تأثیر مشاوره گروهی مبتنی بر طرحواره‌درمانی بر تنظیم شناختیِ هیجان نوجوانان طلاق
الموضوعات :
فرزانه منجزی
1
,
اسمعيل اسدپور
2
,
محسن رسولی
3
,
کیانوش زهراکار
4
1 - دانشجوی دکتری مشاوره. گروه مشاوره. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. دانشگاه خوارزمی. تهران . ایران
2 - گروه مشاوره. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. دانشگاه خوارزمی. تهران . ایران
3 - گروه مشاوره. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. دانشگاه خوارزمی. تهران . ایران
4 - گروه مشاوره. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. دانشگاه خوارزمی. تهران . ایران
الکلمات المفتاحية: کلیدواژه‌ها: مشاوره گروهی, طرحواره درمانی, تنظیم شناختیِ هیجان, طلاق.,
ملخص المقالة :
چکیده: پژوهش حاضر با هدف اثربخشي مشاوره گروهی مبتنی بر طرحواره درمانی بر تنظیم شناختیِ هیجان نوجوانان طلاق انجام شد. طرح پژوهش، نیمه آزمايشي و از نوع پيش‌آزمون ـــــــــ پس‌آزمون با گروه كنترل و پيگيري است. جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان دختر خانواده طلاق در محدوده سنی 13 تا 15 سال شهر اصفهان بودند و نمونه آماري اين پژوهش شامل 30 نوجوان دختر خانواده طلاق كه به‌صورت تصادفي در گروه آزمايش وكنترل گمارده شدند. گروه آزمايش20 جلسه آموزش 90 دقيقه‌اي طرحـواره درمانی دريافت نمـودند و گروه كنترل هیچ آموزشي دريافت نكردند. براي جمع‌آوري داده‌ها از پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان (CERQ) استفاده شد. براي تجزيه و تحليل داده‌ها روش تحليل واريانس با اندازه‌گيري مكرر به‌كار گرفته شد. نتايج تحليل واريانس با اندازه‌گيري مكرر نشان داد كه طرحواره درمانی در تنظیم شناختی هیجان مؤثر بوده (01/0p<) و اين بهبودی در مرحله پیگیری تداوم داشت (01/0p<).
حسنی، جعفر(1390) بررسی اعتبار و روایی فرم کوتاه پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان. مجله تحقیقات علوم رفتاری، (4)9، 240-229.
پیوسته گر، مهرانگیز و حیدری عبدی، احمد(1387). مقایسه رابطه راهبردهای تنظیم شناختی عاطفی با علائم افسردگی در نوجوانان مراجعه کننده به مراکز درمانی و دیگر نوجوانان. فصلنامه روانشناسی کاربردی، (2)2، 563-549.
زمانی، مینا؛ ستوده‌اصل، نعمت؛ مکوندحسینی، شاهرخ؛ و صباحی، پرویز (1399). اثربخشی طرحواره درمانی بر نشانگان بالینی نوجوانان دارای اختلال شخصیت مرزی. انجمن جامعه شناسی آموزش و پرورش، (1)13، 255-245.
شفائی‌نائینی، مریم سادات و کشوری، محمدامین (1397). بررسی آثار و پیامدهای زیانبار طلاق بر ناهنجاری‌های رفتاری فرزندان. همایش ملی آسیب‌های اجتماعی و روان‌شناختی؛ فیروزآباد: اداره بهزیستی شهرستان فیروزآباد.
طاهری، محمدرضا و عباسیه، نرگس. (1398). تأثیر طلاق والدین بر افت تحصیلی فرزندان خانواده. سومین همایش ملی راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی ایران؛ تهران: مرکز همایش های توسعه پایدار ایران، مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار.
همتی ثابت، وحید؛ روحانی شهرستانی، نیکو؛ همتی‌ثابت، اکبر؛ و احمدپناه، محمد (1395). اثربخشی طرحواره درمانی در کاهش پرخاشگری و اضطراب اجتماعی نوجوانان پسر 17 تا 18 سال شهرستان همدان، مجله روانشناسی و روان‌پزشکی شناخت، (2)93-82،3.
