کد مقاله : 1403081748507 بازدید : 24 صفحه: 117 - 132

نوع مقاله: پژوهشی

تبیین نقش پیاده‌راه‌ها در افزایش روحیه شهروندان به‌منظور کاهش جرم و جنایت در فضای شهری (نمونه مورد مطالعه: شهرستان الیگودرز)

محورهای موضوعی : مطالعات محله در شهرهای ایرانی اسلامی

محمد بهزادپور ^{1
*} , حمید بذرپاج ² , سیدمحمدرضا موسوی ³

1 - استادیار گروه معماری، واحد هشتگرد، دانشگاه آزاد اسلامی، هشتگرد، ایران
2 - دانشیار گروه حقوق، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
3 - دانشجوی دکتری معماری، واحد تفرش، دانشگاه آزاد اسلامی، تفرش، ایران

تاریخ دریافت : 1403/08/19 تاریخ پذیرش : 1404/02/08 تاریخ انتشار : 1404/04/21

کلید واژه: پیاده‌راه, فضای شهری, سرزندگی, روحیه شهروندان, شهرستان الیگودرز,

چکیده مقاله :

پیاده‌راه‌ها به‌عنوان یکی از اجزای کلیدی فضاهای عمومی شهری، نقش مهمی در شکل‌دهی به حس سرزندگی، افزایش تعاملات اجتماعی و ارتقاء روحیه شهروندان ایفا می‌کنند. پژوهش حاضر با روش توصیفی–تحلیلی و با هدف بررسی تأثیر کیفیت پیاده‌راه‌ها بر ارتقاء احساس تعلق به فضا، افزایش کیفیت زندگی شهری و کاهش جرم و جنایت، در شهرستان الیگودرز انجام شده است. داده‌ها از طریق پرسش‌نامه و مشاهده میدانی گردآوری و با استفاده از نرم‌افزارSPSS و آزمون‌های آماری نظیر ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره تحلیل شده‌اند. یافته‌ها نشان می‌دهد که پیاده‌راه‌ها با فراهم‌کردن محیطی ایمن و مناسب برای تردد و ارتباطات اجتماعی، زمینه‌ساز حضور فعالانه شهروندان در فضاهای عمومی و کاهش احساس ناامنی می‌گردند. همچنین، طراحی مناسب این فضاها می‌تواند نقش مؤثری در کاهش جرائم خیابانی و ارتقاء سرزندگی شهری داشته باشد. نتایج تحقیق نشان داد که افزایش کیفیت پیاده‌راه‌ها در الیگودرز به‌طور مستقیم با ارتقاء روحیه شهروندان، افزایش تعاملات اجتماعی و کاهش بروز جرم و جنایت ارتباط دارد. از این‌رو، توجه به طراحی و اجرای اصولی پیاده‌راه‌ها می‌تواند در کاهش وابستگی به وسایل نقلیه شخصی و بهبود کیفیت فضای شهری مؤثر باشد و باید به‌طور جدی در سیاست‌گذاری‌های شهری شهرستان مورد توجه قرار گیرد.

چکیده انگلیسی:

Explaining the Role of Sidewalks in Increasing the Morale

of Citizens to Reduce Crimes in Urban Space

(Case Study: Aligudarz County)

Mohammad Behzadpour*

Hamid Bazrpaj**

Seyyed Mohammad Reza Mousavi***

As one of the key components of urban public spaces, sidewalks play an important role in shaping the sense of vitality and morale of citizens. In Aligudarz city, proper design and optimal use of sidewalks can have a great impact on reducing crime and misdemeanors. The present study is descriptive-analytical in nature, survey in implementation, and questionnaire in data collection method. This study seeks to examine the role of sidewalks in strengthening the sense of belonging to space and improving the quality of urban life by promoting social interactions and providing a safe and peaceful environment. By creating a suitable space for traffic, sidewalks allow citizens to be actively present in public spaces and establish positive social connections, which ultimately reduces the feeling of insecurity and creates a more social space. Also, proper design of sidewalks can have a great impact on reducing street crime, because spaces that are visually and physically clear and full of people are less prone to crime. The results showed that in Aligudarz city, increasing the quality of sidewalks plays a significant role in increasing the vitality and morale of citizens and reducing crime and urban interactions of citizens. According to the analysis of the questionnaires, increasing the quality of sidewalks has a direct impact on reducing crime and vitality among citizens; therefore, in Aligudarz city, the proper design and implementation of sidewalks will be a reason for citizens to be present in the urban space, which should be considered by urban managers and will reduce the excessive use of private vehicles.

Keywords: Sidewalk, Urban space, Vitality, Morale of citizens, Aligudarz city

Introduction

Providing pedestrian movement in the city and creating suitable urban spaces for people to be present in the urban environment has led to the development of new trends and perspectives in the field of urban planning and architecture in the world. (Jahangir et al., 1:1400) Cities and biological complexes are among the most obvious and tangible manifestations of human culture, which, by displaying objective and perceptible spaces, express many of the intellectual and mental components affected and resulting from it. (Sabermanesh et al., 3:1400) Sidewalks, as a key element, have a social role in which pedestrians have complete dominance. A weak physical space for pedestrians is a factor in the dominance of cars over public urban spaces and causes the decline of intimate walks and social interactions between citizens. (Aram and Mansoorian, 3:1400)

Today, the use of sidewalks, especially in the protection of ancient urban textures, has found its place in urban planning discussions and is used as a useful tool to preserve the spaces of the ancient urban texture and reconcile it with modern urban spaces and its residents. (Kalantari Khalilabad et al., 1:1395) Sidewalks play a significant role in the movement of city residents and the transfer of traffic between different areas of the city. Today, the increase in the population of cities and existing traffic problems evoke the need to pay more attention to the creation of sidewalks and pedestrian paths. Developing sidewalks and encouraging people to walk will play an effective role in the sustainable development of cities, provided that existing standards and criteria are used in the design of sidewalks. (2008, Forrester).

Based on this, the research hypothesis can be explained as follows: 1- The existence of well-designed and suitable sidewalks in Aligudarz County will increase the sense of vitality and social interactions among citizens, which will lead to a decrease in the feeling of insecurity and, as a result, a decrease in the occurrence of crime in the urban space. 2- Increasing access to safe and attractive sidewalks in Aligudarz County will reduce social isolation and strengthen the sense of belonging to the urban environment, which can lead to a decrease in crime rates, especially petty and non-violent crimes, in this area. The objectives and hypotheses of the research are as follows.

The main objective of the research is to investigate the effect of sidewalks on increasing the vitality and reducing crime among citizens of Aligudarz County, and the secondary objectives of the research:

1- To investigate the effect of sidewalk design and features (such as lighting, urban furniture, and green space) on increasing social interactions and the sense of vitality among citizens in Aligudarz County.

2- Analyzing the relationship between increasing the use of sidewalks and reducing the rate of social crimes (such as theft and violence) in different areas of Aligudarz city.

Research Method

This is a descriptive-analytical study that examines the current state of sidewalks and their effects on the sense of vitality, morale of citizens, and the reduction of crime in Aligudarz city.

The statistical population of this study includes citizens of Aligudarz city who use urban sidewalks. In order to select a sample, random sampling or stratified sampling can be used to consider representatives of all age, gender, and social groups.

Conclusion

The results of this study show that sidewalks in urban spaces act not only as traffic routes but also as an effective factor in increasing the sense of vitality, positive morale of citizens and reducing crime in urban environments. Considering the research hypotheses and objectives, this study has examined the role of various indicators such as accessibility, lighting, safety, sense of security, recreation, service and aesthetics in improving the quality of life and reducing crime.

Considering the proposed indicators, the results of the study show that the design of sidewalks should be done carefully and with attention to various dimensions such as accessibility, lighting, safety, sense of security, recreation, service and aesthetics in order to help improve the quality of urban life and reduce crime and crime rates. Sidewalks that have all these features provide a safe, cheerful and high social interaction environment, which in turn reduces social crimes and increases the general morale of citizens; Therefore, urban officials should pay more attention to the importance of careful design of these spaces and advance urban policies to improve the condition of sidewalks and public spaces.

By conducting this research, we can say that the hypotheses raised at the beginning of the article are acceptable and these hypotheses are confirmed by documentary and non-documentary studies. In this research, we find that people prefer to walk in places where design regulations and standards are observed and the path is enjoyable for people in terms of spirit and mental perception, and this creates vitality in the urban space and increases interactions in the city.

The results showed that sidewalks play a significant role in the quality of life and urban spaces, the vitality and urban interactions of citizens. Proper care and design of sidewalks will increase the presence of citizens in the urban space and is also very effective in reducing crime. This increases walking and reduces excessive use of personal vehicles. The factors that influence people's presence in urban spaces and the use of sidewalks include security and safety, vitality, legibility, access to uses, appropriate access for the disabled and physically challenged, visual appeal, etc., and observing them will result in the presence of as many people as possible in urban spaces and sidewalks.

Discussion and Conclusion

1-It seems that sidewalks have an impact on increasing the morale of citizens, social and economic interactions, and the vitality of the urban space.

