اولویت¬بندی عوامل عدم موفقیت تجارت الکترونیک در زیرساخت فنی: کارخانجات کاشی و سرامیک شهرستان میبد
الموضوعات :الهام دهقانی 1 , امیر مانیان 2 , حسنعلی نعمتی 3
1 - -
2 - عضو هیات علمی
3 - عضو هیات علمی
الکلمات المفتاحية: تجارت الکترونیک, زیرساخت ها, زیرساخت فنی,
ملخص المقالة :
تجارت الکترونیک یکی از راهکارهای حفظ مزیت رقابتی در شرکت ها محسوب میشود. برای داشتن تجارت الکترونیک موفق در هر کسب وکار ملزومات و زیرساخت هایی از قبل لازم است. "زیرساخت فنی" اساسی ترین و مهمترین زیرساخت برای تجارت الکترونیک محسوب میشود. در این مقاله مدل جامعی ارائه شده است که عوامل موثر در موفقیت تجارت الکترونیک در زیرساخت فنی را ارائه میدهد و نشان می دهد که چگونه با استفاده از مدل تحلیل اهمیت- عملکرد، میتوان فاکتورهای زیرساخت فنی نامطلوب که باعث عدم موفقیت تجارت الکترونیک در هر کسب وکار میشود را شناسایی و آنها را برای بهبود اولویت بندی کرد و فاکتورهای زیرساخت فنی که باعث عدم موفقیت تجارت الکترونیک در صنایع کاشی و سرامیکِ شهرستان میبد، به عنوان یکی از قطب های اصلی تولید کاشی جهان و مهمترین صادرکننده کاشی در ایران، شده است را با روش "تحلیل اهمیت- عملکرد" مورد ارزیابی قرار میدهد. نتایج تحقیق نشان میدهد که زیرساخت های داخلی این کارخانه ها و همچنین قابلیت های سختافزارها و نرمافزارهای موجود در این کارخانه ها، در وضعیت قابل قبولی قرار دارد و عواملی مثل عدم استفاده از پرداخت الکترونیکی، زیرساخت نامطلوب عمومی (اینترنت)، نداشتن تعدادکافی نیروی انسانی و نیز قابلیت نامطلوب وب سایت های کارخانهها، به ترتیب از عوامل عدم موفقیت تجارت الکترونیک در این کارخانهها در زیرساخت فنی محسوب میشود
1. توربان, ا. ؛ کینگ, د. (2010). مبانی تجارت الکترونیک (نسخه اول). (ا. مانیان, ؛ م. ر. زندی منش, مترجم) نگاه دانش.
2. زکی¬زاده, ح. (1390). بازيابی در 06 11, 1392، از سازمان صنعت،معدن و تجارت استان یزد
3. سعیدا, س., ابراهیم زاده, ف., و بخشی, م. (1390). ارزیابی و اولویت¬بندی مولفههای کیفیت خدمات دانشگاهی با رویکرد تلفیقی سروکوال و ماتریس اهمیت ـ عملکرد (مورد مطالعه: دانشگاه یزد). فصلنامه علمی- پژوهشی «رهیافتی نو در مدیریت آموزشی».
4. سیفی دیو کلایی, م. (1390). تجارت الکترونیک در ایران : موانع و راهکارها. ششمین همایش ملی تجارت و اقتصاد الکترونیکی, جلد1, ص. 171. تهران.
5. علی احمدی, ع., فتحیان بروجنی, م., & حورعلی, م. (1383). چالش¬ها و راهکارهایی برای توسعه تجارت الکترونیک در بنگاه¬های کوچک و متوسط ایران. فصلنامه مدیریت فردا (5و6), 99-106.
6. علیدوستی, س. (1389). عوامل موثر بر توسعه فناوری اطلاعات و تجارت الکرونیک در شرکت¬های کوچک و متوسط. علوم و فناوری اطلاعات (3), 529-548.
7. علمدار میبدی, م. م., میرابی, و., & محمدقلی نیا, ج. (1389). موانع به کارگیری تجارت الکترونیک در تعاونیهای توزیعی استان تهران. تعاون (4), 119-148
8. عبدالله¬زاده, ا.؛ شامی, م. (1381). ارائه مدل بسترهای 5گانه زیرساخت های مورد نیاز برای توسعه ملی فناوری اطلاعات و ارتباطات (مطالعه موردی: مالزی). دانش مدیریت (57), 29-49.
9. مختاری, ا. (1388). مدل فراگیر ماندگاری در تجارت الکترونیک. مجله تدبیر(207), 44-48.
10.Ainin, S., & Hisham, N. H. (2008). Applying Importance-Performance Analysis to Information Systems: An Exploratory Case Study. Information Technology, 2008, 95-103.
11.Alinezhad, M., Rahimipoor, A., & Valizadeh, Z. (2012). The Impact of Technology and Communication Infrastructure on Development of e-Commerce in Iran. International Journal of e-Education, e-Business, e-Management and e-Learning,, 2(2), 162-164
12.Angel, R., Heffernan, T., & Megicks, P. (2008). Service quality in postgraduate education. J QualAssur Educ, 16(3), 236-254.
13.Chaffey, D. (2002). E-business and E-commerce management:strategy,implementation and practice (5 ed.). instock.
14.CHIU, Y.-W., YEN, D. C., & SHIH, D.-H. (2011). Importance-Performance Analysis for the Adoption of Radio Frequency Identification Technology. Journal of Information Technology Management, XXII(2), 30-40.
15. CID,(2002). The Center for International Development readiness for the networked world.
16. Elahi, S.,and Hassanzadeh, A. (2009). A framework for evaluating electronic commerce adoption in Iranian companies”. International Journal of Information Management, 29, 27-36.
17. Ghobakhloo, M., (2013). Barriers to Electronic Commerce Adoption Among Small Businesses in Iran. Journal of Electronic Commerce in Organizations, 9(3), 48-89.
18.Kanungo, S., & Chouthoy, m. (1998). IT planning in India: Implications for IT effectiveness. Information Technology for Development(8), 71-87.
19.Kim, C. (2004). E-tourism: an innovative approach for the small and medium-sized tourism enterprises (SMTEs) in Korea. OECD.
20.Kitcharoen, S. (2007). importance-performance analysis on information technology applications in higher educational institutions in thailand. ABAC Journal, 27(2), 15-22.
21.Laosethakul, k., & Boulton, W. (2007). critical fuccess factor for e-commerce in Thailand: cultural and infrastructural influences. EJISDC(2), 1-22.
22.Lee, S., & Kim, D. J. (2013). Driving factors and barriers of information and communication technology for ebusiness in SMEs: A case study in Korea. IADIS International Conference e-Society, Spain, pp. 163-171.
23.LUO, H., and Wenli, J. (2008). Research on E-Commerce Supply Chain Alliance Performance Evaluation Based on Importance-Performance Analysis. International Conference on Logistics Engineering and Supply Chain , (pp. 771-776). china.
24.MacGregor, R. C., & Vrazalic, L. V. (2005). A basic model of electronic commerce adoption barriers: A study of regional small businesses in Sweden and Australia. Journal of Small Business and Enterprise Development, 12(4), 510-527.
25.Maryeni, Y., Govindaraju, R., Prihartono, B., & Iman, S. (2014). Technological and organizational factors influencing the e-commerce adoption by Indonesian SMEs. 6th International Conference on Management of Innovation and Technology, IEEE, PROCEEDING, INDONESIA, pp. 1716-1726.
26.Mukti, N. A. (2000). Barriers to putting business on Internet in Malaysia. The Electronic Journal of Information System in Developing Countries, 2(6), 1-6.
27.Papazoglou, M., & Ribbers, P. (2006). e-Business:organizational and technical foundations. england: John Wiley & Sons.
28.Purcell, F., and Toland, J. (2004). Electronic Commerce for the South Pacific: A Review of E-Readiness. Electronic Commerce Research,(4), 241-262.
29.Sathye, M., and Beal, D. (2001). Adoption of ellectronic commerce by SME's: australian evidence. Journal of E-Business, 1(1), 1-11.
30.Sung, T. K. (2004). E-commerce critical success factors: East vs. West. Technological Forecasting & Social Change.
