عوامل محیطی موثر بر وقوع جرائم شهری (جرم سرقت) مطالعه موردی: منطقه 1 و 7 شهر قم
الموضوعات :محسن کاملی 1 , سید باقر حسینی 2
1 - دانشگاه ازاد قم
2 - علم و صنعت
الکلمات المفتاحية: طراحی محیطی, امنیت, جرم, قم, سرقت,
ملخص المقالة :
معمولاً در هر شهری، مکانی وجود دارد که ما از آن به عنوان محلات خطرناک یاد می کنیم و در این مناطق جرائم به سادگی اتفاق می افتد و وقتی مجبور به گذر از این خیابان ها یا محلات هستیم فقط می خواهیم سریع عبور کرده و همیشه علل پیدایش چنین اماکنی در شهرها برای همگان جای سئوال دارد. در واقع اگر افراد مکانی را برای زندگی انتخاب می نمایند، حتماً اولین مسئله ای که ذهنشان را به خود مشغول می کند وجود امنیت است، چرا که امنیت یک شاخصه مهم برای بالا بردن کیفیت زندگی اجتماعی محسوب می شود و یکی از عواملی که امنیت را در فضا بوجود می آورد عوامل محیطی شکل دهنده به آن فضا است. به همین واسطه هدف مقاله حاضر، بررسی عوامل محیطی موثر بر وقوع جرم سرقت می باشد. محدوده مورد مطالعه شهر قم بوده و مناطق 1 و 7 این شهر به صورت موردی بررسی شده است. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی بر پایه پیمایش است و از فن پرسشنامه استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که از دیدگاه ساکنین منطقه یک شهر قم شاخصه نگهبان محله با میانگین4.21 می تواند در کاهش جرم سرقت بیشترین تاثیر را داشته و میزان تراکم جمعیت کمترین اثر را خواهد داشت، از طرف دیگر ساکنین منطقه هفت افزایش کیفیت درب و پنجره ها را با میانگین4.46عامل اصلی در کاهش جرم و گویه تامین امکانات و تاسیسات برای عملکرد بهتر محله از جانب شهرداری را دارای کمترین تاثیر می دانند. هم چنین بین توجه شهرداری ها با ضریب همبستگی48/0 همانند حفاظت فیزیکی محله با ضریب29/0و کاهش جرم سرقت در مناطق 1 و 7 ارتباط مستقیمی وجود دارد به طوری که هرچه حفاظت فیزیکی و تامین امکانات، تاسیسات و زیرساخت های شهری بیشتر باشد میزان جرم سرقت در این مناطق کاهش پیدا خواهد نمود.
1. الیاس¬زاده مقدم، نصرالدین؛ ضابطیان، الهام (1389)،«بررسی شاخص¬های برنامه¬ریزی شهری موثر در ارتقای امنیت زنان در فضاهای عمومی با رویکرد مشارکتی(نمونه موردی: بخش مرکزی شهر تهران)»، نشریه هنرهای زیبا_معماری و شهرسازی، شماره 44، ص46؛
2. اکبری، رضا؛ پاکبنیان، سمانه (1391)، «تاثیر کالبد فضاهای عمومی بر احساس امنیت اجتماعی زنان»، نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، دوره17، شماره2؛
3. احمدی، یعقوب؛ اسمعیلی، عطا (1389)،«سنجش احساس امنیت زنان مبتنی بر عوامل چند بعدی و میان رشته¬ای در شهر مشهد»، جامعه¬شناسی کاربردی، سال21، شماره پیاپی38، شماره دوم، ص173؛
4. بمانیان، محمدرضا و محمودی¬نژاد، هادی(1387)، «تحقیقی در سنجش عوامل تاثیرگذار بر احساس امنیت شهری نمونه موردی شهر کرمان»، فصلنامه مدیریت شهری، شماره19؛
5. حافظ¬نیا، محمدرضا (1390)، «مقدمه¬ای بر روش تحقیق در علوم انسانی»، تهران، انتشارات سمت؛
6. حسینی، سیدباقر و کاملی، محسن (1392)، «کاهش جرائم شهری با تاکید بر رویکرد پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی، مطالعه موردی شهر قم»، فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم، سال 8، شماره 29؛
7. رحمت، محمدرضا (1390)، «پیشگیری از جرم از طریق معماری و شهرسازی»، نشر میزان، تهران؛
8. سردره، علی¬اکبر؛ عادلی، زینب (1392)، «عنوان امنیت در فضاهای شهری مطالعه موردی شهر قزوین»، سومین کنفرانس برنامه-ریزی و مدیریت شهری، تهران؛
