و فنون داستان‌سرایی و شناخت عناصر نمایشی هفت‌پیکر و در مرتبه بعد فراهم آوردن امکان استفاده از آثار نظامی، در اقتباس‌ها و آثار داستانی و نمایشی جدید است. برای دستیابی به این هدف، جنبه‌های نمایشی موجود در این اثر در چهارچوب مطالعات مربوط به شخصیت‌شناسی، موقعیت نمایشی، کشش، کنش و واکنش، تعلیق و شخصیت‌های کنش‌گر بررسی شده‌اند، تا هرگونه اقتباس و برداشت تازه و علمی‌از این اثر برای اهدف نمایشی چهارچوبی علمی‌داشته باشد. تفاصيل المقالة

استفاده روزافزون از تلفن همراه در جامعه امروز، با توجه به امكاناتي كه خدمات آن در اختيار مي‌گذارد، ارتباطات فردي و كلامي ما را دگرگون كرده است. ارزاني نسبي خدمات پيام كوتاه نسبت به مكالمات، در كنار امكان ارسال گروهي پیام به تعداد زياد باعث شده است كه فرهنگ جديدی در استفاده از پيام كوتاه به ويژه در ميان جوانان پديد آيد و تلفن همراه عملاً به رسانه‌اي مكتوب مبدل شود. اين پژوهش با توجه به اهميت اين شيوه نوين ارتباطي، به بررسي يكي از مهم‌ترين كاركرد‌هاي استفاده از پيام كوتاه يعني طنزهاي ارسالي می‌پردازد و عوامل اصلي ايجاد طنز را بررسي مي‌كند. هدف آن است که رایج‌ترین کاربردهای طنز و گرایش‌های غالب ناظر بر شکل‌گیری این گونه شوخی‌ها از منظر تجزیه و تحلیل کلام بررسی شود. نويسندگان با بررسی داده‌های موجود دریافتند که در شمار بیشتری از پیامک‌های ارسالی اصول همکاری گرایس به صور مختلفي نقض ‌شده‌اند. تفاصيل المقالة