سیره عملی اهل بیت(ع) در رابطه با آیات معاد
الموضوعات :
محمدرضا قلعه شاهی
1
,
حسین مرادی زنجانی
2
,
محمد حسین صائینی
3
1 - دانشجوی دکتری، گروه علوم قرآن و حدیث، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران
2 - استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران
3 - استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران
الکلمات المفتاحية: سیره عملی, اهل بیت (علیهم السلام), اخلاق, آیات, قرآن کریم.,
ملخص المقالة :
هدف از پژوهش حاضر بررسی و تبیین سیره عملی اهل بیت (علیهم السلام) در بیان مصداق آیات معاد می‌باشد. اهمیت و ضرورت شناخت زندگی و سیره معصومین (علیهم السلام) از مباحث بسیار مهم در دین اسلام می‌باشد که در روایات، انسانی که بدون شناخت امام زمانه‌اش از دنیا برود را مرگ جاهلی خطاب می‌نماید. از این رو شناخت و به کارگیری سیره اهل بیت (علیهم السلام) از اهمیت والایی برخوردار است. این پژوهش از نوع توضیفی تحلیلی بوده و به روش کتابخانه‌ای و مطالعه آیات قرآن، روایات، کتب، تفاسیر و ... صورت گرفته است. از آنجا که سیره اعتقادی ائمه (علیهم السلام) در سه بخش توحید، نبوت و معاد تبیین شده‌اند، پژوهش حاضر به بعد معاد پرداخته است. نگاهی اجمالی به آیات قرآن نشان می دهد که در میان مسائل عقیدتی پس از توحید با اهمیت ترین مسئله معاد و اعتقاد به حیات پس از مرگ و حسابرسی بندگان و پاداش و عقاب اعمال می باشد. در بحث معاد، پیامبر با آیات قرآن در برابر منکران معاد استدلال می کردند و جواب منکران را با آیاتی که در همان زمینه نازل می‌شد، می دادند. راه هایی را که قرآن برای اثبات امکان معاد در شکل استدلال منطقی عرضه کرده، می توان در شش موضوع خلاصه کرد: 1- آفرینش نخستین؛ 2- قدرت مطلقه خداوند؛ 3- مرگ و حیات مکرر در جهان گیاهان؛ 4- تطورات جنین؛ 5- بازگشت انرژی ها؛ 6-نمونه های عینی معاد.
قرآن کریم
نهج البلاغه
صحیفه سجادیه
ابن فارس، احمد بن فارس. (1404ق). معجم مقابیس اللغه، محقق: هارون، عبدالسلام محمد، چاپ اول، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
ابن منظور، محمدبن مکرم (1414ق). لسان العرب، محقق: جمال الدین میردامادی، چاپ سوم، بیروت: دار صادر.
الزبیدی (1414ق). تاج العروس من جواهر القاموس.
قرشی، باقر شریف. (۱۴۱۳ق). حياة الإمام الحسن بن علي عليهما السلام. ۲ ج. بیروت: دار البلاغة.
مصطفوی، حسن. (1385). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، چاپ اول، تهران: مرکز نشر آثار علامه مصطفوی.
کریمی نیا، محمد مهدی؛ آلبوشوکه، سیده کفایت؛ رضوی، سیده اسماء؛ انصاری مقدم، مجتبی. (1400). بررسی شیوه رفتاری ائمه (علیهم السلام) در زندگی مشترک، ماهنامه پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش، بهمن ماه، شماره 44.
عمید،حسین(1379)،فرهنگ عمید،چاپ بیست ویکم،تهران،انتشارات امیرکبیر
قلیزاده،احمد (1379)،واژه شناسی اصطلاحات اصول فقه، تهران: بنیاد پژوهش های علمی فرهنگی نور االصفیاء.
مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی(1389)، فرهنگ نامه اصول فقه، قم/پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
سبحانی، جعفر. (1386). سیمای عقاید شیعه، ترجمه: جواد محدثی، تهران: نشر معشر.
رضوانی، علی اصغر. (1384). شیعه شناسی و پاسخ به شبهات، تهران: نشر معشر.
طباطبایی، محمد حسین؛ موسوی، محمد باقر. (۱۳۷۸). تفسیر المیزان (ترجمه). قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی.
مکارم شیرازی، ناصر؛ جمعی از نویسندگان؛ آشتیانی، محمدرضا. (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. ۲۸ ج. تهران: دارالکتب الإسلامیه.
