مفهوم و مولّفه‌های تربیت اخلاقی از دیدگاه علاّمه جعفری به منظور ارائه الگوی تربیت اخلاقی
الموضوعات :فرهاد رنجبر 1 , محمدحسین حیدری 2 , سیدحسین واعظی 3
1 - دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، گروه علوم تربیتی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
2 - دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
3 - دانشیار، گروه الهیات، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان (خوراسگان)، ایران
الکلمات المفتاحية: تربیت, تربیت اخلاقی, الگوی تربیت اخلاقی, علامه جعفری.,
ملخص المقالة :
تحقیق حاضر به تبیین و تحلیل ویژگیهای تعلیم و تربیت از دیدگاه علامه محمدتقی جعفری می‌پردازد. علامه جعفری صاحب نظری است که آراء تربیتی ایشان برگرفته از قرآن، نهج البلاغه و گاهی مثنوی معنوی است. نتایج حاصله حاکی از آنست که اصول و روش های تربیت اخلاقی شامل حیات، معقول، اندیشه ورزی و تعقل، تقویت اعتقادات در تربیت اخلاقی، جایگاه تشویق و تنبیه در تربیت اخلاقی، بهره مندی از اندیشه های والا، مسئولیت پذیری در تربیت اخلاقی، خلاقیت یابی، و پرورش آن و توجه به ارزشها و فرهنگ جامعه می باشد. روش انجام کار تحلیل محتوای کیفی می باشد. منابع مورد بررسی و مطالعه شامل کتاب ها، مجلات، مقالات و سخنرانی هاست. اصلی ترین هدف تربیت انسان های متفکر، محقق، پیشرو، عالم، متدین، متخلف و آراسته به فضایل اخلاقی برای رسیدن به بصیرت، سعادت، و جامعه صالح در شئون فردی و اجتماعی است که دستیابی به غایت اصیل زندگی انسانی یعنی قرب الی الله و تخلق به اخلاق الله را در بر خواهد داشت. از منظر استاد اولین و حقیقی ترین معلم و مربی خداوند است پس انسان باید شایستگی احراز مقام نمایندگی خدا را از او بخواهد. همچنین در بحث معلم و مربی به سه بعد، از جمله بعد ماشینی، بعد غیر ماشینی، بعد فوق ماشینی یا بعد معنوی اشاره کرده‌اند.
ایزدی، صمد؛ قادری، مصطفی؛ حسین، فاطمه ؛ (1390) برنامه درسی معنوی به عنوان یکی از حلقه های بنیادین، تربیت اسلامی.
حیدری، محمدحسین (1389) سیری در آراء تربیتی علامه محمدتقی جعفری، ماهنامه معرفت، سال پانزدهم، شماره 104.
داودی، محمد (1389). تربیت اخلاقی قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
ملکی، حسن (1389) تعلیم و تربیت اسلامی با رویکرد کلان نگر. تهران: انتشارات عابد.
دورانت ویل (1387) تاریخ تمدن، ترجمه اسماعیل دولت شاهی، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
شکوهی یکتا، محسن (1380) تعلیم و تربیت اسلامی (مبانی و روشها) تهران: شرکت چاپ و نشر ایران.
Siegel. H. (2006). Cultivating reason. In Randall Curren (ed.). A companion to the philosophy of education (305-319). Oxford Blackwell publishing.
الیاس، جان (1385). فلسفه تعلیم و تربیت (قدیم و معاصر). ترجمه عبدالرضا ضرابی. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
باقري، خسرو (1368). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی. تهران: انتشارات مدرسه.
جعفري، محمد تقی (1374). ترجمه و تفسیر نهج البلاغه. تهران: انتشارات دفتر فرهنگ و اندیشه اسلامی.
جعفری، محمد تقی (1374) ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، تهران: انتشارات دفتر فرهنگ و اندیشه اسلامی
مطهری، مرتضی (1361) مجموعه آثار شهید مطهری، ج 5، قم، صدرا
مجلسی، محمدباقر (1404) بحارالانوار، ج 27، بیروت: موسسه دارالوفاء.
117 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 126 - 117
مفهوم و مولّفه‌های تربیت اخلاقی
از دیدگاه علاّمه جعفری به منظور ارائه الگوی تربیت اخلاقی
فرهاد رنجبر1
محمدحسین حیدری2
سیدحسین واعظی3
چکیده
تحقیق حاضر به تبیین و تحلیل ویژگیهای تعلیم و تربیت از دیدگاه علامه محمدتقی جعفری می‌پردازد. علامه جعفری صاحب نظری است که آراء تربیتی ایشان برگرفته از قرآن، نهج البلاغه و گاهی مثنوی معنوی است. نتایج حاصله حاکی از آنست که اصول و روش های تربیت اخلاقی شامل حیات، معقول، اندیشه ورزی و تعقل، تقویت اعتقادات در تربیت اخلاقی، جایگاه تشویق و تنبیه در تربیت اخلاقی، بهره مندی از اندیشه های والا، مسئولیت پذیری در تربیت اخلاقی، خلاقیت یابی، و پرورش آن و توجه به ارزشها و فرهنگ جامعه می باشد. روش انجام کار تحلیل محتوای کیفی می باشد. منابع مورد بررسی و مطالعه شامل کتاب ها، مجلات، مقالات و سخنرانی هاست. اصلی ترین هدف تربیت انسان های متفکر، محقق، پیشرو، عالم، متدین، متخلف و آراسته به فضایل اخلاقی برای رسیدن به بصیرت، سعادت، و جامعه صالح در شئون فردی و اجتماعی است که دستیابی به غایت اصیل زندگی انسانی یعنی قرب الی الله و تخلق به اخلاق الله را در بر خواهد داشت. از منظر استاد اولین و حقیقی ترین معلم و مربی خداوند است پس انسان باید شایستگی احراز مقام نمایندگی خدا را از او بخواهد. همچنین در بحث معلم و مربی به سه بعد، از جمله بعد ماشینی، بعد غیر ماشینی، بعد فوق ماشینی یا بعد معنوی اشاره کرده‌اند.
واژگان كليدي
[1] . دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، گروه علوم تربیتی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.
Email: farhadranjbar127@gmail.com
[2] . دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: m.h.heydari301@gmail.com
[3] . دانشیار، گروه الهیات، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان (خوراسگان)، ایران.
Email: h.sadeghi3010@gmail.com
تاریخ دریافت: 20/11/1402 پذیرش نهایی: 10/2/1403
