در زون هزار مسجد-كپه داغ، توده هاي كارستي متعددي وجود دارد كه هرگونه تحقيقات كارست ژئومورفولوژي بر روي آنها مي تواند به لحاظ زمين شكل هاي كارست، آبخوان هاي آهكي، ارتباط لندفرم هاي كارستي با سيستم هيدروليك كارست و كاربري و مديريت سرزمين در اين قلمروها حائز اهميت باشد. این پژوهش با هدف شناسایی و طبقه بندی اشکال کارستی حوضة كلات انجام می شود و نقش مهمی در پروژه های مديريت سرزمين در مناطق کارستی خواهد داشت. ابزار تحقيق شامل نقشه هاي توپوگرافي، ‌زمين شناسي، عكس هاي هوايي، تصاوير ماهواره اي، مدل رقومي ارتفاع(DEM) و ‌نرم افزارARC GIS مي باشد. پس از مرزبندي حوضه مورد مطالعه و شناسايي اشكال كارستي آن، از روش هاي طبقه بندي سويجيك، والتهام ، كماتينا و هراك جهت طبقه بندي اشكال كارستي اين حوضه استفاده شد. اشكال كارستي این حوضه از تنوع بالايي برخوردار بوده و انواع كارنها، دولين ها، دره هاي كارستي و چشمه هاي كارستي را شامل مي شوند. مطالعه اشكال كارستي حوضه كلات مشخص نمود براساس طبقه بندي سويجيك، اين اشكال در رديف كارست هاي انتقالي، براساس طبقه بندي والتهام و فوكس در رديف كارست هاي جوان، براساس طبقه بندي كماتينا در رديف كارست هاي ناوديسي و براساس طبقه بندي هراك در رديف كارست هاي كوهزايي قرار مي گيرد تفاصيل المقالة

چكيده فرايند تحول كارست، فرايندي پيچيده و متأثر از متغیرهای گوناگون است . شناخت عوامل مؤثر در توسعه و پهنه بندي تحول كارست در زمينه مطالعات مربوط به مدیریت سرزمین و منابع كارست داراي جايگاه ويژه اي است. هدف از اين پژوهش ارزيابي و پهنه بندي پتانسيل توسعه كارست در حوضه كوهستاني كلات در استان خراسان رضوي با استفاده از روش AHP مي باشد. در اين تحقيق با روش تحلیل سلسله مراتبی، لايه هاي اطلاعاتي ليتولوژي، فاصله از گسل شيب، جهت شيب، ارتفاع، فاصله از آبراهه ، فاصله ازگسل و كاربري اراضي به عنوان نقشه هاي عامل درنظرگرفته شدند. همچنين به منظور استخراج مدل پتانسيل توسعه كارست، لايه هاي فوق در محيط GIS فراخواني شد. لايه هاي اطلاعاتي مختلف با اعمال قضاوت كارشناسي و بازديدهاي ميداني به صورت نقشه هاي معيار طبقه بندي شدند. درنهايت با توجه به وزن به دست آمده نقشه پهنه بندي توسعه كارست بدست آمد. نتايج حاصله نشان كه از كل مساحت حوضه كلات، 04/19 درصد در طبقه كمتر توسعه يافته، 57/24 درصد در طبقه توسعه نيافته،‌ 88/42درصد در طبقه متوسط و 38/14 درصد در طبقه توسعه يافته قرار گرفته است.ازاينرو، عامل ليتولوژي منطقه با ارزش 53/0 بيشترين وزن و مهمترين عامل كنترل كننده پتانسيل توسعه كارست در منطقه موردمطالعه بوده است و عامل كاربري اراضي باارزش 01/0 كمترين وزن را به خود اختصاص داده است كه كمترين تأثير را در كارست زايي كنوني حوضه به خود اختصاص داده است. نتايج نشانگر آن است كه به ترتيب عوامل زمين شناسي، ارتفاع، توپوگرافي و فاصله از آبراهه مهمترين نقش را در توسعه كنوني كارست در اين منطقه داشته اند. تفاصيل المقالة