Table 7: General characteristics of the regression analysis of predictor

variables that indicate that sidewalks increase citizen morale,

social and economic interactions, and the vitality of urban space

Statistical indicator

Regression model

Correlation coefficient

Coefficient of determination

Adjusted

Significance level

Sidewalks boost citizens' morale

0/977

0/954

0/952

578/467

0/0001

Table 8- Regression coefficients of predictor variables on sidewalks on increasing citizen morale

Statistical indicator

Regression model

Standard error Unstandardized coefficients

Standard error

(β)

sig

Pedestrian

0/079

0/071

0/085

1/112

0/271

Citizens' Spirit

0/969

0/083

0/897

11/680

0/0001

Table 9 - Pearson correlation matrix between citizen vitality and safety

factors, design criteria, and visual attractiveness of sidewalks

Variable

Safety factors, design criteria, and

visual appeal of sidewalks

Dependent variables

Correlation coefficient

Significance level

Between the vitality of citizens and safety factors, design criteria and visual appeal of sidewalks

0/901

0/0001

0/0001^**p≤

References

Amiri, Hossein; Hekmat, Mehdi; Beiranvandzadeh, Maryam and Khodadad, Mehdi. (2016) Citizens’ satisfaction with the quality of urban neighborhood parks in Tehran metropolis. Journal of Urban Management Studies, 8(28), 47-56. https://www.sid.ir/paper/199301/fa

Afradi, Kazem. (2016) Urban visitors and reducing the likelihood of crime in crime-prone urban spaces (Case study: Workers' Park in Birjand city) South Khorasan Police Science Quarterly, 53, 23-51 https://www.magiran.com/p1739320

Aram, Ali; Mansourian, Elham. (2021) The importance and impact of sidewalks in improving the quality of life and its role in urban spaceGeography and Human Relations, 42, 1-15 10.22034/GAHR.2021.293730.1577 doi:

Sadat, Seyedeh Zahra; Aram, Ali. (2021) A review of vitality in Mehrvarzi Park in YasujEnvironmental Sciences and Geography, 11, 1-15 https://civilica.com/doc/ 1871519

Salaripour, Ali Akbar; Ramezani, Hamidreza; Mehrjoo, Mehrdad; and Ghorbanzadeh, Negin. (2019) Investigating the impact of the quality of urban third places on the sense of belonging of citizens; Case study: Rasht cultural-historical sidewalkStudies of the Iranian Islamic City, 1038, 37-56https://sid.ir/paper/525692/fa

Rafiian, Mojtaba; Sedighi, Esfandiar; and Pourmohammadi, Marzieh. (2011) Feasibility study of improving the quality of the environment through the construction of sidewalks in urban axes: the case study of Eram Street axis in the central part of QomUrban and Regional Studies and Research, 113, 41-56 https://urs.ui.ac.ir/article_20001.html

Hekmatnia, Hassan; et al. (2014) Leveling the development of urban neighborhoods with an emphasis on the satisfaction of the urban furniture standard (Case study: neighborhoods of Abarkooh city) Urban Planning Geography Research, 24, 501-519 10.22059/JURBANGEO.2014.53596 doi:

Sabermanesh, Alireza; Ahmadi, Hassan; and Barati, Naser. (2021) Explaining the components of urban planning education with an emphasis on Islamic city indicatorsStudies of the Iranian Islamic City, 1246, 1-16 https://sid.ir/paper/1041202/fa

Madani, Farzaneh; Rafiian, Mojtaba; Mahdavi, Afsoun; and Mohammadniai-Qaraei, Fatemeh. (2021) Developing a theoretical model for producing spirituality-based urban space in an Iranian-Islamic city using a data-based method (Case study: Central part Mashhad CityStudies of the Iranian-Islamic City, 1246, 17-37 https://sid.ir/paper/1041203/fa

Mousavi, Mehrdad; and Rezaei, Mehdi. (2012) Explaining the role of sidewalks in promoting security in crime-prone urban spaces and creating vitality in historical contextsQuarterly Journal of Urban Planning Research

Khalilabad Police Station, Hossein, Soltan Mohammadloo, Saideh and Soltan Mohammadloo, Nazi. (2011) Design of sidewalks and their impact on the quality of life in the historical context of cities, a case study of the Tabriz Tarbiat sidewalk. Iranian Architectural Studies, 5(9), 159-174. https://ensani.ir/fa/article/358596/

Jahangir, Saba, Saremi, HamidrezaKhalilabad Police Station, Hossein. (2011) Leveling of streets in urban space with the approach of promoting pedestrian orientation, case study: Sanandaj city Quarterly Scientific and Research Journal of Urban Research and Planning, 12(47), 57-76. doi: 10.30495/jupm.2022.4150 doi:

Rezaeizadeh, Mahabadi, Kamran; and Rabiei, Reyhaneh. (2016) The effect of sidewalks on improving the quality of urban lifeInternational Congress of Civil Engineering, Architecture, and Contemporary Urbanism, Ahar https://civilica.com/doc/640242.

Ghanipour, Mobina; and Kordjamshidi, Maria. (2016) Designing sidewalks to improve quality and create social interactions in urban areasSecond International Conference on Architecture and Culture of Sustainable Cities, Tehran https://civilica.com/doc/509714.

Gheytaranpour, Mehran; and Kouchaki, Seyed Alireza. (2022) Investigating the role of urban sidewalks in increasing the vitality of urban spaces (Case study: Tarbiat sidewalk, Tabriz) The Fifth National Conference on New Technologies in Architectural, Civil and Urban Engineering of Iran, Tehran https://civilica.com/doc/1661457.

* Corresponding Author: Assistant Professor, Department of Architecture, Hashtgerd Branch, Islamic Azad University, Hashtgerd, Iran.

Mohammad.behzadpour@hiau.ac.ir

** Associate Professor, Law Department, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran.

hamid.bazrpach@iau.ac.ir

*** Ph.D Student in Architecture, Tafresh Branch, Islamic Azad University, Tafresh, Iran.

seyedmohamadreza.mousavi@iau.ir

منابع و مأخذ:

امیری، حسین و مهدی حکمت و مریم بیرانوندزاده و مهدی خداداد (۱۳۹۵) رضایت‌مندی شهروندان از کیفیت میلمان پارک‌های محلات شهری در کلان‌شهر تهران، فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، ۸(۲۸)، صص۴۷-۵6
. https: //www.sid.ir/paper/199301/fa
. افرادی، کاظم (۱۳۹۵) مبلمان شهری و کاهش احتمال وقوع جرم در فضاهای شهری جرم‌خیز (مطالعه موردی: بوستان کارگران شهر بیرجند)، فصلنامه دانش انتظامی خراسان جنوبی، ۵(۳)، صص۲۳-۵۱
. https: //www.magiran.com/p1739320
. آرام، علی و الهام منصوریان (۱۴۰۰) اهمیت و تأثیر پیاده‌روها در بهبود کیفیت زندگی و نقش آن در فضای شهری، جغرافیا و روابط انسانی، ۴(۲)، صص1-۱۵
. 10.22034/GAHR.2021.293730.1577doi: سادات، سیدهزهرا و علی آرام (۱۴۰۰) مروری بر سرزندگی در پارک مهرورزی شهر یاسوج، علوم زیست‌محیطی و دانش جغرافیا، ۱(۱)، صص 1-۱۵
. https: //civilica.com/doc/ 1871519
. سالاری‌پور، علی‌اکبر وحمیدرضا رمضانی و مهرداد مهرجو و نگین قربان‌زاده (۱۳۹۸) بررسی تأثیر کیفیت مکان‌های سوم شهری بر حس تعلق شهروندان؛ مطالعه موردی: پیاده‌راه فرهنگی-تاریخی رشت، مطالعات شهر ایرانی اسلامی، ۱۰(۳۸)، صص۳۷-56
. https: //sid.ir/paper/525692/fa
. رفیعیان، مجتبیو اسفندیار صدیقی و مرضیه پورمحمدی (۱۳۹۰) امکان‌سنجی ارتقای کیفیت محیط از طریق پیاده‌راه‌سازی محورهای شهری: مورد مطالعه محور خیابان ارم بخش مرکزی شهر قم، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، ۱۱(۳)، صص 41-۵۶
. https: //urs.ui.ac.ir/article_20001.html
. حکمت‌نیا، حسن و همکاران (۱۳۹۳) سطح‌بندی توسعه‌یافتگی محله‌های شهری با تأکید بر رضایت‌مندی استاندارد مبلمان شهری (مطالعه موردی: محله‌های شهر ابرکوه)، پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، ۲(۴)، صص 501-۵۱۹
. doi: 10.22059/JURBANGEO.2014.53596
. صابرمنش، علیرضا و حسن احمدیو ناصر براتی (۱۴۰۰) تبیین مؤلفه‌های آموزش شهرسازی با تأکید بر شاخص‌های شهر اسلامی، مطالعات شهر ایرانی اسلامی، ۱۲۴۶، صص۱-16
. https: //sid.ir/paper/1041202/fa
. مدنی، فرزانه ومجتبی رفیعیان و افسون مهدوی و فاطمه محمدنیای قرائی (۱۴۰۰) تدوین مدل نظری تولید فضای شهری معنویت مبنا در شهر ایرانی-اسلامی با استفاده از روش داده مبنا (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهر مشهد)، مطالعات شهر ایرانی‌اسلامی، ۱۲۴۶، صص۱۷-37
. https: //sid.ir/paper/1041203/fa
. موسوی، مهرداد و مهدی رضایی (۱۳۹۹) تبیین نقش پیاده‌راه‌ها در ارتقاء امنیت در فضاهای شهری جرم‌خیز و ایجاد سرزندگی در بافت‌های تاریخی، فصلنامه پژوهش‌های شهرسازی
. کلانتری خلیل‌آباد، حسین و سعیده سلطان محمدلو و نازی سلطان محمدلو (1400) طراحی پیاده‌راه و تأثیر آن بر کیفیت زندگی در بافت تاریخی شهرها، مطالعه موردی پیاده‌راه تربیت تبریز، مطالعات معماری ایران، 5(9)، صص 159-174
. https: //ensani.ir/fa/article/358596
./ جهانگیر، صبا و حمیدرضا صارمی و حسین کلانتری خلیل‌آباد (1400) سطح‌بندی خیابان‌ها در فضای شهری با رویکرد ارتقاء پیاده‌مداری، مورد پژوهی: شهر سنندج، فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه‌ریزی شهری
. doi:12(47), 57-76. doi: 10.30495/jupm.2022.4150
. رضائی‌زاده مهابادی، کامرانو ریحانه ربیعی (۱۳۹۵) تأثیر پیاده‌روها در ارتقاء کیفیت زندگی شهری، کنگره بین‌المللی عمران، معماری، شهرسازی معاصر جهان، اهر
. https: //civilica.com/doc/640242
. غنی‌پور، مبینا و ماریا کردجمشیدی (۱۳۹۴)طراحی پیاده‌راه در جهت ارتقاء کیفیت و ایجاد تعاملات اجتماعی در محور شهری، دومین همایش بین‌المللی معماری و فرهنگ شهر پایدار، تهران
. https: //civilica.com/doc/509714
. قیطران‌پور، مهران و سیدعلیرضا کوچکی (۱۴۰۱) بررسی نقش پیاده‌راه‌های شهری در افزایش سرزندگی فضاهای شهری (نمونه موردی: پیاده‌راه تربیت، تبریز)، پنجمین همایش ملی فناوری‌های نوین در مهندسی معماری، عمران و شهرسازی ایران، تهران، https: //civilica.com/doc/1661457
./ قلاعی، نسیم و امیر شیرالی (۱۳۹۵) نقش پیاده‌روها در سرزندگی فضای شهری، نخستین همایش منطقه‌ای معماری، شهر، توسعه (چالش‌ها و راهکارهای مدیریت شهری)، بهبهان
. https: //civilica.com/doc/537860
./ قاسمی‌سیانی، محمد و نسیم فراش‌مهر (۱۴۰۲) بررسی نقش فضاهای عمومی در سلامت روان شهروندان (مطالعه موردی: منطقه ۲ شهرداری کرمانشاه)، جغرافیا و روابط انسانی، ۶ (۲)، صص۶۲۸-۶۴۲
. Doi: 10.22034/GAHR.2023.421120.1968
. مدی، حسین و زهرا عطاری (۱۳۹۲) پیاده‌رو، جایگاهی برای حضور شهروندان (بررسی موردی: پیاده‌رو خیابان نواب تهران)، اولین همایش ملی جغرافیا، شهرسازی و توسعه پایدار، تهران
. https: //civilica.com/doc/266475
. هدایت‌نژاد کاشی، سیدمصطفی و زهره هادیانی و علی حاجی‌نژاد و علی عسگری (۱۳۹۸) سرزندگی شهری: مفهومی میان‌رشته‌ای (واکاوی اصول، ابعاد و شاخص‌‌ها)، مطالعات ساختار و کارکرد شهری، ۶(۲۰)، صص ۷۵-103
. doi: 10.22080/SHAHR.2019.15754.1723
. نقصان‌محمدی، محمدرضا و مهران غفاریان‌شعاعی و وحید تاجدار (۱۳۹۳) شناسایی نحوه و میزان تأثیر عناصر پیاده‌روهای شهری بر ابعاد و مؤلفه‌های سلامت عابران. مطالعات شهری، ۷، صص 15-۲۹
. http: //noo.rs/6kwAe
. گیاهکار، سمانه و علیرضا جوان‌فروزنده (۱۴۰۳) نقش سرزندگی فضایی در طراحی مجتمع‌های مسکونی، نشریه علمی پژوهشی شهرسازی و معماری، ۱۰(۴)، صص۲۵-3۵
. https: //civilica.com/doc/2043181
. یونس غلامی، گلاب و ابوالفضل دهقان‌جزی (۱۳۹۹) نقش پیاده‌مداری بر افزایش سرزندگی فضاهای شهری (مطالعه موردی: شهر گزبُرخوار)، فصلنامه علمی پژوهش‌های بوم‌شناسی شهری، ۱۱(۲۱)، صص 151-۱۶۴
. doi: 10.30473/GRUP.2020.7480
. AkbariMotlagh, M. (2013) Creative aspects of the theory and its impact on sustainable urban development with an emphasis on international experiences. National Conference on sustainable architecture and urban development, enterprise structures desert, Bukan, Iran. (In Persian)
. Florida, R. L. (2004) Cities and the creative class, London: Rutledge. Landry, Charles (2008) The Creative City. A Toolkit for Urban Innovators, 2nd.Edition. Near Stroud: Comedian
. Bianchini, F and ch. Landry (1994) The creative city. Published by Comedia .May. Landry,Ch. (2006) Lineages of the creative city. Research Journal for Creative. Tajudeen, I. (2008) JENESYS Program Report, Conference of Urban Community Cities.Vol.1,no.1.March,2006
. Jacobs, J. (1961) The death and life of great American cities. New York: Random House
. Forrester, J. (2008) Urban transport and sustainable cities. London, Routledge
.