31.Weil, P., and Broadbent, M. (1998). Leveraging the New Infrastructure: How Market Leaders Capitalize on IT. Harvard Business Review Press.
32.Weill, P., and Vitale, M. (2002). information technology infrastructure for e-business. Nabu Press.
33.Wong, M. S., Hideki, N., & George, P. (2011). the use of importance-performance analysis (IPA) in evaluating japan's e-government services. Journal of Theoretical and Applied Electronic Commerce Research, 6(2), 17-30.
34.Xianfeng, Q., Boxing, L., & Zhenwei, G. (2008). Conceptual model of IT infrastructure capability and it's emperical justification. Tsinghua Science and Technology, 13(3), 390-394.
35.Zaied, A. N. (2012). Barriers to E-Commerce Adoption in Egyptian SMEs. Information Engineering and Electronic Business(3), 9-18.
فصلنامه علمي- پژوهشي فناوري اطلاعات و ارتباطات ایران | سال هشتم، شماره‌هاي 29 و 30، پاییز و زمستان 1395 صص: 15- 30 |
|
اولویتبندی عوامل عدم موفقیت تجارت الکترونیک در زیرساخت فنی: کارخانجات کاشی و سرامیک شهرستان میبد
* الهام دهقانی فیروزآبادی ** امیرمانیان ***حسنعلی نعمتی
* کارشناسی ارشد مهندسی فناوری اطلاعات (دانشگاه غیرانتفاعی نور طوبی تهران)
** دکترای مدیریت (دانشیار، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران)
*** دکترای مدیریت فناوری اطلاعات ( استادیار،دانشگاه تهران)
تاریخ دریافت: 13/02/95 تاریخ پذیرش: 17/08/95
چکیده
تجارت الکترونیک یکی از راهکارهای حفظ مزیت رقابتی در شرکتها محسوب میشود. برای داشتن تجارت الکترونیک موفق در هر کسب وکار ملزومات و زیرساختهایی از قبل لازم است. "زیرساخت فنی" اساسیترین و مهمترین زیرساخت برای تجارت الکترونیک محسوب میشود. در این مقاله مدل جامعی ارائه شده است که عوامل موثر در موفقیت تجارت الکترونیک در زیرساخت فنی را ارائه میدهد و نشان میدهد که چگونه با استفاده از مدل تحلیل اهمیت- عملکرد، میتوان فاکتورهای زیرساخت فنی نامطلوب که باعث عدم موفقیت تجارت الکترونیک در هر کسب وکار میشود را شناسایی و آنها را برای بهبود اولویتبندی کرد و فاکتورهای زیرساخت فنی که باعث عدم موفقیت تجارت الکترونیک در صنایع کاشی و سرامیکِ شهرستان میبد، به عنوان یکی از قطبهای اصلی تولید کاشی جهان و مهمترین صادرکننده کاشی در ایران، شده است را با روش "تحلیل اهمیت- عملکرد" مورد ارزیابی قرار میدهد. نتایج تحقیق نشان میدهد که زیرساختهای داخلی این کارخانهها و همچنین قابلیتهای سختافزارها و نرمافزارهای موجود در این کارخانهها، در وضعیت قابل قبولی قرار دارد و عواملی مثل عدم استفاده از پرداخت الکترونیکی، زیرساخت نامطلوب عمومی (اینترنت)، نداشتن تعدادکافی نیروی انسانی و نیز قابلیت نامطلوب وب
سایتهای کارخانهها، به ترتیب از عوامل عدم موفقیت تجارت الکترونیک در این کارخانهها در زیرساخت فنی محسوب میشود
واژههای کلیدی: تجارت الکترونیک، زیرساختها، زیرساخت فنی، فاکتورهای موفقیت، کارخانجات کاشی و سرامیک شهرستان میبد. ماتریس اهمیت – عملکرد.
4- مقدمه
یکی از ابعاد عصر اطلاعات، تغییرات عمیقی است که در روابط اقتصادي بین افراد، شرکتها و دولتها به وجود آمده، به طوري که پدیدهي جدیدي به نام کسب و کار الکترونیک و تجارت الکترونیک را مطرح ساخته و بسیاري از مفاهیم، اصول و تئوريهاي اقتصادي را دگرگون کرده
است؛ تاجایی که" اقتصاد مبتنی بر اینترنت" کم کم جایـگزین واژه ي "اقـتصاد سنتی " شده است. برای واژه
نویسندۀ عهدهدار مکاتبات: الهام دهقانیفیروزآبادی dehghan.elham60@gmail.com |
"کسب و کار الکترونیک1" تفاوت قائل هستند. طبق تعریف توربان فرایند خرید، فروش یا مبادله کالاها، خدمات یا اطلاعات از طریق شبکههای کامپیوتری تجارت الکترونیک نامیده میشود [1].
طبق نظر پاپازوگلو در کتاب "زیر ساختهای فنی و سازمانی کسب و کار الکترونیکی"بین واژه تجارت الکترونیک و کسب و کار الکترونیکی تفاوتهایی وجود دارد. در مقایسه با تجارت الکترونیک، واژه کسب وکار الکترونیکی واژهای عمومیتر وگستردهتر است زیرا تنها اطلاعات مربوط به خرید و فروش را شامل نمی‌شود بلکه شامل سرویسدهی به مشتریان و همکاری با شرکای تجاری و انجام مبادلات الکترونیکی درون یک سازمان نیز میباشد. کسب و کار الکترونیکی مفهومی وسیعتر از تجارت الکترونیک است و به مجموع فرایندهای الکترونیکی پشت فعالیتهای خرید و فروش هم اطلاق میشود برای مثال ادغام کامل سیستمهای مدیریت منابع بنگاه2 سازمانها یا ابزارهای کسب و کار معادل برای انجام فعالیتها بوسیله ارتباطات الکترونیکی end-to-end، قرار دادن فرایند های کلیدی مانند مدیریت زنجیره تامین3 و مدیریت ارتباط با مشتری4 و ... در وب. که باعث میشود مشتریان شرکتها بسیار سادهتر سفارش داده و خرید کنند [27]. در این پژوهش منظور از "تجارت الکترونیک" معنی عام و گسترده آن است و این واژه و واژه "کسب و کار الکترونیکی" معادل هم در نظر گرفته میشود چرا که عملا امروزه تجارت الکترونیک معنی گستردهای را پیدا کرده و رفته رفته واژهی" اقتصاد الکترونیکی" جایگزین آن میشود.
به منظور استقرار مناسب یک سامانه تجارت الکترونیک در سطح سازمانی یا ملی لازم است ملزومات مختلفی از قبل آماده گردد. توسعه زیرساختهای فنی وارتباطی به عنوان یکی از ابعاد مهم در گسترش تجارت الکترونیک قلمداد میشود. در تحقیقاتی که قبلا در این زمینه انجام گرفته است دراکثر مطالعات، به صورت ضمنی به بررسی این مقوله پرداخته شده است و همه ابعاد و فاکتورهای زیرساخت فنی تجارت الکترونیک که باعث موفقیت در این نوع از کسب و کار میشود را پوشش نداده است. در این تحقیق سعی بر آن است که با مرور جامع و انتقادی بر ادبیات تحقیق، یک اساس تئوریکی قوی برای مدلِ پیشنهادی پژوهش، فراهم گردد. سپس زیرساختهای مورد نیاز تجارت الکترونیک و به خصوص زیرساخت فنی بررسی می‌گردد و با جمعبندی و بررسی نظرات و
مدلهای ارائه شده، مدلی که در این تحقیق برای بررسی زیرساخت فنی استفاده شده است، ارائه می‌گردد. از آن جا که موضوع اصلی این پژوهش بررسی عوامل و فاکتورهایی از زیرساخت فنی تجارت الکترونیک است که در موفقیت یا عدم موفقیت شرکتهای صنعتی و بازرگانی در تجارت الکترونیک موثر است، لذا به بررسی مفاهیم و سازههای مرتبط با زیرساخت فنی تجارت الکترونیک که در موفقیت شرکتها موثر است پرداخته و مبانی نظری آن توضیح داده میشود. در بخشهای بعدی مقاله مروری بر تحقیقات پیشین خواهیم داشت و در نهایت مدل ارائه شده، اعتبارسنجی مدل، روش تحقیق، جامعه آماری و در آخر نتایج تحقیق و راهکارها، بیان خواهد شد.
