بررسی بهزیستی ذهنی و اجتماعی بر سرریزشدگی کار ـ خانواده و سازگاری شغلی زنان متأهل جدید استخدام
الموضوعات :حمیده جعفرزاده 1 , محمد حسنی 2 , حسن قلاوندی 3
1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
2 - دانشگاه ارومیه
3 - دانشگاه ارومیه
الکلمات المفتاحية: کلیدواژه‌ها: بهزیستی ذهنی, بهزیستی اجتماعی, سرریزشدگی کار – خانواده, سازگاری شغلی,
ملخص المقالة :
چکیده: هدف تحقیق حاضر بررسی تأثیر بهزیستی ذهنی و اجتماعی بر سرریزشدگی کار – خانواده و سازگاری شغلی زنان متأهل جدید استخدام در آموزش و پرورش ناحیه یک ارومیه می‌باشد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان شاغل متأهل در آموزش و پرورش ناحیه یک ارومیه در سال تحصیلی 1401-1400 بود که براساس آمار موجود تقریبا 350 نفر بودند. روش نمونه‌گیری خوشه‌ای (براساس مدارس ابتدایی، متوسطه اول و متـوسطه دوم) بود و با استـفاده از جـدول مورگان 186نفر به‌عنوان نمونه پژوهشی انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه سرریزشدگی کار و خانواده اسمال و ریلی، پرسشنامه بهزیستی اجتماعی کی‌یز، پرسشنامه بهزیستی ذهنی تنانت و همکاران و پرسشنامه سازگاری شغلی دﻳﻮﻳﺲ و ﻻﻓﻜﻮاﻳﺴﺖ بود. برای تجزیه تحلیل داده‌ها آمار توصیفی و استنباطی (مدل سازی معـادلات ساختـاری) از طریـق نرم‌افـزارهای SPSS25 و Smart PLS3 مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که بهزیستی اجتماعی و ذهنی بر سرریزشدگی کار و خانواده تأثیر منفی و معناداری دارند و بهزیستی اجتماعی و ذهنی بر سازگاری شغلی تأثیرمثبت و معناداری دارند.
بخشی، سهیلا؛ جدیدی، هوشنگ؛ تیزدست، طاهر (1396). رابطه بهزیستی ذهنی با رضایت شغلی در کارکنان سازمان بیمه خدمات درمانی شهر تهران، سومین همایش تازه‌های روانشناسی مثبت‌نگر، بندرعباس.
بشیری‌منش، نازنین و داوودی، شیما (1401). تأثیر بهزیستی ذهنی بر تعهد شغلی و تردید حرفه‌ای حساب‌رسان مستقل بخش عمومی. حسابداری دولتی، 9(1)، 153-182.
حسینی، حاتم؛ گراوند، مریم (1395). تبیین شکاف در رفتار و نگرش زنان نسبت به الگوی همسرگزینی در شهر کوهدشت، جامعه شناسی کاربردی، 27(1)، 128-113.
حسینی، مونس؛ محمودی، آرمین؛ ماردپور، علیرضا (1398). نقش واسطه‌ای بهزیستی اجتماعی در ارتباط بین سلامت معنوی و صمیمیت زناشویی دانشجویان متأهل. مجله مطالعات ناتوانی، ۹ (2)، ۴۰-۴۰.
حیدری، غلامحسین و غنایی، زیبا (1387). هنجاریابی پرسشنامه بهزیستی اجتماعی. اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی (اندیشه و رفتار)، 2(7)، 40-31.
خواجوی، نیره؛ سلیمان پورعمران، محبوبه (1396). رابطه پدیده سرایت در حیطه کار و خانواده و تعارض کار زنان با بهزیستی روانی زنان شاغل، مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، 15(۳ -۵۲)، 30 – 59
رجبی، غلامرضا (1391). روایی و اعتبار نسخة فارسی مقیاس بهزیستی ذهنی در بیماران سرطانی، فصلنامه علمی ـ پژوهشی روانشناسی سلامت، 1(4)، 30-41.
سید جوادین، سیدرضا (1399). مدیریت منابع انسانی، تهران: ترمه.