مجلسی، محمد باقر بن محمدتقي. (1398). بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار عليهم السلام با ترجمه فارسي، ترجمه جمعی از نویسندگان، بيروت: داراحياء التراث العربي (نشر الکترونیک: مرکز قائمیه اصفهان).
خاتمی، احمد. (1388). امامان و جهاد فرهنگی و سیاسی، مجله پاسدار اسلام، مهر ماه، شماره 334.
مفید، محمد بن محمد؛ استادولی، حسین. (۱۳۶۴). ترجمه و متن أمالى شیخ مفيد. مشهد: آستان قدس رضوی، بنياد پژوهشهای اسلامى.
مکارم شیرازی، ناصر؛ و جمعی از فضلا. (۱۳۸۴). پیام قرآن. ۱۰ ج. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
داوودی، محمد. (1386). تربیت دینی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
قطب راوندی، سعیدبن هبه الله(1430ق)،قصص االنبیاءعلیهم السلام، تصحیح و تنظیم: عبد الحلیم حلی،قم/مکتبة العالمة المجلسی
کلینی، محمد بن يعقوب. (1385). ترجمه اصول کافی، ترجمه صادق حسن زاده، 4جلد، تهران: نشر قائم آل محمد (عج).
میرباقری، ابراهیم؛ طبرسی،حسن بن فضل، (1365)، مکارم الاخالق، تهران، انتشارات فراهانی
صدوق، ابی جعفر محمد بن علی بن الحسین بن بابویه قمی. (1376). أمالی شیخ صدوق، محقق: محمد باقر کمره‌‌ای، ۱ ج. تهران: انتشارات کتابچی.
صدوق، ابی جعفر محمد بن علی بن الحسین بن بابویه قمی. (1390). من لا یحضره الفقیه، تحقیق حسن موسوی، تهران: دارالکتب الاسلامی.
مفید، محمد بن محمد. (1413ق). الإختصاص، محقق و مصحح: علی اکبر غفارى و محمود محرمى زرندى، چاپ اول، قم: الموتمر العالمى لالفية الشيخ المفيد.
نوری، میرزا حسین (طبرسی) (1408 ق). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، چاپ اول، بیروت: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
291 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 308 - 291
سیره عملی اهل بیت(ع) در رابطه با آیات معاد
محمدرضا قلعه شاهی 1
حسین مرادی زنجانی 2
محمدحسین صائینی 3
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی و تبیین سیره عملی اهل بیت (علیهم السلام) در بیان مصداق آیات معاد می‌باشد. اهمیت و ضرورت شناخت زندگی و سیره معصومین (علیهم السلام) از مباحث بسیار مهم در دین اسلام می‌باشد که در روایات، انسانی که بدون شناخت امام زمانه‌اش از دنیا برود را مرگ جاهلی خطاب می‌نماید. از این رو شناخت و به کارگیری سیره اهل بیت (علیهم السلام) از اهمیت والایی برخوردار است. این پژوهش از نوع توضیفی تحلیلی بوده و به روش کتابخانه‌ای و مطالعه آیات قرآن، روایات، کتب، تفاسیر و ... صورت گرفته است. از آنجا که سیره اعتقادی ائمه (علیهم السلام) در سه بخش توحید، نبوت و معاد تبیین شده‌اند، پژوهش حاضر به بعد معاد پرداخته است. نگاهی اجمالی به آیات قرآن نشان می دهد که در میان مسائل عقیدتی پس از توحید با اهمیت ترین مسئله معاد و اعتقاد به حیات پس از مرگ و حسابرسی بندگان و پاداش و عقاب اعمال می باشد. در بحث معاد، پیامبر با آیات قرآن در برابر منکران معاد استدلال می کردند و جواب منکران را با آیاتی که در همان زمینه نازل می‌شد، می دادند. راه هایی را که قرآن برای اثبات امکان معاد در شکل استدلال منطقی عرضه کرده، می توان در شش موضوع خلاصه کرد: 1- آفرینش نخستین؛ 2- قدرت مطلقه خداوند؛ 3- مرگ و حیات مکرر در جهان گیاهان؛ 4- تطورات جنین؛ 5- بازگشت انرژی ها؛ 6-نمونه های عینی معاد.
واژگان كليدي
[1] . دانشجوی دکتری، گروه علوم قرآن و حدیث، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.
Email: mohammadrezaghaleshahi@gmail.com
[2] . استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: hmoradiz@yahoo.com
[3] . استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.
Email: mhsaieni@gmail.com
تاریخ دریافت: 5/2/1403 پذیرش نهایی: 8/5/1403