5- زیرساختهای تجارت الکترونیک
جهت استقرار و نهادینهشدن تجارت الکترونیک، پارهای ملزومات و پیش نیازها باید موجود باشد. این موارد به طور کلی شامل یکسری شرایط و عوامل مساعد محیطی و یکسری ویژگیهای مناسب در ساختار بنگاهها و
سازمانهای فعال در این زمینه میباشد. دسته اول که به صورت عمده ناشی از تصمیمگیری سیاستگزاران کلان اقتصاد می باشد برای بنگاهها حالت برونزا دارد، یعنی خارج از کنترل آنهاست. ولی دسته دوم حالت درونزا دارد و آنها با ایجاد تحولات استراتژیک در ساختار تولید یا عرضه خدمات میتوانند به استانداردهای مطلوب دست یابند [4]. در مقالات و کتابهای مختلف دستهبندیهای مختلفی برای زیر ساختهای مورد نیاز تجارت الکترونیک بیان شده است. این دستهبندیهای مختلف ناشی از دید متفاوت و تعریفهای گوناگونی است که در حوزهی تجارت الکترونیک وجود دارد.
عبداللهزادهشامی [8]. مدل"بسترهای 5 گانه" زیرساخت مورد نیاز برای تجارت الکترونیک را بررسی کردهاند که عبارت است از: بستر مدیریتی، بستر فنی، بستر قانونی – حقوقی، بستر نیروی انسانی، بستر فرهنگی- اجتماعی. در پروژه متا، پروژه مطالعه امکانسنجی تجارت الکترونیک ایران که توسط وزارت بازرگانی در سال 84 ارائه گردیده است، زیرساختهای فنی، فرهنگی- اجتماعی، زیر ساخت حقوقی، وضعیت اقتصادی و لجستیک بررسی گردیده است.
با بررسی تحقیقات پیشین و با سنجیدن وضعیت ایران زیرساختهای تجارت الکترونیک در ایران، شامل موارد زیر است:
· زیرساخت حقوقی
· فنی و ارتباطات
· فرهنگی و آموزش
· زیرساخت اقتصادی و تجاری
هدف ما در این تحقیق بررسی زیرساختهای فنی لازم برای تجارت الکترونیک در یک کسب وکار میباشد بنابراین به ارائه مدلی خواهیم پرداخت که فاکتورهای زیرساختهای فنی که باعث موفقیت تجارت الکترونیک برای یک کسب و کار میشود را در بر بگیرد.
6- زیرساخت فنی تجارت الکترونیک
ویل و برودبنت [31] زیر ساختIT برای کسب وکار الکترونیکی را بررسی کرده و سپس آن را به زیرساختهای کلی لازم برای کسب و کار الکترونیکی در مدلی تعمیم دادهاند. زیرساخت IT در تمامی طرح‌های کسب و کار الکترونیکی برای اتصال بخشهای مختلف شرکت و لینک به تامینکنندگان، مشتری‌ها و متحدان استفاده میشود. آنها یک پرتفوی IT شامل سختافزار، نرمافزار، ارتباطات، ذخیرهسازی الکترونیکی دادهها، ابزار نگهداری و ارائه دادهها و همچنین نیروی انسانی که سرویسها را ارائه و حمایت میکنند معرفی میکنند که در شکل 1
میبینید. زیرساخت IT دراین مدل دارای 4 لایه میباشد.
[1] -E-business
[2] -Enterprise Resource planning(ERP)
[3] -Supply Chain Management(SCM)
[4] - Customer Relation Management (CRM)
مدلی که ویل و برودبنت برای زیرساخت فنی تجارت الکترونیک ارائه دادهاند با تعمیم مدل بالا به کسب و کارهای الکترونیکی ایجاد شده است که در شکل2 نشان داده شده است. این مدل با توجه به این که شرکتها میتوانند با هم همکاری داشته باشند و یا دارای چند شعبه باشد تعمیم یافته است.
|
4- مباحث نظری عوامل موفقیت در تجارت الکترونیک در زیرساخت فنی مدل ویل و برودبنت که درقسمت قبل معرفی شد الزامات و زیرساختهای لازم برای تجارتالکترونیک را مشخص میکند که یک دیدگاه فرایندگرا به زیرساخت فنی دارد. هر کدام از این اجزای زیرساختIT باید قابلیتها و شاخصهایی داشته باشند که موفقیت تجارت الکترونیک را تضمین کنند.
|
تامینکنندگان سرویسهای شبکه است. لایه بعدی زیرساخت شرکتهای گسترده است که واحدهای مختلف شرکت از این طریق با هم مبادله و ارتباط دارند و شامل اینترانت، سرویسهای شبکه خصوصی، پایگاه داده مشترک، پردازشهای مقیاس بزرگ1 و ... است. بعد از آن زیرساخت IT هر واحد تجاری قرار دارد. هر واحد تجاری نیز دارای یکسری زیر ساختهای مخصوص به خود مثل سرویس پردازش سفارشات، مدیریت دانش، مدیریت منابع مالی است.
[1] - Large scale processing
در تحقیقات گروه CID1 شاخصهای زیر به عنوان
شاخصهای ارزیابی سرعت و کفییت شبکه عمومی بیان شده است [15]:
· در دسترس بودن2: میزان در دسترس بودن اینترنت و شبکههای عمومی ارتباطات مانند دسترسی به انواع شبکهها از قبیل اینترنت ADSL، شبکههای وایرلس و .....
· سرعت3: زمان پاسخ به درخواست سرویس از طریق شبکه
· پهنای باند امنیت4: حفظ امنیت اطلاعات در سامانههای تجارت الکترونیک بسیار مهم است. به طور کلی امنیت الکترونیکی عبارت است از هر ابزار، فن یا فرایندی که برای حفاظت از سرمایههای اطلاعاتی یک سیستم مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف از امنیت در تجارت الکترونیک، استفاده از سیاستها، فرایندها، پروتکلها و راهبردهایی است که از مورد سوء استفاده قرار گرفتن سیستمها و دادهها جلوگیری کند.
ویل و برودبنت [4] زیرساختهای داخلی زیر را برای یک شرکت در تجارت الکترونیک الزامی می‌دانند :
· دسترسی به سختافزار و نرمافزارهای بروز و کارامد
· داشتن شبکه داخلی (اینترانت)
· داشتن شبکه خارجی با شرکاء و مشتریان (اکسترانت)
· یکپارچگی: استفاده از پایگاه داده مشترک و باثبات در تمام برنامهها
یک سایت با ظاهر حرفهای می‌تواند نقش اساسی در موفقیت یک کسب وکار داشته باشد. یک سایت حرفهای در نگاه نخست باید ساده ولی با ساختار مناسب به نظر آید. راحتی حرکت در سایت، دسترسی سریع به اطلاعات، سرعت بالا آمدن وب سایت، وجود خدمات مناسب، خدمات پشتیبانی مناسب، پشتیبانی از زبانهای مختلف در حرفهای شدن سایت موثر است[9].
لائوستاکول و بولتن [21] برای بررسی یک وبسایت قابلیتهای زیر را عنوان کردهاند:
· محتویات5 وبسایت: شکل ظاهری وبسایت و چگونگی تعامل با مشتری و ارائه نیازهای مشتری.
· سهولت استفاده6: طراحی سیستمها به گونهای که استفاده از خدمات ارائه شده توسط آنها برای مشتریان ساده باشد و توالی منطقی بین صفحات برقرار باشد.
· حریم خصوصی7: ایجاد اطمینان در مشتریان در مورد عدم استفاده از اطلاعات آنان و حفظ حریم شخصی آنها و به عبارتی ایجاد امنیت داخلی شرکت
· چند زبانگی8: طراحی سایت به چند زبان مختلف
قابلیت سختافزار و نرمافزارهای مورد نیاز برای داشتن یک تجارت الکترونیک موفق عبارت است از:
· انعطافپذیری فنی [34]
یعنی:
- اتصالپذیری: یعنی سختافزار و نرمافزارها قابلیت اتصال به سایر سیستمهای داخل و خارج سازمان و سیستمهای مختلف مشتریان و شرکاء را داشته باشند.
