بررسي تاثير جهاني شدن در مكتب شيعه آثار و پيامدهاي ناشي از آن در باور ديني جامعه اسلامي شيعه
الموضوعات :مرضیه مینایی‌پور 1 , علینقی لزگی 2 , دانیال بصیر 3 , محمد کرمی نیا 4
1 - دانشجوی دکتری شیعه شناسی، گرایش کلام، دانشگاه ادیان و مذهب اسلامی، قم، ایران
2 - استادیار و عضو هیئت علمی گروه الهیات، دانشگاه افسری امام علی علیه السلام، تهران. ایران
3 - دانشجوی دکتری فرق تشیع، دانشگاه ادیان و مذهب اسلامی، قم، ایران
4 - دانشجوی دکتری کلام امامیه، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران
الکلمات المفتاحية: مكتب شيعه, جهاني شدن, باور ديني, آثار و پيامدها. ,
ملخص المقالة :
جهانی شدن مرزهاي سیاسی و اقتصادي را کمرنگ، ارتباطات را گسترش و تعامل فرهنگ‌ها را افزون می‌نماید. يكي از مهمترين حوزه‌هايي كه در موضوع جهاني شدن طرح مي‌شود، رابطه‌ي دين و جهاني شدن است. از اينرو هدف از اين پژوهش بررسي تاثير جهاني شدن در مكتب شيعه و آثار و پيامدهاي ناشي آن در باور ديني جامعه اسلامي شيعه مي‌باشد. روش تحقيق اين پژوهش به لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ زماني مقطعي و از نوع توصيفي - پيمايشي و در سال 1402 انجام شده و ابزار گردآوري آن تركيب دو پرسشنامه، باور ديني نجفي(1385) و ساخته محقق مي‌باشد. پرسشنامه محقق با توجه به تحقيقات انجام شده و در نظر گرفتن چالشها و فرصت‌ها در زمينه جهاني شدن و آثار اعتقادي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي تنظيم شده است. جامعه آماري شامل 158 نفر از كاربران شبكه‌هاي اجتماعي ميباشند. برای سنجش اعتبار و پایایی پرسشنامه از آزمون KMO و بارتلت و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. بنابراين اعتبار پرسشنامه محقق برابر 782/0 و باورديني برابر 762/0 و پایایی آن با آلفای کرونباخ برابر 975/0 می‌باشد. يافته‌ها نشان مي‌دهد جهاني شدن باعث تاثير وجود خداوند و نقش موثر آن بر زندگي انسان، اقتدار دين شيعه و باعث اتحاد ملتها و برقراري عدالت مي‌شود. همچنين از آثار سوء پديده جهاني شدن در مكتب شيعه ورود فرهنگ غرب و تجمل گرايي به كشور و استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي و تاثير سوء بر رفتار اجتماعي شيعيان مي‌شود. همچنين بين پديده جهاني شدن در مكتب شيعه بر باور ديني اسلامي شيعه رابطه مثبت معنادار وجود دارد(p<0.01).
آقانوري، علي. (1384). «شیعه» و «تشیع»؛ مفهوم شناسی، ماهیت و خاستگاه. فصلنامه علمي پژوهشي شيعه شناسي. شماره 11. صص: 39-64.
ابوالحسن تنهايي، حسين. شمسي، خرمي. (1388). بررسي رابطه جامعه شناختي باورهاي ديني و سبک زندگي بر اساس نظريه و روش گافمن، مطالعه موردي کرمانشاه، سال 1388. نشريه پژوهشهاي اجتماعي. دوره 3. شماره 6. صص: 19-41.
افروغ، عماد. (1382). اسلام و جهاني شدن. فصلنامه بازتاب انديشه. شماره 44. صص: 10-12.
الويري، محسن. (1397). دين و جهاني شدن: چالشها و فرصت‌ها. شانزدهمين كنفرانس بين‌المللي وحدت اسلامي.
انصاري، مهدي. (1378). اسلام به همه ادیان توحیدی احترام می‌گذارد. مجله حضور. شماره 30. صص: 50-70.
بهروزي لك، غلامرضا. قرباني، فاطمه. (1393). فرصت‌ها و چالشهاي جهاني شدن بر هويت نسل سوم انقلاب اسلامي و راه کارهاي مقابله با آن بر اساس روش تحليل SWOT. فصلنامه پژوهشهاي سياست‌هاي اسلامي. دوره 2. شماره 6. صص: 41-86.
پيشگاهي‌فرد، زهرا. نصرتي، شهريار. بازدار، شهناز. (1394). ژئوپلیتیک شیعه و قلمروخواهی ایران در شرق مدیترانه. فصلنامه علمي شيعه شناسي. دوره 13، شماره 49. صص: 7-29.
حسينقلي‌پور، اصغر. حسينقلي‌پور، مهري. پورشالچي، حسام. (1395). بررسی جهانی شدن و رابطه آن با دین با تاکید بر دین اسلام. سومین کنفرانس بین المللی علوم رفتاری و مطالعات اجتماعی.
حسيني، نرجس سادات. احمدي، سيد عباس. (1395). وضعيت ژئوپليتيك شيعه در عصر جهاني شدن. فصلنامه علمي مطالعات سياسي جهان اسلام. دوره 5. شماره 2. صص: 1-24.
رحمان‌زاده، سيدعلي. (1389). کارکرد شبکه‌های اجتماعی مجازی در عصر جهانی شدن. فصلنامه مطالعات راهبردي سياستگذاري عمومي. دوره 1و شماره 1. صص: 49-78.
