بررسی مؤلفههای ناتورالیسم در رمان توپ غلامحسین ساعدی
الموضوعات :منصور بهرامی 1 , حیدر حسنلو 2 , مهری تلخابی 3
1 - دانشجو دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران
2 - استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران
3 - استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان،ایران
الکلمات المفتاحية: ناتورالیسم, رمان, غلامحسین ساعدی, توپ.,
ملخص المقالة :
مکتب ادبی ناتورالیسم در اواخر قرن نوزدهم در فرانسه به کوشش امیل زولا پایه¬گذاری شد. این مکتب رفتار و افکار انسان را برخاسته از تمایلات طبیعی و غرایز درونی می¬داند و بر جنبه‌های وراثتی، محیطی، لحظه¬ای و تماشای زندگی انسان به‌دوراز آرمان‌گرایی تأکید می¬کند. ناتورالیسم از طریق ترجمه وارد ادبیات ایران شد و بر برخی از نویسندگان معاصر ایران ازجمله غلامحسین ساعدی تأثیر گذاشت. هدف اصلی این مقاله بررسی مؤلفه¬های ناتورالیسم در رمان «توپ»غلامحسین ساعدی است و روش تحقیق به‌صورت توصیفی – تحلیلی می¬باشد. نتایج حاکی از آن بود که از بین مؤلفه¬های ناتورالیسم، توجه به علم فیزیولوژی، شکستن حرمت کاذب کلمات، به تصویر کشیدن فقر و پلیدی، استفاده از زبان محاوره، بررسی انسان به‌منزلۀ حیوان و توجه به جزئیات در رمان توپ بسامد بالایی دارد. دلایلی مانند سبک نویسنده و فضای سیاسی و اجتماعی حاکم بر دهة 30 و 40 از علل اساسی بسامد این مؤلفه‌ها به شمار می‌رود.
پاینده، حسین، (1391)، گفتمان نقد ادبی، تهران: نیلوفر.
تراویک، باکنر، (1400)، تاریخ ادبیات جهان، ترجمه عربعلی رضایی، جلد اول، چاپ ششم، تهران: فرزان روز.
حسن¬زاده میرعلی، عبدالله، (1397)، سیر ناتورالیسم در اروپا، چاپ اول، انتشارات دانشگاه سمنان.
صیادچمنی، آرتمیز، حسن¬زاده میرعلی، عبدالله، (1394)، بررسی سیر ناتورالیسم در ادبیات معاصر با تکیه بر داستانهای حاجی¬آقا، سفر شب، من یک سایه¬ام، دانشگاه سمنان.
داد، سیما، (1400)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، چ هشتم، تهران: مروارید.
زرشناس، شهریار، (1387)، جستارهایی در ادبیات داستانی معاصر، تهران: اندیشه جوان.
ساعدی، غلامحسین، (1355)، توپ، تهران: نیل.
سیّدحسینی، رضا، (1387)، مکتب‌های ادبی، چاپ چهاردهم، تهران: نگاه.
شمیسا، سیروس، (1390)، مکتب¬های ادبی، چاپ هفتم، تهران: نشر قطره.
فورست، ليليان و اسکرین، پیتر، (1375)، ناتورالیسم، ترجمه حسن افشار، چاپ اول، تهران: مرکز.
قاسم زاده، محمّد، (1389)، داستان نویسان معاصر ایران، تهران: هیرمند.
گرانت، دیمیان، (1375)، رئالیسم، ترجمه حسن افشار، چاپ اول، تهران: مرکز.
مجابی، جواد، (1378)، شناخت¬نامه¬ی غلامحسین ساعدی، چ دوم، تهران: قطره.
مصاحب، غلامحسین، (1381)، دایرة المعارف فارسی، جلد دوم، بخش دوم، چ دوم، تهران: امیرکبیر.
مقدادی، بهرام، (1378)، فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی از افلاطون تا عصر حاضر، چاپ اول، تهران: زوار
میرصادقی، جمال و میمنت میرصادقی، (1377)، واژه¬نامه¬ی هنر داستان نویسی، تهران: کتاب مهناز.
میرصادقی، جمال، (1382)، داستان‌نویس‌های نام‌آور معاصر ایران، چاپ اول، تهران: اشاره.
41 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 59 - 41
بررسی مؤلفههای ناتورالیسم
در رمان توپ غلامحسین ساعدی
منصور بهرامی 1
حیدر حسنلو 2
مهری تلخابی 3
چکیده
مکتب ادبی ناتورالیسم در اواخر قرن نوزدهم در فرانسه به کوشش امیل زولا پایهگذاری شد. این مکتب رفتار و افکار انسان را برخاسته از تمایلات طبیعی و غرایز درونی میداند و بر جنبه‌های وراثتی، محیطی، لحظهای و تماشای زندگی انسان به‌دوراز آرمان‌گرایی تأکید میکند. ناتورالیسم از طریق ترجمه وارد ادبیات ایران شد و بر برخی از نویسندگان معاصر ایران ازجمله غلامحسین ساعدی تأثیر گذاشت. هدف اصلی این مقاله بررسی مؤلفههای ناتورالیسم در رمان «توپ»غلامحسین ساعدی است و روش تحقیق به‌صورت توصیفی – تحلیلی میباشد. نتایج حاکی از آن بود که از بین مؤلفههای ناتورالیسم، توجه به علم فیزیولوژی، شکستن حرمت کاذب کلمات، به تصویر کشیدن فقر و پلیدی، استفاده از زبان محاوره، بررسی انسان به‌منزلۀ حیوان و توجه به جزئیات در رمان توپ بسامد بالایی دارد. دلایلی مانند سبک نویسنده و فضای سیاسی و اجتماعی حاکم بر دهة 30 و 40 از علل اساسی بسامد این مؤلفه‌ها به شمار می‌رود.
واژگان كليدي
[1] . دانشجو دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.
Email: Bahramimansour48@gmail.com
[2] . استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: nastuh49@yahoo.com
[3] . استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان،ایران.
Email: Mehri.talkhabi@gmail.com
تاریخ دریافت: 30/7/1403 پذیرش نهایی: 1/11/1403