- ارتقاءپذیری: یعنی بتوان سختافزارها و نرمافزارهای سازمان را، بر پایه زیر ساخت فعلی IT شرکت، ارتقاء داد و بر اساس نیاز سازمان، امکانات سختافزاری و نرمافزاری جدید به آن اضافه کرد.
- پایداری9: توان سیستمهای فنی در ارائه خدمات مستمر، بدون خطا و بدون قطعی به مشتریان
· مطابقت با استانداردها
5- مرور تحقیقات پیشین
عوامل موفقیت عواملی هستند که باعث موفقیت کامل کاربرد فناوری اطلاعات و تداوم آن در پیشبرد اهداف شرکت می‌شوند. پارهای از این عوامل دارای تاثیری دوسویه است به این معنا که وجود آنها باعث موفقیت و نبود آنها مانع کاربرد تجارت الکترونیک میشود. موانع کاربرد یا فاکتورهای عدم موفقیت عواملی هستند که باعث شکست کامل تجارت الکترونیک می‌شوند و یا پس از کاربرد، باعث رها شدن و توقف آن می‌گردند[18].
پژوهشهای بسیار زیادی در کشورهای خارجی در مورد موانع و فاکتورهای عدم موفقیت تجارت الکترونیک در سازمانها و شرکتها ی مختلف انجام شده است. نتایج این تحقیقات، بنا به مکان و زمان انجام شده متفاوت میباشد. در این قسمت نتایج بعضی از این تحقیقات مرور میشود.
مک گریگور و ورازلیک به تقسیمبندی موانع پذیرش تجارت الکترونیک در کسب و کارهای کوچک در سوئد و استرالیا پرداختهاند که عبارت است از: موانع تجارت الکترونیک بسیار سخت(موانعی که شرکت نتواند برای تجارت الکترونیک اقدام کند.) شامل عدم مهارت و دانش کافی در کارکنان، احتیاج به سرمایهگذاری بالا، نبود وقت کافی، موارد امنیتی. موانع تجارت الکترونیک نامناسب (مواردی که باعث میشود در کار سازمان و در تجارت الکترونیک شرکت خلل ایجاد شود.) شامل ناسازگاری تجارت الکترونیک با محصولات و خدمات، ناسازگاری تجارت الکترونیک در فرایندهای کسب و کار، ناسازگاری مشتریان با خدمات تجارت الکترونیک، کمبود مزایای استفاده از تجارت الکترونیک در شرکت [21].
پرسل و تولند ضعف زير ساختار ارتباطات راه دور بالا بودن هزينهها، فقدان مهارتها و دانش و آگاهي كم نسبت به قدرت اينترنت را از جمله موانع به کارگیری تجارت الکترونیک می‌دانند [28].
ماکتی موانع انجام تجارت بر روی اینترنت در مالزی بررسی کرده است. از این موانع به ترتیب اولویت عبارت است از: فقدان ايمني در مبادلات الكترونيكي، هزينهها (هزينه اتصال به اينترنت، سختافزار و نرمافزار، هزينه راهاندازي و هزينه نگهداري) مشكلات حقوقی، كارآموزي، فقدان كاركنان ماهر، عدم اطمينان و فقدان اطلاعات و سیستمهای اطلاعاتی است [26].
الهی و دیگران چهارچوبی برای ارزیای پذیرش تجارت الکترونیک در شرکتهای ایرانی ارائه دادهاند و 27 شرکت را مورد بررسی قرار دادهاند. در این تحقیق معیارهای: تعداد کامپیوتر کافی، دسترسی به کامپیوترهای پیشرفته، سرعت مناسب اتصال به شبکه اینترنت، امنیت بالا، یکپارچگی سازمانهای مختلف از طریق شبکه، امکان اتصال
زیرساختهای فنی موجود به دیگر سیستمها، دسترسی به سرویسهای ارتباط از راه دور، دسترسی به سایتهای مختلف اینترنتی، فعالسازی شبکههای کامپیوتری؛ برای ارزیابی زیرساخت فنی مورد استفاده قرار گرفته است [16].
چافی موانع به کارگیری تجارت الکترونیک را به دو دسته محدودیتهای فنی و محدودیتهای غیر فنی تقسیم کرده است. محدودیتهای فنی با زیرساختهای تکنولوژی اطلاعات مرتبط است و شامل مواردی از قبیل: فقدان استانداردهای عمومی پذیرفته شده در مورد کیفیت، ایمنی، قابلیت اتکا، ناکافی بودن عرض باند ارتباطات، تکامل پیوسته ابزارهای توسعه نرمافزار، دشواری در هماهنگ کردن و یکپارچه نمودن اینترنت با پایگاه دادهها و گران بودن استفاده از اینترنت را شامل میشود [13].
ستای و بیل با بررسی شرکتهای کوچک و متوسط در استرالیا عوامل عدم امنیت پرداختها، عدم اطمینان به اطلاعات اینترنت، فقدان تخصص و هزینه بالا را به عنوان موانع کاربرد تجارت الکترونیک شناسایی نموده است [29].
لائوستاکول و بولتن فاکتورهای کلیدی موفقیت تجارت الکترونیک در تایلند را بررسی کرده است و آن را با فاکتورهای کشورهای توسعه یافته مقایسه کرده است. عوامل: راحتی وب سایت، کیفیت ارتباطات اینترنتی، قابلیتهای IT، قابلیت انتخاب محصولات، امنیت و حریم خصوصی و ... به عنوان عوامل کلیدی موفقیت تجارت الکترونیک شناخته شده است [29].
سانگ فاکتورهای کلیدی موفقیت تجارت الکترونیک را در کشورهای کره، ژاپن و آمریکا مقایسه کرده است. در این تحقیق 16 عامل کلیدی بررسی شده است. نتایج نشان میدهد در حالی که امنیت، حفظ حریم خصوصی، و تخصص فنی مهمترین عوامل در کره است، در آمریکا ارزیابی عملیات تجارت الکترونیک، تخصص فنی و سهولت استفاده از مهمترین عامل ها میباشد [30].
زاید موانع پذیرش تجارت الکترونیک را در بنگاههای کوچک و متوسط مصر بررسی کرده است. مهمترین موانع فقدان امنیت، محدودیت دسترسی به بانکداری الکترونیکی و پورتالها توسط شرکتها، هزینه بالا فناوری، فقدان کارمندان مجرب شناسایی شده است [35].
عالینژاد و همکاران چگونگی اثرگذاری زیر ساخت فنی – ارتباطی بر توسعه تجارت الکترونیک را بررسی کرده است و با روش فریدمن متغیرها را اولویتبندی کرده است. نتایج، به ترتیب زیر به عنوان مشکلات و موانع زیرساخت فنی تجارت الکترونیک شناسایی کرده است: پایین بودن امنیت، عدم وجود پرداخت الکترونیکی، عدم به کارگیری بارکد و استانداردسازی بارکدها، پایین بودن زیرساخت مخابرات، پایینبودن زیرساخت بانکی، عدم وجود مراکز نگهداری
دادهها، عدم وجود تکنولوژی صدور امضاء الکترونیکی و هویت سنجی، پایین بودن پهنای باند، عدم وجود کدهای صفحه استاندارد فارسی [11].
قباخلو موانع پذیرش تجارت الکترونیک میان کسب و کارهای کوچک در ایران را بررسی کرده و موانع فنی را هزینههای تجارت الکترونیک، عدم سازگاری، ریسک و فقدان دانش سیستمهای اطلاعاتی معرفی کرده است [17].
مارینی و همکاران (2014) در تحقیقی مشخص کردند که هزینه‌ی زیاد، امنیت ناکافی اینترنت و عدم حمایت سیستم قانونی، میتوانند مانع موفقیت تجارت الکترونیک در شرکتها شوند.
