عملکرد دهیاران زن در فرآیند توسعه روستایی (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان رشت)
الموضوعات :زهرا مهربخش 1 , عیسی پوررمضان 2
1 - رشت
2 - رشت
الکلمات المفتاحية: مدیریت روستا دهیاران زن توسعه روستایی بخش مرکزی شهرستان رشت,
ملخص المقالة :
اگر امروزه توسعه روستایی را راهبردی بدانیم که به منظور بهبود زندگی اقتصادی، اجتماعی، محیطی و... گروه خاصی از مردم به مرحله اجرا درآمده است؛ در این صورت رابطه معناداری میان شرح وظایف دهیاران و توسعه روستایی قابل مشاهده می باشد. این پژوهش بر آن هست تا اهدافی را که توسعه روستایی به دنبال آن است در عملکرد دهیاران زن مورد بررسی قرار دهد. در این راستا هدف پژوهش حاضر، ارزیابی و تحلیل عملکرد دهیاران زن در مقایسه با عملکرد دهیاران مرد می باشد که در ابعاد زیست محیطی، اقتصادی - اجتماعی و کالبدی در فرآیند توسعه روستاهای مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفته است. نوع تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و اطلاعات موردنیاز آن از دو روش اسنادی و پیمایشی به دست آمده است. جامعه آماری روستاهای بخش مرکزی شهرستان رشت است. برای بررسی عملکرد زنان 12 روستا دربخش مرکزی که دارای دهیار زن بوده اند و 12روستا که دارای دهیار مرد بوده اند، انتخاب شده و تعداد 370 پرسش نامه به روش نمونه گیری تصادفی در بین روستاییان توزیع شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که زنان در بخش های مختلف توسعه روستایی دارای عملکرد متفاوتی بوده و بیشترین عملکرد آنها براساس نظرسنجی و آزمون آماری جان فریدمن در عرصه کالبدی – فیزیکی روستا و در زمینه اقتصادی می باشد که در مجموع دهیاران زن در بسیاری موارد از مردان پیشی گرفته و میزان رضایت مردم از آنان زیاد است.
1. اقدسی، سحر؛ بابایی، فرزام و محمدی، علی (1393)، نقش زنان تسهیلگر روستایی در آموزش توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست. فصلنامه پایداری، توسعه و محیط¬زیست، سال اول، شماره اول، 31-39؛
2. ایمانی جاجرمی، حسین (1394)، تحلیلی از تجربه زیسته و مسائل دهیاران زن (مطالعه موردی: استان اصفهان). پژوهش¬های روستایی، دورۀ 6، شمارۀ 4، 767-784؛
3. باقریان، فرهاد (1387)، رشد هویت زنان ایرانی، تأثیرانتظارات و تصورات برشکل¬گیری هویت. مجموعه مقالات همایش زن و پژوهش، مرکزمطالعات وتحقیقات زنان، دانشگاه تهران؛
4. حیدری، حسن (1388)، چالش¬های مدیریت روستایی با تأکید بر عملکرد شورای اسلامی (نمونه موردی شهرستان دیر). پایان-نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه¬ریزی روستایی، دانشگاه زنجان، استاد راهنما: دکتر بهروز محمدی یگانه؛
5. راودراد (1383)، مقایسه نقش شغلی زنان و مردان متخصص. فصلنامه مطالعات زنان، سال دوم، شماره 1 (8)؛
6. رضوانی، محمدرضا (1383)، مقدمه¬ای بر برنامه¬ریزی توسعه روستایی در ایران، چاپ اول، تهران: نشر قومس؛
7. روشن روان، حمید؛ صدری¬فرد، افسانه و ابراهیمی، سارا (۱۳۹5)، ارزیابی عملکرد دهیاران زن در فرآیند توسعه روستایی از دیدگاه روستاییان (نمونه موردی: روستای رضاآباد غربی در شهرستان شیروان). نخستین کنگره ملی زنان موفق ایران)، تهران، مرکز
همایش¬های بین¬المللی توسعه داتیس؛
8. زاهدی، شهرام (1387)، زنان در عرصه مدیریت. چاپ اول، تهران: نشرمرکزدانشگاهی؛
9. سازمان شهرداری¬ها و دهیاری¬های کشور (1396)، دولت یازدهم، زنان و مدیریت روستایی، دفتر برنامه¬ریزی و مدیریت توسعه روستایی؛
10. سازمان همیاری¬های کشور (1388)، دفتر مطالعات روستایی؛
11. سربرقی مقدم، تکتم؛ بوذرجمهری، خدیجه و قاسمی، مریم (1395)، ارزیابی عملکرد دهیاران در فرآیند توسعۀ پایدار روستایی از دیدگاه روستاییان (مورد مطالعه: بخش طرقبه شهرستان بینالود). فصلنامه آمایش جغرافیایی فضا، سال 6، شماره 19، 119-136؛
12. شادی¬طلب، ژاله و خانجانی¬نژاد، لیلا (1389)، بررسی نگرش روستاییان نسبت به توانایی مدیریت اجرایی زنان در حوزه دهیاری. فصلنامه پژوهش¬های روستایی، سال سوم، شماره چهارم، 135-160؛
13. شادی¬طلب، ژاله (1377)، مدیریت زنان، ضرورت تغییر رفتار در نقش مدیریت. مجموعه مقالات همایش جامعه¬شناسی و مدیریت. انجمن جامعه¬شناسی و سازمان مدیریت صنعت؛
14. فرهانی، حسین و آیین¬مقدم، فاطمه (1391)، ارزیابی عملکرد و کارایی دهیاری¬ها و شوراهای اسلامی در فرآیند توسعه روستایی (مطالعه موردی: دهستان سرود جنوبی در شهرستان بویراحمد)، چشم¬انداز جغرافیایی سال هفتم، شماره 18، 118-127؛
15. مولایی هشجین، نصرالله (1379)، مفهوم، تعریف و ضرورت برنامه¬ریزی توسعه روستایی. مجله سپهر، دوره نهم، شماره سی-وسوم،
16. مهربخش، زهرا (1395)، تحلیل عملکرد دهیاران زن در فرآیند توسعه روستایی (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان رشت). پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته جغرافیا و برنامه¬ریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، استاد راهنما: دکتر عیسی پوررمضان؛
17. Irwin, R., (2009), Dancing in the Lion's den: women leaders in local government, Ph.D. thesis, Southern Cross University, Lismore, NS;
18. Turner, J.H., (1999), The Structure of Sociological Theory, Dorsey Press, University of California, Seventh Edition;
19. Wood, J.T., (1999), Gender Lives, Communication, Gender and Culture, Canada: Wadsworth Publishing Inc. 3rd Ed.
