ژئواستراتژي کردستان عراق: بررسي استراتژي¬هاي ايالات متحده و ایران
الموضوعات :
1 - شهر ری
الکلمات المفتاحية: کردستان عراق استراتژی ژئواستراتژی عراق ایران امریکا,
ملخص المقالة :
هدف این مقاله، بررسی ژئواستراتژي کردستان عراق و تحلیل استراتژی‌های ايالات متحده و ایران در این محیط است. فضاهای جغرافیایی مختلف جهان در ابعاد سه‌گانه داخلی، منطقه‌ای و جهانی برحسب موقعیت جغرافیایی، وضعیت ژئواکونومیکی و ژئوپلیتیکی و همچنین ویژگی‌های فرهنگی آن‌ها از جایگاه استراتژیکی متفاوتی برخوردارند و بر این اساس نقش متفاوتی در اعمال سیاست‌ها بازی می‌کنند. سؤال اصلی مقاله این است که ژئواستراتژي کردستان عراق چه مختصاتی دارد و استراتژي هاي ايالات متحده و ایران در مواجهه با این محیط چگونه است؟ نتایج این مقاله نشان می دهد که محیط فضایی سیاسی عراق به نحوی است که در این سرزمین برخلاف شیعیان و سنی‌ها که از حمایت نسبی کشورهای منطقه برخوردارند، کردها فاقد حمایت منطقه‌ای قدرتمندی هستند. این مسئله کردها را به سوی همکاری استراتژیکی و کسب پشتیبانی فرامنطقه‌ای آمریکا، اسرائیل و برخی از کشورهای اروپایی سوق داده است. براین اساس، به تبع پیوستگی فضایی فرهنگی عراق با کشورهای پیرامونی، کردستان عراق به تقاطع و محل همپوشی تعلقات و علایق ژئوپلیتیکی کشورهای مجاور و بازیگران فرا منطقه‌ای تبدیل شده است. با توجه به این مقدمه، در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مقالات علمی و پژوهشی به تحلیل و تبیین ژئواستراتژي کردستان عراق و تحلیل استراتژی‌های ايالات متحده و ایران در این محیط پرداخته شود.
1. اخوان کاظمی، مسعود و پروانه عزیزی(1390)، کُردستان عراق هارتلند ژئوپلیتیکی اسراییل، فصلنامه راهبرد، شماره 60؛
2. اسدی، علی¬اکبر(1391)، تحول جایگاه سیاسی و نقش کُردها در خاورمیانه پس از جنگ سرد، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، شماره 49؛
3. افضلی، رسول و حسن کامران و سیدعباس احمدی و محمدصادق یحیی¬پور(1394)، تحلیل ژئوپلیتیکی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر آمایش منطقه مرزی ایران و اقلیم کُردستان عراق، فصلنامه نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، شماره 29؛
4. باقری، حسین و علی اوسط نظاملو(1394)، رویکرد سیاسی ترکیه در اقلیم کُردستان عراق و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه امنیت ملی، شماره 16؛
5. بهادری، شاپور(1395)، زمینه‌ها و چالش‌های تشکیل کشور کُردی و تأثیر آن بر امنیت ملی ایران، فصلنامه رهیافت تاریخی، شماره 15؛
6. بهمن‌آبادی، شهلا(1393)، پتانسیل‌ها و ظرافت‌های روابط ایران و اقلیم کردستان عراق، فصلنامه مطالعات منطقه‌ای، شماره 53؛
7. بوژ مهرانی، حسن و مهدی پوراسلامی(1391)، تهدیدهای نرم خودمختاری اقلیم کردستان عراق و تأثیر آن بر کردهای ایران، فصلنامه جامعه شناسی سیاسی جهان اسلام، سال اول - شماره 4؛
8. پیربال، فرهاد(1390)، سیاست و جامعه در اقلیم کردستان عراق، فصلنامه گفتگو، شماره 58؛
9. ترنر، جاناتان(¬1384¬)، شرق¬شناسی، پست مدرنیسم و جهانی شدن، ترجمه محمدعلی محمدی، تهران: نشر یادآوران؛
10. جنتی محب، فائزه(1391)، معادلات سیاسی اقلیم کُردستان عراق: با تمرکز بر نقش اسراییل در تطویل معمای کرکوک، فصلنامه مطالعات منطقه‌ای، شماره 47؛
11. حاجی میرخان، زرار(1390)، اقلیم کُردستان عراق، فصلنامه گفتگو، شماره 58؛
12. حافظ نیا، محمدرضا(1385)، تأثیر خودگردانی کُردهای شمال عراق بر کشورهای همسایه، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 83؛
13. حسنتاش، سیدغلامحسین(1386)، خبر و نظر: کُردستان عراق عرصه تعارض سیاست‌های ایالات متحده و دولت ترکیه، فصلنامه اقتصاد انرژی، شماره 99؛
14. درودی، مسعود(1393)، نگرشی اجمالی بر مطالعات پسا استعماری و رویکردهای آن، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 73؛
