جایگاه اخلاق و تعاملات اجتماعی در توسعه اقتصادی با محوریت تغییرات اقلیمی
الموضوعات :کامران شیرزاد 1 , سید باقر میر عباسی 2
1 - دانشجوی دکتری، گروه حقوق بین الملل، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2 - دانشگاه تهران
الکلمات المفتاحية: حقوق اقتصادی, تغییرات اقلیمی, رویکرد هزینه - فایده, انتخاب عقلانی, اقتصاد سبز.,
ملخص المقالة :
تغییرات اقلیمی به معنای تغییر میانگین دمای زمین بوده که مخاطرات زیادی من‌جمله بالا آمدن سطح دریاها، تغییر در الگوی بارش، کاهش سطح حاصل¬خیزی خاک و .... را به دنبال دارد. این پژوهش به روش تحلیلی-توصیفی انجام‌شده و اثر تغییرات اقلیمی را بر رویکرد اقتصادی حقوق بین‌الملل مورد واکاوی قرار داده است. نتیجه اینکه اولین اثر تغییرات اقلیمی، شکل‌گیری کنفرانس‌های بین‌الملل و درنهایت وضع اسناد حقوق بین‌الملل به نحوی بوده که کشورها را متعهد به اتخاذ سیاست‌هایی نموده که با تغییرات اقلیمی ممانعت نماید. این تعهدات در وحله اول ممکن است آثار اقتصادی منفی به دنبال داشته که کشورها به دلیل سهولت، این راه را انتخاب کرده و برای کسب‌وکارها محدودیت‌هایی وضع می‌نمایند. اما نیاز است که باهدف تبدیل آثار منفی اقتصادی به آثار مثبت، از برخی کسب‌وکارها حمایت جدی شود و بدون مخدوش شدن تعهدات بین‌المللی کشورها، در این حوزه اشتغال ایجاد نمود. کشورها باهدف مقابله با تغییرات الگوی اقلیمی می‌بایست شرکت‌های دانش‌بنیان را در این حوزه تقویت نموده تا در برخی مسائل موجب ارزش‌افزوده گردند. قوه قضائیه از اختیارات خود بهره برده و ضمن شناسایی دقیق‌تر جرائم این حوزه، متخلفان را به نحوی بازدارنده مجازات نماید. قوه مجریه نیز می‌بایست سیاست‌های خود را به نحوی اتخاذ کرده که کسب‌وکارهای حوزه مقابله با تغییرات اقلیمی توجیه‌پذیر گردد. بدین‌صورت ضمن تعهدات بین‌المللی کشورها، هیچ آثار منفی به بار نیامده و درعین‌حال با تقویت اقتصاد، می‌توان منافع اقتصادی این حوزه را شاهد بود.
ابراهیم جلود، خلیل (1400) چالش های مقررات حفاظت از محیط‌زیست در جمهوری عراق، کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران.
امی، احمد (1399) کارایی اقتصادی حقوق طب انتقال خون. حقوق پزشکی 14 (52) 191-208.
امینی، اعظم؛ میان آبادی، حجت؛ دریادل، احسان (1398) ماهیت و موضوعات حقوقی کلیدی موافقت‌نامه پاریس در خصوص تغییرات اقلیمی، فصلنامه پژوهشات حقوقی 22 (86) 291-326.
پورهاشمی، سیدعباس؛ سبحانی نیا، مجتبی؛ حسینی آزاد، سیدعلی (1400) تحلیل ماهیت تعهدات دولت‌ها در توافقنامه پاریس 2015 درباره تغییرات اقلیمی، فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط‌زیست 23 (11) 85-98.
توسلی، محمداسماعیل (1400) تحلیل ماهیت پول، اقتصاد اسلامی، 48 (1) 107-130.
حاج زاده، هادی (1399) تحلیلی بر الزامات حقوقی مقابله با تغییرات اقلیمی از منظر معاهدات بین‌المللی و قوانین داخلی، پژوهش‌های تغییرات آب‌وهوایی 1 (2) 55-78.
رفیعی، حورا (1397) ارزیابی اقتصادی استفاده از انرژی خورشیدی در مقایسه با نیروگاه دیزلی، تهران، سنجش و دانش، ج1، چ1.
