پیامدهای اجتماعی و تاثیرات هنجاری اصلاحات اراضی در ایران
الموضوعات :سارا خان رمکی 1 , علی صباغیان 2
1 - وکیل پایه یک دادگستری
2 - استادیار گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد نراق، دانشگاه آزاد اسلامی، نراق، ایران
الکلمات المفتاحية: پیامد هنجاری, پیامد اجتماعی, اصلاحات ارضی.,
ملخص المقالة :
پژوهش حاضر «به بررسی پیامدهای اجتماعی و تاثیرات هنجاری اصلاحات اراضی در ایران» پرداخته است. در این پژوهش کانون توجه معطوف به مسایلی هم چون اصلاحات ارضی، حاشیه نشینی و سایر پیامدهای اصلاحات ارضی می‌باشد. این پژوهش به شیوه توصیفی تحلیلی و به صورت مطالعه کتابخانه ای انجام شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که مهاجرت روستاییان به شهرها و رشد و تشدید حاشیه نشینی شهری مهم‌ترین پیامد اجتماعی اصلاحات ارضی بود. مهاجرت روستاییان به شهرها با توجه به عواملی همچون قطعات کوچک زمین و نامرغوب بودن آنها تولید کم محلی و کمبود آب، گسترش مالکیت بزرگ سرمایه داری، کمبود تأسیسات و تسهیلات زندگی در روستاها، عدم تخصیص بودجه به بخش کشاورزی، توسعه روزافزون شهرها و پیدا کردن شغل بوده است. بعد از آن تقویت و گسترش رادیکالیزم در میان جوانان حاشیه شهرها به عنوان پیامد هنجاری اصلاحات ارضی شروع شد. لذا مهم‌ترین زمینههای داخلی و خارجی گسترش رادیکالیزم در قالب مواردی چون شناور بود افراد مهاجر و عدم تثبیت هویت در آنها، ترکیب جمعیتی جوان و ورود آنها به دانشگاه ها، فضای ملتهب شهری، استبداد حاکم و حضور آمریکا به عنوان حامی شاه در کنار سيطره ادبیات مارکسیستی در فضای کشورهای جهان سوم و گسترش اسلام سیاسی بوده است. نتایج تحقیق نشان می که پیامدهای اجتماعی - هنجاری اصلاحات ارضی منجر به رشد و تشدید حاشیه نشینی و تقویت رادیکالیزم شد.
آبادیان، حسین. (1397). اصلاحات ارضی و تبعات اجتماعی مهاجرت روستائیان به شهر تهران. تحقیقات تاریخ اجتماعی. 7-0.
امرایی، شمس الدین، اویسی، عباس، برزین، سیدصاحب، و امین پور، صالح. (1401). پیامدهای اقتصادی اصلاحات ارضی در لرستان (مورد مطالعه؛ منطقه رومشگان). پژوهشنامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی، 11(2)، 57-93.
احمدی باب دراز، محمدنعیم، (1396)، وضعیت حقوقی مراتع حریم و مراتع مشمول اصلاحات اراضی، سومین کنفرانس ملی هزاره سوم و علوم انسانی، بندرعباس
برزین، سیدصاحب، و علی صوفی، علیرضا. (1397). بررسی پیامدهای اصلاحات ارضی در استان فارس (مطالعه موردی؛ روستای قلات). پژوهشنامه تاریخ‌های محلی ایران، 7(1 (پیاپی 13))، 129-144.
برزین، سیدصاحب، و علی صوفی، علیرضا. (1395). واکاوی پیامدهای سیاسی اصلاحات ارضی در فارس. گنجینه اسناد، 26(1 (پیاپی 101))، 82-103.
بيات ، آصف ،1379، سياست هاي خياباني ، ترجمه اسدالله نبوي چاشمي ، تهران:شيراز
پیروتی دهبکری، مسعود و لطفیانی، سیامک و طاهریان، سیروان، 1394، تأثیر اصلاحات ارضی بر اراضی موقوفه و آثار و نتایج آن، دومین همایش علوم انسانی اسلامی، قم
حسيني زاده ، محمدعلي، (1386) اسلام سياسي در ايران ، قم:انتشارات دانشگاه مفيد
خرمشاد، محمدباقر، و موسی نژاد، محمدجواد. (1396). بررسی پیامدهای اجتماعی سیاست تقسیم اراضی انقلاب اسلامی ایران بر مبنای روش AHP. دانش سیاسی، 13(2 (پیاپی 26))، 77-101.
