واکاوی صفات واجب برای قاضی با تأکید بر صفت بصیرت
الموضوعات :
1 - استادیار، دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران
الکلمات المفتاحية: قضاوت, قاضی, بینش و بصیرت.,
ملخص المقالة :
در عمر قضاوت علاوه بر صفات واجب مذکوره بر شایستگی تصدی آن، صفاتی مشاهده می‌شود که از نظر فقه اسلامی دارای اهمیت و ارزش بسزایی است. از جمله ی آن صفت بینش و بصیرت به معنای عام می باشد. که در این مقاله ضمن ارائه مجوز و امکان تعدی از صفات مذکوره ای که به صورت وجوب برای امر قضاوت ذکر فرموده اند، نسبت به استنباط و استخراج آن از سنت و عقل اقدام گردیده است و در ابتدا اثبات وجود بصیرت برای قضاوت را بنحو اقتضا صورت گرفته است و در ادامه لزوم آن صفت را به اثبات رسانده و در نهایت ضمن تجمیع استدلال های صورت گرفته، لزوم و وجوب صفت بصیرت را در این امر، نتیجه گیری نموده ایم.
قرآن کریم
آقا جمال خوانساری، محمد بن حسین، (1366)، شرح آقا جمال خوانساری برغرر والحکم ودررالکلم، دانشگاه تهران.
ابن منظور، محمد بن مکرم، (1414ق)، لسان العرب، دارالفکر.
بابایی، احمد علی، (1382)، برگزیده تفسیر نمونه، دارالکتاب الاسلامیه.
بغدادی، مفید، محمد بن محمد بن نعمان عکبری، (1413ق)، المقنعه، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید.
بهشتی، ابوالفضل، (1389)، بصیرت دل، انتشارات نسیم بهشت، قم.
جمعی از محققان در پژوهشگاه تحقیقات اسلامی، (1428ق)، زمزم هدایت.
حر عاملی، محمد حسن، (1409ق)، وسایل الشیعه، مؤسسه آل البیت (ع)، قم
حسینی، جرجانی، سید امیر ابوالفتوح، (1404ق)، الآیات الاحکام(جرجانی)، انتشارات نوید.
حلّی، محقق، نجم الدین جعفر بن حسن، (1412ق)، نکت النهایه، دفتر انتشارات اسلامی وابسطه به جامعه مدرسی حوزه علمیه قم.
خوانساری، محمد، (1372)، منطق صوری، آگاه.
دروس خارج فقه آیت الله حسین مظاهری www.http//:almazahari.ir
دزفولی، مرتضی بن محمد امین انصاری، (1415ق)، القضا والشهادات، کنگرهجهانی بزرگداشت شیخ انصاری.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (1412ق)، مفردات الفاظ القرآن، دار القلم، دارالشامیة بیروت.
شعرانی، ابوالحسن، (1419ق)، تبصره المتعلمین فی احکام الدین، ترجمه وشرح، منشورات اسلامیه، تهران.
شیخ انصاری، مرتضی، فرائد الاصول، تهران.
صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، (1383)، شرح اصول الکافی(صدرا) مؤسسه مطالات وتحقیقات فرهنگی تهران.
طوسی، ابوجعفرمحمد بن حسین، (1400ق)، النهایه فی مجرد الفقه والفتاوی، دارالکتاب العربی.
عاملی، شهید اول، محمدبن مکی، (1417ق)، الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
عاملی، شهید ثانی، زین الدین بن علی، (1410ق)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه0المحشی وکلانتری)، کتابفروشی داوری.
فراهیدی، خلیل ابن احمد، (1409ق)، کتاب العین، نشر هجرت.
فیض، علیرضا، (1371)، مبادی فقه واصول، مؤسسه انتشارات وچاپ تهران.
قدیری، غالب، (1378)، تعارض وتزاحم ادله وتطور تاریخی آن، با راهنمایی آیت الله حسین کریمی پایان نامه کارشناسی ارشد.
قرشی بنایی، علی اکبر، ()، قاموس قرآن، دار الکتب الاسلامیة، 1412ق
گیلانی، میرزا قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن، رسائل المیرزا القمی، دفتر تبلیغات اسلامی شعبه خراسان، 1427ق
مترجمان، (1360)، ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، انتشارات فراهانی.
محمد کاظم، خراسانی، (1409ق)، کفایه الاصول، مؤسسه آل البیت(ع) لاحیاء التراث.
مصطفوی، حسن، (1368)، التحقیق فی کلمات القرآن‌الکریم، وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی.
مظفر، محمدرضا، 1383ق اصول فقه، اسماعیلیان.
نجفی خمینی، محمد جواد، (1398ق)، تفسیر آسان، انتشارات اسلامیه.
نصر بن مزاحم، مترجم اتابکی پرویز، (1370)، پیکار صفین/ترجمه وقعه صفین، انتشارات وآموزش انقلاب اسلامی، تهران.
هاشمی خویی، میرزا حبیب الله، منهاج البراغة فی شرح نهج البلاغة(خویی)، مکتبة الاسلامیة، تهران.
271 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 283 - 271
واکاوی صفات واجب برای قاضی
با تأکید بر صفت بصیرت
غالب قدیری1
چکیده
در عمر قضاوت علاوه بر صفات واجب مذکوره بر شایستگی تصدی آن، صفاتی مشاهده می‌شود که از نظر فقه اسلامی دارای اهمیت و ارزش بسزایی است.
از جمله ی آن صفت بینش و بصیرت به معنای عام می باشد. که در این مقاله ضمن ارائه مجوز و امکان تعدی از صفات مذکوره ای که به صورت وجوب برای امر قضاوت ذکر فرموده اند، نسبت به استنباط و استخراج آن از سنت و عقل اقدام گردیده است و در ابتدا اثبات وجود بصیرت برای قضاوت را بنحو اقتضا صورت گرفته است و در ادامه لزوم آن صفت را به اثبات رسانده و در نهایت ضمن تجمیع استدلال های صورت گرفته، لزوم و وجوب صفت بصیرت را در این امر، نتیجه گیری نموده ایم.
واژگان كليدي
قضاوت، قاضی، بینش و بصیرت.
[1] . استادیار، دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران.
Email: a_fruheyan@yahoo.com
تاریخ دریافت: 14/12/1402 پذیرش نهایی: 1/3/1403
