تحلیل رقابت پذیری کیفیت زندگی کلانشهر تهران در سطح جهانی
الموضوعات :فرزانه سامانپور 1 , افشار حاتمی 2 , شایان بابایی 3
1 - تهران
2 - تهران
3 - مدیریت شهری
الکلمات المفتاحية: رقابت پذیری کیفیت زندگی ضریب تغییرات تهران,
ملخص المقالة :
امروزه رقابت پذیری به یکی از مفاهیم پرکاربرد در عرصه مباحث شهری و منطقه ای تبدیل شده است. علت توجه بیش از حد به این مفهوم تغییرات در اقتصاد جهانی، ساختار دموگرافیکی بیشتر ملت ها، ساختارهای اجتماعی و فعالیت ها بوده است. هدف از این پژوهش، بررسی و تحلیل وضعیت رقابت پذیری کلانشهر تهران در سطح جهانی در زمینه شاخص های کیفیت زندگی است. بدین منظور اطلاعات موردنیاز کیفیت زندگی از مرکز اطلاعات شهرهای جهان (NUMBEO) اخذ و تحلیل شد. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که آنچه در بین کلانشهرهای مورد مطالعه بیشترین نابرابری را ایجاد کرده است، معیارهای نسبت درآمد به قیمت ملک، هزینه زندگی و قدرت خرید است. کیفیت زندگی، امنیت، آلودگی، اقلیم، بهداشت و مدت زمان حرکت به ترتیب از رتبه چهارم تا نهم قرار دارند. نتایج مدل الکتره برای سطح بندی رقابت پذیری کلانشهرها نیز نشان داد که لس آنجلس در بالاترین سطح از کیفیت زندگی قرار دارد. دهلی، مکزیکوسیتی، کلکته، کراچی، استانبول، نیویورک، سئول، بوینس آیرس در سطح دوم و توسعه یافته قرار دارند. توکیو، قاهره و مانیل در سطح سوم و درحال توسعه و داکا، مسکو و تهران در سطح چهارم و پایین از کیفیت زندگی قرار گرفتند. پایین ترین سطح کیفیت زندگی نیز مربوط به شهرهای مومبای، بانکوک، جاکارتا، شانگهای، پکن و سائوپائولو بود. همچنین کلانشهر تهران در رتبه 11 از 17 رتبه قرار دارد. به طورکلی نتایج حاکی از آن است که کلانشهر تهران به لحاظ کیفیت زندگی قدرت رقابت پذیری بسیار کمی دارد که نیازمند توجه جدی به معیارهای تاثیرگذار در کیفیت زندگی جهت رقابت پذیری در عرصه جهانی دارد.
1. علی¬اکبری، اسماعیل، امینی، مهدی (1389)، کيفيت زندگي شهري در ايران (1365-1385). نشریه رفاه اجتماعی، 10(36). 148-121؛
2. موذنی، احمد؛ علیزاده اقدم، محمدباقر (1391)، بررسی کیفیت زندگی شهری: مدلی برای سنجش و رتبه¬بندی استان‌های ایران با استفاده از تحلیل خوشه¬ای، مجله جامعه¬شناسی ایران.13(3).149-174؛
3. ساسان‌پور، فرزانه؛ حاتمی، افشار (1396)، تحلیل فضایی رقابت‌پذیری آموزشی استان‌های کشور. فصلنامه علمی-پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری. ۵ (۱۹) :۴۵-۶۱؛
4. شاه¬آبادی، ابوالفضل؛ صادقی، حامد (1390)، ارزیابی وضعیت رقابت¬پذیری کشورهای عضو اوپک: با تاکید بر مولفه¬های نوآوری محور، رشد فناوری، 8 (29)، 15-3؛
5. شریف¬زادگان، محمدحسین؛ ندایی طوسی، سحر (1394)، چهارچوب توسعه فضایی رقابت¬پذیری منطقه ای در ایران، مورد پژوهی: استان های 30گانه، نشریه هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، 2 (3)، 20-5؛
6. شیرخانی، محمدعلی؛ خلف¬رضایی، محمود (1394)، سرمایه اجتماعی و رقابت¬پذیری در نظام بین¬الملل، فصلنامه سیاست-مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، 45(3)، 740-721؛
7. ضرابی، اصغر؛ دیوسالار، اسداله؛ کنعانی، محمدرضا(1391)، تحلیل فضایی سکونتگاه¬های شهری براساس توان¬های محیطی (مطالعه موردی: استان مازندران)، دوفصلنامه مدرس علوم انسانی، برنامه¬ریزی و آمایش فضا، 16: (2)، 100-77؛
8. Alberti, F. G., & Giusti, J. D. (2012), Cultural heritage, tourism and regional competitiveness: The Motor Valley cluster. City, Culture and Society, 3(4), 261–273. https://doi.org/10.1016/j.ccs.2012.11.003;
9. Charles, V., & Zegarra, L. F. (2014), Measuring regional competitiveness through Data Envelopment Analysis: A Peruvian case. Expert Systems with Applications, 41(11), 5371–5381. https://doi.org/10.1016/j.eswa.2014.03.003;
10. Cibinskiene, A., Snieskiene, G., & Rqhodlþlrj, K. U. ’. (2015), ScienceDirect Evaluation of city tourism competitiveness. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 213, 105–110. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.11.411;