شهرابی فراهانی، لیلا (1391)، ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻔﻬﻮم و ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎي ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺳﺎزﮔﺎري ﺷﻐﻠﻲ دﻳﻮﻳﺲ و ﻻﻓﻜﻮاﻳﺴﺖ و ﺳﺎﺧﺖ اﺑﺰاري ﺑﺮايﺳﻨﺠﺶ آن در ﺑﻴﻦ ﻣﻌﻠﻤﺎن زن ﻣﻨﻄﻘﻪ 15 ﺗﻬﺮان در ﺳﺎل ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ 1389-1390، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻣﺸﺎوره ﺷﻐﻠﻲ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ، (12)4، 162-180.
شیری، اردشیر؛ رضایی، زهرا؛ شاکرمی، مینا (1393). بررسی تأثیر مدیریت تصویرسازی مثبت بر راهبردهای مدیریت تعارض؛ فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی، (1)5، 93-119.
صفاری‌نیا، مجید؛ تدریس تبریزی، معصومه؛ علی اکبری دهکردی، مهناز (1393). رواسازی و اعتباریابی پرسشنامه بهزیستی اجتماعی در زنان و مردان ساکن شهر تهران، فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی، (18)5، 115-132.
عباسی، مسلم؛ اعیادی، نادر؛ شفیعی، هادی؛ پیرانی، ذبیح (۱۳۹۴). نقش بهزیستی اجتماعی و سرزندگی تحصیلی در پیش‌بینی اشتیاق تحصیلی دانشجویان پرستاری. دوماهنامه علمی ـ پژوهشی راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، (۶)۸، ۵۴-۴۹.
کاظمی، ندا (1398). بررسی عوامل مؤثر بر بهزیستی اجتماعی زنان شهر اراک، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
کاظمی شاهاندشتی، سیده صدف (1396). نقش تعدیل‌کننده تاب‌آوری در رابطه بین بهزیستی روان‌شناختی و تعارض کار ـ خانواده، غنی‌سازی کار ـ خانواده و قصد ترک شغل. مطالعات روانشناسی صنعتی و سازمانی، (1)4، 19-42
گلپرور، محسن؛ جعفرپور، زهرا (1394). نقش تعدیل‌کننده سرمایه روان‌شناختی در رابطه تعارض کار ـ خانواده با فرسودگی هیجان، فصلنامه شخصیت و تفاوت‌های فردی، (7)4، 121-91.
گلپرور، محسن و جعفری مریم (۱۳۹۲). نقش محافظت‌کننده سرمایه روان‌شناختی در برابر اثر تعارض و سرریزشدگی کار ـ خانواده بر بهزیستی روان‌شناختی پرستاران. مجله مراقبت پرستاری و مامایی ابن‌سینا، ۲۱ (۴)،۲۲-۳۳ .
گلپرور، محسن؛ زراعتی، مهناز؛ صالحی، راضیه(1393). رابطة تعارض و سرریزشدگی کار ـ خانواده با بهزیستی عاطفی در پرستاران زن. پیاورد سلامت، ۸ (۵)، ۴۵۰-۴۳۷.
موسوی‌نیا سیدمحمدجواد، نعامی عبدالزهرا، ارشدی نسرین، بشلیده کیومرث (۱۳۹۹). نقش بهزیستی کارکنان در کاهش اثر تعارض کار ـ خانواده بر خشنودی خانوادگی، کیفیت روابط زوجین و کیفیت فرزندپروری پرستاران. نشریه پرستاری ایران، ۳۳ (۱۲۴)، ۴۱-۵۷.
میکائیلی‌منیع، فرزانه؛ خلیلی، مریم؛ کاظمی‌فرد، داوود (1402). پیش‌بینی فرسودگی شغلی بر اساس بهزیستی ذهنی، سرمایه روان‌شناختی، تقاضاها و منابع شغلی در پرستاران. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 66(5)، 28-39
نقدی، اسداله؛ معمار، ثریا؛ داستانی، مریم (1397). تحلیل جامعه‌شناختی بازتعریف هویت اجتماعی زنان در پرتو تمایلات مصرف‌گرایانه مورد مطالعه: زنان متولد دهه‌های50، 60 و 70 شهر اصفهان. جامعه‌شناسی کاربردی، 29(4)، 183-208.