متن کامل:

فصلنامه علمي «مطالعات شهر ایرانی- اسلامی»

شماره پنجاه و هفتم، پاییز 1403: 32-1

تاريخ دريافت: 19/08/1403

تاريخ پذيرش: 08/02/1404

نوع مقاله: پژوهشی

تبیین نقش پیاده‌راه‌ها در افزایش روحیه شهروندان به‌منظور کاهش جرم و جنایت

در فضای شهری (نمونه مورد مطالعه: شهرستان الیگودرز)

محمد بهزادپور ¹

حمید بذرپاج²*

سیدمحمدرضا موسوی³**

چکیده

واژه‌های کلیدی: پیاده‌راه، فضای شهری، سرزندگی، روحیه شهروندان، شهرستان الیگودرز

مقدمه

تأمین حرکت پیاده در شهر و ایجاد فضاهای شهری مناسب برای حضور مردم در محیط شهری، موجب طرح گرایشها و دیدگاه‌های جدیدی در عرصه شهرسازی و معماری جهان شده است (جهانگیر و همکاران، 1400: 1).شهرها و مجتمع‌های زیستی از جملۀ‌ بارزترین و ملموس‌ترین جلوه‌های فرهنگ بشری هستند که با نمایش فضاهای عینی و قابل‌ادراک، بسیاری از مؤلفه‌های فکری و ذهنی متأثر و منتج از آن را بیان می‌کنند. (صابرمنشو همکاران، 3: 1400) پیاده‌راها، به‌عنوان عنصر کلیدی نقش اجتماعی دارند که در آن عابر پیاده تسلط کامل را داراست. فضای کالبدی ضعیف برای عابرین پیاده عامل تسلط ماشین بر فضاهای شهری عمومی بوده و باعث کم‌رنگ‌شدن پیاده‌روی‌های صمیمی شهروندان و تعاملات اجتماعی شهروندان است (آرام و منصوریان، 1400: 3). شهرها متشکل از راه‌ها، خیابان‌ها، پارک‌ها و پیاده‌روهاهستند. طبق نظریه بیان اپلی‌اید، خیابان‌های ما از نقطه‌نظر اجتماعی فضاهای مرده‌ای هستند که علت اصلی مرگ آنها همان خودرو است که به‌خاطر آن ساخته شده‌اند. پیاده‌روی در فضاهای شهرها سرزندگی را به مناطق شهری می‌آورد که این موضوع افزایش سطح اقتصادی، تعاملات اجتماعی و بهبود کیفیت زیست‌محیطی شهر را به ارمغان می‌آورد (جیکوبز، 1961: 150). نوع ارتباطی که حرکت پیاده در شهر ایجاد می‌کند، چه بین افراد و چه با محیط طبیعی و مصنوع اطرافشان، در غنای فرهنگی و اجتماعی زندگی شهری تأثیر چشمگیری دارد، حال‌آنکه سرنشینان اتومبیل فقط ارتباطی گسیخته و دورادور با محیط اطراف دارند امنیت و آسایش شهروندان یکی از عواملی است که باعث افزایش کیفیت شهری می‌شود.

امروزه کاربرد پیاده‌راه‌ها به‌ویژه در حفاظت از بافت‎‌های کهن شهری، جایگاه خود را در مباحث شهرسازی یافته و به‌عنوان ابزاری مفید در جهت حفظ فضاهای بافت شهری کهن و آشتی آن با فضاهای مدرن شهری و ساکنان آن استفاده می‌شود (کلانتری خلیل‌آباد و همکاران، 1395: 1). پیاده‌راه‌ها در جابه‌جایی ساکنان شهرها و انتقال ترافیک مناطق مختلف شهر نقش بسزایی دارند. امروزه افزایش جمعیت شهرها و معضلات ترافیکی موجود، لزوم توجه بیشتر به ایجاد پیاده‌راه‌ها و مسیرهای پیاده را تداعی می‌کند. توسعه پیاده‌راه‌ها و تشویق مردم به پیاده‌روی در توسعه پایدار شهرها نقش مؤثری ایفا خواهد کرد، منوط به اینکه در طراحی پیاده‌راه‌ها از استانداردها و معیارهای موجود استفاده گردد (ر.ک: Forrester, 2008). افزایش تنوع عملکردی در ساعت‌های شبانه‌روزکاربران را به پیاده‌روی در محیط‌های شهری تشویق می‌کند و امکان پیاده‌راه‌سازی در چنین محیطی با عملکردهای متفاوت و زیاد همراهمی‌شود. انتخاب افراد جهت پیاده‌روی و لذت از یك محیط شهری مانند پیاده‌راه می‌تواند طبق درک ذهنی‌شاناز محیط، یا ویژگی‌های محیطی فضای شهری انجام شود. پیاده‌راه‌ها معابری با نقش اجتماعی زیاد هستند که باعث ایجاد هیجان و سرزندگی درمحیط‌های شهری می‌شوند و شهروندان را به حضور متعدد در شهر سوق می‌دهند. بهترین شاخص‌ها در جهت ارتقای کیفیت فضا، مشتمل بر اهمیت ترمیم پیاده‌راه‌ها و ساخت مسیرهای پیاده مطمئن و زیبا، توجه به آرامش شهروندان و راحتی مسیر، دقت بر حفظ پاکیزگی فضا، گسترش تنوع فضای سبز، ارتقاء کیفیت منظر محدوده و توجه به سرزندگی در محیط شهری است (قاسمی‌سیانی و فرتاش‌مهر، 1402: 5).

این روزها نقش مبلمان شهری در خدمت‌رسانی به شهروندان هر شهر بر کسی پوشیده نیست. اما مسئولین ودست‌اندرکاران امور شهری معتقدند که گذشته ازامرخدمات‌رسانی، حفظ هویت و زیبای سیمای شهری نیازاولویت‌های بالایی برخوردار است. چنانچه بعضاً مشاهده می‌شود با گسترش بی‌ضابطه بسیاری از شهرهای بزرگ افزایش جمعیت رفته‌رفته تسلط مسئولین شهری به کنترل اوضاع اجتماعی و پرداختن به امورسیما شهرها و ساماندهی آنها کمتر ازگذشته می‌شود و گاهی هویت حفظ سیمای بصری در زیرپوشش عملکردها و پاسخ به نیاز روزمره شهروندان به فراموشی سپرده می‌شود (زندیه، 1385: 2).

هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر پیاده‌راه‌ها بر افزایش سرزندگی شهری و کاهش میزان جرم و جنایت در شهرستان الیگودرز است. بر این اساس، فرضیه تحقیق این است که وجود پیاده‌راه‌هایی با طراحی مناسب و کارکردی در این شهرستان می‌تواند موجب تقویت حس سرزندگی و افزایش تعاملات اجتماعی میان شهروندان شود؛ امری که در نهایت به کاهش احساس ناامنی و کاهش وقوع جرم و جنایت در فضاهای شهری خواهد انجامید. همچنین، دسترسی بهتر و گسترده‌تر به پیاده‌راه‌هایی ایمن، جذاب و کاربرپسند، می‌تواند به کاهش جدایی اجتماعی و تقویت حس تعلق شهروندان به محیط شهری منجر شود. این تغییرات اجتماعی و فضایی، به‌ویژه در کاهش نرخ جرایم خرد و غیرخشونت‌آمیز، تأثیرگذار خواهد بود و در مجموع به بهبود کیفیت زندگی شهری در شهرستان الیگودرز کمک می‌کند.

پیشینه تحقیق

در دهه‌های اخیر، باتوجه‌به افزایش تراکم جمعیت شهری و تغییرات اجتماعی و فرهنگی در مناطق مختلف، توجه به طراحی و ساخت فضاهای عمومی شهری بیش‌ازپیش اهمیت پیدا کرده است. در این راستا، به بررسی پیشینه تحقیقاتی و نظریات مطرح‌شده در این زمینه پرداخته می‌شود در این حوزه پژوهش‌های خوبی انجام‌گرفته که در جداول ذیل برخی از آنها ارائه می‌شود:

جدول 1: پیشینه پژوهش در مورد پیاده‌راه‌ها(نگارندگان، 1403)

پژوهشگر	سال	موضوع پژوهش	نتایج پژوهش
سونگ ولی 	2015	محیط مسکونی ساخته شده و فعالیت پیاده‌روی: شواهد تجربی سرزندگی شهری جین جیکوبز	عوامل مؤثر بر سرزندگی شهری ازنگاه جیکوبز (اختلاط کاربری، تراکم افراد، بلوکه‌ای کوچک‌مقیاس، قدمت ساختمان، دسترسی و...) بر سرزندگی محیط مسکونی در شهر سئول مؤثر است.
رینگ و همكاران	2018	ارزيابي صريح بر سرزندگي شهري	نتایج نشان می‌دهد كه الگوي زندگي در شیكاگو و ووهان متفاوت هستند. دسترسي و تنوع در شیکاگو برتر است، درحالی‌که ووهاندارایی بالا تراكم جمعيت و شرايط زيستي مناسب است.
سادات و آرام؛	1400	مروری بر سرزندگی در پارک مهروزی شهر یاسوج	وجود فضاهای متنوع و مکان‌های فرهنگی برای برگزاری مراسمات بر ارتقا سرزندگی فضای شهری در این سایت مؤثر است. همچنین مؤلفه زیباشناسی از بالاترین سطح مطلوبیت و مؤلفه خدماتی ازپایین‌ترین سطح برخوردار است.
غضنفرپور و همکاران	1398	سنجش سرزندگی و حیات شبانه میدان نقش‌جهان اصفهان با تأکید بر امنیت پایدار شهری	نتایج تکنیک حاکی از آن است که شاخص اجتماعی با وزن 399/0 در رتبه اول، شاخص سرزندگی با وزن 271/0 در رتبه دوم، شاخص امنیت با وزن 217/0 در رتبه سوم و شاخص کالبدی با وزن 174/0 در رتبه چهارم قرار گرفت.
کاشی و همکاران	1398	سرزندگی شهری مفهومی میان‌رشته‌ای، (واکاوی اصول، ابعاد و شاخص‌ها)	سرزندگی شهری کیفیتی ویژگی ذاتی ومبتنی بر محیط نبوده و به‌عنوان رخدادی اجتماعی فضایی، نتیجه یک‌روند درازمدت از رضایت کاربران درفضاهای شهری
غلامی بیمرغ و جزی	1399	نقش پیاده‌مداری بر افزایش سرزندگی فضاهای شهری، مطالعه موردی: شهرگزبُرخوار	طبق نتایج به‌دست‌آمده، شاخص سرزندگی شهری تحت‌تأثیر اجرای طرح پیاده‌مداری قرار گرفته و با اجرای طرح پیاده‌مداری، می‌توان افزایشسرزندگی شهری را با مقدار میانگین 85/0 در شهرگزبُرخوار، انتظار داشت.
حسین‌زاده و صفرعلی‌زاده	1399	سنجش و ارزیابی وضعیت مؤلفه‌های سرزندگی شهری از منظر شهروندان (مطالعه موردی: شهر ارومیه)	بین پایگاه اجتماعی- اقتصادی شهروندان و میزان سرزندگی شهری در شهر ارومیه با استفاده از مؤلفه‌های تحصیلات و مدت سکونت در منطقه رابطه معناداری وجود دارد. درنهایت می‌توان نتیجه‌گیری کرد که وضعیت مؤلفه‌های سرزندگی شهری ازنظر شهروندان به‌صورت یکسان نبوده است.
معروفی	1400	بررسی نقش مؤلفه‌های سرزندگی پارک‌های شهری بر احساس تعلق محله‌ای (نمونه موردی: پارک شهدای هادی‌آباد قزوین)	با توجه ‌به نقش مؤلفه‌های سرزندگی پارک‌های شهری و میزان تأثیرگذاری هر یک از آنها بر ایجاد و تقویت احساس تعلق محله‌ای و تلاش برای حفظ آنها در محله‌های شهری به‌ویژه محله موردمطالعه باعث بالارفتن کیفیت محیطی و توسعه اجتماعی و کالبدی محدوده موردمطالعه خواهد شد.

در جدول شماره 1 به بررسی پیشینه در باب پیاده‌راه و در جدول شماره 2 به تبیین پیشینه پژوهش درخصوص جرم و جنایت پرداخته شده است.

جدول2: پیشینه پژوهش‌ جرم و جنایت(نگارندگان، 1403)

عنوان پژوهش	نویسندگان	سال انتشار	چکیده	نتیجه‌گیری
بررسی تأثیر طراحی پیاده‌راه‌ها بر کاهش جرم شهری	رضایی، م؛ سلیمانی، ف.	1395	این تحقیق به بررسی ارتباط طراحی فضاهای عمومی شهری (به‌ویژه پیاده‌راه‌ها) با کاهش وقوع جرم در شهرها پرداخته است.	نتایج نشان می‌دهد که طراحی مناسب پیاده‌راه‌ها و افزایش نورپردازی و فضای سبز باعث کاهش احساس ناامنی می‌شود.
نقش پیاده‌روی در کاهش رفتارهای پرخطر و جرم در شهرها	حسینی، ج؛ محمدی، ص.	1397	این مقاله به بررسی تأثیر پیاده‌روی در کاهش رفتارهای پرخطر و جرم‌های مرتبط با فضاهای شهری می‌پردازد.	پیاده‌روی در فضاهای شهری که طراحی مناسب دارند، می‌تواند از وقوع بسیاری از جرائم جلوگیری کند.
تحلیل تأثیر طراحی پیاده‌راه‌ها امن بر کاهش جرایم خیابانی	احمدی، ح. رحمانی، م.	1398	پژوهش حاضر بر اهمیت طراحی پیاده‌راه‌های امن و توجه به استانداردهای امنیتی در کاهش جرایم خیابانی تمرکز دارد.	طراحی پیاده‌راه‌های امن و جذاب می‌تواند امنیت اجتماعی را در محله‌ها افزایش دهد.
ارزیابی کیفیت طراحی پیاده‌راه‌ها و ارتباط آن بااحساس امنیت شهروندان	شجاعی، ف؛ معینی، س.	1400	این مطالعه به ارزیابی کیفیت طراحی پیاده‌راه‌ها و تأثیر آن بر احساس امنیت شهروندان در محله‌های مختلف می‌پردازد.	نتایج نشان داد که پیاده‌راه‌های باکیفیت بالا باعث افزایش احساس امنیت و کاهش جرایم خیابانی می‌شود.

با توجه به جداول پیشینه تحقیق، مشخص می‌شود که پیاده‌راه‌ها و مبلمان شهری در بهبود روحیه شهروندان و کاهش جرم و جنایت نقش مؤثری دارند. همچنین، افزایش فضای سبز، بهبود کیفیت نورپردازی و طراحی مناسب فضاهای عمومی می‌تواند موجب تقویت حس امنیت و سرزندگی در فضاهای شهری شود. نتایج مطالعات پیشین همچنین نشان می‌دهد که ایجاد فضاهای عمومی کارآمد و افزایش دسترسی به پیاده‌راه‌ها از طریق طراحی اصولی، به کاهش رفتارهای ضداجتماعی و افزایش تعاملات مثبت اجتماعی کمک می‌کند. بنابراین، توجه به این عوامل در طراحی و ساماندهی فضاهای شهری شهرستان الیگودرز می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی شهری، کاهش مشکلات اجتماعی و ارتقاء امنیت در فضاهای عمومی منجر شود. لذا پژوهش‌های فوق هیچ‌کدام در شهرستان الیگودرز انجام نشده و کمتر به موضوع روحیه شهروندان پرداخته شده است.

مبانی نظری پژوهش

ساخت محیط‌های شهری بدون حضور خودرو و اختصاص آن به شهروندان پیاده، به‌تنهایی نمی‌تواند موجب افزایش سرزندگی فضا و جذب گسترده کاربران شود؛ چراکه قبل از ساخت طرح پیاده‌راه‌سازی رفت‌وآمد خودرو موج شلوغی فضا، همچنین رونق اقتصادی محیط بوده است. بر این ‌اساس باید در جهت محدودیت دسترسی اتومبیل به محدوده، به دیگر شاخص‌های مؤثر در سرزندگی فضا که در پژوهش به آنها پرداخته شد دقت شود تا محیطی سرزنده و خوب جهت حضور مردم ایجاد کرد. پیاده‌راه‌ها فضاهایی در شهر هستند که کاربر را برای مدتی کوتاه از استفاده خودرو، ازدحام خیابان و... جدا کرده و در جهت نیازها، فرصتی مناسب برای تعامل با شهر و مردم دیگر را فراهم می‌کند. وسایل بازی و سرگرمی مانند زمین اسکیت، فضاهای بازی بولینگ، میز تنیس، کاشی نقش‌دار و خطوطی برای بازی موجب صرف زمان عابران در محیط شهری است. پوشش گیاهی باید به‌گونه‌ای کاشته شوند که رشد آنها مزاحم رفت‌وآمد شهروندان پیاده نگردد و نیاز به مراقبت نداشته باشند (امیری و همکاران، 1395: 6).

