ارائه الگوی تقویت تفکر انتقادی در کارکنان سازمان های دولتی
الموضوعات :
پروانه صادقی
1
,
هوشنگ تقی زاده
2
,
علی قربانی
3
1 - دانشجوی دکتری مدیریت دولتی منابع انسانی دانشگاه آزاد واحد تبریز
2 - استاد گروه مديريت، واحد تبريز، دانشگاه آزاد اسلامي، تبريز، ايران
3 - استادیار، گروه مدیریت بازرگانی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
الکلمات المفتاحية: تفکر, تفکر انتقادی کارکنان, روش داده بنیاد, سازمان های دولتی.,
ملخص المقالة :
تفکر انتقادی به عنوان یک مهارت اساسی در دنیای پیچیده و متغیر امروز، نقش مهمی در بهبود تصمیم‌گیری و حل مسائل در سازمان‌ها ایفا می‌کند. این پژوهش به بررسی و ارائه الگوی تقویت تفکر انتقادی در کارکنان سازمان‌های دولتی می‌پردازد. پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی تقویت تفکر انتقادی در کارکنان سازمانه های دولتی انجام شده است. روش پژوهش حاضر به صورت آمیخته (کیفی و کمی) بود. در این پژوهش از روش داده بنیاد استفاده شده است. پژوهش حاضر از حیث هدف، کاربردی- توسعه ای است که در مرحله کیفی از روش نمونه‌گیری هدفمند و با استفاده از مدیران و خبرگان دانشگاهی، مدیران ارشد و میانی سازمان های دولتی، که نسبت به تفکر انتقادی اطلاعات کاملی داشته‌اند، انجام شد. داده¬های بخش کیفی با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته به دست آمد. پژوهش حاضر، مهمترین روش گردآوری داده ها استفاده از مصاحبه(نیمه ساختارمند) بوده است. از آنجا که مهمترین روش گردآوری داده ها، مصاحبه بوده است. در این پژوهش، بنا به معیارهای ارائه شده توسط «کرسول و میلر» به منظور حصول اطمینان از روایی پژوهش استفاده شد. و به منظور تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از مصاحبه ها، از فرایند سه مرحله ای کدگذاری باز، محوری و انتخابی مطابق با فرایند نظریه پردازی داده بنیاد به وسیله نرم‌افزار MAXQDA استفاده شده است. به طور کلی از تحلیل داده هاي کیفی پژوهش، 20 مقوله اصلی، 164 کد اولیه شناسایی و ارائه گردید. با توجه به نتایج، شرایط علی (اجتماعی سازی، رهبری، تفکر سیستمی، شایستگی کارکنان)، شرایط زمینه‌ای (جو سازمانی، فرهنگ سازمانی)، مقوله محوری (مشخصه های سازمانی، رهبری)، راهبردها (تدوین الزامات، حفظ و نگهداشت منابع انسانی)، پیامدها (بهره وری و تعالی سازمانی، خلاقیت و نوآوری، آینده نگری)، شرایط مداخله گر (شرایط محیطی، نگرش)، به عنوان تبیین‌کنندۀ تقویت تفکر انتقادی در کارکنان سازمان های دولتی شناسایی شدند. در نهایت، این پژوهش بر اهمیت توجه به تفکر انتقادی به عنوان یک ابزار کلیدی در بهبود فرآیندهای تصمیم‌گیری و حل مسائل در سازمان‌ها تأکید می‌کند و می‌تواند مبنای مناسبی برای تحقیقات آینده در این حوزه باشد.
منابع:
اعتمادفروغی، پژمان؛ قنبری، مهرداد؛ شاه ویسی، فرهاد؛ عارفی، مختار .(1403). شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های تفکر انتقادی حسابرسان؛ ارائه یک مدل مفهومی، فصلنامه دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 13(51): 23-42
بخت آزمای، محمد؛ فرهنگی، علی اکبر .(1396). طراحی مدل فرهنگ تفکر انتقادی اعضای هیئت‌علمی دانشگاه، فصلنامه مدیریت سازمان های دولتی،؛ 5(2): 107-130
جعفری شهرآبادی، حسن؛ بهشتی فر، ملیکه، والی، لیلا. (1395). بررسی رابطه بین شایستگی‌های محوری و تفکر انتقادی با توجه به نقش تعدیلگر بلوغ روانی در کارکنان دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان. پژوهش های سلامت محور. ۲ (۴) :۳۹۵-۴۰۵
جمشیدیان قلعه سفیدی، توران؛ خمیجانی فراهانی، علی اکبر .(1389). رابطة زبان مادری، جنسیت و سن با سطح تفکر انتقادی، فصلنامه پژوهش زبان های خارجی، 55: 70-88.