همایونی، عاطفه؛ سیفی، زهرا؛ مرتضوی، نرگس (1398). پیش‌بینی بهزیستی شغلی براساس سبک‌های مقابله مذهبی، سرمایه روان‌شناختی و تعارض کار ـ خانواده. سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، ۳ (۳)، 22-31.
Abessolo, M., Hirschi, A., & Rossier, J. (2021). Development and validation of a multidimensional career values questionnaire: A measure integrating work values, career orientations, and career anchors. Journal of Career Development, 48(3), 243-259.
Ahmad, A. (2008). Direct and indirect effects of work-family conflict on job performance. The Journal of International Management Studies; 3(2), 176-80.
Annor, F. (2014). Managing work and family demands: The perspectives of employed parents in Ghana, in: Z. Mokomane(Ed), Work- Family Interface in Sub- Saharan Africa, Cambridge: University of Cambridge, pp. 17-36.
Babic, A., Hansez, I., & Gillis, N. (2020). Work-to-family interface and well-being: The role of workload, emotional load, support and recognition from supervisors. SA Journal of Industrial Psychology, 46(1), 1-13.
Chang Yang, H. (2015). The Influence of work-family conflict on subjective well-being and voice behavior in the workplace: Moderating effects of age and flow. Advanced Science and Technology Letters, 101, 82-85.
Dawis, R. V., & Lofquist, L. H. (1984). A psychological theory of Work adjustment.Minneapolis, MN: University of Minnesota press. Journal of Social Sciences, 12 (6).
Eid, M., & Larsen, R. J. (2008). The science of subjective well-being: Guilford Press.
Hecht, T. D., & Boies, K. (2009). Structure and correlates of spillover from nonwork to work: An examination of nonwork activities, well-being, and work outcomes. Journal of Occupational Health Psychology, 14(4), 414-426.
Helliwell, J. F., & Huang, H. (2010). How's the job? Well-being and social capital in the workplace. ILR Review, 63(2), 205-227.
Jon, L. P., Donald, G. G., & Courtney, C. (2016). Organization-based self-esteem and well-being: empirical examination of a spillover effect. European Journal of Work and Organizational Psychology, 25(2), 181-199,
Kinnunen, U., Feldt, T., Geurts, S., & Pulkkinen, L. (2006). Types of work‐family interface: Well‐being correlates of negative and positive spillover between work and family. Scandinavian Journal of Psychology, 47(2), 149 -162.
Kurt, N., & Demirbolat, A. O. (2019). Investigation of the relationship between psychological capital perception, psychological well-being and job satisfaction of teachers. Journal of Education and Learning, 8(1), 87-99.
Laura, B., Grégoire, B., Gina, P., & Jérôme, R. (2017). Multidimensionality of Well-Being and Spillover Effects Across Life Domains: How Do Parenthood and Personality Affect Changes in Domain-Specific Satisfaction. Research in Human Development, 14(1), 26 -51.
Panter-Brick, C., & Leckman, J. F. (2013). Editorial commentary: Resilience in child development–interconnected pathways to wellbeing. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 54(4), 333-336.
Purwanto, A. (2020). The effect of work-family conflict on job satisfaction and performance: a study of Indonesian female employees. International Journal of Advanced Science and Technology, 29(03), 6724-6748.
Rilay, D. (2012). Work and family interface: Wellbeing and the role of resilience and work-life. Ph.D. Thesis of Philosophy, University of Waikato.
Sirgy, M. J., Lee, D. J., & Park, S. & et.al. (2020). Work-Family Spillover and Subjective Well-Being: The Moderating Role of Coping Strategies. Journal Happiness Studies, 21(2), 2909-2929.
Small, S. A., & Riley, D. (1990). Toward a multidimensional assessment of work spillover into family life. Journal of Marriage and the Family, 52, 51-61.