یانگ، جفری؛ کلاسکو، ژانت؛ و ویشار، مارجوری (2003). طرحواره درمانی( راهنمای کاربردی برای متخصصان بالینی). ترجمة حسن حمیدپور و زهرا اندورز ( 1398). تهران: ارجمند.
یحیی‌زاده، حسین و حامد، محبوبه (1394). مسایل فرزندان طلاق در ایران و مداخلات مربوطه: فراتحلیل مقالات موجود. مطالعات زن و خانواده، (2)3، 91-120.
یزدانی، مژگان؛ حافظی، فریبا؛ احتشام‌زاده، پروین؛ و دشت‌بزرگی، زهرا (1399). اثربخشی طرحواره درمانی گروهی بر دشواری تنظیم هیجان و پرخاشگری در دختران نوجوان. مجله مطالعات روان‌شناختی، (4)16، 59-76.
Amato, P. R. (2014). The consequences of divorce for adults and children: An update. Društvena istraživanja-Časopis za opća društvena pitanja, 23(1), 5-24.
Auersperg, F., Vlasak, T., Ponocny, I., & Barth, A. (2019). Long-term effects of parental divorce on mental health–A meta-analysis. Journal of Psychiatric Research, 119, 107-115.
Bastick, E., Bot, S., Verhagen, S. J., Zarbock, G., Farrell, J., Brand-de Wilde, O., ... & Lee, C. W. (2018). The development and psychometric evaluation of the group schema therapy rating scale-Revised. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 46(5), 601-618.
Bernet, W. (2015). Children of high-conflict divorce face many challenges. Psychiatric Times, 32(10), 9-9.
Caksen, H. (2021). The effects of parental divorce on children. Psychia-trike,1-4.
Calvete, E., Fernández-González, L., González-Cabrera, JM., Gámez-Guadix, M. (2018). Continued Bullying Victimization in Adolescents: Maladaptive Schemas as a Mediational Mechanism. Journal Youth Adolesc, 47(3), 650-660.
Doveling, K. (2015). Emotion regulation in bereavement: € Searching for and finding emotional support in social network sites. New Review of Hypermedia and Multimedia, 21(1-2), 106-122.
Donahey, K. (2018). Effects of divorce on children: The importance of intervention. Intuition: The BYU Undergraduate Journal of Psychology, 13(1), 3.
Eyo, U. E. (2018). Divorce: Causes and effects on children. Asian Journal of Humanities and Social Studies, 6(5),171-177.
Faustino, B., Vasco, A.B. (2020). Early Maladaptive Schemas and Cognitive Fusion on the Regulation of Psychological Needs. Journal Contemp Psychother, 50, 105-112.
Flink, N., Lehto, S. M., Koivumaa-Honkanen, H., Viinamäki, H., Ruusunen, A., Valkonen-Korhonen, M., & Honkalampi, K. (2017). Early maladaptive schemas and suicidal ideation in depressed patients. European Journal of Psychiatry, 31(3), 87-92.
Garnefski, N., Kraaij, V., & Spinhoven, P. (2001). Negative life events, cognitive emotion regulation and emotional problems. Personality and Individual Differences, 30(8), 1311-1327.
Greenberg, M. J. (2017). A hybrid ACT and Schema Therapy protocol for the treatment of depression (Doctoral dissertation, The Wright Institute).
Hashemi, R., & Darvishzadeh, K. (2016). Effectiveness of group schema therapy in reducing the symptoms of major depression in a sample of women. Asian Sociolog Sciencis, 12, 232-238.
Jacobs, I., Wollny, A., Seidler, J., & Wochatz, G. (2021). A trait emotional intelligence perspective on schema modes. Scandinavian Journal of Psychology, 62(2), 227-236.
Janovsky, T., Rock, A. J., Thorsteinsson, E. B., Clark, G. I., & Murray, C. V. (2020). The relationship between early maladaptive schemas and interpersonal problems: A meta‐analytic review. Clinical Psychology & Psychotherapy, 27(3), 408-447.
Karimipour, A., Asgari, P., Makvandi, B., & Johari Fard, R. (2021). Effects of Schema Therapy for Children and Adolescents on the Externalizing Behaviors of the Adolescents Referred to the Counseling Centers in Ahvaz, Iran. International Journal of Health and Life Sciences, 7(4),1-7.
