نقش گردشگری در اشتغال¬زایی مناطق روستایی (مطالعه موردی: شهرستان فیروزکوه)
الموضوعات :
رضا سير
1
(مشهد)
سعید احمدیان
2
()
حمید جعفری
3
(مشهد)
کتایون علیزاده
4
(مشهد)
الکلمات المفتاحية: گردشگری روستایی, اشتغال¬, زایی, توسعه روستایی, شهرستان فیروزکوه,
ملخص المقالة :
امروزه با توجه به تغییر دیدگاهها به مقوله گردشگری به خصوص گردشگری روستایی، توجه به ابعاد اقتصادی گردشگری بیش ازپیش افزایش پیدا کرده است. رشد خودجوش گردشگری در مناطق روستایی، طی سال های اخیر، تاثیرات زیادی بر اقتصاد جوامع روستایی داشته است. نوشتار حاضر، به دنبال بررسی نقش گردشگری در اشتغال روستاهای شهرستان فیروزکوه است. به منظور تدقیق مساله مورد پژوهش هشت روستا از روستاهای این شهرستان به صورت هدفمند انتخاب شده اند. به منظور گردآوری اطلاعات از روش های اسنادی و میدانی استفاده شد و لذا، پس از تدوین چارچوب نظری پژوهش عملیات میدانی از طریق تکمیل پرسش نامه جامعه محلی و کارشناسان انجام گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و انجام آزمون t، آزمون لونANOVA و والش به مقایسه متغیرهای پژوهش، در تمامی روستاهای مورد بررسی پرداخته شده است. محاسبه پایایی ابزار اندازه گیری از روش آلفای کرونباخ بوده و ضریب پایایی 0.9 به دست آمده است. روایی پرسشنامه ها نیز براساس مطالعات قبلی و نظر کارشناسان موردتایید است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد گردشگری در روستاهای جلیزجند، بادرود، خمده و مزداران می تواند بر افزایش اشتغال در روستا نقش موثری داشته باشد و در روستاهای هرانده، لزور، طارس و سیمیندشت گردشگری بر افزایش اشتغال نقش موثری نداشته است، همچنین بیشترین اشتغالزایی در روستای خمده و کمترین اشتغالزایی مربوط به روستای سیمیندشت می باشد، در روستای خمده که بیشترین اشتغالزایی را داشته است، اشتغالزایی در زمینه عرضه و فروش محصولات زراعی و باغی، اجاره منزل، ویلا و یا سوئیت، خدمات رسانی به گردشگران، عرضه و فروش محصولات دامی و در نهایت، فروش صنایع دستی بوده است. به علاوه بیش از 60 درصد از پاسخ دهندگان اظهار داشتند مشاغل ایجاد شده توسط اهالی بومی اداره می-شود.
1. پاپلی یزدی، محمدحسین و ابراهیمی، محمدامیر (1381)، نظریه¬ها و توسعه روستایی، انتشارات سمت، تهران؛
2. پاپلی یزدی، محمدحسین؛ سقایی، مهدی (1385)، گردشگری ماهیت و مفاهیم، انتشارات سمت، تهران؛
3. پاپلی یزدی، محمدحسین و سقایی، مهدی (1386)، گردشگری(ماهیت و مفاهیم)، چاپ دوم، انتشارات سمت، تهران؛
4. جمعه¬پور، محمود (1384)، فرآیند توسعه پایدار و نقش مشارکت در مدیریت و بهره¬برداری از منابع طبیعی، مجموعه مقالات همایش منابع طبیعی، مشارکت و توسعه، تهران، سازمان جنگل¬ها و مراتع کشور؛
5. خانی، فضیله (1390)، تحلیل جنسیتی از درک آثار گردشگری، مجله توسعه روستایی، سال سوم، شماره¬4، بهار و تابستان؛
6. زمانی، ا. (1373)، آثار درآمدی و اشتغال¬زایی جهانگردی و ایرانگردی، مجموعه مقالات جهانگردی و توسعه، مرکز تحقیقات و مطالعات سیاحتی؛
7. سلطاني، محمدعلي (۱۳۷۴)، مقالات برگزيدة سمينار اهميت توسعة توريسم در جهان سوم، اصفهان و جاذبه¬هاي ايرانگردي و جهانگردي اصفهان، ادارة کل فرهنگ و ارشاد اسلامی؛
8. شریف¬زاده، ابواقاسم و همایون مرادنژادي (1381)، توسعه پایدار توریسم روستایی، ماهنامه جهاد، سال 22، شماره249؛
9. صفایی¬پور، مسعود؛ دامن¬باغ، صفیه؛ طاهری، حسین؛ رزمگیر، فاطمه (1393)، تحلیل نقش گردشگری در اقتصاد روستایی، مطالعه موردی: دهستان یان زرده- شهرستان دالاهو؛
10. قشلاق، سیاوش؛ خانی، فضیله؛ هاشمی، سیدسعید(1391)، نقش گردشگری در توسعه کارآفرینی زنان روستایی(مطالعه تطبیقی روستای کندوان و اسکندان شهرستان اسکو)، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه¬ای، شماره هجدهم؛
11. قادری، 1، (1382)، نقش گردشگری روستایی در توسعه روستایی پایدار، پایان¬نامه دکترای تربیت مدرس؛
12. لي، جان (1378)، گردشگري و توسعه در جهان سوم ترجمة عبدالرضا ركن¬الدين افتخاري و همكاران، تهران، شرکت چاپ و نشر بازرگاني؛
13. مرادنژادی، همایون، (1382)؛ توریسم و توسعه روستایی در ایران، ماهنامه جهاد، سال 23، شماره 256؛
14. نصيريزاده، حميدرضا و توتونچي، خليل (۱۳۸۲) مجموعه مقالات جهانگردي و اشتغال، سمينار بررسي سياستها و برنامه¬هاي توسعة جهانگردي در جمهوري اسلامي ايران تهران، دانشگاه علامه طباطبايي؛
15. Butler Richard; Hall, C. Michael & Jenkins Jhon; Tourism and recreation in rural areas; John Wiley and Sons Ltd,1998;
16. Gee, C. Y. (1994), International Hotels Development and Management. East Lansing Education Institute of the American Hotel and Motel Association;
17. Hall, Derek; Kirkpatrick, Irene and Mitchell, Morag; Rural tourism and sustainable Business; Printed and bound in Great Britain by the Cromwell Press; 2005;
18. Holland, Jenny, Burian Michael, Dixey, Louise, (2003), Tourism in Poor Rural Areas Diversifying the product and expanding the benefits in rural Uganda and the Czech Republic, PPT Working Paper No. 12 , funded by the Economic and Social Research Unit (ESCOR) of the UK Department for International Development (DFID);
19. Lord kipanidze, Maia, (2002), Enhancing Entrepreneurship in Rural Tourism for Sustainable Regional Development, the case of Söderslätt region, Sweden, Published by IIIEE, Lund University, P.O. Box 196, S-221 00 LUND, Sweden;
20. Sharpley, Richard; Rural tourism and the challenge of tourism diversification: the case of Cyprus; Tourism management 23, 2002;
21. Wilson, Suzanne; Pesenmaier, R, Daniel; Pesenmaier, Julie and Van, Es.C. John; Factor for success in rural tourism development; Journal of Travel Research, Vol. 40, 2001.
