مقایسه تأثیر معنویت درمانگری و فراشناخت درمانگری بر بهزیستی روانشناختی فرزندان دختر شاهد و ایثارگر
الموضوعات :مریم اسماعیلی 1 , نوشین بصیری 2
1 - دانشگاه اصفهان
2 - گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان
الکلمات المفتاحية: معنویت درمانگری, فراشناخت درمانگری, بهزیستی روانشناختی, فرزندان شاهد و ایثارگر,
ملخص المقالة :
هدف اصلي پژوهش حاضر مقايسه تأثیر دو روش معنویت درمانگری و فراشناخت درمانگری بر بهزيستي روانشناختی بود. 60 دانش آموز دختر فرزند شاهد و ایثارگر شهر اصفهان در سه گروه مداخله معنویت درمانگری، مداخله فراشناخت درمانگری و گروه کنترل گمارده شدند(هر گروه 20 نفر). شرکت کنندگان به پرسشنامه جمعیت شناختی و پرسشنامه بهزيستي روانشناختی(ریف، 1995) پاسخ دادند. نتايج نشان داد که مداخلات معنویت درمانگری و فراشناخت درمانگری در افزايش بهزيستي روانشناختی دو گروه آزمایش، در مقایسه با گروه کنترل، مؤثر بود. همچنين در بررسي زير مقياس هاي بهزيستي روانشناختی، پذیرش خود، ارتباط مثبت با دیگران، خودمختاری، رشد شخصی و تسلط بر محیط در مرحله پس آزمون بهبود نشان دادند. در مرحله پیگیری نیز بین میانگین های دو گروه آزمایش و گروه کنترل در زير مقياس هاي پذیرش خود، رابطة مثبت با دیگران، خودمختاری، زندگی هدفمند، رشد شخصی و تسلط بر محیط تفاوت معنادار وجود داشت. همچنین یافته ها نشان دادند که در زيرمقياس هاي پذیرش خود، خودمختاری، رشد شخصی و تسلط بر محیط، در مرحله پس‌آزمون، مداخله فراشناخت درمانگری از معنویت درمانگری مؤثرتر بود.
احمدی فرید، تقی پور ابراهیم، خدابخشی اناهیتا(1389). مقابله با سبک¬های هویت¬یابی نوجوانان با یا بدون سوءمصرف مواد. فصلنامه اعتیاد پژوهی سو مصرف مواد.4(13):40-52
امینی، زرار محمد (1386). بررسي رابطه باورهاي فراشناختي با سلامت رواني و پيشرفت تحصيلي دانش آموزان پسر شهرستان اشنويه، نوآوری¬های آموزشي، 19(6): 154-141.
بوالهري، جعفر، نظيري، قاسم و زمانيان، سکینه(1391). اثربخشي رويکرد گروه¬درمانی معنوي بر کاهش ميزان افسردگي، اضطراب و استرس در زنان مبتلابه سرطان سينه، جامعه¬شناسی زنان، 3(1)، 115-85.
بياني، علی¬اصغر، محمد كوچكي، عاشور؛ بياني، علی (1387). روايي و پايايي بهزيستي روان¬شناختی ريف. مجلۀ روان¬پزشکی و روانشناسي باليني ايران،2(14)،146-151.
پرویزی سرور، احمدی فضل¬اله، نیکبخت نصرآبادی علیرضا(1384). از هویت تا سلامت: تبیین تئوریک مفهوم سلامتی از دیدگاه نوجوانان. مجلۀ طب و تزکیه،14(59): 27-27.
حجازی الهه، حسنی حصیب (1393) رابطة سبک¬های هویت و هویت قومی با خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان کرد. مجلۀ روان-شناسی 70. 18(2):175-161.
حسنوندی، صبا؛ ولی زاده، مهدی؛ مهرابی زاده هنرمند مهناز(1390). اثر درمان فراشناختی بر علائم افسردگی و بهزیستی روان¬شناختی دانشجویان، سومین كنگره سراسری پژوهش¬های روانشناسی بالینی.
خدابخش روشنک، عباسی لیلا، شاهنگیان سیده شهره (1392). اثر فراشناخت درمانی ولز بر کنترل افکار وسواسی و افزایش سازگاری یک مورد وسواسی-جبری. فصلنامة تازه¬های علوم شناختی. 15(3): 24-32
سلیمی سید حسن، راه نجات امیر محسن، ربیعی مهدی، فتخی آشتیانی علی، دباغی پرویز، دنیوی وحید(1393) فصلنامه پرستار و پزشک در رزم. 25: 38-46.
صفائی راد ایرج، احمدی محسن، ربیعی مهدی و نجفی محمود(1391) مقایسه ی اثربخشی درمان شناختی رفتاری با درمان فراشناختی بر علائم اختلال هراس اجتماعی. فصلنامه مطالعات روان¬شناسی بالینی. 3(9):59-76.
غلامی علی، بشلیده کیومرث (1390) اثربخشی معنویت درمانی بر سلامت روان زنان مطلقه . فصلنامه مشاوره و روان¬درمانی خانواده. 1(3) : 331-348.
