بررسی محیط ژئوتکتونیکی پریدوتیت¬های منطقه آبدشت، جنوب شرق استان کرمان با استفاده از شیمی اسپینل
الموضوعات :طیبه رودباری 1 , محسن موذن 2 , سید حسام‌الدین معین زاده 3 , عبدالمجید آهنگری 4
1 - دانشگاه تبریز
2 - دانشگاه تبریز
3 - دانشگاه تبریز
4 - دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه شهید چمران اهواز
الکلمات المفتاحية: دونیت اسپینل سوپراسابداکشن آبدشت کرمان.,
ملخص المقالة :
پریدوتیت از عمده سنگ های تشکیل دهنده مجموعه افیولیتی آبدشت در جنوب ایران است. پریدوتیت های این مجموعه افیولیتی بیشتر از نوع دونیت و هارزبورژیت است. مهم‌ترین کانی های اولیه پریدوتیت ها الیوین، ارتوپیروکسن، اسپینل و مقدار بسیار کمی کلینوپیروکسن هستند. مطالعه شیمی اسپینل ها در این پریدوتیت ها نشان می دهد که ترکیب آنها بر اساس اعضای نهایی اسپینل بین Spl0.4 Chr0.57 Mag0.03تا Spl0.46 Chr0.51 Mag0.03 در نوسان است. عدد کروم (Cr#) اسپینل در پریدوتیت های آبدشت در حدود 73/0 تا 92/0 است و مقادیر آلومینیوم آن ها 61/3 تا 29/11 wt% است. بررسی شیمی کانی ها با استفاده از نتایج میکروپروب نشان می دهد که این کانی ها باقیمانده هایی از گوشته هستند و مقادیر بالای Cr، تهی شدگی پریدوتیت ها را نشان می دهد. بر اساس شیمی اسپینل مشخص شد که پریدوتیت های مورد مطالعه در محیط فرافرورانش (Supra-subduction) تشکیل شده اند و محدوده fore-arcبا ویژگی boninite را نشان می دهند.
-Agard, P., Moine, P., Gerber, W., Omrani, J., and Molinaro, M., 2006. Transient¸ syn-obduction exhumation of Zagros blueschistsinferred from P-T-deformation time- kinematic constraints Implications for Neotethyan wedge dynamics. Journal of Geophysical Research, 111¸ B11401¸ doi:10.1029/2005JB004103.
-Ahmadipour H., 2000. Petrology and geochemistry of Soghan and Abdasht ultramafic-mafic complexes, north-west of Dowlatabad Baft. Ph.D thesis , T.M.U. 430 p.
-Arai, S.,1994. Characterization of spinel peridotites by olivine–spinel compositional relationships: review and interpretation. Chemical Geology, 113, 191– 204.
-Bloomer, S.H., and Fisher, R.L.,1987. Petrology and geochemistry of igneous rocks from the Tonga trench – a non-accreting plate boundary. Journal of Geology, 95, 469–495.
-Bloomer, S.H., and Hawkins, J.W.,1983. Gabbroic and ultramafic rocks from the Mariana trench: an island arc ophiolite. In: Hayes, D.E. (Ed.), The Tectonics and Geologic Evolution of Southeast Asian Seas and Islands: Part II, AGU Geophysical Monograph. American Geophysical Union, 23, 294–317.
-Bonavia F.F., Diella V., and Ferrario A.,1993. Precambrian podiform chromitites from Kenticha Hill, southern Ethiopia. Economic Geology 88, 198-202.
-Deer, W. A., Howie, R. A., and Zussman, J., (1992).An Introduction to the Rock Forming Minerals, Second ed. Longman Scientific and Technical. 696.
-Dick, H.J.B. and Bullen, T.,1984. Chromian spinel as a petrogenetic indicator in abyssal an dalpine-type peridotites and spatially associated lavas. Contributions to Mineralogy and Petrology 86, 54-76.
-Ghasemi, H.,2000. Petrology, Geochemistry and the origin of ore minerals in the ultramafic-mafic Sikhoran complex, SE Iran. Ph.D. Thesis, Tarbiat Modares University of Iran 143, 431-438.
-Ghasemi, H., Juteau, T., Bellon, H., Sabzehei, M., Whitechurch, H., and Ricou, L. E.,2002. Themafic- ultramafic complex of Sikhoran (Central Iran) : A Polygeneticophiolite complex. Comptes Rendus Geoscience, 334, 431-438.
-Hirose, K., Kawamoto, T.,1995. Hydrous partial melting of lherzolite at 1 GPa; the effect of H2Oon the genesis of basaltic magmas. Earth and Planetary Sciences Letters 133, 463–473.
