چالشهای مفهومی تربیت معلم در ایران
الموضوعات :
1 - دانشگاه فرهنگیان تهران
الکلمات المفتاحية: نظام آموزش, نظام تربیت معلم, نظام ارزشها,
ملخص المقالة :
مقاله حاضر به بررسی سه مسئله بنیادی در حوزه آماده‌سازی معلمان می‌پردازد که هر یک نقش مهمی در شکل‌گیری هویت و اثربخشی حرفه‌ای معلمان ایفا می‌کنند. نخستین مسئله به تناقض میان تحقق خود و تعین‌گرایی سخت اشاره دارد. از آنجا که فرایند معلم شدن مستلزم امکان تحقق و پرورش فردیت و خودآگاهی است، این سؤال مطرح می‌شود که آیا نظام تربیت معلم بستری برای رشد قابلیتها و ویژگیهای منحصر به فرد داوطلبان معلمی فراهم می‌کند یا اینکه صرفاً با تکیه بر معیارهای بیرونی و استانداردهای ثابت، فرایند معلم شدن را پیش می‌برد و به تفاوتها و ترجیحات فردی بی‌اعتنایی می‌کند. مسئله دوم به تقابل ارزشهای معلمان و دانش‌آموزان می‌پردازد که موجب شکل‌گیری موقعیتی مبهم و بعضاً چالش برانگیز در فضای آموزشی می‌شود؛ چراکه در بستر تضاد نظامهای ارزشی، معلمان در ایجاد تجربه فرهنگی مشترک با محدودیت مواجه‌اند و قلمرو عمل آنها دستخوش عدم قطعیت می‌شود. مسئله سوم نیز نسبت میان متقاعدسازی و گفتگوی اصیل را در تعاملات آموزشی بررسی می‌کند و این دغدغه را مطرح می‌سازد که آیا هدف تربیت، صرفاً پذیرش ارزشها از سوی دانش‌آموزان است یا شکل‌دهی به بستری برای گفتگو و تبادل واقعی دیدگاهها. بدین ترتیب، تناقضهای مذکور در درون نظام و عمل تربیتی ریشه داشته و بی‌توجهی به آنها می‌تواند فرآیند تربیت معلم را با ناکارآمدی و تعارض مواجه کند.
آگامبن, ج. (1401) کودکی و تاریخ: درباره ویرانی تجربه (پویا ایمانی، مترجم). تهران: نشر مرکز.
تلخابی, م. (1396) تربیت ذهن: با تأکیر بر نظریه ساختن دانش کارل برایتر. تهران: انتشارات انگاره.
داماسیو, آ. (1399) درک رخداد (تقی کیمیایی اسدی، مترجم). تهران: نگاه معاصر.
سن, آ. (1401) فرهنگ، هنر و توسعه (کاظم فرهادی، مترجم). تهران: نشر چرخ.
لی, ل. (1400) تعامل اجتماعی و دنیای ذهن معلمان (آزاده بزرگی، مترجم). تهران: انتشارات انگاره.
وزارت آموزش و پرورش (1390) بانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
Floden, R., & Buchmann, M. (1990). Philosophical inquity in teacher education. In W. R. Houston, & W. R. Houston (Ed.), Handbook of Research on Teacher Education. New York: Macmillan.
Walton, D. (2007). Dialog theory for critical argumentation. Amesterdam: John Benjamins Publishers.
Bereiter, C. (2010). Knowledge- building dialogue. Toronto: Institute on knowledge building.
Berenson, F. M. (2005). Freedom. In D. I. Lloyd, Philosophy and the teacher (pp. 112-123). London & New York: Taylor & Francis e-Library.
Haakonssen, K., & Harris, J. A. (2010). Tomas Reid: Essays on the active powers of man. Edinburgh: Edinburgh University Press,.
OECD. (2023). PISA 2022 Results (Volume I): The State of Learning and Equity in Education. Paris: OECD Publishing. doi:PISA https://doi.org/10.1787/53f23881-en.
Schank, R. (2011). Teaching minds: How cognitive science can save our schools. New York: Teachers College Press.
