مقایسه تطبیقی تناسب و تزئینات ورودی خانه¬های دوره قاجار و پهلوی دزفول
الموضوعات : Neighborhood studies in Iranian Islamic cities
1 - دانشیار گروه معماری، دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول، دزفول، ایران
الکلمات المفتاحية: نمای شهری, دزفول, تناسبات طلایی, گشتالت.,
ملخص المقالة :
بررسی نماهای شهری اطلاعات ارزشمندی در فهم ابعاد زیباییشناسانه و کارکرد آن به دست میدهد. در این میان نماهای بافت تاریخی دزفول به علت استفاده از خوونها جایگاه ویژهای دارند. با تغییر در نحوه ساخت و سازمان شهری در دوران پهلوی، بافت میانه در کنار بافت تاریخی شکل گرفت. در بافت جدید، نماهای شهری تعریف و ریخت نوینی یافت که از منظر استفاده از مصالح وابسته به آجر بوده اما به علت نیاز به ساخت سریع، از ارزشهای زیباییشناسانه متفاوتی برخوردار بود. در این تحقیق تلاش میشود تا به مقایسه هندسی و گشتالتی خوون در نمای این دو دوره پرداخته شود. هدف از انجام این کار، دست یافتن به جامعیتی در کلیات و جزئیات نمای شهری دو دوره تاریخی یاد شده است. روش انجام این پژوهش، مقایسه تطبیقی مبتنی بر توصیف و تحلیل هندسی نمای خانههای دوره قاجار و پهلوی دزفول است اطلاعات برمبنای مشاهده و برداشت میدانی و نیز مطالعات اسنادی-کتابخانهای جمعآوری شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که تناسب هندسی در نمای خانه در دو دوره رویکرد متفاوتی داشته است. تزئینات خوونچینی در هر دو دوره از اصول گشتالتی مشابه بهره میبرد؛ اما در دوره پهلوی عناصری بهعلت کاهش پیچیدگی هندسی کمتر دیده میشود. نسبتها در خانههای تاریخی در بازه اعداد 1.41 تا 1.73 قرار دارد و نسبت در مواردی نیز به مربع نزدیک شده است. با این حال تناسب هندسی در دوره میانه عمدتاً به مربع نزدیک است. نتیجه تحقیق نشان میدهد؛ نماهای دوره میانه علیرغم تفاوتهای مشخص با دوران گذشته، تداوم زیباییشناسی دوره تاریخی است.
