بررسی سیر تحول باورهای کلیشه¬ای جنسی با نقش واسطه¬ای تحصیلات در زنان (یک مطالعه فرهنگی بین نسلی)

ملخص المقالة :

سلامت جنسی حالت و وضعیتی فیزیکی، عاطفی، ذهنی و اجتماعی مرتبط با جنسیت و امور جنسی تعریف می¬شود و صرفا ً به معنای نبود بیماری، اختلال و یا ضعف در آن امور نیست. این رفتار همانند سایر رفتارهای انسان متاثر از دانش و نگرش وی نسبت به مسایل جنسیتی و جنسی است. لازمه رفتار جنسـی سـالم، برخـورداری از دانش جنسی صحیح، برخورداری از نگرش مناسب است چراکه افکار، نگرش و ارزش¬های افراد بخشی از مولفه¬های مهم رفتار جنسی هستند و منابع مهم موثر بر پاسخ¬دهی جنسی محسوب می¬شوند. هدف این پژوهش بررسی سیر تحول باورهای کلیشه¬ای جنسی در طول 5 دهه گذشته بود و تاثیر تحصیلات بر میزان باورهای کلیشه¬ای جنسی زنان در طول 50 سال گذشته را مورد مطالعه قرار داد. جامعه آماری تحقیق، شامل 5 دهه از زنان متاهلی بود که در سال¬های 1400-1401 در استان فارس ساکن بودند. به روش نمونه-گیری دردسترس 500 نفر از زنان متاهل ساکن فارس به تکمیل پرسشنامه¬های جمعیت شناختی و کلیشه¬های جنسی پرداختند. تحلیل داده¬ها از طریق آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون، آزمون مانوا و واریانس با استفاده از نرم افزار SPSS-26 انجام گرفت. نتایج ضرایب همبستگي پیرسون مشخص کرد، بین باورهای کلیشه¬ای جنسی زنان با تحصیلات رابطه منفی وجود دارد و نتیجه تحلیل رگرسیون به صورت کلي نشان داد، مدل رگرسیون 23 درصد، میزان باورهای کلیشه-ای جنسی را تبیین می¬کند و تحصیلات به صورت معناداری قادر به پیش¬بینی میزان باورهای کلیشه¬ای است. در آخر بر اساس نتایج آزمون آماری مانوا مشخص شد، سیر تحول باورهای کلیشه¬ای جنسی در طول 50 سال گذشته نزولی بوده¬است. با توجه به نتایج پژوهش یک بازاندیشی نسبت به تفکرات و تابوهای جنسی در بین زنان دیده می¬شود. در حالی که سطح تحصیلات و سواد زنان در طی 50 سال گذشته به طور چشمگیری افزایش یافته است اما شاهد افزایش بسیار کم دانش جنسی زنان هستیم.

المصادر:

1- بشارت، محمدعلی؛ و رنجبر کلاگری، الهه(2013). ساخت و اعتباریابی مقیاس دانش و نگرش جنسی. روانشناسی معاصر. دوفصلنامه انجمن روانشناسی ایران، 8(1)، 21-32.‎
2- بهرامی، لیلا؛ و توسلی، افسانه(2020). مطالعه کیفی تابوها در نارضایتی جنسی زنان متقاضی طلاق. پژوهش‌نامه زنان، 11(33)، 69-90.‎ doi:10.30465/ws.2020.5253
3- دشتستان نژاد، آمنه؛ عشقی، روناک؛ و افخمی، ایمانه(2015). بررسی تاثیر آموزش مهارت های جنسی بر باورهای ناکارآمد جنسی زوجین در شرف ازدواج شهر اصفهان، 4(2)، 14-22.
4-زاهدی نیا، حمیدرضا(1399). سهم دانش و نگرش جنسی در پیش‌بینی میزان صمیمیت و رضایت جنسی زوجین. مجله اصول بهداشت روانی،22(4)، 239-245.
5- صدری دمیرچی، اسماعیل، پرزور، پرویز؛ و اسماعیلی قاضی‌ولوئی، فریبا(2017). تأثیر آموزش مهارت‌های جنسی بر دانش و نگرش جنسی زنان متأهل. مشاوره و روان درمانی خانواده، 6(1)، 1-15.‎
6- فرهمند، مهناز؛ جواهرچیان، ندا؛ و هاتفی راد، لیلا(2014). جهانی‌شدن فرهنگ و بازاندیشی تعاملات جنسی (مورد مطالعه، جوانان شهر یزد). مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، 5(14)، 175-204.‎
7- معصومی، راضیه؛ زارعی، فاطمه؛آذین، سیدعلی؛ و علمی، سپیده(2018). روند پژوهش رفتار جنسی در ایران: مروری بر متون، 17(1)، 21-32.
8- معصومی، راضیه؛ لمیعیان می، نور؛ خلج آبادی فراهانی، فریده؛ و منتظری، علی(2013). درک زنان از جامعه پذیری جنسی در ایران: یک مطالعه کیفی، 2(3)، 221-233.
9- هاشمی، سمیه؛ خداکرمی، ناهید؛ صدیق، صدیقه؛ علوی مجد، حمید؛ و حسن‌زاده، سید مهدی(2012). بررسی الگوی رفتارهای جنسی در زنان متأهل. پایش، 11(4)، 555-559.‎ dor:20.1001.1.16807626.1391.11.4.17.5
10- Civil, B., & Yıldız, H. (2010). Erkek öğrencilerin cinsel deneyimleri ve toplumdaki cinsel tabulara yönelik görüşleri.
11- Evcili, F., & Golbasi, Z. (2017). Sexual myths and sexual health knowledge levels of Turkish university students. Sexuality & Culture, 21, 976-990. doi:10.1007/s12119-017-9436-8
12- Kukulu, K., Gürsoy, E., & Sözer, G. A. (2009). Turkish university students’ beliefs in sexual myths. Sexuality and Disability, 27, 49-59. doi:10.1007/s11195-009-9108-1
13- Kumar, A., & Srivastava, K. (2011). Cultural and social practices regarding menstruation among adolescent girls. Social work in public health, 26(6), 594-604
14-MacLean, K., Hearle, C., & Ruwanpura, K. N. (2020, January). Stigma of staining? Negotiating menstrual taboos amongst young women in Kenya. In Women's Studies International Forum (Vol. 78, p. 102290). Pergamon.
15- Servet, A. K. E. R., Şahin, M. K., & Gülay, O. Ğ. U. Z. (2019). Sexual myth beliefs and associated factors in university students. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 13(4), 472-480.‏
16- Ünal Toprak, F., & Turan, Z. (2021). The effect of sexual health courses on the level of nursing students' sexual/reproductive health knowledge and sexual myths beliefs in Turkey: A pretest‐posttest control group design. Perspectives in Psychiatric Care, 57(2), 667-674.
17- Yılmaz, M., & Karataş, B. (2018). Opinions of student nurses on sexual myths; a phenomenological study. Sexuality and Disability, 36, 277-289.
18- Zaheri, F., Dolatian, M., Shariati, M., Simbar, M., Ebadi, A., & Azghadi, S. B. H. (2016). Effective factors in marital satisfaction in perspective of Iranian women and men: A systematic review. Electronic physician, 8(12), 3369.