رعنایی، شهین، و بیگدلی، علی. (1395). مواجهة عمده مالکان با مرحلة اول اصلاحات ارضی در کردستان ایران. پژوهشنامه تاریخ‌های محلی ایران، 5(1 (پیاپی 9))، 5-22.
عزمی، آنیژ؛ امیری پریان، سمیه. (1394). بررسی تاثیرات اقتصادی و اجتماعی اصلاحات ارضی (قبل از انقلاب اسلامی) بر اجتماع روستایی - مطالعه موردی: شهرستان کرمانشاه. سومین همایش سراسری کشاورزی و منابع طبیعی پایدار.
فروغی، عاطفه، مسعودنیا، حسین، و امام جمعه زاده، سیدجواد. (1397). بررسی پیامدهای اصلاحات ارضی در ایران بر زندگی کشاورزان در رمان‌های سیاسی و اجتماعی دهه‌های 1340 و 1350 شمسی. تاریخ ایران (پژوهشنامه علوم انسانی)، 11(2)، 115-143.
قلیجی، مریم، و نورائی، مرتضی. (1399). بررسی تأثیر اصلاحات ارضی 1341 تا 1357ش/ 1962 تا 1978م بر جمعیت شهری؛ نمونه‌‌پژوهی ایلام. پژوهش‌های تاریخی.
قرشی، مجتبی، و داوودی، علی اصغر. (1397). جبهه‌گیری احزاب در مقابل اصلاحات ارضی رژیم پهلوی. مطالعات سیاسی، 10(39)، 113-134.
کیان، رضا، یوسفی، کوثر، و حسینی، محمد. (1399). بررسی اثر اصلاحات ارضی و از بین رفتن بنه بر تولید کشاورزی ایران. پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 28(95)، 55-108.
کارگر اسفندآبادی؛ خدیج، یوسفی؛ علی، رتیمی؛ آرزو(1396). قشربندی اجتماعی در روستاهای ایران قبل و بعد از اصلاحات اراضی 1341. مجل نخبهگان علوم و مهندسی، جلد، 5)3.
کرمی، شایان (1398). پیامدهای اصلاحات اراضی در غرب ایران (مطالعه موردی: ایام، کرمانشاه و لرستان(. فصلنامه داخلی فرهنگ ایام).
نوروزی، عباس، و شهبازی، اسماعیل. (1399). مقایسه تطبیقی قانون اصلاحات ارضی و لایحه اصلاحی آن. روستا و توسعه، 23(3 (پیاپی 91))، 97-126.
Adamopoulos، T.، & Restuccia، D. (2020). Land reform and productivity: A quantitative analysis with micro data. American Economic Journal: Macroeconomics، 12(3)، 1-39.
Anaafo، D. (2015). Land reforms and land rights change: A case study of land stressed groups in the Nkoranza South Municipality، Ghana. Land Use Policy، 42، 538-546.
Behr، D.، Haer، R.، & Kromrey، D. (2018). What is a chief without land? Impact of land reforms on power structures in Namibia. In Decentralization، democracy، and development in Africa (pp. 46-63). Routledge.
Boyce, J. K., Rosset, P., & Stanton, E. A. (2005). Land reform and sustainable development. Reclaiming nature: environmental justice and ecological restoration, 127-150.
Cousins، B. (2016). Land reform in South Africa is sinking. Can it be saved. University of Western Cape، PLAAS.
Hartvigsen، M. (2014). Land reform and land fragmentation in Central and Eastern Europe. Land use policy، 36، 330-341.
Hall، R.، & Kepe، T. (2017). Elite capture and state neglect: new evidence on South Africa’s land reform. Review of African Political Economy، 44(151)، 122-130.