شهر اثر هنری بزرگی است که آفرینندگانی به‌ وسعت خود و به تعداد جمعیتش دارد. هدف اصلی یك شهر ایجاد فضایی دلنشین برای شهروندانی است که در آن زندگی می‌کنند (قیطران‌پور و کوچکی، 1401: 5).تاریخچه ساخت پیاده‌راه‌ به مدل امروزی آن به 70سال قبل برمی‌گردد و شهرهای اروپایی به‌ویژه کشور آلمان و هلند در این جهت در جهان جلوداربوده‌اند (قاسمی‌سیانی و فرتاش‌مهر، 1402: 6). عرصه‌های عمومي شهري مهم‌ترین بخش شهرها و محیط‌های شهري هستند كه در چنين عرصه‌هایی بيشترين تماس، ارتباط و تعامل ميان انسان‌ها رخ می‌دهد رابطه بين طراحي و برنامه‌ریزی فضاي شهري و سرزندگي شهري، تاريخي طولاني دارد. فضاي شهري يكي از تركيبات شهر است كه تاريخ ملت‌ها را در دوره‌های گوناگون شكل می‌دهد و منتقل می‌کند. فضاي شهري مكاني است كه زندگي شهري و اجتماعي در آن جريان می‌یابد (هدایت‌نژاد و همکاران، 1398: 5).

يك مكان شهري خوب بايد داراي تراكم مناسب براي تمركز مردم بوده و براي تحريك تماس و كنش متقابل و زندگي خياباني از تنوع نيز برخوردار باشداز مشخصات فضاي عمومي شهري دسترسی‌پذیری و همگاني بودن آنهاست. چنين فضاهايي عاري از مبادلات قدرت و هر نوع بی‌عدالتی عرصه را براي مشاركت همگان فارغ از هر نوعي كه باشند مهيا می‌نماید. فضاي عمومي شهر، صحنه نمايش زندگي روزمره مردم است و در تقابل با فضاي زندگي خصوصي تحريك می‌شوند (جیکوبز، 1961: 155).

سرزندگي به فضا و فعاليت شهري نسبت داده می‌شود كه به‌سلامت جسمي، رواني، اجتماعي و پيشرفت شخصي شهروندان كمك می‌کند و فضاي شهري مطلوبي را تصوير می‌کند كه غناي روحاني و فرهنگي را ايجاد كرده و بازتاب می‌آفریند (گیاهکار و فروزنده، 1403: 6). سرزندگي در مفهوم كلي به خودكفايي، پايداري، سازگاري، انعطاف‌پذیری، ظرفيت براي تغيير، خودسازي، مسئوليت و امنيت مربوط می‌شود. سرزندگي شهري يعني ظرفيت شهر براي پاسخ‌دادن و انطباق با شرايط. حيات و زندگي فرد در ميان جمع بودن و آنچه به فضا زندگي می‌بخشد مردم و حضور فعال و پر شور و نشاط آنها در فضاست (غلامی و دهقان، 1399: 5) سرزندگی به خودکفایی، پایداری، سازگاری، انعطاف‌پذیری، ظرفیت برای تغییر، خودسازی، مسئولیت و امنیت مرتبط می‌شود. سر زندگی شهری به معنی ظرفیت شهر برای پاسخ‌دادن و انطباق با شرایط است (آرام و منصوریان، 1400: 5).

جدول 3: تعریف سرزندگی از دیدگاه روان‌شناسان

ردیف	تعریف سرزندگی	نام روان‌شناس
1	سرزندگی را به‌عنوان احساس درونی انرژی، شور و نشاطی تعریف می‌کنند که از درون فرد برخاسته و با انگیزش درونی مرتبط است. این احساس به فرد کمک می‌کند تا در فعالیت‌ها با انگیزه و علاقه شرکت کند.	مورگان و رایان (2007)
2	سرزندگی حالتی مثبت و باطراوت از بودن است که در آن فرد احساس شادابی، نشاط و آمادگی برای تجربه‌های زندگی دارد. این حالت با هیجانات مثبت، انرژی روانی و مشارکت فعال در زندگی روزمره همراه است.	فردریک و بوستیک (2002)
3	از دید آنها، سرزندگی به‌معنای احساس توانمندی و پرانرژی بودن در کارها و فعالیت‌های مختلف است.	کاتر و لوتار (2002)

معیارهای ارزیابی پیاده‌راه‌ها

معیارهایی جهت ارزیابی پیاده‌راه‌ها مدنظر است که کیفیت و میزان دسترسی آنها بیشتر مورد توجه است. طراحی پیاده، عملاً جنبه کالبدی یا ترافیکی نداشته، زیرا با اهداف بزرگ اجتماعی و فرهنگی همراه است ( 2008,Forrester).

.1شاخص‌های اجتماعی- اقتصادی: ایجادپیاده‌راه در مسیرهای تاریخی و پرتردد باعث جذب‌شدن عابران می‌شود. از مهم‌ترین مؤلفه‌ها سلطه بر فرهنگ پیاده‌روی، ایمنی در پیاده‌راه‌ها برای فعالیت عابران در ساعات مختلف شبانه‌روزاست (مدی و همکار، 1392: 5).

2. شاخص‌های کالبدی- فضایی: ساماندهی پیاده‌راه‌ها از عوامل مهم بر رونق مراکز خرده‌فروشی قدیمی و جدید و دسترسی راحت به خدمات جزئی اما مهم روزمره به‌حساب می‌آید. کاربری‌های متفاوت تجاری و مسکونی عامل فعالیت شبانه‌روزی عابران پیاده در سطح شهر است .

.3شاخص‌های ترافیك و دسترسی: سفرهای پیاده و سواره بهتر در ارتباط هم ایجاد شود. در حالت نبودن افراد پیاده در محیط شهری رفت‌وآمد باقی وسایل نقلیه بی‌معنی است. براین‌اساس تردد پیاده اولویت خیلی بالاییداراست. ساخت ایستگاه تاکسی و محل توقف خودرو برای سواره و پیاده نمودن عابران در کنارگذر عابر پیاده ضروری است. براین‌اساس طرح پیاده‌راه نباید در به‌وجودآمدن تراکم ترافیکی در باقی محل‌های منطقه مرکزی تجاری شود (قیطران‌پور و کوچکی، 1401).

.4 شاخص‌های طراحی شهری: ایجاد کف‌سازی خوب و تأکید به خط آسمان، جداره‌ها و فضای اطراف باعث ارتقای کیفیت راهمی‌شود. ساختمحیطی برای مکث، نصب چراغ‌ها، سرویس‌های بهداشتی عمومی و تابلوهای جهت‌یابی طراحی مناسب مسیر است. توجه به تأثیرات اقلیمی پیاده‌راه‌ها، آلودگی زیست‌محیطی، نقش درخت وپوشش گیاهی و... نیز ضروری است (رفیعیان و همکاران، 1390).

احساس جمعی اجتماع‌های محلی و وابستگی‌های احساسی به یك مکان در حال ناپدیدشدن است پیاده‌راه‌ها را عامل ایجاد امنیت و تقویت تعاملات اجتماعی می‌دانند (مدنی و همکاران، 1400: 5) بودن انسان در یك فضا باعث روح بخشیدن و سرزندگی آن محیط می‌شود. تعاملات اجتماعی بیشتر در محیط پیاده شهری اتفاق می‌افتد که دلیل تقویت و لزوم نقش پیاده‌راه‌ها در شهر است. پیاده‌راه‌ها یکی از محیط‌های مناسب برای ایجاد تعاملات اجتماعی مردم هستند (غلامی و دهقان، 1399: 8). بر این اساس می‌توان به‌عنوان نمونه پیاده‌راه‌سازی در میدان شهرداری رشت را به‌عنوان یک نمونه موفق اشاره کرد.

تصویر 1 و 2: پیاده‌راه‌سازی در میدان شهرداری رشت (نگارندگان، 1403)

جدول 4: معیارها و مؤلفه‌های مؤثر بر سرزندگی در پیاده‌راه‌ها

مؤلفه				معیار
کیفیت فیزیکی کف‌سازی جهت پیاده‌روی	تنوع کاربری‌ها و عملکردي	چیدمان و جانمایی و تعداد و کیفیت عناصر مبلمان	نظافت و پاکیزگی	خدماتی
رنگ‌های به کار گرفته شده در کف‌سازی	وضعیت تنوع گونه‌ای پوشش گیاهی	هماهنگی رنگ‌هایبه‌کاررفته شده در مبلمان و کف‌سازی پیاده‌روها	زیبایی (کیفیت بصري) فضاي سبز - کاشت درختان مناسب با اقلیم	زیبایی‌شناسی
انجام فعالیت‌های اجتماعی و جمعی	فضاهاي طراحی شده براي گذران اوقات فراغت	کیفیت فضاهاي ورزشی در پارك	تعداد فضاهاي ورزشی پارك	تفریحی
راحتی و شناسایی مسیرهاي منتهی به مکان‌های مختلف پارك		سریع براي رسیدن به خیابان-هوای اطراف از درون پارك	به پارك از سایر نقاط شهر	دسترسی
هشدارهاي ایمنی		فضاهاي ورزشی	زمین‌بازی کودکان	ایمنی
جذابیت روشنایی		کیفیت روشنایی		روشنایی
برآورد نشاط و شادي و آرامش به‌واسطه فضاي سبز - حس تعلق و یادآور بودن خاطره		جذابیت فضاهاي پارك - تمایل به حضور دوباره		ادراکی - احساسی

روش پژوهش

پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و از حیث هدف، در زمره تحقیقات کاربردی قرار می‌گیرد که به بررسی تأثیر پیاده‌راه‌های شهری بر ارتقاء حس سرزندگی، روحیه شهروندان و کاهش جرم و جنایت در شهرستان الیگودرز می‌پردازد. این مطالعه با تمرکز بر شناخت وضعیت موجود و تحلیل روابط میان متغیرهای پژوهش، تلاش دارد تا با بهره‌گیری از داده‌های میدانی، راهکارهایی مبتنی بر شواهد برای بهبود کیفیت فضاهای عمومی ارائه دهد، جامعه آماری این پژوهش را کلیه شهروندان ساکن شهرستان الیگودرز تشکیل می‌دهند که از پیاده‌راه‌ها و پیاده‌روهای شهری استفاده می‌کنند.برای گردآوری داده‌ها، از ابزار پرسش‌نامه محقق‌ساخته با مقیاس لیکرت پنج‌درجه‌ای بهره گرفته شده است.روایی صوری و محتوایی پرسش‌نامه با استفاده از نظرات متخصصان حوزه شهرسازی و علوم اجتماعی تأیید شده و پایایی آن از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ سنجیده شده است. همچنین، از روش مشاهده میدانی هدفمند برای تکمیل اطلاعات و تحلیل محیطی استفاده شده است. داده‌های گردآوری‌شده با استفاده از نرم‌افزارSPSS مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. در مرحله تحلیل آماری، از آزمون‌های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار، فراوانی)، و آزمون‌های آمار استنباطی شامل ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره برای بررسی روابط بین متغیرهای مستقل و وابسته استفاده شده است.

