بررسی عوامل مرتبط با کيفيت زندگي و سلامت اجتماعي معتادان شهر سنندج
الموضوعات :
یعقوب احمدی
1
,
سالار مرادی
2
,
زهرا مسیبی
3
,
بهزاد حکیمی‌نیا
4
1 - استاد گروه جامعهشناسی دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران
2 - استادیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران
3 - دکتری مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه فرهنگیان اصفهان، ایران
4 - دانش‌آموخته دکتری جامعهشناسی دانشگاه شیراز، ایران
الکلمات المفتاحية: کيفيت زندگي, سلامت اجتماعي, ابعاد سلامت اجتماعی, سنندج و اعتیاد.,
ملخص المقالة :
کيفيت زندگي، يکي از مهم‌ترين حوزه‌هاي مطالعاتي در علوم اجتماعي است که ارتباط تنگاتنگی با بسیاری از مفاهیم اجتماعی از جمله سلامت اجتماعی دارد. این مفاهیم در بسیاری از اقشار جامعه در مطالعات گسترده‌ای بررسی شده و کمتر در جامعه معتادان کشور تحلیل و بررسی شده است. بر همین اساس این پژوهش با هدف بررسی عوامل مرتبط با کيفيت زندگي و سلامت اجتماعي معتادان شهر سنندج انجام شده است. روش این پژوهش از نوع پیمایشی و نمونه آماری آن شامل 384 نفر افراد معتاد شهر سنندج است میانگین کیفیت زندگی معتادان در بعد ذهنی بالای حد متوسط و در بعد عینی بسیار پایین بوده است و متغیر سلامت اجتماعی آنها نیز از حد متوسط، بسیار پایینتر است. یافته‌های نشان داده که متغیر کیفیت زندگی بر سلامت اجتماعی، اثر مستقیم و معناداری دارد. بعد ذهنی کیفیت زندگی با ضریب بسیار قوی 91/0 و بعد عینی کیفیت زندگی نیز با ضریب 35/0، اثر مستقیم و معناداری بر سلامت اجتماعی نمونه آماری دارد. در نتیجه سلامت اجتماعی افراد تضمین‌کننده روابط و تعاملات سازنده در جامعه است و افراد دارای سلامت اجتماعی بالا، کمتر سمت هیجانات لحظه‌ای و لذت‌جویی‌های فردی می‌روند. بنابراین برای ارتقای سلامت اجتماعی باید مکانیزم‌های اثرگذار بر آن یعنی کیفیت زندگی در دو بعد ذهنی و عینی مورد توجه قرار گیرد.
احدی، رضا و دیگران (1400) «بررسی عوامل محیطی مؤثر بر اعتیاد به موادمخدر صنعتی (مطالعه موردی: شهر زنجان)»، پژوهش‌های حقوقی، سال بیستم، شماره 45، صص 149-181.
البرزی، شهلا و محبوبه البرزی (1385) «بررسی رابطة خودمختاری و کیفیت زندگی در دانشجویان استعدادهای درخشان دانشگاه‌های شیراز»، فصلنامة روان‌شناسی، سال دهم، شماره 3، ص 322.
پورنقاش تهرانی، سید سعید و دیگران (1391) «رابطه بین کیفیت زندگی و صفات شخصیتی در افراد معتاد»، تحقیقات علوم رفتاری، سال دهم، شماره ۳، صص 155-167.
سیدان، سید ابوالقاسم و علیرضا رحمانی (1397) «اثربخشی آموزش حل مسئله بر تعارض والد- نوجوان و اعتیاد به اینترنت دانش‌آموزان نوجوان پسر»، مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، دوره شصت¬ویک، شماره 6، صص 238-246.
حجتی، حمید و دیگران (1388) «بررسی کیفیت زندگی و ارتباط آن با پذیرش اجتماعی در معتادان مراجعه‌کننده به مراکز ترک اعتیاد استان گلستان»، طلوع بهداشت، سال هشتم، شماره 3-4 (سومین کنگره سراسری رفتارهای پرخطر)، صص 37.
حسن‌پور، طالب و دیگران (1400) «نشانگرهای ارتقای سلامت اجتماعی»، سال پنجم، شماره ۱، صص 83-87.
حکیمی‌نیا، بهزاد و دیگران (1396) «عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی با تأکید بر هوش اجتماعی و سلامت اجتماعی (مطالعة موردی: شهر کرمانشاه)»، جامعهشناسی کاربردی، سال بیست-وهشتم، شماره 2، صص 163-178.
ذبیحی مداح، زهره و حسین آقاجانی مرساء (1398) «ابعاد کیفیت زندگی سالمندان با مرور پژوهش‌های پیشین»، رفاه اجتماعی، سال نوزدهم، شماره ۷۵، صص ۱۲۳-۱۸۱.
ربانی، رسول و دیگران (1390) «تحلیل جامعه‌شناختی کیفیت زندگی جوانان (مطالعه موردی: شهرستان بروجن)»، فصلنامه توسعه اجتماعی، سال پنجم، شماره 3، صص 83-104.