Kunst, H., Lobbestael, J., Candel, I., & Batink, T. (2020). Early maladaptive schemas and their relation to personality disorders: A correlational examination in a clinical population. Clinical Psychology & Psycho-therapy, 27(6), 837-846.
Loose, Ch., & Holt, R. (2020). Schema Therapy with Adolescents. Children. Schema Therapy for Children and Adolescents: A Practitioner’s Guide Book, ISBN: 978-1-912755-82-0.
Motataianu, I. R. (2015). The relation between anger and emotional synchronization in children from divorced families. Social and Behavioral Sciences, 203, 158-162.
Nicol, A., Mak, A. S., Murray, K., Walker, I., & Buckmaster, D. (2020). The relationships between early maladaptive schemas and youth mental health: A systematic review. Cognitive Therapy and Research, 44(4), 715-751.
Özdin, S., Sarisoy, G., Şahin, A. R., Arik, A. C., Özyıldız Güz, H., Böke, Ö., & Karabekiroğlu, A. (2018). Early maladaptive schemas in patients with bipolar and unipolar disorder. International Journal of Psychiatry in Clinical Practice, 22(2), 151-156.
Pilkington, P. D., Bishop, A., & Younan, R. (2021). Adverse childhood experiences and early maladaptive schemas in adulthood: A systematic review and meta‐analysis. Clinical Psychology & Psychotherapy, 28(3), 569-584.
Sala, M. N., Pons, F., & Molina, P. (2014). Emotion regulation strategies in preschool children. British Journal of Developmental Psychology, 32(4), 440-453.
Salgó, E., Bajzát, B., & Unoka, Z. (2021). Schema modes and their associations with emotion regulation, mindfulness, and self-compassion among patients with personality disorders. Borderline Personality Disorder and Emotion Dysregulation, 8(1), 1-14.
Saritas-Atalar, D., & Altan-Atalay, A. (2020). Differential roles of early maladaptive schema domains on the link between perceived parenting behaviors and depression, anxiety, and anger. Current Psychology, 39(4), 1466-1475.
Seibert, G. S., Bauer, K. N., May, R. W., & Fincham, F. D. (2017). Emotion regulation and academic underperformance: The role of school burnout. Learning and Individual Differences, 60, 1-9.
Şenkal Ertürk, İ., Kahya, Y., & Gör, N. (2020). Childhood emotional maltreatment and aggression: The mediator role of the early maladaptive schema domains and difficulties in emotion regulation. Journal of Aggression, Maltreatment & Trauma, 29(1), 92-110.
Sheppes, G., & Levin, Z. (2013). Emotion regulation choice: Selecting between cognitive regulation strategies to control emotion. Frontiers in Human Neuroscience, 7, 179.
Shute, R., Maud, M., & McLachlan, A. (2019). The relationship of recalled adverse parenting styles with maladaptive schemas, trait anger, and symptoms of depression and anxiety. Journal of Affective Disorders, 59, 337-348.
Simpson, S., Simionato, G., Smout, M., van Vreeswijk, M. F., Hayes, C., Sougleris, C., & Reid, C. (2019). Burnout amongst clinical and coun-selling psychologist: The role of early maladaptive schemas and coping modes as vulnerability factors. Clinical Psychology & Psychotherapy, 26(1), 35-46.
Stuart, E. A. (2021). A psychometric and experimental evaluation of schema therapy assessment measures .This thesis is submitted in fulfilment of the requirements for the Master of Philosophy.
Tamir, M., Vishkin, A., & Gutentag, T. (2020). Emotion regulation is motivated. Emotion, 20(1), 115-119.
Tein, J. Y., Mazza, G. L., Gunn, H. J., Kim, H., Stuart, E. A., Sandler, I. N., & Wolchik, S. A. (2018). Multigroup propensity score approach to evaluating an effectiveness trial of the new beginnings program. Evaluation & the Health Professions, 41(2), 290-320.
Thimm, J. C., & Holland, J. M. (2017). Early maladaptive schemas, meaning making, and complicated grief symptoms after bereavement. Inter-national Journal of Stress Management, 24(4), 347-367.