11. Gabor, M. R., Conţiu, L. C., & Oltean, F. D. (2012), A Comparative Analysis Regarding European Tourism Competitiveness: Emerging Versus Developed Markets. Procedia Economics and Finance, 3(12), 361–366. https://doi.org/10.1016/S2212-5671(12)00165-7;
12. Jacek, Ż., & Gali, B. (2018), Advanced Concepts, Methodologies and Technologies for Transportation and Logistics (Vol. 572). https://doi.org/10.1007/978-3-319-57105-8;
13. Krskova, H., Krskova, H., Baumann, C., & Baumann, C. (2017), School discipline, investment, competitiveness and mediating educational performance. International Journal of Educational Management, 31(3), 293–319;
14. Kubickova, M., Croes, R., & Rivera, M. (2017), Human agency shaping tourism competitiveness and quality of life in developing economies. Tourism Management Perspectives, 22, 120–131. https://doi.org/10.1016/j.tmp.2017.03.002;
15. Lengyel, I. (2016), Competitiveness of Metropolitan Regions in Visegrad Counties. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 223, 357–362. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2016.05.241;
16. Mendola, D., & Volo, S. (2017), Building composite indicators in tourism studies: Measurements and applications in tourism destination competitiveness. Tourism Management, 59, 541–553. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2016.08.011;
17. Mira, M. R., Moura, A., & Breda, Z. (2016), Destination competitiveness and competitiveness indicators: Illustration of the Portuguese reality. Tékhne, 14(2), 90–103. https://doi.org/10.1016/j.tekhne.2016.06.002;
18. Parakhina, V., Godina, O., Boris, O., & Ushvitsky, L. (2017), Strategic management in universities as a factor of their global competitiveness. International Journal of Educational Management, 31(1), 62–75. https://doi.org/10.1108/IJEM-03-2016-0053;
19. Park, S. C. (2012), Competitiveness of East Asian science cities: Discourse on their status as global or local innovative clusters. AI and Society, 27(4), 451–464. https://doi.org/10.1007/s00146-011-0367-x;
20. Peng, L., & Zhanxin, M. (2011), The Evaluation of City Competitiveness in Shandong Province. Energy Procedia, 5, 472–476. https://doi.org/10.1016/j.egypro.2011.03.082;
21. Rogers, M., Bruen, M., & Maystre, L.-Y. (2010). Electre and decision support. https://doi.org/10.1007/978-1-4757-5057-7;
22. Schwab, K. (2017), The Global Competitiveness Report. World Economic Forum;
23. Sharma, S., Gray, D. K., Read, J. S., O’Reilly, C. M., Schneider, P., Qudrat, A., … Woo, K. H. (2015), A global database of lake surface temperatures collected by in situ and satellite methods from 1985–2009. Scientific Data, 2, 150008. https://doi.org/10.1038/sdata.2015.8;
24. Singhal, S., McGreal, S., & Berry, J. (2013), An evaluative model for city competitiveness: Application to UK cities. Land Use Policy, 30(1), 214–222. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2012.03.018;
25. Stanickova, M. (2015), Classifying the EU Competitiveness Factors Using Multivariate Statistical Methods. Procedia Economics and Finance, 23(October 2014), 313–320. https://doi.org/10.1016/S2212-5671(15)00508-0;
26. Verrill, S., & Johnson, R. a. (2007), Confidence Bounds and Hypothesis Tests for Normal Distribution Coefficients of Variation. Communications in Statistics - Theory and Methods, 36(12), 2187–2206. https://doi.org/10.1080/03610920701215126;
27. WEF. (2014), The Competitiveness of Cities.