علیدوستی عوامل موثر بر توسعه فناوری اطلاعات و تجارت الکرونیک در شرکتهای کوچک و متوسط را بررسی کرده که در این تحقیق عوامل مربوط به زیر ساخت فنی در هر یک از این گروهها دستهبندی شده است و شامل: سختافزار و نرمافزار مناسب، دانش فنی و تخصصی در زمینه IT، زیرساخت ارتباطات، هزینه مالی تخصیص داده شده میباشد [6].
علمدار میبدی موانع به کارگیری تجارت الکترونیک در تعاونیهای توزیعی استان تهران را بررسی کردند. متغیرهایی که در این تحقیق برای بررسی موانع فنی استفاده شده است به ترتیب اولویت به دست آمده عبارت است از: 1- دشواری در به روزکردن مداوم نرمافزارها وسیستمهای تجارت الکترونیک 2- نبود استاندارد ایمنی در اینترنت 3- پایین بودن سرعت اینترنت 4- دشواری هماهنگ کردن پایگاه های داده و سیستم های تجارت الکترونیک 5- نبود سیستم احراز هویت 6- نبود نیروی انسانی متخصص [7].
6- مدل ابعادی تحقیق
در تحقیقات پیشین مدل جامعی که به طور کامل زیرساخت فنی لازم و قابلیتهای لازم آن برای موفقیت تجارت الکترونیک در شرکتها را تشریح کند وجود ندارد. مدل در نظر گرفته شده برای تحقیق حاضر، مدل جدیدی است که با توجه به مطالعه ادبیات پیشین به دست آمده است. این فاکتورها هم الزامات زیرساخت فنی یک شرکت و هم قابلیتهای لازم این زیرساختها را، برای داشتن یک تجارت الکترونیک موفق مورد بحث قرار میدهد. این مدل در جدول 1 نشان داده شده است.
[1] -Center for International Development
[2] - availability
[3] - speed
[4] - security
[5] -content
[6] - convenient
[7] -privacy
[8] -multilanguage web site
[9] - stability
جدول 1. مدل نهایی تحقیق
عوامل توانمند ساز پیاده سازی موفق تجارت الکترونیک در زیرساخت فنی | فاکتور ارزیابی |
منبع (تحقیقات خارجی) |
منبع (تحقیقات داخلی) | |
|---|---|---|---|---|
1 | زیرساخت عمومی | دسترسی | صایعی و رجبیون(2009) | علی احمدی و دیگران(1383)- علیدوستی(1389) |
سرعت | فلین و پورچیز(2000)- سانگ(2004)- لائوستاکول و بولتن(2007)- الهی و دیگران(2009) | علمدار میبدی و دیگران(1389)- صنایعی و دیگران(1389) | ||
پهنای باند | چافی(2002)- عالی نژاد و دیگران(2012) | --- | ||
امنیت | ماکتی(2000)- ستای و بیل(2001) - سانگ(2004)- لائوستاکول و بولتن(2007)- لی و کیم(2013)- الهی و دیگران(2009)- عالی نژاد و دیگران(2012)- زاید(2012)- مارینی(2012). | علی احمدی و دیگران(1383)- علمدار میبدی و دیگران(1389) | ||
2 | زیرساخت داخلی شرکت | دسترسی به سختافزار و نرمافزارهای بروز و کارامد | چافی(2002)- جنکس و دیگران(2004)-لی و کیم(2013)- الهی و دیگران(2009) | علی احمدی و دیگران(1383)- علیدوستی(1389) |
داشتن شبکه داخلی (اینترانت) | صنایعی و رجبیون(2009) | علی احمدی و دیگران(1383) | ||
داشتن شبکه خارجی (اکسترانت) | لی و کیم(2013)- الهی و دیگران(2009)- صنایعی و رجبیون(2009) | علی احمدی و دیگران(1383) | ||
یکپارچگی(پایگاه داده مشترک) | والزوچ و همکاران(2000)- الهی و دیگران(2009) | ---- | ||
3 | انعطاف پذیری نیروی انسانی | داشتن تعداد کافی نیروی انسانی | فلین و پورچیز(2000)- زاید(2012) | علی احمدی و دیگران(1383)- علمدار میبدی و دیگران(1389)- صنایعی و دیگران(1389) |
کافی بودن دانش و مهارت نیروی انسانی در مورد تکنولوژیها و دانش روز | فینگ(1998)- ستای و بیل(2001)- پرسل و تولند(2004)- جنکس و دیگران(2004)- سانگ(2004) | علیدوستی(1389) | ||
4 | قابلت های وب سایت | محتویات وب سایت | لائوستاکول و بولتن(2007)- صنایعی و رجبیون(2009) | علی احمدی و دیگران(1383) |
حریم خصوصی | سانگ(2004)- لائوستاکول و بولتن(2007)- صنایعی و رجبیون(2009) | --- | ||
سهولت استفاده | سانگ(2004)- لائوستاکول و بولتن(2007)- صنایعی و رجبیون(2009) | --- | ||
چند زبانگی | لائوستاکول و بولتن(2007) | ---- | ||
5 | قابلیتهای سختافزار و نرمافزار موجود | انعطافپذیری | زانفنگ(2008)- فلین و پورچیز(2000)- صنایعی و رجبیون(2009) | صنایعی و دیگران(1389) |
|
| چافی(2002)- عالی نژاد و دیگران(2012) | خواجویی(1385) | |
|---|---|---|---|---|
6 | خدمات الکترونیکی | پرداخت الکترونیکی | سانگ(2004)- عالی نژاد و دیگران(2012)-زاید(2012) | علی احمدی و دیگران(1383)- اصغری زاده و دیگران(1387)- مشبکی و همکاران(1389) |
7 | استفاده از نوآوریهای تکنولوژی | نرم افزارهای داده کاوی و هوش تجاری و ERP و ... | صنایعی و رجبیون(2009) | علی احمدی و دیگران (1383) |
8 | هزینهها | هزینه دسترسی به سخت افزار و نرم افزار
| زاید(2012)- ستای و بیل(2001)- ماکتی(2000)- | علیدوستی(1389) |
هزینه اینترنت | فینگ(1998)- ماکتی(2000)- ستای و بیل(2001)- چافی(2002)- پرسل و تولند(2004)- صنایعی و رجبیون(2009)،قباخلو(2013)-مارینی(2012) | خواجویی(1385) |
7- روش تحقیق
پژوهش حاضر یک تحقیق پیمایشی– توصیفی، با
جهتگیری کاربردی است که با روشهای میدانی انجام شده است.
7-1 - اعتبارسنجی مدل تحقیق
به منظور بررسی تعیین مقبولیت عوامل استخراجی در مدل تحقیق، از آزمون فرض دو جملهای استفاده شده است. در این آزمون نسبت آزمون برای همه فرضیات 60 درصد در نظر گرفته شده است بدین معنی که اگر بیش از 60 درصد پاسخدهندگان – به استثنای افرادی که در مقیاس 7 درجهای گزینه "بی اثر" را انتخاب کردهاند- به سوال مورد نظر پاسخ مثبت دهند (گزینههای "بسیارمهم"، "مهم" و "تا حدودی مهم") و سطح معنی داری هم کمتر از 05/0 باشد. نشاندهنده تایید اثرگذاری فاکتور (
) و در غیر این صورت رد تاثیرگذاری فاکتور (
) بر زیرساخت فنی تجارت الکترونیک است. بنابراین برای کلیه فاکتورهای استخراجی مدل تحقیق رابطه زیر را بررسی شد.
عدم تاثیرگذاری فاکتور استخراجی: پاسخدهندگان آن را مهم نمی‌دانند. p
: 
تاثیرگذاری فاکتور استخراجی : پاسخ دهندگان آن را مهم می‌دانند. p
: 
منطق رد عبارت است از : رد میشود اگر و تنها اگر 
+ 
n مجموع پاسخهای مثبت و منفی است.
طبق نتایج آزمون توزیع دو جملهای که در SPSS انجام شد، کلیه فاکتورهای استخراجی درنظر گرفته شده از نظر پاسخدهندگان مورد تایید است.
