تلفیق روش تصمیم‌گیری چند معیاره AHP و GIS در ارزیابی تناسب زمین
الموضوعات :
لادن کاظمی راد
1
(دانشگاه علوم و تحقیقات)
الکلمات المفتاحية: ارزيابي زمينتناسب زمين فرآيند تحليل سلسله مراتبي توسعه كالبدي عوامل طبيعيسيستم اطلاعات جغرافيايي,
ملخص المقالة :
شناخت و تعيين تناسب و استعداد زمين براي توسعة كالبدي و شهري از اقدامات اوليه در برنامه‌ريزي‌هاي فضايي و محيطي است. هدف از انجام پژوهش اين است كه با توجه به عوامل طبيعي، نواحي مناسب براي توسعة كالبدي در استان گیلان شناسايي و پراكنش فضايي آن‌ها مشخص گردد. تعيين تناسب زمين از طريق هفت معيار طبيعي مشتمل بر شیب، ارتفاع، پوشش زمین، بارش، فاصله از گسل، جنس سنگ، تناسب خاک و روش فرآيند تحليل سلسله مراتبی (AHP) در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي صورت پذیرفت. تناسب زمين براي توسعة كالبدي به سه طبقة زياد، متوسط و كم تقسيم شد و نقشة پهنه‌بندي آن تهيه گرديد. نتايج نشان داد كه صرف‌نظر از مناطق حفاظت شده و محدوده تالاب، حدود 62 درصد از منطقه مورد مطالعه در طبقه با تناسب زیاد قرار گرفته‌اند و با ملحوظ داشتن ساير پارامترها ميتوانند براي توسعة كالبدي مدنظر برنامه‌ريزان و سياست‌گزاران قرار گيرند.
[1] معصومی اشکوری، سید حسن، 1376، "اصول و مبانی برنامه ریزی منطقه ای"، انتشارات مولف، 152ص.
[2] مخدوم، مجید، 1392، "شالوده آمایش سرزمین"، چاپ چهاردهم، انتشارات دانشگاه تهران، 304ص.
[3] Bojorquez - tapia ,L., Diaz-Mondragón, S., and Ezcurra, E., 2001, “GIS-based approach for participatory decision making & land suitability assessments".INT .J .Geographical information science, 15(2), Sep, pp.129-151.
[4] Aly, M., Giardino, J., and Klein, A., 2005,"Suitability assessments for New Minia City, Egypt: A GIS Approach to Engineering Geology". Journal of Environmental & Engineering Geoscience, 11, May, p. 259-269.
[5] Banai, R., 2005, "Land resource sustainability for urban develop ments: spatial support system prototype", Journal of environmental management's, 36(2), Aug, pp.282-96.
[6] Svoray, T., Bar, P., and Bannet, T., .2005, "Urban land use allocation in a Mediterranean ecoton: habitat heterogeneity model incorporated in a GIS, using a multi-criteria mechanism" ,landscape & urban planning ,72(4), May, pp.337-351.
[7] Knudson, B.J., 2006, "land use suitability Analysis for Florence township”, Goodhue County, Southeast Minnesota, USA.
[8] Huang, L., Sheng, G., and Wang, L., .2006," GIS-based hierarchy process for the suitability of nuclear waste disposal site, Environmental Informatics Archives, 4, pp. 289-296.
[9] Lee, Y., 2006, "An empirical Analysis of privatization in urban developments", 42nd ISO Carp congress, pp.1-10.
[10] Yang, F., Zeng, G., Du, C., Tang, L., Zhou, J., and Li, Z., 2008, “spatial analyzing system for urban landuse management based on GIS and multicriteria assessement modeling”, progress in natural scince, 18(10), pp. 1279-1284.
[11] غفاري، سيد رامين، 1382،" اولويت بندي بحران در سكونتگاههاي روستايي با روش AHP (مطالعة موردي: دهستان بازفت"، فصلنامه مهندس مشاور، شماره 12، صص 107-100.
[12] سرور، رحیم، 1383. "استفاده از روش (AHP) در مکانیابی های جغرافیایی (مطالعه موردی: مکانیابی جهت توسعه آتی شهر میاندواب)"، پژوهش های جغرافیایی. شماره 49. پاییز 1383. صص 38-19.
[13] عبدالهی، علی اصغر، 1383، " بررسی روند الگوی توسعه فیزیکی و تعیین مکان بهینه جهت توسعه شهر کنگان با استفاده از مدل بولین و AHP"، رساله کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم تهران.
[14] فرجی سبکبار، حسنعلی، 1384، "مکانیابی واحدهای خدمات بازرگانی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی AHP مطالعه موردی بخش طرقبه شهرستان مشهد"، پژوهش های جغرافیایی، شماره 51، صص 138-125.
[15] قنواتی، عزت ا... و سرخی، ولی، 1385،"مکانیابی محل دفن بهداشتی مواد زائد جامد شهری با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی AHP مطالعه موردی شهر آبدانان"، فصلنامه سرزمین، سال سوم، شماره 11، صص 77-67.
[16] کرم، امیر و محمدی، اعظم، 1388،" ارزیابی و پهنه بندی تناسب زمین برای توسعه فیزیکی شهر کرج و اراضی پیرامونی بر پایه فاکتورهای طبیعی و روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP، فصل نامه جغرافیای طبیعی، سال اول، شماره 4، صص 74-59.
[17] کرم، امیر، 1387، "کاربرد روش تحلیل سلسله مراتبی در ارزیابی زمین برای توسعه کالبدی بر پایه عوامل طبیعی(مطالعه موردی: مجموعه شهری شیراز)"، نشریه علوم جغرافیایی، جلد 8، شماره 11، صص 54-32.
[18] مهرگان، محمد رضا، 1383، "پژوهش عملیاتی پیشرفته"، چاپ اول، انتشارات کتاب دانشگاهی، 256ص.
