بررسی معضلات اخلاقی ناشی از نقض قوانین بشردوستانه در حمایت از کودکان و زنان در مخاصمات مسلحانه بین المللی از منظر حقوق بین الملل
الموضوعات :احمد محتشم 1 , فخرالدین سلطانی 2 , علیرضا رضایی 3
1 - دانشجوی دکتری، گروه حقوق بین الملل، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران
2 - استادیار، گروه روابط بین الملل، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
3 - دانشیار، روابط بین الملل، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران
الکلمات المفتاحية: معضلات اخلاقی, نقض قوانین بشردوستانه, حقوق کودکان و زنان, مخاصمات مسلحانه بینالمللی.,
ملخص المقالة :
بیش از نیمی از زنان و کودکان جهان در کشورهایی زندگی می کنند که جنگ و درگیری را تجربه کرده اند. جامعه بین المللی نمی تواند مصائب آنها را نادیده بگیرد. به نظر می رسد در درگیری های معاصر چندان به حقوق بین الملل بشردوستانه توجه نشده است. استفاده مکرر از سلاح های شیمیایی و منفجره در مناطق شهری، خشونت جنسی، آوارگی، کشتار جمعی و... نشانه عدم پایبندی به اخلاق و حقوق بشر بنیادین می باشد. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی-تحلیلی به بررسی معضلات اخلاقی ناشی از نقض قوانین بشردوستانه در حمایت از کودکان و زنان در مخاصمات مسلحانه بین المللی از منظر حقوق بین الملل پرداخته است. دشمن همواره سعی دارد که از طریق فشار بر افراد غیرنظامی، حریف خود را تسلیم خواسته¬های خود کند و در این رقابت ناعادلانه، زنان و کودکان اولین قربانیان بی دفاع و بی پناه هستند. نتایج پژوهش نشان می¬دهد که با توجه به اصول حقوق بشردوستانه بین¬المللی که به صورت واضح در اسناد بیان شده است، لازم و ضروری است که توسط طرفین درگیر؛ عواملی چون پایبندی به اصول اخلاقی، اصل کرامت انسانی، اصل محدودیت در استفاده از سلاح¬های غیرمجاز و ابزارهای جنگی غیرمعمول، اصل تفکیک میان نظامیان و غیرنظامیان، اصل منع درد و رنج بیش از اندازه، اصل تناسب، اصل حفظ محیط¬زیست، اصل ضرورت نظامی و اصل احتیاط، که از جمله اصول اساسی حقوق بشردوستانه هستند، باید در مخاصمات مسلحانه بین¬المللی و داخلی، مورد توجه و احترام قرار گیرند.
اردبیلی، محمدعلی(۱۳۸۶)حقوق بین‌الملل کیفری، تهران: نشر میزان، چاپ اول.
آهنگر اصیل، محمد، (1394)، حمایت از کودکان در فرایندهای پس از مخاصمات مسلحانه در حقوق بین الملل، دانشگاه علامه طباطبایی.
پیوندی غلامرضا، حقوق کودک (تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1390)، 404.
تقی زاده زکیه و فاطمه هداوندی، «مقابله با بحران سربازگیری کودکان در مخاصمات مسلحانه»، مجله پژوهشهای حقوقی 22(1391)، 188.
جواد پور، مریم. «حمایت از حق سلامت کودکان در مخاصمات مسلحانه از منظر اسلام و حقوق بشردوستانه بینالمللی». پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب 4(1395): 28-3. doi: 10. 22091/CSIW. 2018. 1667. 1142
حایری، امیر. «بررسی مفهوم کودک سرباز در حقوق بین‌الملل». مجله بینالمللی پژوهش ملل 3، 31 (1397): 1-16
روحانی، کارن و سلطان قیس، فرید ، «عملکرد داعش از دیدگاه قواعد حقوق اسلامی و حقوق بین‌الملل بشردوستانه»، فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب 4(1396)، 39.
علی‌اکبری سمیه، حسین داورزنی و معین غلامعلی پور، «حکم عملیات انتحاری از نگاه مذهب تشیع»، کنفرانس بینالمللی حقوق و توسعه پایدار جامعه مدنی 6 (1397)، 2.
کسسه، آنتونیو، حقوق بین‌الملل، ترجمه: حسین شریفی طراز کوهی(۱۳۸۵) تهران: نشرمیزان، چاپ اول.