زندی، مجید؛ امیرحسینی، مریم (1400) انرژی خورشیدی، انرژی پاک آینده، تهران، نشر سانا، ج1، چ3.
شیروی، عبدالحسین (1400) حقوق اقتصادی، تهران، انتشارات سمت، ج1، چ1.
فدائی دولت، فریدون؛ آقایی، سید داود (1399) بررسی مسئولیت حمایت جمهوری اسلامی ایران در جریان بحران سوریه، مجله حقوق بشر اسلامی 43 (1) 25-53.
فیروزی، مهدی (1400) حق بر صلح در نظام بین‌المللی حقوق بشر و آموزه های اسلامی، دکتری، دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
کرمی، سمیه (ترجمه شده) (1400) تغییرات اقلیمی، تهران، انتشارات راه پرداخت، ج1، چ2.
محمودی، محمدباقر؛ مرادی، مریم؛ میرعباسی، سیدباقر (1401) عواقب انسانی تغییرات اقلیمی با تاکید بر ملاحظات حقوق بشری و کنوانسیون 2015 پاریس، ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران 5 (7) 1042-1059.
Aghaie, K. S. (2021). Islamic-Iranian nationalism and its implications for the study of political Islam and religious nationalism. In Rethinking Iranian Nationalism and Modernity (pp. 181-204). University of Texas Press.
Alsahafi, M. (2021). Language proficiency and usage among second-and third-generation Rohingya refugees in Mecca. Journal of Multilingual and Multicultural Development, 42(1), 37-51.
Amini, A., Abedi, M., Nesari, E., Daryadel, E., Kolahi, M., Mianabadi, H., & Fisher, J. (2023). THE PARIS AGREEMENT'S APPROACH TOWARD CLIMATE CHANGE LOSS AND DAMAGE. World Affairs, 00438200221147936.
Avellaneda Hernández, S. L., & Pardo Morcote, S. M. (2020). Educating for peace: a study from the rural educational institutions of the Sarna Páramo in Boyacá, Colombia.
Balazs, C., Goddard, J. J., Chang, C., Zeise, L., & Faust, J. (2021). Monitoring the human right to water in California: development and implementation of a framework and data tool. Water Policy, 23(5), 1189-1210.
Clayton, S. (2020). Climate anxiety: Psychological responses to climate change. Journal of anxiety disorders, 74, 102263.
Cofone, I., & Turriago Betancourt, C. (2020). The Right to be Forgotten in Peace Processes. The Right to be Forgotten: A Canadian and Comparative Perspective (Routledge: London, 2020), 76-102.
Dam-de Jong, D. (2021). Sovereignty as Responsibility: Exercising Permanent Sovereignty over Natural Resources in the Interest of Current and Future Generations. In Furthering the Frontiers of International Law: Sovereignty, Human Rights, Sustainable Development (pp. 21-36). Brill Nijhoff.
Donnelly, J., & Whelan, D. J. (2020). International human rights. Routledge.
Dovhan, B. (2021). The fourth generation of human rights: general theoretical aspect. Topical Issues of Humanities, Technical and Natural Sciences, 289-293.
DUMANLI, Ö. (2021). The Relationship Between the Police and Third Generation Turkish Immigrants in Germany. Turkish Journal of Diaspora Studies, 1(2), 37-55.
Fan, X., & Chai, Q. (2023). Guidance of National Determined Contributions in the Rulebook of the Paris Agreement and Its Implications for China. In Annual Report on Actions to Address Climate Change (2019) Climate Risk Prevention (pp. 67-78). Singapore: Springer Nature Singapore.
Hoegh-Guldberg, O., Jacob, D., Taylor, M., Guillén Bolaños, T., Bindi, M., Brown, S., ... & Zhou, G. (2019). The human imperative of stabilizing global climate change at 1.5 C. Science, 365(6459), eaaw6974.
Hurri, K. (2023). Climate Leadership Through Storylines: A Comparison of Developed and Emerging Countries in the Post-Paris Era. Global Society, 1-22.
Jernnäs, M. (2023). Governing through the nationally determined contribution (NDC): five functions to steer states’ climate conduct. Environmental Politics, 1-22.