عباسی، علیرضا و دیگران (1392) «بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش به مصرف موادمخدر (مطالعه موردی: دانشگاه پیام‌نور واحد رضوانشهر)»، فصلنامه علمی مطالعات مبارزه با مواد مخدر، سال یازدهم، شماره 40، صص 91-113.
عبدالهن¬تبار، هادی و دیگران (1387) «بررسی سلامت اجتماعی دانشجویان»، فصلنامة رفاه اجتماعی، شماره 30 و 31، صص 171-190.
فنی، زهره و دیگران (1394) «سنجش کیفیت زندگی شهری با تأکید بر جنسیت (مطالعه موردی: شهر قروه)»، دوفصلنامه علمی- پژوهشی پژوهش‌های بوم‌شناسی شهری، سال ششم، شماره 12، صص 65-78.
ک‍وئ‍ن، بروس (1390) م‍بان‍ی جامعهشناسی، ترجمه و اقت‍ب‍اس غلامعلی ت‍وس‍ل‍ی و رضا ف‍اض‍ل، چاپ بیست‌وچهارم، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعة علوم انسانی.
مرادی، علیرضا (1400) «آسیب‌های گرایش جوانان به موادمخدر و راهکارهای برون‌رفت از آن»، فصلنامه علمی مطالعات مبارزه با موادمخدر، سال سیزدهم، شماره 49، صص 1-18.
موحدی، یزدان و دیگران (1393) «مقایسه ابعاد جسمانی و روانی کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در افراد معتاد و همتایان عادی»، نشریه پژوهش توان¬بخشی در پرستاری، سال اول، شماره ۲، صص 63-72.
نریمانی، محمد و دیگران (1393) «بررسی ابعاد مختلف کیفیت زندگی در فرزندان افراد معتاد»، توسعه محلی (روستایی-شهری)، سال ششم، شماره 1، صص 107-122.
Andráško, I. (2015) Quality of life: an introduction to the concept. Masarykova univerzita nakladatelství.
Glatzer, W. (2006) Quality of life in the European Union and the United States of America: Evidence from comprehensive indices. Applied research in quality of life, 1, 169-188.
Huppert, F. Marks, N. Clark, A. (2006) Personal and social well-being model for the European Social Survey, Round3. London: Centre for Comparative Social Surveys, City University London.
Keyes, C. M. (2002) The Mental Health Continuum: from Languishing to Flourishing in Life. Journal of Health and Social Research, 43:207-222.
Lee, Y. J. (2008) “Subjective Quality of Life Measurement in Taipei”, Building and Environment. 43(7):1205-1215.
Ma, Z., Liu, Y., Wan, C. et al. (2022) Health-related quality of life and influencing factors in drug addicts based on the scale QLICD-DA: a cross-sectional study. Health Qual Life Outcomes 20, 109. https://doi.org/10.1186/s12955-022-02012-x.
Macků, K., Caha, J., Pászto, V., & Tuček, P. (2020) Subjective or objective? How objective measures relate to subjective life satisfaction in Europe. ISPRS International Journal of Geo-Information, 9(5), 320.
Muller, A.E., Skurtveit, S. & Clausen, T. (2016) Many correlates of poor quality of life among substance users entering treatment are not addiction-specific. Health Qual Life Outcomes 14, 39 (3). 11-10, https://doi.org/10.1186/s12955-016-0439-1.
Russell, C., Katsampouris, E., & Mckeganey, N. (2020) Harm and addiction perceptions of the JUUL e-cigarette among adolescents. Nicotine and Tobacco Research, 22(5), 713-721.
Schuessler, K. F. and Fisher, G. A. (1985) Quality of Life Research and Sociology”, Annual Review of Sociology, 11: 129-49.
Skevington, S. M. Lotfy, M. O'Connell, K. A. (2004) “The World Health Organization's Whoqol-Bref Quality of Life Assessment: Psychometric Properties and Results of the International Field Trial. A Report from the Whoqol Group”. Qual Life Res, 13(2):299-310.
Somarriba, N., & Pena, B. (2009) Synthetic indicators of quality of life in Europe. Social Indicators Research, 94, 115-133.
Teasdale, M. R. (2016) Quality of life and mission. Missiology, 44(3), 269–280. https://doi.org/10.1177/0091829616645135.
Vanderplasschen, W., Rapp, R. C., Wolf, J. R., & Broekaert, E. (2004) The development and implementation of case management for substance use disorders in North America and Europe. Psychiatric Services, 55(8), 913-922.
Wan, C., Fang, J., Jiang, R., Shen, J., Jiang, D., Tu, X., Messing, S., Tang, W. (2011) Development and validation of aquality of life instrument for patients with drug dependence: comparisons with SF-36 and WHOQOL-100. Int J Nurs Stud.;48 (9):1080–1095.
Wingo, L. (2013) Objective, Subjective, and Collective Dimensions of the Quality of Life. In Public Economics and the Quality of Life (pp. 13-27). RFF Press.
Word Helth Organization. (2006) Department of Mental Health Annotated Bibliography of the WHO Quality of Life Assessment Instrument. Available from: http: // www.Who.Int.