رمضان نرگسي، رضا. (1387). فرهنگ تشیع و نقش آن در تجدد بومی ایران. مجله معرفت. شماره 127. صص: 47-68.
ساداتي‌نژاد، سيدمهدي. علايي آوردگاني، جواد. (1397). اسلام و جهاني شدن، ترابط يا تباين بررسي ديني پديده جهاني شدن بر اساس رهيافت گفتمان. سياست- مجله دانشكده حقوق و علوم سياسي. دوره 48. شماره 2. از صص: 371 -392 .
سجادي، سيدعبدالقيوم. (1382). شيعه و جهاني شدن. فصلنامه علمي پژوهشي شيعه شناسي. شماره 3 و 4. صص: 181-195.
ضابطی، معین. علی حسینی، علی. امام جمعه زاده، سیدعلی. (1396). فرصت‌های اسلام سیاسی شيعي در فضای جهانی‌شدن. فصلنامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام. سال هفتم. شماره چهارم. صص: 165 -147.
غفوري، محمد. (1391). مفهوم شناسى شيعه در منابع اهل سنت. فصلنامه علمی-پژوهشی پژوهش نامه‌ی تاریخ اسلام سال دوم. شماره ششم. صص: 109-125.
لطفی، حیدر. محمدزاده، آزاده. (1389). فرآیند جهانی شدن و بررسی این پدیده در کشورهاي جهان اسلام. مجموعه مقالات چهارمین کنگره جغرافیدانان بین المللی جهان اسلام. صص: 1-10.
موسي‌زاده، شهلا. علمي، محمود. (1394). بررسی رابطه بین سبک زندگی و باورهای دینی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورزقان. مجله مطالعات جامعه شناسي. دوره 8. شماره 29. صص: 7-20.
نکویی سامانی، مهدی. (1387). اسلام و جهانی‌شدن تعامل یا تقابل. فصلنامه معرفت. شماره 133 . صص: 61-82.
نوربخش، يونس. سلطانيان، صديقه. (1389). جهاني شدن و چالشهاي ديني و ملي حاصل از آن. نشريه روابط خارجي. دوره 2. شماره 7. صص: 39-71.
واترز، مالکوم. (1379). جهانی‌شدن، ترجمه اسماعیل مردانی گیوي و سیاوش مریدي. تهران: نشر سازمان مدیریت صنعتی.
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 288 ـ 259
بررسي تاثير جهاني شدن در مكتب شيعه آثار
و پيامدهاي ناشي از آن در باور ديني جامعه اسلامي شيعه
مرضیه مینایی‌پور 1
علینقی لِزگی 2
دانیال بصیر 3
محمد کرمی‌نیا 4
چکيده
جهانی شدن مرزهاي سیاسی و اقتصادي را کمرنگ، ارتباطات را گسترش و تعامل فرهنگ‌ها را افزون می‌نماید. يكي از مهمترين حوزه‌هايي كه در موضوع جهاني شدن طرح مي‌شود، رابطه‌ي دين و جهاني شدن است. از اينرو هدف از اين پژوهش بررسي تاثير جهاني شدن در مكتب شيعه و آثار و پيامدهاي ناشي آن در باور ديني جامعه اسلامي شيعه مي‌باشد. روش تحقيق اين پژوهش به لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ زماني مقطعي و از نوع توصيفي - پيمايشي و در سال 1402 انجام شده و ابزار گردآوري آن تركيب دو پرسشنامه، باور ديني نجفي(1385) و ساخته محقق مي‌باشد. پرسشنامه محقق با توجه به تحقيقات انجام شده و در نظر گرفتن چالشها و فرصت‌ها در زمينه جهاني شدن و آثار اعتقادي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي تنظيم شده است. جامعه آماري شامل 158 نفر از كاربران شبكه‌هاي اجتماعي ميباشند. برای سنجش اعتبار و پایایی پرسشنامه از آزمون KMO و بارتلت و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. بنابراين اعتبار پرسشنامه محقق برابر 782/0 و باورديني برابر 762/0 و پایایی آن با آلفای کرونباخ برابر 975/0 می‌باشد. يافته‌ها نشان مي‌دهد جهاني شدن باعث تاثير وجود خداوند و نقش موثر آن بر زندگي انسان، اقتدار دين شيعه و باعث اتحاد ملتها و برقراري عدالت مي‌شود. همچنين از آثار سوء پديده جهاني شدن در مكتب شيعه ورود فرهنگ غرب و تجمل گرايي به كشور و استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي و تاثير سوء بر رفتار اجتماعي شيعيان مي‌شود. همچنين بين پديده جهاني شدن در مكتب شيعه بر باور ديني اسلامي شيعه رابطه مثبت معنادار وجود دارد(p<0.01).
واژگان کلیدی
[1] . دانشجوی دکتری شیعه شناسی، گرایش کلام، دانشگاه ادیان و مذهب اسلامی، قم، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: m.minaeipour@yahoo.com
[2] . استادیار و عضو هیئت علمی گروه الهیات، دانشگاه افسری امام علی علیه السلام، تهران. ایران.
Email: a.lezgi@yahoo.com
[3] . دانشجوی دکتری فرق تشیع، دانشگاه ادیان و مذهب اسلامی، قم، ایران.
Email: danial.basir.1365@gmail.com
[4] . دانشجوی دکتری کلام امامیه، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران.
Email: karaminia.mohammad@yahoo.com
تاریخ دریافت: 18/8/1402 پذیرش نهایی: 14/11/1402