7-2- معرفی جامعه آماری
استان يزد با ظرفيت بالغ بر 169 ميليون مترمربع انواع كاشي و سراميك، حدود 45 درصد توليد كشور را به خود اختصاص داده است.در این میان شهرستان ميبد در یزد جايگاه ممتاز و خوبي در حوزه صنعت كاشي و سراميك دارد به طوری که حدود 60 درصد از اين توليد در شهرستان ميبد انجام میشود. ميبد يكي از قطب‌هاي اصلي توليد كاشي در جهان است كه به تنهايي نزديك به يك درصد از كاشي دنيا را توليد مي‌كند [2]. رقابتیشدن این صنعت و دور ماندن از بازارهای تجارت جهانی و عدم استفاده از تجارت الکترونیک باعث از دست رفتن
فرصتهای بسیاری در این صنعت و صرف هزینههای زیاد میشود. به خصوص با وارد شدن تولیدات ترکیه ومصر به بازارهای صادراتی ایران، این صنعت بیشتر مورد تهدید قرار گرفته است. شهرستان میبد با داشتن این پتانسیل قوی می‌تواند با ورود به عرصه تجارت الکترونیک و بهرهوری از نوآوریهای تکنولوژی IT تولیدات خود را هدفمند و براساس نیاز بازار عرضه کند و همچنین با استفاده از بازاریابی الکترونیکی، درصحنه رقابت، پیروزمندانه حضور داشته باشد.
در این تحقیق با توجه به روش تجزیه و تحلیل دادهها، دو دسته جامعه آماری در نظر گرفته شد. جامعه آماری مرحله اول تحقیق که به منظور تعیین اهمیت فاکتورهای مدل تحقیق در زیرساخت فنی تجارت الکترونیک در صنعت کاشی و سرامیک مورد استفاده قرار گرفت شامل 30 خبره در زمینه IT و تجارت الکترونیک هستند که به وسیله نمونهگیری قضاوتی انتخاب شدهاند. این گروه شامل 5 نفر خبره با مدرک دکترای فناوری اطلاعات و حداقل 10 سال سابقه کار در زمینه IT در دانشگاه تهران، 20 نفر با مدرک کارشناسیارشد فناوری اطلاعات گرایش تجارت الکترونیک، 2 نفر با مدرک کارشناسیارشد مدیریت فناوری اطلاعات و 3 نفر از خبرگان IT فعال درصنعت کاشی و سرامیک میباشد. این افراد پرسشنامه "اهمیت" روش تحقیق را تکمیل کردند.
جامعه دوم هدف در این پژوهش که متغیرها در آن بررسی میشود، کارخانجات کاشی و سرامیک شهرستان میبد است که در مقطع زمانی انجام پژوهش در سال 92، تعداد 26 کارخانهی در حال تولید میباشد که دادهها به صورت سرشماری در آن جمع آوری گردید.
7-3- روشهای تجزیه و تحلیل دادهها
در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل دادهها از روش ماتریس اهمیت - عملکرد (IPA)1 استفاده شده است. در مدل IPA، هر مؤلفه از دو بعد "اهمیت (وضع مطلوب)" و "عملکرد (وضع موجود عوامل)"، مورد سنجش قرار می‌گیرد. دراین مدل، معیار اهمیت برای مشخص نمودن اینکه تخصیص منابع در کجا حیاتی‌تر است، استفاده میشود [12]. اهمیت، منعکسکنندۀ ارزش نسبی شاخص‌ها در موفقیت تجارت الکترونیک است.
در مدل IPA سنجش شاخص‌ها می‌تواند درمقیاس 5، 7 یا 9 درجهای صورت گیرد [20]. دادههای مربوط به میزان اهمیت و سطح عملکرد هر یک از آنها، با استفاده از پرسشنامه جمعآوری می‌شوند [12]. برای این منظور از پاسخگویان در مورد هر شاخص، سوال پرسیده میشود؛ میزان اهمیت شاخص مورد نظر و سطح عملکرد در آن شاخص از طریق پرسشنامه به دست میآید. از آنجا که تحلیل جداگانۀ دادهها بعد عملکرد و بعد اهمیت، به خصوص هنگامی که هر دو مجموعه دادهها، همزمان مورد مطالعه قرار می‌گیرند ممکن است معنی‌دار نباشند [10] لذا دادههای مربوط به سطح اهمیت و عملکرد شاخص‌ها، روی شبکه‌ای دو بعدی همانند شکل 73 که در آن، محور Y نشانگر بُعد اهمیت و محور X نشانگر بعد عملکرد است، نمایش داده می‌شوند. این ماتریس در شکل 3 نمایش داده شده است.
شکل 7. ماتریس اهمیت- عملکرد [12]
این شبکۀ دو بعدی، ماتریس اهمیت/ عملکرد یا ماتریس IP نامیده میشود. نقش ماتریس، که در واقع از چهار قسمت یا ربع تشکیل شده و در هر ربع استراتژی خاصی قرار دارد، کمک به فرآیند شناخت تصمیمگیری است [12]
از این ماتریس، برای شناخت درجۀ اولویت شاخص‌ها برای بهبود، استفاده میشود [12]. جدول2 سوابق تحقیقات انجام شده در زمینه IT و تجارت الکترونیک با روش IPA را نشان میدهد.
در تحقیق حاضر برای رسم ماتریس IPA، دادههای مورد نیاز توسط دو پرسشنامه "اهمیت" و پرسشنامه "عملکرد" جمعآوری شد. روایی صوری و روایی محتوای پرسشنامهها توسط 3 نفر از خبرگان حوزه فناوری اطلاعات بررسی گردید. همچنین تعداد 5 نمونه از پرسشنامه "عملکرد" ابتدا به طور آزمایشی توسط متخصصان IT کارخانهها تکمیل گردید و اصلاحات لازم انجام شد.
"اهمیت" فاکتورها توسط 30 نفر از خبرگان تجارت الکترونیک و IT، به وسیله پرسشنامه و بر اساس یک طیف 7تایی از بسیار مهم تا بسیار کم اهمیت سنجیده شد. همچنین" عملکرد" جامعه آماری به وسیله پرسشـنامه دیگری که توسط متخـصصان IT و شبـکهی کارخانهها تکمیل شد به دست آمد. تخصص داشتن در زمینۀ فناوری اطلاعات و سرپرستی مستقیمِ تجهیزات IT و پرسنل مربوطه، ویژگی مشترکِ این گروه از پاسخگویان، میباشد. برای جمعآوری دادههای عملکرد، به صورت حضوری به کارخانهها مراجعه گردید و پرسشنامهها
جمعآوری گردید. پرسشنامه از کارخانه ها (یک پرسشنامه به ازای هر کارخانه) جمع آوری گردید.
در نهایت ماتریس IPA تحقیق بر اساس میانگین اهمیت فاکتورها و عملکرد کارخانه ها رسم گردید. برای مشخص تعداد 26 پرسشنامه از کارخانهها (یک پرسشنامه به ازای هر کارخانه) جمعآوری گردید.
در نهایت ماتریس IPA تحقیق بر اساس میانگین اهمیت فاکتورها و عملکرد کارخانهها رسم گردید.
جدول 7. سوابق تحقیقات انجام شده در زمینه IT و تجارت الکترونیک با روش IPA
برای مشخص کردن 4 ناحیه ماتریس، از میانهی دادههای اهمیت، برای محور عمودی و میانه دادههای عملکرد، برای محور افقی استفاده میشود [3]. در این پژوهش محور اهمیت مقدار 5.5 و محور عملکرد نفطه 4.8 به عنوان تعیینکننده خطوط نواحی ماتریس به دست آمده است
8- نتایج تحقیق و ارائه راهکارها
|
ناحیه Q1(منطقه ضعف): عوامل قرار گرفته در این منطقه، عواملی هستند که اولا دارای اهمیت بالایی
میباشند و ثانیا وضعیت عملکرد فعلی آنها ضعیف
میباشد این عوامل دارای بیشترین اهمیت اقدام هستند.. و میتوان آنها را از عوامل کلیدی عدم موفقیت در تجارت الکترونیک شرکتها از لحاظ فنی محسوب کرد. فاکتورهایی از قبیل پرداخت الکترونیکی (A18)، داشتن اکسترانت(A8)، امنیت دادهها(A11)، رعایت حریم خصوصی کاربران (A17)، محتویات وبسایت(A15)، یکپارچکی سیستمها (A19)، تعداد نیروی انسانی (A13) و .... در ناحیه اهمیت بالا و عملکرد نامطلوب قرار گرفتهاند.