-Ishii, T., Robinson, P. T., Maekwa, H., and Fisker, R.,1992. Petrological studies of diapiricserpentinite seamounts in the Izu-Ogasawara-Mariana fore arc. Leg 125, Proceedings of the Ocean Drilling Program, Scientific Results, 125, 445-485.
-Irvine T. N.,1967. Chromian spinel as a petrogenetic indicator, part 2.Petrologic applications.Canadian Journal of Earth Sciences, 4,71-103.
-Kamenetsky, V.S., Crawford, A.J., and Meffre, S.,2001. Factors controlling chemistry of magmaticspinel: an empirical study of associated olivine, Cr-spinel and melt inclusions fromprimitive rocks. Journal of Petrology, 42, 655–671.
-Kepezhinskas P.K., Taylor R.N., and Tanaka H., 1993. Geochemistry of plutonic spinels from theKamchatka arc: comparisons with spinels from other tectonic settings.Mineralogical Magazine, 57, 575–589.
-Mehdipour ghazi, J., Moazzen, M., Rahgoshay, M. And Shafii Moghadam, H., 2010. Mineral chemical composition and geodynamic significances of peridotites from Nain ophiolite, central Iran. Journal of Geodynamics, 49, 261-270.
-Mehdipour ghazi, J., Moazzen, M., Rahgoshay, M. And Shafii Moghadam, H., 2012.Geochemical characteristics of basaltic rocks from the Nain ophiolite (Central Iran); constraintas on mantle wedge source evolution in an oceanic back are basin and a geodynamical model. Tectonophysics, 574-575, 92-104.
-Moinzadeh, H., 2007. Petrology and mineralogy of high pressure complex of Soghan and Abdashtareas, SE Kerman, Iran. Ph.D. These. Shahid Bahonar University of Kerman, 182, 431-440.
-Oberhänsli, R., Bousquet, R., Moinzadeh, S. H., Moazzen, M., and Arvin, M., 2007. The field ofstability of blue jadeite: A new occurrence of jadeitite at Sorkhan, Iran, as a case study.The Canadian Mineralogist, 45, 1501-1509.
-Parkinson, I. J. and Pearce, J. A., 1998. Peridotites from the Izu-Bonin-Mariana forearc (ODP Leg125): evidence for mantle melting and melt–mantle interaction in a suprasubduction zone setting. Journal of Petrology, 39, 1577–1618.
-Pearce, J. A., Lippard, S. J., and Roberts, S., 1984. Characteristics and tectonic significance of supra-subduction zone ophiolites. In: Kokelaar, B. P. and Howell, M. F. (eds.). Marginal basin geology. Geological Society of London, Special Publication, 16, 77-94.
-Sabzehei¸ M., 1974 . Les melanges ophiolitiques de la region ďEsfanageh (Iran meridional). Etudepetrologique et structurale¸ l’nterpretation dans le cadre Iranien . Ph.D thesis¸University. Grenoble¸ France¸ 306.
-Sabzehei, M., M. Berberian, J. Roshanravan, H. Azizan, M. Nazemzadeh, N. Alavi- Tehrani, A. Houchmand-zadeh, M.A.A. Nowgole-Sadat, and M. Maiidi, geological map of Hajiabad., 1994: 1/250.000 scale, Geological survey of Iran.
-Shervais, J.W., 2001. Birth, death, and resurrection: the life cycle of suprasubdaction zoneophiolithes . Geochemistry, Geophysics,2,2000GC000080.
-Sobolev, A. V., and Danyushevsky, L.V., 1994. Petrology and geochemistry of boninites from thenorth termination of the Tonga Trench: constraints on the generation conditions ofprimary high-Ca boninite magmas: Journal of Petrology, 35, 1183-1211.
-Van der Laan, S. R., Arculus, R. J., Pearce, J. A., and Murton, B. J., 1992. Petrography, mineral/chemistry, and phase relations of the basement boninite series of site 786, Izu- Boninforearc. In: Fryer, P., Pearce, J. A., Stokking, L. B., et al. (eds) Proceedings of the Ocean Drilling Program Scientific Results, 125. College Station, TX: Ocean Drilling Program, 171-201.
- Whitney, D.L., and Evans, B.N. 2010. Abbreviations for names of rock-forming minerals, American Mineralogist, 95, 185-187.
-Zhou, M.-F., and Bai, W.J., 1992. Chromite deposits in China and their origin. Mineralium Deposita, 27, 192–199.
