بررسی کارکردهای رمز ارزها از منظر حقوقی و نظم اجتماعی
الموضوعات :محمدرضا دالوندی 1 , سید ابراهیم موسوی 2 , هنگامه غضنفری 3
1 - دانشجوی دکتری، گروه حقوق، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران
2 - استادیار و عضو هیأت علمی، گروه حقوق، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران
3 - استادیار و عضو هیأت علمی، گروه حقوق، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران
الکلمات المفتاحية: ماهیت حقوقی, رمز ارز, حقوق ایران, اتحادیه اروپا, آمریکا, بلاک چین.,
ملخص المقالة :
رمز ارزها دسته‌ای از ارزهای دیجیتال هستند که از تکنیک‌های رمزنگاری برای تامین امنیت اطلاعات خود استفاده می‌کنند. رمزارزها به‌صورت متمرکز و یا غیرمتمرکز ارائه می‌شوند که رمزارز بیت کوین به عنوان اولین رمزارز، از حالت غیرمتمرکز استفاده می‌کند. با توجه به تبعات اخلاقی و اجتماعی رمز ارزها در سال های اخیر پژوهش حاضر به بررسی کارکردهای رمز ارزها از منظر حقوقی و نظم اجتماعی پرداخته است. این پژوهش به شیوه توصیفی - تحلیلی و با استفاده از مطالعه کتابخانه ای و مرور منابع انجام شده است. با بررسی جایگاه و اعتبار رمز ارزها در حقوق قراردادها و حقوق بانکی، نتایج گویاي آن است که در ایران در حوزه‌ي خریدوفروش رمز ارزها تنها قانونی که در استفاده از رمزارزها مورد تصویب واقع‌شده است ؛ استفاده از رمز ارزها که از سوي متعاملین، مشمول حمایت و ضمانت از سوي دولت و نظام بانکی نبوده و استفاده از آن در مبادلات داخل کشور مجاز نیست و تنها استثنا در این مورد، استخراج فرآورده‌هاي پردازشی رمزنگاريشده رمزارزها (ماینینگ) با توسل به اخذ مجوز از سازمان وزارت صنعت، معدن و تجارت است؛ در حقوق بانکی نیز استفاده از رمز ارزها و میزان عرضه آن از سوي خود بانک مرکزي تنظیم و به‌طورکلی تابع قوانین و مقررات نظام جمهوري اسلامی ایران می‌باشد. از منظر اختلال در نظم اجتماعی و بعد اخلاقی و فقهی نیز دارای شبهاتی بوده که در این نوشتار به آن ها نیز پرداخته شده است.
امینی، منصور و محمد میري (١٣٩٣)، »داده هاي الکترونیکی به مانند پول«، تحقیقات حقوقی، شماره ١٦.
خردمند، محسن. (١٣٩٨). »بررسی فقهی استخراج و مبادله رمز ارزها با تمرکز بر شبکه بیت کوین«، مجله‌ي معرفت اقتصاد اسلامی، سال دهم، شماره دوم؛ پیاپی٢٠.
رفیعی، عقیل؛ بایسته های ارز دیجیتال در نظام حقوق کیفری ایران، همایش مدیریت و کسب و کار الکترونیکی با رویکرد اقتصاد مقـاومتی، ١٣٩٧، ص ١٨.
ریاضی مند، سید مهران؛ بررسی ابعاد حقوقی ارزهای دیجیتال، انتشارات برتر اندیشان، ١٣٩٧،
السان، مصطفی (١٣٨٦)، »مفهوم و ماهیت حقوقی پول الکترونیکی«، مجله حقوقی دادگستري، شمارة ٥٩.
سیدحسینی، میرمیثم و میثم دعائی (١٣٩٣)، »بیت‌کوین نخستین پول مجازي«، ماهنامه بورس، شمارة ١١٤ و ١١٥.