ناحیه Q2 (منطقه قابل قبول): عوامل فنی این منطقه، عواملی میباشند که هم مهم هستند و هم کارخانجات شهرک صنعتی کیفیت خوبی در این زمینه‌ها ارائه
دادهاند. این عوامل هر چند که به صورت مطلوب نیستند و دارای شکاف میباشند ولی دارای عملکرد قابل قبولی هستند.
ناحیه Q3: عوامل فنی این منطقه، عواملی خواهند بود که اهمیت چندانی ندارند و شرکتهای جامعه آماری نیز وضعیت خوبی در این زمینه‌ها ندارند.
[1] - Importance Performance Analyze
با اینکه شرکتها باید در این زمینه‌ها نیز خود را بهبود دهند اما از آنجا که این عوامل مهم نیستند و نقش عمده‌ای در موفقیت تجارت الکترنیک آن کسب وکار ندارند، اولویت بالایی برای بهبود ندارند. متغیرA20 (استفاده از نوآوریهای تکنولوژی) در این ناحیه قرار گرفته است. این عامل هرچند که اهمیت متوسط به بالا را دارد. یک عامل حیاتی موفقیت در تجارت الکترونیک در این نوع از کسب وکار محسوب نشده است.
ناحیه Q4 : عوامل فنی این منطقه، عواملی خواهند بود که با اینکه اهمیت چندانی ندارند اما شرکتها، وضعیت خوبی در این زمینه‌ها دارند. فاکتور A10 (هزینه ها) در این ناحیه قرار گرفته است. یعنی هزینههای صرف شده برای اینترنت و هزینه سختافزارها و نرمافزارها اهمیت چندانی در موفقیت تجارت اکترونیک این کارخانجات ندارد. به عبارتی این هزینهها برای شرکتها قابل قبول است.
نتایج تحقیق بیانگر این است که همه متغیر‌های برگرفته شده از ادبیات نظری و تجربی پژوهش که به عنوان مدل تحقیق در جدول 1 بیان شده است، به عنوان عوامل توانمندساز زیرساخت
جدول 8. دادههای ماتریس IPA برای کلیه فاکتورهای زیرساخت فنی
فاکتورهای موفقیت تجارت الکترونیک در زیرساخت فنی | اهمیت فاکتور | عملکرد فاکتور | شکاف هر فاکتور | |
|---|---|---|---|---|
a1 | دسترسی به سخت افزار و نرم افزار | 6.75 | 5.8 | 0.95- |
a2 | هزینه سخت افزار و نرم افزار | 5.75 | 5.76 | 0.01 |
a3 | قابلیت اتصال | 5.95 | 4.65 | 1.3- |
a4 | پایداری | 6.25 | 4.53 | 1.72- |
a5 | ارتقاپذیری | 5.75 | 5.73 | 0.02- |
a6 | دسترسی به اینترنت | 7 | 7 | 0 |
a7 | اینترانت | 5.95 | 6.19 | 0.024 |
a8 | اکسترانت | 5.7 | 3.38 | 2.32- |
a9 | سرعت اینترنت | 6.1 | 4.73 | 1.37- |
a10 | هزینه اینترنت | 5.15 | 5.42 | 0.27 |
a11 | امنیت | 6.55 | 4.3 | 2.25- |
a12 | پهنای باند | 5.9 | 3.96 | 1.94- |
a13 | تعداد کافی نیروی انسانی | 5.9 | 4.57 | 1.33- |
a14 | دانش کافی | 6.05 | 4.88 | 1.17- |
a15 | محتویات وب سایت | 5.95 | 4.61 | 1.34- |
a16 | سهولت استفاده | 6.4 | 5.11 | 1.29- |
a17 | حریم خصوصی | 6.6 | 4.57 | 2.03- |
a18 | پرداخت الکترونیکی | 6.35 | 2.34 | 4.01- |
a19 | یکپارچگی | 5.95 | 4.42 | 1.53- |
a20 | نوآوریهای تکنولوژی | 5.3 | 2.3 | 3- |
a21 | استاندارد IT | 5.3 | 4.92 | 0.38- |
a22 | چند زبانه بودن وب سایت | 4.8 | 4.8 | 0 |
فنی تجارت الکترونیک توسط آزمون فرض دو جملهای مورد تأیید قرار گرفتند؛ بطوریکه که عدد معناداری آنها حد مطلوب مورد نظر را بدست آورده است که همسو با تحقیقات پیشین انجام شده توسط محققان می باشد که در جدول 1 به تفضیل بیان شده است. نتایج تحقیق در مورد کارخانجات کاشی و سرامیک میبد نشان میدهد که جامعه آماری مورد بررسی از لحاظ زیرساختهای داخلی شرکت مثل دسترسی به اینترانت و در اختیار داشتن سختافزارها و نرمافزارهای مطلوب عملکرد خوب و قابل قبولی دارند، شکاف به دست آمده در زیرساخت داخلی شرکت ها ناشی از نداشتن اکسترانت و عدم یکپارچگی است. به عبارتی این کارخانهها از یکپارچگی سیستمها برخوردار نیستند و بخشهای مختلف کارخانه به صورت مجزا و با پایگاه
دادههای جداگانه مدیریت میشود. همچنین هزینههای دسترسی به سختافزار و نرمافزار و اینترنت، یک محدودیت به شمار نمیآید. علاوه بر این نتایج بیانگر دانش کافی متخصصان IT کارخانهها‌ست ولی این شرکتها تعداد کافی نیروی متخصص در اختیار ندارند. عواملی مثل عدم استفاده از پرداخت الکترونیکی، زیرساخت نامطلوب عمومی (اینترنت)، نداشتن تعدادکافی نیروی انسانی و نیز قابلیت نامطلوب وب سایتهای کارخانهها، به ترتیب از عوامل عدم موفقیت تجارت الکترونیک در این کارخانهها در زیرساخت فنی محسوب میشود.
جدول 4 اولویت عوامل عدم موفقیت تجارت الکترونیک در زیرساخت فنی را در کارخانههای کاشی و سرامیک شهرستان میبد، با توجه به ناحیه و شکاف را مشخص
میکند.
همانطور که بیان شد فاکتورهایی که دارای شکاف منفی هستند فاکتورهایی هستند که برای دستیابی به تجارت الکترونیک موفق نیازمند رسیدگی و بهبود میباشند، که میتوان آنها را با توجه به اهمیت نواحی Q1 تا Q4 و همچنین میزان شکاف به دست آمده آنها را اولویتبندی کرد.
8-1- راهکارهایی برای جامعه آماری مورد بررسی
برای غلبه بر مشکلات درونزای جامعه آماری راهکارهای زیر پیشنهاد میشود.
· به کارگیری درگاههای الکترونیکی به منظور پرداخت الکترونیکی مشتریان
جدول 5. اولویتبندی عوامل عدم موفقیت تجارت الکترونیک در زیرساخت فنی در جامعه آماری
ناحیه ماتریسIPA | اولویت عامل | نام عامل | شکاف عامل | |
|---|---|---|---|---|
1 | Q1 | 1 | عدم استفاده از پرداخت الکترونیکی | 3.01- |
2 | زیرساخت عمومی نامطلوب | 1.58- | ||
3 | انعطاف ناپذیری نیروی انسانی | 1.25- | ||
4 | قابلیت های نامطلوب وب سایت | 1.16- | ||
2 | Q3 | 5 | عدم استفاده از نوآوری های تکنولوژی | 3- |
3 | Q2 | 6 | زیرساخت نامناسب داخلی شرکت | 1.86- |
7 | قابلیت های سخت افزار و نرم افزار موجود | 1.02- | ||
4 | Q4 | 8 | هزینه ها | 0.03- |
–جذب نیروی متخصص و تحصیلکرده در زمینه IT در بدنه اجرایی و تصمیمگیری شرکت
–یکپارچگی شبکه درونسازمانی و همچنین گسترش شبکه اکسترانت با مشتریان و شرکاء
–بهبود قابلیتهای وبسایت، طراحی سایت با سرعت مناسب و مطابق با نیازهای مشتری
مخاطب این راهکار دولت میباشد. با توجه به مشخص شدن وضعیت زیرساخت عمومی به عنوان یکی از عوامل مهم در عدم موفقیت تجارت الکترونیک در شرکتهای مورد بررسی، دولت باید نسبت به گسترش زیرساخت IT ( مانند پهنای باند، سرعت) و همچنین بهبود امنیت زیرساخت فناوری اطلاعات اقدام نماید..