محدوده مورد مطالعه این پژوهش شهرستان الیگودرز استوجامعه آماری در این تحقیق شامل شهروندانی که درپیاده‌راه‌های معابر اصلی شهرستان الیگودرز حضور داشته‌اند. به‌منظور انتخاب نمونه آماری، از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده استفاده شده است. و جهت افزایش دقت و تعمیم‌پذیری نتایج، از نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب با حجم جامعه نیز بهره گرفته شده است تا تنوع گروه‌های سنی، جنسیتی و اجتماعی در نمونه لحاظ گردد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران محاسبه شده و تلاش شده است نمونه‌ای معرف از کل جامعه مورد بررسی قرار گیرددر دو مرحله اقدامات انجام شده در مرحله اول، بازدید از پیاده‌راه معابر اصلی محدوده مورد مطالعه شهرستان الیگودرز و در دومین مرحله برای شناسایی تأثیر شاخص‌ها در ارتباط با رضایتمندی از سرزندگی در پیاده‌راه‌ها، میانگین هرکدام از شاخص‌ها با توجه‌به طیف لیکرت ۵تایی پرسش‌نامه‌ای تهیه گردید.

محدوده موردمطالعه

اَلیگودَرز مرکز شهرستان الیگودرز و در شرق استان لرستان و با جمعیت ۹۰٬۷۹۹ در سال ۱۳۹۵ بعد از خرم‌آباد، بروجرد و دورود و کوهدشت پنجمین شهر پرجمعیت لرستان است. شهر الیگودرز در دامنه کوهستانی و با آب‌وهوایی سرد در زمستان و مطلوب و معتدل در بهار و تابستان شرق استان لرستان است؛ همچنین، از شهرهای مرتفع و مناطق سردسیر ایران است. دیرینگی آن به بیش از ۷۰۰ سال می‌رسد. شهر الیگودرز دومین شهر فرمانداری ویژه استان لرستان است. این شهر به دلیل موقعیت جغرافیایی یکی از شاه‌راه‌های جاده‌ای استان لرستان است. الیگودرزبه‌خاطرداشتن مراکز درمانی، مراکز آموزش عالی و امکانات شهری مناسب در استان لرستان از اهمیت زیادی برخوردار است الیگودرزدرگذشته از چهار محله ورزندان، مجیان، ده تیرانی و ده محمدرضا تشکیل شده بود هرچند که توسعه اخیر شهر این مرزبندی را نامحسوس کرده است.محدوده مورد مطالعه در این پژوهش شامل پیاده‌روهای محله ده محمدرضا، ساحلی، طالقانی جنوبی، خیابان امام ره است.

تصویر3: محل مورد مطالعه (نگارندگان، 1403)

تحلیل یافته‌ها

از جمله یافته‌های توصيفي مورد بررسي در تحقيق حاضر می‌توان به سن، جنس، وضعيت اشتغال، سطح تحصيلات و محل زندگي جامعه آماری اشاره نمود كه در جداول شماره 5 نشان‌داده‌ شده است:

جدول شماره 5: یافته‌های توصيفي پرسش‌شوندگان

	سن
285	2015
415	4021
13	6041
17	60
	جنس
50	مرد
50	زن
	شغل
23	دولتي
26	آزاد
2	بيكار
19	دانشجو
	تحصيلات
19.5	ديپلم
19	كارداني
44.5	كارشناسي
10	کارشناسی‌ارشد
7	دكتري
	محل زندگي
32	محله ده محمدرضا
68	محله ديگر

منبع: یافته‌های پژوهش (1403)

ميانگين شاخص‌های بررسي شده در اين پژوهش در جدول شماره 6 آورده شده است و در اين ميان شاخص تفریحی با ميانگين 4.03 از 5 با بيش‌ترين ميزان و شاخص روشنايي با مقدار 2.57 از 5 كم‌ترين ميزان را داشته‌اند.

جدول شماره 6: ميانگين شاخص‌ها

ميانگين	شاخص‌ها
3.56	خدماتي
3.05	زیبایی‌شناسی
4.03	تفريحي
3.90	دسترسي
3.31	ايمني و احساس امنيت
2.57	روشنايي
3.92	ادراكي-احساسي

منبع: یافته‌های پژوهش (1403)

نمودار شماره 1: ميانگين شاخص‌ها(منبع: یافته‌های پژوهش. 1403)

1- به نظر می‌رسد که پیاده‌راه‌هابر افزایش روحیه شهروندان، تعاملات اجتماعی، اقتصادی و سرزندگی فضای شهری تأثیرمی‌گذارد.

به‌منظور بررسی فرضیه اصلی پژوهش از تکنیک تحلیل مسير استفاده‌ شده است. برای انجام تحلیل مسیر به‌طور متوالی چندین آزمون رگرسیون انجام می‌شود. در گام اول پیاده‌راه‌ها به‌عنوان متغير ملاك اصلی و نهایی، متغیرهای «افزایش روحیه شهروندان، تعاملات اجتماعی، اقتصادی و سرزندگی فضای شهری»، به‌عنوان متغير پيش‌بين به برنامه رگرسيوني معرفي شدند که نتایج آن در جدول زیر ارائه می‌گردد.

جدول 7: مشخص‏كننده‌هاي كلي تحليل رگرسيون متغیرهای پیش‌بین که پیاده‌راه‌بر افزایش روحیه شهروندان، تعاملات اجتماعی، اقتصادی و سرزندگی فضای شهری (یافته‌های پژوهش، 1403)

شاخصآماري

مدلرگرسيون

ضريب همبستگي (R)

ضریب تعیین

تعدیل‌شده

آزمون F

سطح معناداری

پیاده‌روها بر افزایش روحیه شهروندان

977/0

954/0

952/0

467/578

0001/0

باتوجه‌به جدول 7 ضریب همبستگی چندمتغیره بین متغیر پیش‌بین بر افزایش روحیه شهروندان، تعاملات اجتماعی، اقتصادی و سرزندگی فضای شهری برابر 977/0 است. R2 ميزان برآورد واريانس پیاده‌راه‌ بر افزایش روحیه شهروندان است که توسط متغیر پيش‌بين تبیین می‌شود. با توجه‌به مقدار ضریب تعیین 954/0R2= حدود 4/95 درصد از پیاده‌روها در مجموع توسط روحیه شهروندان، قابل‌تبیین است. همچنين باتوجه ‌به مقدار F و سطح معناداري به‌دست‌آمده (0001/0 Sigو 467/578F=) که در سطح 05/0 معني‌دار است (زيرا 05/0Sig<)، می‌توان گفت که متغیر پيش‌بين روحیه شهروندان قادر است تغییرات متغیر پیاده‌راه‌ها بر افزایش روحیه شهروندان را تبیین کنند.

جدول8- ضرایب رگرسیونی متغیرهای پیش‌بین بر روی پیاده‌راه‌ها بر افزایش روحیه شهروندان

(یافته‌های پژوهش، 1403)

شاخص آماري

مدل رگرسيون

ضرايب استاندارد نشده

خطاي استاندارد

بتاي استاندارد (β)

آزمون t

سطح معناداریsig

پیاده‌راه‌

079/0

071/0

085/0

112/1

271/0

روحیه شهروندان

969/0

083/0

897/0

680/11

0001/0

جدول 8 ضرايب استاندارد (β) و ضرايب غیراستاندارد (B) متغيرها را نشان می‌دهد. مقدارtو سطح معني‌داري آن معنی‌دار بودن ضرايب هر يك از متغيرها را نشان می‌دهد. سطح معني‌داري متغيرپیاده‌راه‌ها بیشتر و روحیه شهروندان كمتر از 05/0 است. بنابراين رابطه بین پیاده‌راه‌ها بر روحیه شهروندان معني‌دار است ضرایب β نشان می‌دهد که ضريب تأثير رگرسيوني متغير پیاده‌راه‌ها و روحیه شهروندان به ترتیب 085/0 و 897/0 است.

2-به نظر می‌رسد که عواملی چون سرزندگی، ایمنی و امنیت، دسترسی مناسب، رعایت ضوابط در طراحی و جذابیت بصری پیاده‌راه‌ها باعث افزایش میزان تردد افراد و حضور آنها در فضای شهری تأثیر دارد.برای بررسی این فرضیه از آزمون همبستگی پیرسون استفاده‌شده که نتایج آن در جدول زیر ارائه می‌شود.