چکین، میثم؛ فاضلی، کبریا؛ اصلانی، فرشید؛اصلانی، محسن .(1402). بررسی تأثیر تفکر انتقادی بر خودپنداره خلاق با نقش میانجی گشودگی به تنوع و چالش (مورد مطالعه: کارکنان دانشگاه پیام نور استان اصفهان)، فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 13(1): 93-3
حبیب زاده شیرازی، آرزو ؛ امیدوار، بنفشه .(1399). پیش بینی خودکارآمدگی شغلی بر اساس تفکر انتقادی و شخصیت پویا در کارکنان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، مجله علوم پزشکی صدرا، 9(1): 69-87
خواجوند، زینب؛ آقا احمدی، قربانعلی؛ فرخ سرشت، بهزاد؛ اسلامی، سعید .(1399). شناسایی عوامل موثر در شکل گیری و ارتقای تفکر انتقادی مدیران، فصلنامه سبک زندگی با محوریت سلامت، 4(4): 91-108
علیزاده درخشی، صدف؛ حاتمی، جواد؛ سجادی، سید مهدی؛ عظیمی، اسماعیل .(1402). ارائه ی مدلی برای طراحی بازی آموزشی دیجیتالی به‌منظور ارتقای تفکر انتقادی دانش آموزان؛ فصلنامه پژوهش های نوین روانشناختی، 18(72): 10-28
نصر، علی؛ قبادی نیا، هاجر؛ سلیمانی، مهشید؛ میقان، حامد. (۱۳۹۵). تأثیر بازاریابی داخلی بر تفکر انتقادی کارکنان با توجه به متغیر میانجی سبک‌های مدیریتی و تعدیلگر اعتماد به نفس. پژوهش های مدیریت منابع سازمانی، ۶ (۲) :۲۲۴-۲۴۴
محمودی راد، فرشته؛ مقدم، عبدالکریم، امیری، هوشنگ.(1402). ارائه مدل حسابداری مدیریت مبتنی بر تفکر انتقادی با استفاده از نظریه داده بنیاد، فصلنامه نشریه دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 15: 281-296.
نوروزي، محمد رضا؛ يادگاري، فردوس .(1395). بررسي مقايسه اي تفكر انتقادي دانش آموزان ناشنوا و عادي دوره دوم متوسطه شهر تهران، نوآوري هاي مديريت آموزشي، 11(2): 123-150.
مرندی حیدرلو، مریم ؛رضائی، ایدا .(1402). بررسی رابطه بین سواد رسانه ای با پرخاشگری فضای سایبری و تفکرانتقادی در بین دانشجویان دانشگاه تبریز، فصلنامه برنامه درسی و آموزش یادگیرنده محور، 2(4): 110-126
ناظمی زاده، منیژه؛ حیرانی، فروغ؛ معین الدین، محمود؛ حاتمی نسب، سید حسن.(1402). شناسایی و طبقه بندی ابعاد و مولفه های تفکر انتقادی در آموزش حسابداری با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کیفی قیاسی ساخت یافته، فصلنامه تحقیقات حسابداری و حسابرسی، شماره 60
وظیفه، رسول؛ جاهد، بختیار.(1397). بررسی تاثیر تفکر انتقادی و ظرفیت انطباق پذیری بر خودشکوفایی شغلی کارکنان دهیاری های شهرستان اردبیل، کنفرانس نوین پژوهش های نوین کاربردی در مدیریت، اصفهان.
- Alfonso, D. V. (2015). Evidence of critical thinking in high school humanities classrooms. GIST–Education and Learning Research Journal, 11, 26-44.
- Dewey, J. (1933). How We Think: A Restatement of The Relation of Reflective Thinking to the Educative Process. Boston: Health.
- Elhami Far, A. H., Mahdinejad, V., & Farnam, A. (2018). The effect of critical thinking training on internal and external orientation. Journal of Psychological Sciences, 18(78), 683-689
- Indrašien˙e, V, Jegeleviˇcien˙e, Violeta, Merfeldait˙e.(2021). PenkauskienLinking Critical Thinking and Knowledge Management: A Conceptual Analysis, Published in Sustainability, 13(3): 443-460
- Indah, Rohmani Nur and Kusuma, Agung W (2016) Factors Affecting the Development of Critical Thinking of Indonesian Learners of English Language. Journal of Humanities and Social Science, 21 (6). pp. 86-94. ISSN 2279 - 0837
- Jiang, Jing, Gao, Ang,Yang, Baiyin .(2020). Employees’ Critical Thinking, Leaders’ Inspirational Motivation, and Voice Behavior The Mediating Role of Voice Efficacy, Journal of Personnel Psychology, Vol. 17, No. 1:118-132
- Jiang, Jing; Yang, Baiyin (2023). Roles of Creative Process Engagement and Leader–Member Exchange in Critical Thinking and Employee Creativity, Social Behavior and Personality: an international journal,3(7): 1217-1231
- Namazian, M., Tohidi, l., & Bagheri, M. (2017). The effect of spiritual intelligence training on the degree of tendency towards critical thinking and emotional creativity. Journal of Education and Learning Studies, 1, 189-205
- Paul, R., Elder, L., & Bartell T. (1997). California Teacher Preparation for Instruction in Critical Thinking Research Findings and Policy Recommendations. Sacramento, CA: The Foundation for Critical Thinking.
- Tobek, H., Suri, A., & Rezaei, S. (2021). Critical thinking in the process of education and training from the perspective of Allameh Tabatabai, . scientific-research quarterly of social theories of Muslim thinkers, 11(2), 131-153