Webster, E. A., & Hadwin, A. F. (2015). Emotions and emotion regulation in undergraduate studying: Examining students’ reports from a self-regulated learning perspective. Educational Psychology, 35(7), 794-818.
Wijk-Herbrink, M., Broers, N., Roelofs, J., Bernstein, D. (2017). Schema Therapy in Adolescents with Disruptive Behavior Disorders. Inter-national Journal of Forensic Mental Health, 16(3), 261-279.
Yakın, D., & Grasman, R, & Arntz, A. (2020). Schema modes as a common mechanism of change in personality pathology and functioning: Results from a randomized controlled trial. Behaviour Research and Therapy. 126, 1-10.
Psychological Research, 2025 پژوهشهای روان‌شناختی، 1404
Vol. 25, No. 1 دوره 25، شماره 1
تأثیر مشاوره گروهی مبتنی بر طرحواره‌درمانی بر
تنظیم شناختیِ هیجان نوجوانان طلاق
Investigating the Effect of Group Counseling based on Schema Therapy on the Cognitive Regulation of Emotions of Divorced Adolescents
دکتر فرزانه منجزی | Farzaneh Monjezi, Ph.D. * |
دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | University of kharazmi, Tehran, Iran |
دکتر اسمعیل اسدپور | Esmail Asadpour, Ph.D. |
دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | University of kharazmi, Tehran, Iran |
دکتر محسن رسولی | Mohsen Rasouli, Ph.D. |
دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | University of kharazmi, Tehran, Iran |
دکتر کیانوش زهراکار | Kianoosh Zahrakar, Ph.D. |
دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | University of kharazmi, Tehran, Iran |
چکیده: پژوهش حاضر با هدف اثربخشي مشاوره گروهی مبتنی بر طرحواره درمانی بر تنظیم شناختیِ هیجان نوجوانان طلاق انجام شد. طرح پژوهش، نیمه آزمايشي و از نوع پيش‌آزمون ـــــــــ پس‌آزمون با گروه كنترل و پيگيري است. جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان دختر خانواده طلاق در محدوده سنی 13 تا 15 سال شهر اصفهان بودند و نمونه آماري اين پژوهش شامل 30 نوجوان دختر خانواده طلاق كه به‌صورت تصادفي در گروه آزمايش وكنترل گمارده شدند. گروه آزمايش20 جلسه آموزش 90 دقيقه‌اي طرحـواره درمانی دريافت نمـودند و گروه كنترل هیچ آموزشي دريافت نكردند. براي جمع‌آوري داده‌ها از پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان (CERQ) استفاده شد. براي تجزيه و تحليل داده‌ها روش تحليل واريانس با اندازه‌گيري مكرر به‌كار گرفته شد. نتايج تحليل واريانس با اندازه‌گيري مكرر نشان داد كه طرحواره درمانی در تنظیم شناختی هیجان مؤثر بوده (01/0p<) و اين بهبودی در مرحله پیگیری تداوم داشت (01/0p<).
Abstract: The present research was conducted with the aim of effectiveness of group coun-seling based on schema therapy for Cognitive Regulation of Emotion of divorced adolescents.This was an semi experimental study of pre-test and post-test with control and follow-up groups. The statistical population was all female students from divorced families in the age range of 13 to 15 years in Isfahan city, and the statistical sample of this research included 30 adolescents girls from divorced families who were randomly assigned to the experimental and control groups.The experimental group received twenty 90-minute schema therapy-based group conseling sessions and the control group did not receive any training. The Cognitive Regulation of Emotion Questionnaire (CERQ) by Granfsky, Kraij and Spin-haven (2002) was used to collect data. Ana-lysis of variance with repeated measures was used to analyze the data. The results of analysis of variance with repeated measurements showed that schema therapy was effective in the cognitive regulation of emotion (p<0.01). and this improvement continued in the follow-up phase (p<0.01).
کلیدواژه‌ها: مشاوره گروهی؛ طرحواره درمانی؛ تنظیم شناختیِ هیجان؛ طلاق.
Keywords: Schema therapy; group conseling; cognitive regulation of emotion; divorce
