تحلیل عوامل تاثیرگذار بر عدم همگرایی شیعیان در جنوب غرب آسیا
الموضوعات :هادی علی پور 1 , سید عباس احمدی 2 , ریباز قربانی نژاد 3
1 - اموزش و پرورش
2 - تهران
3 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
الکلمات المفتاحية: عدم همگرایی شیعه منطقه جنوب غرب آسیا,
ملخص المقالة :
تشیع از مذاهب اصلی دین اسلام به شمار می رود؛ کمتر رویدادی را می توان در جنوب غرب آسیا مورد مطالعه قرار داد که یک سر آن به شیعیان مربوط نشود.گاه شیعیان خود عامل و کارگزار رویدادها هستند و گاه موضوع حوادث و کنشهای سیاسی-اجتماعی قرار می گیرند.شیعیان در عصر حاضر علی رغم تشابهات مذهبی و فرهنگی و داشتن منافع مشترک از مولفه هایی رنج می برند که به عنوان یک معضل، روند عدم همگرایی را در جوامع شیعی تشدید کرده و از انسجام باز می دارد.از این رو با توجه به اهمیت موضوع، نگارنده در این مقاله با بهره گیری از روش تحلیلی،استفاده از مطالعات کتابخانه ای و بررسی های میدانی با فرض : " مولفه های سیاسی- امنیتی و فرهنگی – اجتماعی منطقه می تواند بر عدم همگرایی شیعیان تاثیر گذار باشد " درصدد تحلیل عوامل تاثیرگذار بر عدم همگرایی شیعیان در منطقه جنوب غرب آسیا بر آمده است. یافته های میدانی پژوهش حاکی از آن است اتخاذ سیاست شیعه هراسی توسط قدرت های منطقه ای،سلفی گری و فرقه گرایی،اقدامات و سیاست های قدرت های منطقه ای،نابرابری های اقتصادی و اجتماعی،پراکندگی جغرافیایی،اختلافات سرزمینی،تعارضات مذهبی و ایدئولوژیک، و حمایت جریان شیعه افراطی از اقدامات تفرقه افکنانه از مهمترین عوامل عدم همگرایی شیعیان در منطقه جنوب غرب آسیا می باشد.
1) احمدی،سید عباس و همکاران (1391) "ژﺋﻮﭘﻠﻴﺘﻴﻚ ﺷﻴﻌﻪ و ارﺗﻘﺎي ﺟﺎیگاه ایران در خاورمیانه پس از انقلاب اﺳﻼﻣﻲ"، ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎي ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺷﻤﺎره، 80 ،تابستان،صص 65-84
2) احمدی،سید عباس، ۱۳۹۰: "ایران، انقلاب اسلامی و ژئوپلیتیک شیعه"، تهران: مؤسسه مطالعات اندیشه سازان نو
3) احمدی پور و همکاران(1389) "ﺗﺤﻠﻴﻞ ژﺋﻮﭘﻠﻴﺘﻴﻜﻲ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎ و ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻏﺮب آﺳﻴﺎ"،دو فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای،سال اول،ماه اول،بهار و تابستان،صص77-108
4) ترکی،هادی و امانی توانی،فاطمه(1395) "آینده گروههای سلفی و سناریوهای محتمل با تأکید بر داعش"،مجموعه مقالات همایش بحران های ژئوپلیتیک جهان اسلام صص 155-169
5) توال،فرانسوا(1387) "ژئوپلیتیک تشیع"، ترجمه کتایون باصر، تهران، انتشارات ویستار
6) جعفری ولدانی، اصغر، 1388:"چالش های و منازعات در خاورمیانه ، پژوهشکده مطالعات راهبردی"، تهران حافظ نیا، محمد رضا،1385: اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد، انتشارات پاپلی.
7) حاجی میرزایی،سید محمد علی(1385)"بررسی ضرورت و اهمیت تنظیم جریان ورود درآمدهای نفتی به اقتصاد ایران"،فصلنامه بررسی های اقتصاد انرژی،سال دوم،شماره 3،بهار،صص 4-31
8) حافظ نیا، محمد رضا(1390) "اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک"، مشهد، انتشارات پاپلی.
9) حافظ نیا، محمدرضا(1390) "جغرافیای سیاسی فضای مجازی"، تهران، انتشارات سمت.