Jürgenson، E. (2016). Land reform، land fragmentation and perspectives for future land consolidation in Estonia. Land Use Policy، 57، 34-43.
Kay، C. (2019). Land reform in Latin America: past، present، and future. Latin American Research Review، 54(3)، 747-755.
Mkhabela، T.، Ntombela، S.، & Mazibuko، N. (2018). Pro et Contra of Agriculture Land Reform in South Africa: A Policy Brief.
Menon، N.، Van der Meulen Rodgers، Y.، & Kennedy، A. R. (2017). Land reform and welfare in Vietnam: Why gender of the land‐rights holder matters. Journal of International Development، 29(4)، 454-472.
Obeng-Odoom، F. (2012). Land reforms in Africa: Theory، practice، and outcome. Habitat international، 36(1)، 161-170.
Rampa، A.، Gadanakis، Y.، & Rose، G. (2020). Land Reform in the Era of Global Warming—Can Land Reforms Help Agriculture Be Climate-Smart?. Land، 9(12)، 471.
Scoones، I.، Marongwe، N.، Mavedzenge، B.، Murimbarimba، F.، Mahenehene، J.، & Sukume، C. (2014). Zimbabwe's land reform: challenging the myths. In Outcomes of post-2000 Fast Track Land Reform in Zimbabwe (pp. 61-87). Routledge.
Tarisayi، K. (2013). Land Reform: An analysis of definitions، types and approaches. Asian Journal of Agriculture and Rural Development، 4(3)، 2014.
Walker، C. (2005). The limits to land reform: Rethinking ‘the land question’. Journal of Southern African Studies، 31(4)، 805-824.
99 |
صفحات 126- 99
پیامدهای اجتماعی
و تاثیرات هنجاری اصلاحات اراضی در ایران
سارا خان رمکی1
علی صباغیان 2
چکیده
پژوهش حاضر «به بررسی پیامدهای اجتماعی و تاثیرات هنجاری اصلاحات اراضی در ایران» پرداخته است. در این پژوهش کانون توجه معطوف به مسایلی هم چون اصلاحات ارضی، حاشیه نشینی و سایر پیامدهای اصلاحات ارضی می‌باشد. این پژوهش به شیوه توصیفی تحلیلی و به صورت مطالعه کتابخانه ای انجام شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که مهاجرت روستاییان به شهرها و رشد و تشدید حاشیه نشینی شهری مهم‌ترین پیامد اجتماعی اصلاحات ارضی بود. مهاجرت روستاییان به شهرها با توجه به عواملی همچون قطعات کوچک زمین و نامرغوب بودن آنها تولید کم محلی و کمبود آب، گسترش مالکیت بزرگ سرمایه داری، کمبود تأسیسات و تسهیلات زندگی در روستاها، عدم تخصیص بودجه به بخش کشاورزی، توسعه روزافزون شهرها و پیدا کردن شغل بوده است. بعد از آن تقویت و گسترش رادیکالیزم در میان جوانان حاشیه شهرها به عنوان پیامد هنجاری اصلاحات ارضی شروع شد. لذا مهم‌ترین زمینههای داخلی و خارجی گسترش رادیکالیزم در قالب مواردی چون شناور بود افراد مهاجر و عدم تثبیت هویت در آنها، ترکیب جمعیتی جوان و ورود آنها به دانشگاه ها، فضای ملتهب شهری، استبداد حاکم و حضور آمریکا به عنوان حامی شاه در کنار سيطره ادبیات مارکسیستی در فضای کشورهای جهان سوم و گسترش اسلام سیاسی بوده است. نتایج تحقیق نشان می که پیامدهای اجتماعی - هنجاری اصلاحات ارضی منجر به رشد و تشدید حاشیه نشینی و تقویت رادیکالیزم شد.
واژگان کلیدی
پیامد هنجاری، پیامد اجتماعی، اصلاحات ارضی.
[1] . پایه یک دادگستری.
[2] . استادیار گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد نراق، دانشگاه آزاد اسلامی، نراق، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: Ali_sabaghian@yahoo.com
تاریخ دریافت: 29/10/1402 پذیرش نهایی: 25/1/1403