Lim, S., & Prakash, A. (2023). Does carbon pricing spur climate innovation? A panel study, 1986–2019. Journal of Cleaner Production, 395, 136459.
Morfeldt, J., Larsson, J., Andersson, D., Johansson, D., Rootzén, J., Hult, C., & Karlsson, I. (2023). Consequences of adopting national consumption-based climate targets alongside the territorial commitments under the Paris Agreement.
Pörtner, H. O., Roberts, D. C., Adams, H., Adler, C., Aldunce, P., Ali, E., ... & Ibrahim, Z. Z. (2022). Climate change 2022: Impacts, adaptation and vulnerability (p. 3056). Geneva, Switzerland:: IPCC.
Rolnick, D., Donti, P. L., Kaack, L. H., Kochanski, K., Lacoste, A., Sankaran, K., ... & Bengio, Y. (2022). Tackling climate change with machine learning. ACM Computing Surveys (CSUR), 55(2), 1-96.
Tilley, S. David. "Recent Advances and Emerging Trends in Photo‐Electrochemical Solar Energy Conversion." Advanced Energy Materials 9, no. 2 (2019): 1802877.
Zhang, Peng, and Xiong Wen Lou. "Design of Heterostructured Hollow Photocatalysts for Solar‐to‐Chemical Energy Conversion." Advanced Materials 31, no. 29 (2019): 1900281.
377 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 403 - 377
جایگاه اخلاق و تعاملات اجتماعی در توسعه اقتصادی
با محوریت تغییرات اقلیمی
کامران شیرزاد 1
سیدباقر میرعباسی 2
چکیده
تغییرات اقلیمی به معنای تغییر میانگین دمای زمین بوده که مخاطرات زیادی من‌جمله بالا آمدن سطح دریاها، تغییر در الگوی بارش، کاهش سطح حاصلخیزی خاک و .... را به دنبال دارد. این پژوهش به روش تحلیلی-توصیفی انجام‌شده و اثر تغییرات اقلیمی را بر رویکرد اقتصادی حقوق بین‌الملل مورد واکاوی قرار داده است. نتیجه اینکه اولین اثر تغییرات اقلیمی، شکل‌گیری کنفرانس‌های بین‌الملل و درنهایت وضع اسناد حقوق بین‌الملل به نحوی بوده که کشورها را متعهد به اتخاذ سیاست‌هایی نموده که با تغییرات اقلیمی ممانعت نماید. این تعهدات در وحله اول ممکن است آثار اقتصادی منفی به دنبال داشته که کشورها به دلیل سهولت، این راه را انتخاب کرده و برای کسب‌وکارها محدودیت‌هایی وضع می‌نمایند. اما نیاز است که باهدف تبدیل آثار منفی اقتصادی به آثار مثبت، از برخی کسب‌وکارها حمایت جدی شود و بدون مخدوش شدن تعهدات بین‌المللی کشورها، در این حوزه اشتغال ایجاد نمود. کشورها باهدف مقابله با تغییرات الگوی اقلیمی می‌بایست شرکت‌های دانش‌بنیان را در این حوزه تقویت نموده تا در برخی مسائل موجب ارزش‌افزوده گردند. قوه قضائیه از اختیارات خود بهره برده و ضمن شناسایی دقیق‌تر جرائم این حوزه، متخلفان را به نحوی بازدارنده مجازات نماید. قوه مجریه نیز می‌بایست سیاست‌های خود را به نحوی اتخاذ کرده که کسب‌وکارهای حوزه مقابله با تغییرات اقلیمی توجیه‌پذیر گردد. بدین‌صورت ضمن تعهدات بین‌المللی کشورها، هیچ آثار منفی به بار نیامده و درعین‌حال با تقویت اقتصاد، می‌توان منافع اقتصادی این حوزه را شاهد بود.
واژگان كليدي
حقوق اقتصادی، تغییرات اقلیمی، رویکرد هزینه - فایده، انتخاب عقلانی، اقتصاد سبز.
[1] . دانشجوی دکتری، گروه حقوق بین الملل، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
Email: k.shirzadphd@student.pnu.ac.ir
[2] . استاد تمام، گروه حقوق عمومی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: mirabbasi@ut.ac.ir
تاریخ دریافت: 15/12/1402 پذیرش نهایی: 12/3/1403