فولاد چنگ محبوبه، شیخ السلامی، صفری هاجر(1389). پیش¬بینی سبک¬های پردازش هویت نوجوانان بر اساس ابعاد فرزند پروری. مجلۀ روان¬شناسی 53.14(1):17-3.
کارشکی، حسین، پاک مهر، حمیده(1390). رابطه باورهای خودکارآمدی، فراشناختی و تفکر انتقادی با سلامت روان دانشجویان علوم پزشکی، حکیم، 14(3): 187-180.
کاظمی، حمید؛ كشاورزیان، فهیمه(1390). بررسی ارتباط بین مؤلفه¬های فراشناختی و حل مسئله با بهزیستی روانی در دانش آموزان شهر اصفهان، اولین همایش ملی علوم شناختی در تعلیم و تربیت، 2-3 :742-756.
مداحی محمدابراهیم، صمد زاده منا، کیخای فرزانه، محمد مجتبی(1390)بررسی ارتباط میان جهت¬گیری مذهبی و بهزیستی روان-شناختی در دانشجویان. فصلنامه روان¬شناسی تربیتی. 2(1):53-63.
مرادی اعظم، عابدی احمد، ربانی رسول و غلامی رنانی فاطمه(1389) فرا تحلیل تحقیقات انجام¬شده پیرامون میزان سلامت روانی خانواده¬های شاهد و ایثارگر. مجلۀ روان¬شناسی 53، 14(1): 39-18.
وست، ویلیام(1387) روان¬درمانی و معنویت، ترجمه شهریار شهیدی و سلطان¬علی شیرافکن. تهران: رشد.
یعقوبی حسن، سهرابی فرامرز، محمدزاده علی (1391) مقایسة اثربخشی درمان شناختی رفتاری و روان¬درمانی معنوی مذهبی میتنی بر آموزه¬های اسلام بر کاهش اضطراب آشکار دانشجویان. تحقیقات علوم رفتاری 10(2):99-109.
Amy, A. I., Park, C. (2006). Psychosocial mediation of religious copying styles, Journal of Copying and Religion, 10, 553-577.
Andrews., Sh (2013). Psychological effects of spiritually integrated therapy for infertile women. Submitted to the graduate faculty of the University of Alabama at Birmingham, in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy.
Bradley, D.G.(2003) Information from your family doctor. What you should know about post-traumatic stress disorder. Am Fam Physician. 68(12):2409.
Clark, D.A., Purdon C, & Byers, E.S., (2000) Appraisal and control of sexual and non sexual intrusive thoughts in university students. Behavior Research and Therapy. 38: 439-455.
Desrosiers, A., & Miller. (2007). Relational spirituality and depression in adolescent girl. Clinpsycho, 63(10), 1021-1037.
Ebrahimi, H., Kazemi, AB., Fallahi, M. & Modabber, R. (2014) The effect of spiritual and religious group psychotherapy on suicidal ideation in depressed patients: A randomizedclinical trial. Journal of Caring Science. 3(2); 131-140.
Hackney, C. H., & Sanders, G. S. (2003). Religiosity and mental health. Journal for the Scientific Study of Religion, 42, 43–55.
Kamitsis, I., Francis, & Andrew, J. P. (2013). Spirituality mediates the relationship between engagement with nature and psychological well-being, Journal of Environmental Psychology, 36, 136–143.
Koening, H. G. (2007). Spirituality and depression. Southern Medical Journal, 7, 737–739.
Koucky, E.M., & Galovski, T.E., (2010) Acute stress disorder: Conceptual issues and treatment outcomes; Available from: www.elsevier.com/locate/cabp.
Litwinczuk, K. M., & Groh, C. J. (2007). The relationship between spirituality, purpose in life, and well-being in HIV-positive persons, J. Assoc. Nurses AIDS Care, 18(3):13-22.
Musavimoghadam, S.R., Rokni, S.M., & Pourmand. Z. (2015). Logo therapy effectiveness and spiritual orientation on reducing the symptoms of depression. Journal of UMP Social Sciences and Technology Management.3(2):594-601.
Powers, M.B. (2010). A meta-analytic review of prolonged exposure for posttraumatic stress disorder. Clin Psychol Rev. 30(6):635-41.
Ruini, C., Ottolini, F., Tomba E, Belaise C, Albieri, E., Visani, D., Ofidani E, Caffo, E., & Fava, G. A. (2009). School intervention for promoting psychological well-being in adolescence. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry.
Ryff, C.D., & Keyes, C.L.M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69. 719-727.
Seligman, M. (2005). Positive psychology, positive prevention, and positive therapy. In C. R. Snyder & S.J., Lopes(Eds). Handbook of positive psychology. New York: Oxford University Press.
Suman, L.N., (2015). Spritual practices for emotional healing: Implications for training trauma therapists. Psychology Bahav Sci Int J.1(1):1-3.
Weine, S., Muzurovic, N., Kulauzovic, Y., Besic, S., Lezic, A., Mujagic, A., Muzurovic, J., Spahovic, D., Feetham, S., Ware, N., Knafl, K, & Pavkovic, I. (2004). Family consequences of refugee trauma. Family Process, 43, 147–160.
Wells A., & Sembi, S. (2009). Metacognitive therapy for PTSD: A core treatment manual. Cognitive and Behavioral Practice,11(7):365-377.