9- تحقیقات آتی
با توجه به این که برای داشتن تجارت الکترونیک موفق به زیرساختهای دیگری مثل زیرساخت حقوقی، زیرساخت فرهنگی و آموزش و همچنین زیرساخت اقتصادی و تجاری نیز نیاز میباشد، پژوهشگران
میتوانند مدل جامعی برای بررسی هر کدام از این زیرساختها ارائه دهند و با استفاده از روش تحقیق ارائه شده در این مقاله، عوامل عدم موفقیت تجارت الکترونیک در یک کسب و کار را در سایر زیرساخت ها اولویت بندی کنند.
10- نتیجه گیری
به منظور استقرار مناسب یک سامانه تجارت الکترونیک در سطح سازمانی یا شرکت لازم است ملزومات مختلفی از قبل آماده گردد. زیرساخت فنی و ارتباطی به عنوان یکی از ابعاد مهم و پایهای در توسعه تجارت الکترونیک قلمداد میشود. در این تحقیق روشی برای اولویتبندی عوامل
عدم موفقیت تجارت الکترونیک در زیرساخت"فنی" تجارت الکترونیک در هر نوع کسب و کار الکترونیکی ارائه می‌گردد و با این روش فاکتورهای نامطلوب زیرساخت فنی که باعث عدم موفقیت تجارت الکترونیک در جامعه آماری
نمونه (کارخانجات کاشی و سرامیکِ شهرستان میبد) شده است به منظور بهبود با رویکرد جدید "تحلیل اهمیت-
عملکرد" اولویتبندی میکند. نتایج تحقیق نشان میدهد که زیرساختهای داخلی این کارخانهها و همچنین قابلیتهای سختافزارها و نرمافزارهای موجود در این کارخانهها، در وضعیت قابل قبولی قرار دارد و عواملی مثل عدم استفاده از پرداخت الکترونیکی، زیرساخت نامطلوب عمومی (اینترنت)، نداشتن تعدادکافی نیروی انسانی و نیز قابلیت نامطلوب وبسایت کارخانهها، به ترتیب از عوامل عدم موفقیت تجارت الکترونیک در این کارخانهها در زیرساخت فنی محسوب میشود.
با توجه به این که مدل تحقیق کلیه فاکتورهای موثر زیرساخت فنی برای داشتن تجارت الکترونیک موفق را در نظر گرفته است و همچنین روش تحقیق که استفاده از مدل تحلیل "اهمیت- عملکرد " است، میتوان برای هر نوع کسب وکاری، ابتدا با توجه به نظرات خبرگان آن کسب و کار، اهمیت هر کدام از فاکتورهای مدل را برای آن نوع کسب وکار خاص به دست آورد و سپس با بررسی وضعیت موجود در آن کسب وکار، عملکرد آن فاکتورها را ارزیابی نمود و در نهایت با توجه به نمودار اهمیت عملکرد به دست آمده، فاکتورهای عدم موفقیت تجارت الکترونیک در زیرساخت فنی را برای آن کسب وکار اولویتبندی کرد.
10.Ainin, S., & Hisham, N. H. (2008). Applying Importance-Performance Analysis to Information Systems: An Exploratory Case Study. Information Technology, 2008, 95-103.
11.Alinezhad, M., Rahimipoor, A., & Valizadeh, Z. (2012). The Impact of Technology and Communication Infrastructure on Development of e-Commerce in Iran. International Journal of e-Education, e-Business, e-Management and e-Learning,, 2(2), 162-164
12.Angel, R., Heffernan, T., & Megicks, P. (2008). Service quality in postgraduate education. J QualAssur Educ, 16(3), 236-254.
13.Chaffey, D. (2002). E-business and E-commerce management:strategy,implementation and practice (5 ed.). instock.
14.CHIU, Y.-W., YEN, D. C., & SHIH, D.-H. (2011). Importance-Performance Analysis for the Adoption of Radio Frequency Identification Technology. Journal of Information Technology Management, XXII(2), 30-40.
15. CID,(2002). The Center for International Development readiness for the networked world.
16. Elahi, S.,and Hassanzadeh, A. (2009). A framework for evaluating electronic commerce adoption in Iranian companies”. International Journal of Information Management, 29, 27-36.
17. Ghobakhloo, M., (2013). Barriers to Electronic Commerce Adoption Among Small Businesses in Iran. Journal of Electronic Commerce in Organizations, 9(3), 48-89.
18.Kanungo, S., & Chouthoy, m. (1998). IT planning in India: Implications for IT effectiveness. Information Technology for Development(8), 71-87.
19.Kim, C. (2004). E-tourism: an innovative approach for the small and medium-sized tourism enterprises (SMTEs) in Korea. OECD.
20.Kitcharoen, S. (2007). importance-performance analysis on information technology applications in higher educational institutions in thailand. ABAC Journal, 27(2), 15-22.
21.Laosethakul, k., & Boulton, W. (2007). critical fuccess factor for e-commerce in Thailand: cultural and infrastructural influences. EJISDC(2), 1-22.
22.Lee, S., & Kim, D. J. (2013). Driving factors and barriers of information and communication technology for ebusiness in SMEs: A case study in Korea. IADIS International Conference e-Society, Spain, pp. 163-171.
23.LUO, H., and Wenli, J. (2008). Research on E-Commerce Supply Chain Alliance Performance Evaluation Based on Importance-Performance Analysis. International Conference on Logistics Engineering and Supply Chain , (pp. 771-776). china.
24.MacGregor, R. C., & Vrazalic, L. V. (2005). A basic model of electronic commerce adoption barriers: A study of regional small businesses in Sweden and Australia. Journal of Small Business and Enterprise Development, 12(4), 510-527.
25.Maryeni, Y., Govindaraju, R., Prihartono, B., & Iman, S. (2014). Technological and organizational factors influencing the e-commerce adoption by Indonesian SMEs. 6th International Conference on Management of Innovation and Technology, IEEE, PROCEEDING, INDONESIA, pp. 1716-1726.
26.Mukti, N. A. (2000). Barriers to putting business on Internet in Malaysia. The Electronic Journal of Information System in Developing Countries, 2(6), 1-6.
27.Papazoglou, M., & Ribbers, P. (2006). e-Business:organizational and technical foundations. england: John Wiley & Sons.
28.Purcell, F., and Toland, J. (2004). Electronic Commerce for the South Pacific: A Review of E-Readiness. Electronic Commerce Research,(4), 241-262.
29.Sathye, M., and Beal, D. (2001). Adoption of ellectronic commerce by SME's: australian evidence. Journal of E-Business, 1(1), 1-11.
30.Sung, T. K. (2004). E-commerce critical success factors: East vs. West. Technological Forecasting & Social Change.
31.Weil, P., and Broadbent, M. (1998). Leveraging the New Infrastructure: How Market Leaders Capitalize on IT. Harvard Business Review Press.
32.Weill, P., and Vitale, M. (2002). information technology infrastructure for e-business. Nabu Press.
33.Wong, M. S., Hideki, N., & George, P. (2011). the use of importance-performance analysis (IPA) in evaluating japan's e-government services. Journal of Theoretical and Applied Electronic Commerce Research, 6(2), 17-30.
34.Xianfeng, Q., Boxing, L., & Zhenwei, G. (2008). Conceptual model of IT infrastructure capability and it's emperical justification. Tsinghua Science and Technology, 13(3), 390-394.
35.Zaied, A. N. (2012). Barriers to E-Commerce Adoption in Egyptian SMEs. Information Engineering and Electronic Business(3), 9-18.