10) حسینی نسب، سید رضا، (۱۳۸۱)"شیعه پاسخ می دهد"، قم: نشر مشعر
11) حیدری فر،محمد رئوف(1395) "نظم نوین جهانی، جهانی شدن و کمربند شکننده؛ مطالعۀ موردی: خاورمیانه"، مجموعه مقالات همایش بحران های ژئوپلیتیکی جهان اسلام،صص 261-280
12) دهشیری،محمدرضا و غفوری،مجتبی(1394)"الزامات راهبردی جمهوری اسلامی ایران در قبال سیاست های خاورمیانه ای جدید آمریکا"،فصل نامه سیاست های راهبردی و کلان،سال سوم،شماره دوازدهم،زمستان،صص175-193
13) روشن،علی اصغرو نورالله فرهادیان،1385: "فرهنگ اصطلاحات جغرافیایی سیاسی ـ نظامی"،چاپ اول،تهران،انتشارات دانشگاه امام حسین (ع).
14) زین العابدین،یوسف،خیرخواه،طاهره(1393) "تحلیل مولفه های تاثیرگذار بر واگرایی شیعیان در منطقه خاورمیانه"،مجموعه مقالات همایش ملی مرزنشینی توسعه پایدار و فرصت های سرمایه گذاری،پارس آباد،14 ص
15) زین العابدین،یوسف و همکاران(1391) "تحلیل فرصت های جدید ژئوپلیتیک تشیع در خاورمیانه"،مجموعه مقالات پنجمین کنگره انجمن ژئوپلیتیک ایران،دانشگاه آزاد واحد رشت،صص759-773
16) سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح،(1387) "ژئوپلیتیک منطقه خلیج فارس"،تهران، چاپ اول
17) سیمبر، رضا، (۱۳۸۵)، "ژئوپلیتیک و مذهب در نظام بین المللی؛ راهبردها و تحولات"، فصلنامه ژئوپلیتیک، شماره سوم و چهارم، سال دوم، پائیز و زمستان،صص 98- 118
18) ضرغامی،برزین و همکاران(1391)"ژئوپلیتیک شیعه یا هلال شیعه(مبانی،اهداف،رویکردها)" مجموعه مقالات همایش ژئوپلیتیک شیعه،دانشگاه تهران،صص 662-680
19) ﺻﻔﻮي، ﺳﻴﺪ ﻳﺤﻴﻲ(1387) "وﺣﺪت ﺟﻬﺎن اﺳﻼم؛ ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز آﻳﻨﺪه"، ﻣﻮﺳﺴﻪ آﻳﻨﺪه ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺟﻬﺎن اﺳﻼم، اﻧﺘﺸﺎرات شکیب
20) عبدی،عطاء الله، (1391) "ارائه چارچوب نظری طراحی مدل ژئوپلیتیک اقوام"، مجموعه مقالات پنجمین کنگره انجمن ژئوپلیتیک ایران دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت،صص 111-128
21) فوزی،یحیی،پایاب،بهروز(1391) "تأثیر ژئوپلیتیک بر الگوی سیاسی مورد حمایت شیعیان در کشورهای مختلف"، مطالعات انقلاب اسلامی سال نهم پاییز 1391 شماره 30، صص29-40
22) گل کرمی ،عابد و همکاران(1397) "تبیین ژئوپلیتیک سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر سیاست خارجی"،نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی،سال18،شماره49،تابستان،صص 37-57
23) مصلی نژاد، عباس( 1391) "هویت یابی شیعیان بر ژئوپلیتیک نوین خاورمیانه"، فصلنامه ژئوپلیتیک سال هشتم، شماره اول،صص135-171
24) مجتهد زاده،پیروز،(1381) "جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی"،تهران،سمت
25) محمدی،حمیدرضا،احمدی،ابراهیم(1395) "تحلیل دو سطحی از ژئوپلیتیک واگرایی روابط ایران و پاکستان (سناریوهای آینده این روابط و ارائه راهکارهای همگرایی)" فصلنامه پژوهشهای راهبردی سیاست، دوره 5، شماره 19 - شماره پیاپی 49، زمستان،صص129-156
26) موسوی علیزاده،مهدی(1390) "تبارشناسی سلفی گری و وهابیت"،چاپ ششم، جلد 1، آوای منجی قم
27) ویسی،هادی(1395) "بررسی رابطه شورای همکاری خلیج فارس با جمهوری اسلامی ایران و چالشهای ژئوپلیتیکی اتحاد در هسته مرکزی جهان اسلام"،مجموعه مقالات همایش بحران های ژئوپلیتیکی جهان اسلام،صص 497-520
28) Gause III, F.Gregory, 2010 , The International relations of the Persian Gulf(Cambridge, Cambridge university press)
29) Karabulut, Bilal; (2005).“Strateji Jeostrateji Jeopolitik”; Ankara: Platin.
30) www.makhaterltakfir.com
31) www.alwaght.com
32) www.shia-news.com
33) (www.farsnews.com
34) www.iranamerica.com
35) www. polls.shafaqna.com