9. صالحي، اسماعيل (1387)، «ويژگي¬هاي محيطي فضاهاي شهري امن، تهران»: مركز مطالعاتي و تحقيقات شهرسازي و معماري؛
10. طاهرخانی، حبیب¬الله(1381)، «ایجاد فضاهای قابل دفاع شهری»، مجله مدیریت شهری، شماره 9، ص88؛
11. قرایی، فریبا و همکاران (1389)، «بررسی و سنجش حس امنیت در مناطق مختلف شهری»، فصلنامه آرمان¬شهر، تابستان و بهار، شماره4؛
12. قورچی¬بیگی، مجید (1388)، «نقش طراحی محیطی در پیشگیری از جرم»، فصلنامه حقوق، شماره 39؛
13. مویدی، محمد و همکاران (1392)، «بررسی نقش مولفه¬های منظر شهری در ارتقای سطح امنیت در فضاهای عمومی شهری، نمونه مورد مطالعه»، محله اوین تهران، فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی، شماره35؛
14. ماندل، رابرت (1387)، «چهره متغیر امنیت ملی»، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی غیرانتفاعی؛
15. مدیری، آتوسا (1385)، «جرم، خشونت و احساس امنیت در فضاهای عمومی شهر»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی رفاه اجتماعی، سال ششم، شماره22، ص14؛
16. Cinar, Eylem Akham. Cubukcu, Ebru,(2012), The Influence of Micro Scale Environmental characteristics on Crime and Fear, Social and Behavioral Sciences, Procedia, p83;
17. Clarke, Ronald V, (1997) Theoretical Background to Crime Prevention through Environmental Design (CPTED) and Situational Prevention, Australian Institute of Criminology;
18. Cozens, P., D. Hiller, G., Prescott, (2005),"Crime and the Design Residential Property- Exploring the Theoretical Background"; journal of Property Management, vol.19, Issue, PP. 136-164;
19. Crowe, T (2000), Crime Prevention Through Environmental Design: Applications of Architectural Design and Space Management Concepts, Butterworth، Heinemann، Oxford;
20. Dan Fleisher and Fred Heinemann,(1996), "Crime Prevention through Environmental Design and Community Policing", Washington, DC: US Department of Justice, August, PP.34_41;
21. Geason. s. and Wilson. PR (1989), Designing out crime , Australian institute of criminology, Canberra;
22. Kruger, T., Landsman, K., Liebermann, S.,(2001), "Designing Safer Places: A Manual for Crime Prevention Through Planning and Design", Pretoria: The South African Police Service and the CSIR;
23. Krupat Edward (1985), People in Cities: The Urban Environment and its Effects (Environment and Behavior) ‚ Cambridge University press;
24. Monahan, Torin(2006), Surveillance and Security, Technological Politics And Power in Every day life, Taylor & Francis Group, New York_London,p18;
25. Newman, O. (1973), Defensible Space People and Design in the Violent City, Architectural Press, London;
26. Russ, Thomas (2006), SAFE CITY STRATEGY, Site planning And Design Handbook, Graw_Hill Companies, November, New York,p25;
27. Schweitzer, J. H. et.al.(1977)"The Impact of the Built Environment on Crime and Fear of Crime in Urban Neighborhoods", Journal of Urban Technology, Vol. 6, N.3;
28. Unver, Ahmet, (2009), Peoples experience of urban lighting in public space," master, Istanbul, Turkey, p18;
29. Wekerle, M., Whitzman, R (1994), Safe Cities: Guidelines for Planning, Design and Management”; Van Nostrand Reinhold, USA.