گرشاسبی، رضا و علی کریمی مله. «کودکان داعش، از درون فکنی ایستار تکفیری تا برون فکنی رفتار تسخیری». مجله پژوهشهای سیاسی جهان اسلام 1 (1397): 28-1. doi: 10. 21859/priw-080101
گلچین، پدرام، شهبازی، آرامش، & نجفی، فیروز. (1402). حقوق کودکان در عملیات انتحاری: مطالعه موردی داعش. پژوهشهای حقوقی، 22(54)، 127-169. doi: 10. 48300/jlr. 2022. 317256. 1872
مبینی کشه، زهرا و رهبر طالعی حور. «کودکان داعش و امنیت بین‌الملل». مجله علمی و امنیت ملی 39 (1400): 466-431. doi: 20. 1001. 1. 33292538. 1400. 11. 39. 15. 9
محمدرضائی، علیرضا، مرادی، مریم، & عسگرخانی، ابومحمد. (1399). رویکرد حقوق بشر و حقوق بشردوستانه برای حمایت از غیرنظامیان در مخاصمات مسلحانه بینالمللی و تبیین جامعه شناختی آن. ماهنامه جامعه‌شناسی سیاسی ایران، 3(1)، 276-290. doi: 10. 30510/psi. 2021. 282906. 1678
مروت، مجتبی، (1385)، «حقوق کودکان در مخاصمات مسلحانه». مجله پژوهش حقوق و سیاست، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی، 18.
ممتاز، جمشید و رنجبریان، امیرحسین، (1393)، حقوق بین‌الملل بشردوستانه مخاصمات مسلحانه داخلی، چاپ چهارم، تهران: میزان.
ممتاز، جمشید و شایگان، فریده، حقوق بین الملل بشردوستانه در برابر چالش‌های مخاصمات مسلحانه عصر حاضر، تهران: موسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی، 1393.
نوری، ولی اله، زمانی، سید قاسم. (1397). اعمال اصل تناسب در مخاصمات مسلحانه غیربین المللی. پژوهش حقوق عمومی، 19(58)، 9-27. doi: 10. 22054/qjpl. 2018. 15854. 1378
Bloom, Mia, Horgan, John and Winter, Charlie (2016), "Depictions of Children and Youth in the Islamic State’s Martyrdom Propaganda, 2015-2016", CTC Sentinel, Vol. 9, Issue. 2.
Devakumar، D.، (2014) ، The intergenerational effects of war on the health of children، BMC Medicine، 12. (57)
Drumbl, Mark A. and Barrett, Jastine C. (2019), Research Handbook on Child Soldiers, Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
Hubah, Abd al-Qadir Bashir (2020), The legal status of combatants in international humanitarian law: an analytical study, Amman, Dar Al-Thaqafa, 1st Edition.
Rafeeq Saeed, Zana (2017), "The Crime of Recruiting Children in Armed Conflicts and Ways to Combat It", Legal and Political Studies, Vol.5, No. 9.
309 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 336 - 309
بررسی معضلات اخلاقی ناشی از نقض قوانین بشردوستانه در حمایت از کودکان و زنان در مخاصمات مسلحانه
بین المللی از منظر حقوق بین الملل
احمد محتشم1
فخرالدین سلطانی 2
علیرضا رضائی3
چکیده
بیش از نیمی از زنان و کودکان جهان در کشورهایی زندگی می کنند که جنگ و درگیری را تجربه کرده اند. جامعه بین المللی نمی تواند مصائب آنها را نادیده بگیرد. به نظر می رسد در درگیری های معاصر چندان به حقوق بین الملل بشردوستانه توجه نشده است. استفاده مکرر از سلاح های شیمیایی و منفجره در مناطق شهری، خشونت جنسی، آوارگی، کشتار جمعی و... نشانه عدم پایبندی به اخلاق و حقوق بشر بنیادین می باشد. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی-تحلیلی به بررسی معضلات اخلاقی ناشی از نقض قوانین بشردوستانه در حمایت از کودکان و زنان در مخاصمات مسلحانه بین المللی از منظر حقوق بین الملل پرداخته است. دشمن همواره سعی دارد که از طریق فشار بر افراد غیرنظامی، حریف خود را تسلیم خواستههای خود کند و در این رقابت ناعادلانه، زنان و کودکان اولین قربانیان بی دفاع و بی پناه هستند. نتایج پژوهش نشان میدهد که با توجه به اصول حقوق بشردوستانه بینالمللی که به صورت واضح در اسناد بیان شده است، لازم و ضروری است که توسط طرفین درگیر؛ عواملی چون پایبندی به اصول اخلاقی، اصل کرامت انسانی، اصل محدودیت در استفاده از سلاحهای غیرمجاز و ابزارهای جنگی غیرمعمول، اصل تفکیک میان نظامیان و غیرنظامیان، اصل منع درد و رنج بیش از اندازه، اصل تناسب، اصل حفظ محیطزیست، اصل ضرورت نظامی و اصل احتیاط، که از جمله اصول اساسی حقوق بشردوستانه هستند، باید در مخاصمات مسلحانه بینالمللی و داخلی، مورد توجه و احترام قرار گیرند.
واژگان كليدي
معضلات اخلاقی، نقض قوانین بشردوستانه، حقوق کودکان و زنان، مخاصمات مسلحانه بینالمللی.
[1] . دانشجوی دکتری، گروه حقوق بین الملل، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران.
Email: ahmadmohtasham@yahoo.com
[2] . استادیار، گروه روابط بین الملل، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: fakhreddin.soltani@kiau.ac.ir
[3] . دانشیار، روابط بین الملل، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران.
Email: IR.Alirezarezaei@gmail.com
تاریخ دریافت: 23/1/1403 پذیرش نهایی: 9/4/1403
