خلافت عباسیان و نقش علویان، بسترسازی و حضور در خلافت
الموضوعات : Islamic theology
1 - عضو هیئت علمی واحد ساوه، ساوه، ایران
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
پس از نهضت عاشورا، نزاع علویان با انگیزه‌های مختلف، از جمله بر سر امامت و به دست آوردن قدرت، موجب تضعیف موقعیت و محرومیت اهل‌بیت(علیهم‌السلام) و در نهایت، تداوم انحراف مسیر امامت و قدرت گرفتن بنی‌عباس شد. زید‌‌بن علی با جدایی از صادقین (ع) و عدم همراهی با آنان اولین تفرقه و اختلاف را میان شیعیان به وجود آورد. فرزندان امام‌حسن(ع)، ضمن جدایی از اهل‌بیت(ع) و نزدیکی با بنی‌امیه نیز در نزاع و تقابل با اهل‌بیت(ع) فعال بودند و خود را صاحب حق می‌پنداشتند. آنها در این راه با امام صادق(ع) به‌شدت نزاع و مقابله می‌کردند و از طرفی با ایجاد فرقه زیدیّه توسط فرزندانش مثل محمد و ابراهیم و دوری از اهل‌بیت(علیهم‌السلام) سبب اختلاف و تشتت بیشتر شیعیان شدند. محمدبن‌حنفیّه نیز ادعای امامت داشت و فرزندانش به‌ویژه پسر بزرگ او ابوهاشم، در جدایی از اهل‌بیت(ع) و تقابل سیاسی و فرهنگی با آنها و در نهایت واگذاری حق امامت به بنی‌عباس و فرستادن بخش زیادی از شیعیان، که از آنها پیروی می‌کردند، به دنبال بنی‌عباس، ضمن ایجاد اختلاف بیشتر میان شیعیان، موجب مشروعیت بخشیدن و تقویت بنی‌عباس شدند. بنی‌عباس با استفاده از واگذاری حق امامت به آنها و محبوبیت اهل‌بیت(ع) و جذب مردم به خود از یک‌سو و نیز با بهره‌گیری از اختلاف علویان از دیگر سو توانستند قدرت را در اختیار بگیرند. ضمن تداوم انحرافات در رهبری و امامت امت اسلامی، نسبت به ائمه(ع) و شیعیان آنها سختگیری بیشتری اعمال نمودند.
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 56 ـ 23
خلافت عباسیان و نقش علویان، بسترسازی و حضور در خلافت
علی امامی فر 1
چکیده
پس از نهضت عاشورا، نزاع علویان با انگیزه‌های مختلف، از جمله بر سر امامت و به دست آوردن قدرت، موجب تضعیف موقعیت و محرومیت اهل‌بیت(علیهم‌السلام) و در نهایت، تداوم انحراف مسیر امامت و قدرت گرفتن بنی‌عباس شد.
زید‌‌بن علی با جدایی از صادقین (ع) و عدم همراهی با آنان اولین تفرقه و اختلاف را میان شیعیان به وجود آورد.
فرزندان امام‌حسن(ع)، ضمن جدایی از اهل‌بیت(ع) و نزدیکی با بنی‌امیه نیز در نزاع و تقابل با اهل‌بیت(ع) فعال بودند و خود را صاحب حق می‌پنداشتند. آنها در این راه با امام صادق(ع) به‌شدت نزاع و مقابله می‌کردند و از طرفی با ایجاد فرقه زیدیّه توسط فرزندانش مثل محمد و ابراهیم و دوری از اهل‌بیت(علیهم‌السلام) سبب اختلاف و تشتت بیشتر شیعیان شدند.
محمدبن‌حنفیّه نیز ادعای امامت داشت و فرزندانش به‌ویژه پسر بزرگ او ابوهاشم، در جدایی از اهل‌بیت(ع) و تقابل سیاسی و فرهنگی با آنها و در نهایت واگذاری حق امامت به بنی‌عباس و فرستادن بخش زیادی از شیعیان، که از آنها پیروی می‌کردند، به دنبال بنی‌عباس، ضمن ایجاد اختلاف بیشتر میان شیعیان، موجب مشروعیت بخشیدن و تقویت بنی‌عباس شدند.
بنی‌عباس با استفاده از واگذاری حق امامت به آنها و محبوبیت اهل‌بیت(ع) و جذب مردم به خود از یک‌سو و نیز با بهره‌گیری از اختلاف علویان از دیگر سو توانستند قدرت را در اختیار بگیرند. ضمن تداوم انحرافات در رهبری و امامت امت اسلامی، نسبت به ائمه(ع) و شیعیان آنها سختگیری بیشتری اعمال نمودند.
واژگان کلیدی
علویان، ائمه(ع)، زیدیه، بنی‌حسن، محمد‌‌بن حنفیه، عباسیان، خلافت.
[1] . عضو هیئت علمی واحد ساوه، ساوه، ایران.
Email: aef.323@gmail.com
تاریخ دریافت: 14/5/1401 پذیرش نهایی: 9/8/1401
