تحلیل همدیدی – ماهواره ای وقوع برف سنگین استان گیلان(مطالعه موردی روز 13 ژانویه 2008 )
الموضوعات :
1 - دانشجوی دکتری تخصصی آب و هواشناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - دانشگاه شهید بهشتی
الکلمات المفتاحية: همدید ماهواره برف سنگین استان گیلان ,
ملخص المقالة :
در این پژوهش تلاش شده است تا به تحلیل همدیدی – ماهواره ای وقوع برف سنگین استان گیلان(مطالعه موردی روز13 ژانویه2008 ) پرداخته شود.به منظور شناسایی الگوهای بارش برف استان، آمار بارندگی،عمق برف و دمای روزانه ایستگاه سینوپتیک استان، طی دوره ی آمار(2017–1986) از سازمان هواشناسی تهیه شده وبر اساس شاخص صدک 99ام روزهای با عمق برف بالا انتخاب شدند. با استفاده از روش تحلیل عاملی(واریمکس)الگوی بارش برف 13 ژانویه 2008برای روزهای برفی استان گیلان تعیین شد. سپس نقشه های ترکیبی این الگو از لحاظ همدیدی و نقشه دمای سطح زمین ونمودار شاخص NDSI و پوشش برف آن از لحاظ ماهواری ترسیم و تحلیل گردید. نتایج تحقیق حاکی از آن است که عامل اصلی اغتشاشات جوی و تشدید جریانات بالا سودر استان گیلان در این الگوی بارشی غلبه نسیم دریا و چینش قائم شدید و شکل گیری شرایط سلونیدالی در لایه زیرین وردسپهر است.رطوبت مورد نیاز این سامانه از طریق جریانات شمال شرقی و شرقی واز روی دریای مازندران تامین شده است.علت ماندگاری سامانه در این الگو وجود یک پشته عمیق با راستای جنوب غربی _شمال شرقی از روی آفریقا تا شمال دریای مازندران و تشکیل یک بلوکینگ از نوع امگایی بر روی دریای سیاه و اروپای شرقی می باشد.بنابراین در این الگو عامل اصلی بارش برف سنگین بر روی استان گیلان یک پدیده بزرگ مقیاس نمی باشد بلکه عامل اصلی این بارش سنگین تشدید نسیم دریا و اغتشاشات محلی ناشی از تشدید شرایط سلونیدالی و چینش قائم شدید می باشد.
1. جمالی زاده، ناهید، زهرا موسوی و جعفر مرشدی،(1394)،"تحلیل سینوپتیک الگوهای فشار موثر در بارش برف سنگین استان گیلان"، سومین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم جغرافیا و برنامه ریزی، معماری و شهرسازی، تهران، مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار.
2. خالدی، شهریار، سمیه کمالی، فهیمه محمدی،(1396)،"بررسی همدیدی برف سنگین جلگه گیلان در بهمن 1392 و تأثیر آن بر سنجش مدیریت بحران"، مخاطرات محیط طبیعی، دوره 6، شماره 14 ، صص 46-35.
3. دوستان، رضا، سلیمان صادقی، امینه شکیبا،(1394)،" مراکز فعالیت و الگوهای سینوپتیکی بارش برف سنگین در شمال غرب ایران"، مخاطرات محیطی، شماره 1،صص17-1.
4. رضائی، پرویز، غلامرضاجانبازی قبادی، علیرضا جعفرزاده،(1389)،"روند بارش برف در جلگه مرکزی گیلان و پیامدهای ناشی از آن"، مجله مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی، شماره 11، صص60-47.
5. شکیبا،امینه، سلیمان صادقی، رضا دوستان،(2015)،"مراکز فعالیت و الگوهای سینوپتیکی بارش برف سنگین در شمال غرب ایران"، جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره 4 صص104-88.
6. عزیزی، قاسم، مجتبی رحیمی، حسین محمدی، فرامرز خوش اخلاق،(1396)،" تغییرات زمانی- مکانی پوشش برف دامنه‌های جنوبی البرز مرکزی"،پژوهشهای جغرافیای طبیعی، دوره 49، شماره 3، صص 381-393.
7. غفاریان پروین، نیما فرید مجتهدی، محمد مرادی، فرامرز خوش اخلاق، حسین عابد، سمانه نگاه،(1395)، "بررسی نقش واداشت‌های منطقه‌ای، در شکل‌گیری الگوی مکانی مخاطره‌ی برف سنگین بهمن ۱۳۹۲ در جلگه‌ی گیلان"، نشریه علمی - پژوهشی اقیانوس شناسی، شماره 27،صص ۸۵-۹۷.
8. فهیمی نژاد، الهام، زهرا حجازی زاده، بهلول علیجانی، پرویز ضیائیان،(1391)،" تحلیل سینوپتیکی و فضایی توفان برف استان گیلان(فوریه،2005)،" جغرافیا و توسعه ناحیه ای،سال 10، شماره 19،صص118-105.
9. کاشکی، عبدالرضا، حسن حاجی محمدی، (1396)،"بررسی سیستم های سینوپتیک جو در زمان رخداد برف سنگین در استان های شمالی ایران مطالعه موردی:بارش 31 ژانویه تا 3 فوریه 2014" ، تحقیقات منابع آب ایران، شماره 13،صص 181-177.
10. لشکری، حسن، حبیبه نقی زاده، محمد مرادی، محمد سعید نجفی،(1395)،"تحلیل همدید دمای پایه بارش برف در شمال غرب ایران"، پژوهش های اقلیم شناسی، شماره 19، صص22-11.
11. مفیدی، عباس، آذر زرین، غلامرضا جانباز قبادی،(1392)،"تعیین الگوی همدیدی بارش های شدید و حدی پاییزه در سواحل جنوبی دریای خزر"، مجله فیزیک زمین فضا، دوره 33، شماره 3، صص154-131.
12. میر موسوی، سید حسین، لیلا صبوری،(1393)،"مطالعه روند تغییرات بارش برف در شمال غرب ایران"، جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، سال 25، شماره 3،صص 136-119.
13. ورکشی بیات ، مریم، علیرضا ایلدورمی، حمید نوری، حمید زارع ابیانه،(1396)،"برآورد مشخصه های برف به روش های موجک و زمین آمار (مطالعۀ موردی: حوضه های آبریز شمال غرب کشور)"، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، دوره 49، شماره 3،صص 409-422.
14. Bednorz.E,(2008),"Synoptic reasons for heavy snow falls in the Polish-Germanl low lands .Acadmic ",Journal of Theoretical and Applied climatology. Vol.22:133-140.
15. Bireland KW; Mock CJ.(1996),"Atmospheric circulation patterns associated with heavy snowfall events; Bridger Bowl; Montana; U.S.A.
16. Birkeland, K.W. and C.J. Mock,(2001), "The major avalanche cycle of February 1986 in the western United States", Natural Hazards24: 75-95.
17. Boyden, C. J., (1964), "A Comparison of Snow Predictors", Met. Mag., London, 93, PP. 353-365.
18. Estebban P; Jons P , Martin J ; Mases M.2005. "Atmomspheric circulation patterns related to heavy snowfall days in Andorra; Pyrenees",. International Journal of Climatology. 25:319 – 329.
19. Younkin RJ,(1968)., Circulation patterns associated whit heavy snowfall.