Tennant, R., Hiller, L., Fishwick, R., Platt, S., Joseph, S., Weich, S., Parkinson, J., Secker, J., & StewartBrown, S. (2007). The WarwickEdinburgh Mental Well-being Scale (WEMWBS): Development and UK validation. Health and Quality of Life Outcomes, 5, 63
Thompson, E. R., & Phua, F. T. T. (2012). A Brief Index of Affective Job Satisfaction. Group & Organization Management, 37(3), 275-307.
Zee, M., & Koomen, H. M. (2016). Teacher self-efficacy and its effects on classroom processes, student academic adjustment, and teacher well-being: A synthesis of 40 years of research. Review of Educational Research, 86(4), 981-1015.
پژوهشهای روان‌شناختی، 1404 Psychological Research, 2025
دوره 25، شماره 1 Vol. 25, No. 1
بررسی بهزیستی ذهنی و اجتماعی بر سرریزشدگی
کار ـ خانواده و سازگاری شغلی زنان متأهل جدید استخدام
Impact of Mental and Social Well-Being on Work-Family Overflow and Job Adjustment of Newly Employed
Married Women
حمیده جعفرزاده | Hamideh Jafarzadeh, M.A. * |
دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران | Urmia University, Urmia, Iran |
دکتر محمد حسنی | Mohammad Hassani, Ph.D. |
دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران | Urmia University, Urmia, Iran |
دکتر حسن قلاوندی | Hassan Ghalavandi, Ph.D. |
دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران | Urmia University, Urmia, Iran |
چکیده: هدف تحقیق حاضر بررسی تأثیر بهزیستی ذهنی و اجتماعی بر سرریزشدگی کار – خانواده و سازگاری شغلی زنان متأهل جدید استخدام در آموزش و پرورش ناحیه یک ارومیه می‌باشد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان شاغل متأهل در آموزش و پرورش ناحیه یک ارومیه در سال تحصیلی 1401-1400 بود که براساس آمار موجود تقریبا 350 نفر بودند. روش نمونه‌گیری خوشه‌ای (براساس مدارس ابتدایی، متوسطه اول و متـوسطه دوم) بود و با استـفاده از جـدول مورگان 186نفر به‌عنوان نمونه پژوهشی انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه سرریزشدگی کار و خانواده اسمال و ریلی، پرسشنامه بهزیستی اجتماعی کی‌یز، پرسشنامه بهزیستی ذهنی تنانت و همکاران و پرسشنامه سازگاری شغلی دﻳﻮﻳﺲ و ﻻﻓﻜﻮاﻳﺴﺖ بود. برای تجزیه تحلیل داده‌ها آمار توصیفی و استنباطی (مدل سازی معـادلات ساختـاری) از طریـق نرم‌افـزارهای SPSS25 و Smart PLS3 مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که بهزیستی اجتماعی و ذهنی بر سرریزشدگی کار و خانواده تأثیر منفی و معناداری دارند و بهزیستی اجتماعی و ذهنی بر سازگاری شغلی تأثیرمثبت و معناداری دارند.
Abstract: The purpose of this research is to Mental and social well-being on work-family overflows and job adjustment of newly married women employed in education in the one district of Urmia. The statistical population of the research included all the married working women in the education of one district of Urmia in the academic year of 2021-2022, which according to the available statistics were approximately 350 people. The sampling method was cluster (based on primary, secondary and secondary schools) and 186 people were selected as a research sample using Morgan's table. The research tools included Small and Reilly's Work and Family Overflow Questionnaire (1990), Keyes' Social Well-Being Questionnaire (1998), Tennant and et all Mental Well-Being Questionnaire (2007), and Davis and Lafqvist's Job Adaptation Questionnaire (1984). Descriptive and inferential statistics (structural equation model) were used to SPSS25 and Smart PLS3 analyzes the data. The study showed that social and mental well-being has a negative and effect on the overflow of work. Social and mental well-being has an effect on job adaptation.
کلیدواژه‌ها: بهزیستی ذهنی؛ بهزیستی اجتماعی؛ سرریزشدگی کار – خانواده؛ سازگاری شغلی
Keywords: Mental Well-Being; Social Well-Being; Work-Family Overflow; Job Adjust-ment
صفحات: 107-85
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
* h.j.fahm60@gmail.com
206 206