غمامی، سید محمدمهدی، بررسی تطبیقی مواجهه با رمزارزها در نظامهاي حقوقی ایران و امریکا، دوفصلنامه دانشنامه حقوق اقتصادي دوره جدید، سال بیست و نهم، شمارة ٢١، بهار و تابستان ١٤٠١
کاشیان، عبدالمحمد و بهرامی، زهرا و قلی پور، فهیمه و شهروي، زهرا. (١٣٩٨). »درک ماهیت پول‌هاي رمزپایه و تعیین برخی از الزامات قانون‌گذاري آن در ایران از منظر اقتصاد اسلامی«، فصلنامه سیاست‌هاي مالی و اقتصادي، سال هفتم، شماره ٢٦.
محمودی، اصغر؛ تحلیل ارزهای مجازی در پرتو فقه، حقوق مطالعات تطبیقـی، فصـلنامه مطالعـات حقـوق خصوصـی، دورة ٤٩، شـمارة٣،١٣٩٨
میرزاخانی، رضا و حسینعلی سعدی (1397)، «بیت کوین و ماهیت مالی-فقهی پول مجازی»، دوفصلنامۀ جستارهای اقتصادی ایران، سال پانزدهم، شماره 30.
ملک‌زاده، فهیمه، واحدزاده، سینا، جایگاه فقهی و حقوقی ارزهای دیجیتال.(1400). نشر خرسندی. چاپ اول
245 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 267 - 245
بررسی کارکردهای رمز ارزها
از منظر حقوقی و نظم اجتماعی
محمدرضا دالوندی 1
سید ابراهیم موسوی2
هنگامه غضنفری3
چکیده
رمز ارزها دسته‌ای از ارزهای دیجیتال هستند که از تکنیک‌های رمزنگاری برای تامین امنیت اطلاعات خود استفاده می‌کنند. رمزارزها به‌صورت متمرکز و یا غیرمتمرکز ارائه می‌شوند که رمزارز بیت کوین به عنوان اولین رمزارز، از حالت غیرمتمرکز استفاده می‌کند. با توجه به تبعات اخلاقی و اجتماعی رمز ارزها در سال های اخیر پژوهش حاضر به بررسی کارکردهای رمز ارزها از منظر حقوقی و نظم اجتماعی پرداخته است. این پژوهش به شیوه توصیفی - تحلیلی و با استفاده از مطالعه کتابخانه ای و مرور منابع انجام شده است. با بررسی جایگاه و اعتبار رمز ارزها در حقوق قراردادها و حقوق بانکی، نتایج گویاي آن است که در ایران در حوزه‌ي خریدوفروش رمز ارزها تنها قانونی که در استفاده از رمزارزها مورد تصویب واقع‌شده است ؛ استفاده از رمز ارزها که از سوي متعاملین، مشمول حمایت و ضمانت از سوي دولت و نظام بانکی نبوده و استفاده از آن در مبادلات داخل کشور مجاز نیست و تنها استثنا در این مورد، استخراج فرآورده‌هاي پردازشی رمزنگاريشده رمزارزها (ماینینگ) با توسل به اخذ مجوز از سازمان وزارت صنعت، معدن و تجارت است؛ در حقوق بانکی نیز استفاده از رمز ارزها و میزان عرضه آن از سوي خود بانک مرکزي تنظیم و به‌طورکلی تابع قوانین و مقررات نظام جمهوري اسلامی ایران می‌باشد. از منظر اختلال در نظم اجتماعی و بعد اخلاقی و فقهی نیز دارای شبهاتی بوده که در این نوشتار به آن ها نیز پرداخته شده است.
واژگان كليدي
ماهیت حقوقی، رمز ارز، حقوق ایران، اتحادیه اروپا، آمریکا، بلاک چین.
[1] . دانشجوی دکتری، گروه حقوق، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران.
Email: mohammadrezadalvandi90@gmail.com
[2] . استادیار و عضو هیأت علمی، گروه حقوق، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: se.moosavi@gmail.com
[3] . استادیار و عضو هیأت علمی، گروه حقوق، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران.
Email: ghazanfari.h50@gmail.com
تاریخ دریافت: 22/5/1403 پذیرش نهایی: 19/8/1403