15. دهقانی¬فیروزآبادی، سیدجلال و خضر خدیری وریک(1392)، تأثیر ژئوپلیتیک کُردستان عراق بر سیاست خارجی آمریکا در عراق(2012 ـ 2003)، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، شماره 16؛
16. دهنوی، مهدی و حسین تاج¬آبادی(1393)، فدرالیزم عراق و امنیت ملی ایران؛ فرصت‌ها و چالش‌ها، فصلنامه، تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، شماره 18؛
17. دیلیپ هیرو(1383)، کُردستان عراق: از منطقه امن تا حکومت خود مختار، فصلنامه گفتگو، شماره 40؛
18. رستمی، فرزاد و سیامک سفیدی(1395)، بررسی علل ظهور و استمرار معمای امنیت در عراق پس از صدام، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، شماره 18؛
19. رضایی، داود(1394)، اهداف و منافع رژیم اشغال گر قدس در اقلیم کُردستان و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات منطقه‌ای، شماره 58؛
20. رفیع، حسین(1387)، دانش واژه ژئوپلیتیک و ژئواستراتژی در دنیای اطلاعات (با تأکید بر مورد ایران)، فصلنامه سیاست، شماره 7؛
21. روحی، نبی¬الله(1387)، سیاست خاورمیانه آمریکا و کُردستان عراق، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، شماره 33؛
22. روزبه، عبدالله و جواد کیانی(1395)، تحولات کُردستان عراق و تأثیرات آن بر خاورمیانه، فصلنامه علوم و فنون مرزی، شماره 17؛
23. رویوران، حسین و نوروزی¬زنگنه و امانی مرابیان(1395)، میزگرد ماه؛ آمریکا و چالش‌های فرارو در منطقه خاورمیانه، فصلنامه فرهنگ اسلامی، شماره 40؛
24. سازمند، بهاره و نوری¬کریمی و علی حسنپور(1390)، روابط جمهوری اسلامی ایران و حکومت اقلیم کردستان: زمینه‌های گسترش همکاری، فصلنامه مطالعات خاورمیانه، شماره 65؛
25. ساعی، احمد(1385)، مقدمه¬ای بر نظریه و نقد پسا استعماری، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران؛
26. سهرابی، محمد(1387)، گروه‌های قومی و بحران عراق، فصلنامه دانشنامه، شماره 4؛
27. فلاح، رحمت الله(1392)، گونه شناسی جریان‌های اسلام‌گرا در اقلیم کُردستان عراق، فصلنامه پانزده خرداد، شماره 35؛
28. کاکایی، سیامک(1387)، ﻋﺮاق ﻓﺪرال؛ فرصت‌ها و چالش‌ها، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، شماره 33؛
29. کوزه‌گر کالجی، ولی(1389)، روابط ایران با حکومت اقلیم کُردستان عراق، فصلنامه گزارش، شماره 219؛
30. متقی، ابراهیم و اسماعیل سلطانی(1392)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نسبت به عراق و تأثیر آن بر جایگاه منطقه‌ای ایران، فصلنامه دانش سیاسی و بین‌الملل، شماره 5؛
31. محمدیان، علی و قاسم¬ترابی(1394)، تبیین تأثیرات تحولات عراق بر اقلیم کُردستان، فصلنامه علوم سیاسی - دانشگاه باقرالعلوم (ع)، شماره 72؛
32. مرادی، اسکندر و ضیاالدین صبوری و شیلان خاکی و عبدالمطلب جوانمردی(1394)، امکان‌سنجی شکل‌گیری اقلیم کُردی در شمال سوریه، فصلنامه سیاست جهانی، شماره 4؛
33. مقصودی، مجتبی و انوشه¬دربندی(1391)، بررسی سیاست‌های قومی جمهوری اسلامی ایران در قبال کُردها در دولت اصلاحات (2006 – 1998)، فصلنامه پژوهشنامه علوم سیاسی، شماره 28؛
34. مک لین، ایان(1381)، فرهنگ علوم آکسفورد، ترجمه حمید احمدی، تهران؛
35. ملکوتی، محمدجواد و سیدشاهو قاسمی و سجاد ملکوتی(1394)، تحولات اقلیم کردستان عراق و تأثیر آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران پس از سرنگونی صدام (2013-2003)، فصلنامه علوم و فنون مرزی، شماره 15؛
36. نجفی، فیروز و حسین مسعودنیا و سیدجواد امام‌جمعه‌زاده و حمید نساج(1395)، فدرالیسم و مثلث قدرت (شیعیان، کردها و سنی‌ها) در ساختار سیاسی عراق نوین، فصلنامه جستارهای سیاسی معاصر، شماره 19؛
37. http://theconversation.com;
38. https://financialtribune.com;
39. https://www.merriamwebster.com