جدول9- ماتريس همبستگي پیرسون بین سرزندگی شهروندان با عوامل ایمنی، ضوابط طراحی و جذابیت بصری پیاده‌راه‌ها (یافته‌های پژوهش، 1403)

متغیر	عوامل ایمنی، ضوابط طراحی و جذابیت بصری پیاده‌روها
متغیرهای وابسته		ضریب همبستگی	سطح معناداری
بین سرزندگیشهروندان با عوامل ایمنی، ضوابط طراحی و جذابیت بصری پیاده‌راه‌ها		901/0	0001/0

0001/0**p≤

باتوجه‌به اطلاعات جدول 9بین‌سرزندگیشهروندان با عوامل ایمنی، ضوابط طراحی و جذابیت بصری پیاده‌راه‌ها همبستگی بالا، مثبت و معنی‌داری در سطح 0001/0 وجود دارد (0001/0p< و 901/0r=)؛ بنابراین با اطمینان 95 درصد می‌توان گفت بین سرزندگیشهروندان با عوامل ایمنی، ضوابط طراحی و جذابیت بصری پیاده‌راه‌ها رابطه معناداری وجود دارد؛یعنیاینفرض مورد تأییداست.بر این اساس، فرضیه پژوهش مبنی بر اینکه «افزایش ایمنی، رعایت ضوابط طراحی و ارتقای جذابیت بصری پیاده‌راه‌ها موجب افزایش حس سرزندگی در میان شهروندان می‌شود»، مورد تأیید قرار می‌گیرد. این یافته بیانگر آن است که توجه به کیفیت طراحی فضاهای پیاده‌محور نه‌تنها در بهبود زیبایی و کارکرد فضاهای شهری مؤثر است، بلکه نقش تعیین‌کننده‌ای در ارتقای کیفیت زندگی روانی و اجتماعی شهروندان ایفا می‌کند. در واقع، طراحی مناسب پیاده‌راه‌ها با افزایش حس امنیت، دلپذیری محیط و ارتقای تعاملات اجتماعی، به‌طور مستقیم بر حس سرزندگی افراد تأثیرگذار است.

نتیجه‌گیری

تحلیل‌های آماری نشان می‌دهند که بین متغیر «پیاده‌راه‌ها» و «روحیه شهروندان»، رابطه معناداری وجود دارد (p<0/05)، به این معنی که طراحی و ویژگی‌های پیاده‌راه‌ها بر روحیه و احساسات شهروندان تأثیرگذار هستند. ضریب تأثیر رگرسیونی (β) برای این رابطه برابر با 897/0 است که نشان‌دهنده تأثیر قوی پیاده‌راه‌ها بر بهبود روحیه شهروندان است.همچنین، تحلیل همبستگی میان «سرزندگی شهروندان» و سه عامل «ایمنی»، «ضوابط طراحی» و «جذابیت بصری پیاده‌راه‌ها»، نشان‌دهنده همبستگی مثبت و معناداری با ضریب همبستگی (r) برابر با 901/0 و سطح معناداری (p) کمتر از 0001/0است. این نتایج به‌وضوح حاکی از آن هستند که ویژگی‌های مختلف پیاده‌راه‌ها مانند ایمنی، طراحی و جذابیت بصری تأثیر قابل‌توجهی بر حس سرزندگی و تعاملات اجتماعی شهروندان دارند.

در مجموع، این نتایج نشان می‌دهند که پیاده‌راه‌ها نه‌تنها بر روحیه شهروندان بلکه بر سرزندگی و کیفیت تعاملات اجتماعی آنان نیز تأثیر مثبتی دارند و به‌طور قابل‌توجهی بر کاهش احساس ناامنی و ارتقای کیفیت زندگی شهری تأثیرگذار هستند.

همچنین مشخص شد که پیاده‌راه‌ها در فضاهای شهری نه‌تنها به‌عنوان مسیرهای تردد بلکه به‌عنوان عاملی مؤثر در افزایش حس سرزندگی، روحیه مثبت شهروندان و کاهش جرم و جنایت در محیط‌های شهری عمل می‌کنند. این تحقیق باتوجه‌به فرضیات و اهداف تحقیقاتی، نقش شاخص‌های مختلفی همچون دسترسی، روشنایی، ایمنی، احساس امنیت، تفریحی، خدماتی و زیبایی‌شناسی در ارتقای کیفیت زندگی و کاهش جرایم بررسی کرده است.

۱. دسترسی: پیاده‌راه‌هایی که دسترسی آسان به فضاهای شهری مختلف را فراهم می‌کنند، موجب افزایش حضور شهروندان در این فضاها می‌شوند. دسترسی به امکانات عمومی مانند حمل‌ونقل عمومی، فروشگاه‌ها و مراکز خدماتی در کنار پیاده‌راه‌ها باعث افزایش تعاملات اجتماعی و کاهش جدایی اجتماعی می‌شود که به نوبه خود احساس امنیت را تقویت می‌کند. این امر همچنین می‌تواند به کاهش وقوع جرایم خرد و افزایش نظارت اجتماعی کمک کند.

۲. روشنایی: روشنایی مناسب در پیاده‌راه‌ها به‌ویژه در شب، از عوامل کلیدی در ایجاد احساس امنیت است. طراحی نورپردازی با استفاده از نورهای ملایم و متناسب با محیط می‌تواند حضور شهروندان در فضاهای عمومی را افزایش دهد و از طرفی کاهش وقوع جرایم به‌ویژه سرقت‌های خیابانی را تسهیل کند. نبود نور مناسب در پیاده‌راه‌ می‌تواند باعث ایجاد فضاهایی ناامن و کم‌تردد شود که زمینه‌ساز بروز جرم و جنایت خواهد بود.

۳. ایمنی: ایمنی فیزیکی پیاده‌راه‌ها از جمله درنظرگرفتن عرض مناسب، حذف موانع فیزیکی و طراحی صحیح تقاطع‌ها، مستقیماً بر احساس امنیت شهروندان تأثیر دارد. پیاده‌راه‌هایی که از لحاظ فیزیکی ایمن هستند و در آنها خطرات احتمالی نظیر سقوط و تصادفات کاهش یافته‌اند، باعث می‌شوند شهروندان بدون نگرانی از آسیب فیزیکی یا تهدیدات امنیتی، از فضای عمومی استفاده کنند.

۴. احساس امنیت: طراحی پیاده‌راه‌ها باید به‌گونه‌ای باشد که شهروندان احساس امنیت روانی نیز داشته باشند. پیاده‌راه‌هایی با طراحی باز و دید بالاکهامکان نظارت اجتماعی را فراهم می‌آورد، می‌تواند تأثیر زیادی بر کاهش احساس ناامنی و همچنین کاهش جرایم داشته باشد. در این فضاها، حضور افراد در ساعات مختلف روز، باعث می‌شود که محیط شهری زنده و ایمن به نظر برسد.

۵. تفریحی: وجود فضاهای تفریحی و فعالیت‌های اجتماعی مانند نیمکت‌ها، فضای سبز و مناطق بازی برای کودکان، موجب می‌شود که پیاده‌راه‌ها به محیط‌هایی جذاب و دوستانه تبدیل شوند. این فضاها با کاهش انزوا و افزایش تعاملات اجتماعی می‌توانند از سطح تنش‌های اجتماعی بکاهند و زمینه‌ساز بهبود روحیه عمومی شهروندان شوند.

۶. خدماتی: پیاده‌راه‌هایی که با خدمات عمومی مانند ایستگاه‌های حمل‌ونقل عمومی، فروشگاه‌ها، کافه‌ها و رستوران‌ها همراه هستند، به ایجاد یک محیط شهری فعال و پویا کمک می‌کنند. وجود چنین امکاناتی می‌تواند موجب افزایش تردد شهروندان در فضاهای عمومی شود و به کاهش فعالیت‌های مجرمانه در مناطق خاص منجر گردد.

۷. زیبایی‌شناسی: یکی از شاخص‌های مهم در طراحی پیاده‌راه‌ها، زیبایی‌شناسی محیط است. پیاده‌راه‌هایی که از منظر زیبایی‌شناسی جذاب و دلنشین طراحی شده‌اند، بهطور مستقیم بر رضایت و رفاه روانی شهروندان تأثیر می‌گذارند. طراحی‌های زیبای شهری، فضای مناسب برای فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی را فراهم کرده و باعث تقویت احساس تعلق به محیط می‌شوند. این امر بهطور غیرمستقیم در کاهش رفتارهای ضداجتماعی و جرایم مؤثر است.

باتوجه‌به شاخص‌های مطرح‌شده، نتایج تحقیق نشان می‌دهند که طراحی پیاده‌راه‌ها باید بادقت و توجه به ابعاد مختلفی از جمله دسترسی، روشنایی، ایمنی، احساس امنیت، تفریحی بودن، خدماتی بودن و زیبایی‌شناسی صورت گیرد تا بتواند به بهبود کیفیت زندگی شهری و کاهش نرخ جرم و جنایت کمک کند. پیاده‌روهایی که تمامی این ویژگی‌ها را دارا هستند، محیطی امن، شاداب و با تعاملات اجتماعی بالا را فراهم می‌آورند که به‌نوبه خود موجب کاهش جرایم اجتماعی و افزایش روحیه عمومی شهروندان می‌شود؛لذا مسئولان شهری باید به اهمیت طراحی دقیق این فضاها توجه بیشتری داشته باشند و سیاست‌گذاری‌های شهری را در جهت بهبود وضعیت پیاده‌راه‌ها و فضاهای عمومی پیش ببرند.

مهم‌ترین راهکارها در زمینة بهبود کیفیت محیط، شامل توجه به بهسازی و نوسازی، ایجاد مسیرهای امن، جذاب و پاکیزه، توجه به آسایش، آرامش و راحتی عابرین، افزایش فضای سبز و گیاهان، فراهم‌کردن محیط‌های تفریحی و سرگرمی و... برای شهروندان استکهاین راهکارها در آخرسر زندگی، تعاملات اجتماعی و فرهنگی فضای شهری را افزایش داده و محیطی بهتر را برای راحتی شهروندان به وجود می‌آورد.

با انجام این تحقیق می‌توان گفت فرضیات مطرح شده در اول مقاله قابل‌قبول بوده و با مطالعه‌های اسنادی و غیراسنادی صورت‌گرفته این فرضیات تأیید می‌گردد. در این پژوهش متوجه می‌شویم که مردم پیاده‌روی در جاهایی که مقررات و ضوابط طراحی رعایت شده و مسیر از لحاظ روحی و درک ذهنی برای افراد لذت‌بخش باشد را ترجیح می‌دهند و این امر باعث به‌وجودآمدن سرزندگی در فضای شهری و افزایش تعاملات در شهر می‌شوند .

