المقاله
1 -
بررسی ویژگیهای فرمی سطح زمین براساس شاخصهای مورفومتری و با استفاده از GIS (مطالعه موردی: حوضۀ آبخیز فهلیان) (مقاله پژوهشی)
جغرافیا (فصلنامه علمي ـ پژوهشي و بين المللي انجمن جغرافيايي ايران)
,
العدد 68
,
السنة
19
,
بهار
1400
تحلیل ویژگیهای فرمی سطح زمین که میتواند متأثر از عوامل اقلیمی، هیدرولوژیکی، خصوصیات ذاتی سازندها و فعالیتهای نئوتکتونیک باشد نقش مهمی در شناخت خصوصیات فیزیکی حوضۀ آبخیز دارد. از طرفی شناخت خصوصیات فیزیکی حوضۀ آبخیز از اولین گامهایی است که در بررسیهای مورفولوژیکی و
أکثر
تحلیل ویژگیهای فرمی سطح زمین که میتواند متأثر از عوامل اقلیمی، هیدرولوژیکی، خصوصیات ذاتی سازندها و فعالیتهای نئوتکتونیک باشد نقش مهمی در شناخت خصوصیات فیزیکی حوضۀ آبخیز دارد. از طرفی شناخت خصوصیات فیزیکی حوضۀ آبخیز از اولین گامهایی است که در بررسیهای مورفولوژیکی و هیدرولوژیکی ضرورت دارد. این پژوهش سعی دارد که با استفاده ازشاخص های مورفومتریک وضعیت شکلی سطح زمین در حوضه آبخیز فهلیان را مورد بررسی قرار دهد. به همین منظور 6 شاخصهای ژئومورفومتریک؛ انحنای کل، انحنای نیمرخ، انحنای سطح، شاخص TRI، شاخص TPI و شاخص TWI انتخاب و با استفاده از روابط مربوط به هر شاخص و با بهرهگیری از اکستنشنهای مربوطه در نرمافزار ArcGis 10/3 نقشههای هریک از این شاخصها تهیه شد. نتایج حاصل از محاسبه انحنای کل نشان میدهد که بیش از نیمی از سطح حوضه(80/52) دارای انحنای مقعر و 20/47 درصد آن از انحنای محدب برخوردار میباشد. همچنین حد پایین و بالا برای انحنای سطح به ترتیب 99/2- و 96/3 و برای انحنای نیمرخ به ترتیب 87/4- و 2/4 بدست آمد. بر همین اساس حد پایین و بالای شاخص TPI که حالت گودی و برآمدگی را از یکدیگر تفکیک میکند، به ترتیب 2/4-> و 6 < محاسبه شد. مقادیر شاخص TRI که به نوعی اختلاف ارتفاع یک پیکسل با هشت پیکسل مجاور خود میباشد از 0 تا 14< محاسبه شد. و در نهایت مقادیر شاخص TWI که نشاندهندۀ وضعیّت رطوبت خاک میباشد به ترتیب از 5/1-> تا 5/5< محاسبه گردید. درصد مساحت هر یک از مقادیر این شاخصها در سطح حوضه که در نتایج حاصل از این تحقیق بدست آمد میتواند در برنامهریزی مختلف مربوط به حوضه آبخیز از جمله فرسایش و رسوب، طبقه بندی لندفرم ها، شناسایی و معرفی مناطق درگیر با خطر زمینلغزش، مطالعه سیلاب، بررسی و مطالعه منابع آب زیرزمینی و ... مورد استفاده قرار گیرد.
تفاصيل المقالة