نتایج نشان داد که پیاده‌راه‌ها در کیفیت زندگی و فضاهای شهری، سرزندگی و تعاملات شهری شهروندان نقش بسزایی دارند. رسیدگی و طراحی مناسب پیاده‌روها باعث حضور شهروندان در فضای شهری خواهد شد همچنین در کاهش جرم و جنایت بسیار مؤثر است. این امر پیاده‌روی را افزایش داده و استفاده بیش از حد وسایل نقلیه شخصی را کاهش می‌دهد. مؤلفه‌هایتأثیرگذار بر حضور مردم در فضای شهری و استفاده از پیاده‌راه‌هاشامل امنیت و ایمنی، سرزندگی، خوانایی، دسترسی به کاربری‌ها، دسترسی مناسب معلولین و ناتوانان جسمی، جذابیت بصری و...است که رعایت آ‌نها حضور هر چه بیشتر مردم را در فضاهای شهری و پیاده‌راه‌هاحاصل می‌شود.

پیشنهادها

بـا درنظرگرفتن یافته‌های تحقیق، راهکارهـا و پیشـنهادهایی در زمینه رویـدادها، مبلمـان و پیاده‌راه‌ها و عناصـر موجـود در پـارك، تجهیزات و خدمات براي بهبود نورپردازی و ارتقاي هرچه بیشـتر کیفیت سرزندگی بـه شـرح زیـر ارائه شده است:

1- بهبود مبلمان شهری با تمرکز بر ایجاد فضاهای امن، کاربردی و متناسب با نیازهای کاربران، به‌ویژه در مسیرهای پرتردد پیاده، به‌منظور افزایش کیفیت محیطی و کاهش زمینه‌های بروز جرم.

2- افزایش پوشش فضای سبز و کاشت گیاهان متنوع در نقاط استراتژیک شهر، خصوصاً در مسیر پیاده‌راه‌ها، جهت ارتقاء زیبایی بصری، کاهش استرس روانی شهروندان و بهبود حس امنیت در فضاهای عمومی.

3- ساماندهی مدیریت پسماند شهری از طریق جمع‌آوری منظم زباله‌ها در سطح شهر و حاشیه آن، به‌منظور حفظ پاکیزگی محیط، افزایش کیفیت زیست‌محیطی و جلوگیری از تبدیل شدن فضاهای رهاشده به مکان‌هایی جرم‌خیز.

4- بازفعال‌سازی فضاهای مرده شهری از طریق تغییر کاربری این فضاها به کاربری‌های فعال، نظیر کاربری‌های فرهنگی، تجاری یا خدماتی، در مسیر پیاده‌راه‌ها به‌منظور افزایش نظارت طبیعی و کاهش جرم.

5- طراحی و ایجاد عرصه‌های جمعی و نیمه‌خصوصی با رویکرد منظرین و متناسب با فرهنگ بومی منطقه برای تقویت تعاملات اجتماعی و حضور هدفمند شهروندان در فضاهای عمومی.

6- طراحی اصولی پیاده‌راه‌ها با در نظر گرفتن سلسله‌مراتب حرکتی، کنترل تردد وسایل نقلیه موتوری و تفکیک مسیرهای پیاده و سواره، برای ارتقاء ایمنی و افزایش امنیت روانی کاربران.

7- ترغیب شهروندان به حضور فعال در پیاده‌راه‌ها از طریق اجرای پروژه‌های زیباسازی، بهبود دسترسی، طراحی مسیرهای متصل و تقویت زیرساخت‌های اجتماعی و اقتصادی در حاشیه پیاده‌راه‌ها.

8- ایجاد رمپ‌ها و دسترسی‌های مناسب برای افراد دارای محدودیت حرکتی در بخش‌های مورد نیاز، با رعایت شیب استاندارد و مصالح مناسب، جهت تضمین عدالت فضایی و ارتقاء کیفیت دسترسی همگانی.

9- طراحی و احداث مسیرهای ویژه دوچرخه در امتداد خیابان‌ها و پیاده‌راه‌ها به‌منظور تشویق استفاده از حمل‌ونقل پاک، کاهش ترافیک و افزایش پویایی اجتماعی در محیط شهری.

10- بهبود کیفیت کف‌سازی پیاده‌روها با استفاده از مصالح بادوام، ضد لغزش و مناسب برای انواع کاربران، جهت ارتقاء-ایمنی حرکتی، زیبایی بصری و حس رضایت شهروندان.

11- نصب و ارتقاء سیستم‌های نورپردازی شهری به‌ویژه در طول پیاده‌راه‌ها و نقاط کم‌نور، به‌منظور افزایش حضور شهروندان در ساعات شب، کاهش فضاهای تاریک و تقویت حس امنیت در فضاهای عمومی.

منابع

امیری، حسین و مهدی حکمت و مریم بیرانوندزاده و مهدی خداداد (۱۳۹۵) رضایت‌مندی شهروندان از کیفیت میلمان پارک‌های محلات شهری در کلان‌شهر تهران، فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، ۸(۲۸)، صص۴۷-۵6.

https: //www.sid.ir/paper/199301/fa

افرادی، کاظم (۱۳۹۵) مبلمان شهری و کاهش احتمال وقوع جرم در فضاهای شهری جرم‌خیز (مطالعه موردی: بوستان کارگران شهر بیرجند)، فصلنامه دانش انتظامی خراسان جنوبی، ۵(۳)، صص۲۳-۵۱.

https: //www.magiran.com/p1739320

آرام، علی و الهام منصوریان (۱۴۰۰) اهمیت و تأثیر پیاده‌روها در بهبود کیفیت زندگی و نقش آن در فضای شهری، جغرافیا و روابط انسانی، ۴(۲)، صص1-۱۵.

10.22034/GAHR.2021.293730.1577doi:

سادات، سیدهزهرا و علی آرام (۱۴۰۰) مروری بر سرزندگی در پارک مهرورزی شهر یاسوج، علوم زیست‌محیطی و دانش جغرافیا، ۱(۱)، صص 1-۱۵.

https: //civilica.com/doc/ 1871519

سالاری‌پور، علی‌اکبر وحمیدرضا رمضانی و مهرداد مهرجو و نگین قربان‌زاده (۱۳۹۸) بررسی تأثیر کیفیت مکان‌های سوم شهری بر حس تعلق شهروندان؛ مطالعه موردی: پیاده‌راه فرهنگی-تاریخی رشت، مطالعات شهر ایرانی اسلامی، ۱۰(۳۸)، صص۳۷-56.

https: //sid.ir/paper/525692/fa

رفیعیان، مجتبیو اسفندیار صدیقی و مرضیه پورمحمدی (۱۳۹۰) امکان‌سنجی ارتقای کیفیت محیط از طریق پیاده‌راه‌سازی محورهای شهری: مورد مطالعه محور خیابان ارم بخش مرکزی شهر قم، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، ۱۱(۳)، صص 41-۵۶.

https: //urs.ui.ac.ir/article_20001.html

حکمت‌نیا، حسن و همکاران (۱۳۹۳) سطح‌بندی توسعه‌یافتگی محله‌های شهری با تأکید بر رضایت‌مندی استاندارد مبلمان شهری (مطالعه موردی: محله‌های شهر ابرکوه)، پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، ۲(۴)، صص 501-۵۱۹.

10.22059/JURBANGEO.2014.53596doi:

صابرمنش، علیرضا و حسن احمدیو ناصر براتی (۱۴۰۰) تبیین مؤلفه‌های آموزش شهرسازی با تأکید بر شاخص‌های شهر اسلامی، مطالعات شهر ایرانی اسلامی، ۱۲۴۶، صص۱-16.

https: //sid.ir/paper/1041202/fa

مدنی، فرزانه ومجتبی رفیعیان و افسون مهدوی و فاطمه محمدنیای قرائی (۱۴۰۰) تدوین مدل نظری تولید فضای شهری معنویت مبنا در شهر ایرانی-اسلامی با استفاده از روش داده مبنا (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهر مشهد)، مطالعات شهر ایرانی‌اسلامی، ۱۲۴۶، صص۱۷-37.

https: //sid.ir/paper/1041203/fa

موسوی، مهرداد و مهدی رضایی (۱۳۹۹) تبیین نقش پیاده‌راه‌ها در ارتقاء امنیت در فضاهای شهری جرم‌خیز و ایجاد سرزندگی در بافت‌های تاریخی، فصلنامه پژوهش‌های شهرسازی.

کلانتری خلیل‌آباد، حسین و سعیده سلطان محمدلو و نازی سلطان محمدلو (1400) طراحی پیاده‌راه و تأثیر آن بر کیفیت زندگی در بافت تاریخی شهرها، مطالعه موردی پیاده‌راه تربیت تبریز، مطالعات معماری ایران، 5(9)، صص 159-174.https: //ensani.ir/fa/article/358596/

جهانگیر، صبا و حمیدرضا صارمی و حسین کلانتری خلیل‌آباد (1400) سطح‌بندی خیابان‌ها در فضای شهری با رویکرد ارتقاء پیاده‌مداری، مورد پژوهی: شهر سنندج، فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه‌ریزی شهری.

12(47), 57-76. doi: 10.30495/jupm.2022.4150doi:

رضائی‌زاده مهابادی، کامرانو ریحانه ربیعی (۱۳۹۵) تأثیر پیاده‌روها در ارتقاء کیفیت زندگی شهری، کنگره بین‌المللی عمران، معماری، شهرسازی معاصر جهان، اهر.

https: //civilica.com/doc/640242

غنی‌پور، مبینا و ماریا کردجمشیدی (۱۳۹۴)طراحی پیاده‌راه در جهت ارتقاء کیفیت و ایجاد تعاملات اجتماعی در محور شهری، دومین همایش بین‌المللی معماری و فرهنگ شهر پایدار، تهران.

https: //civilica.com/doc/509714

قیطران‌پور، مهران و سیدعلیرضا کوچکی (۱۴۰۱) بررسی نقش پیاده‌راه‌های شهری در افزایش سرزندگی فضاهای شهری (نمونه موردی: پیاده‌راه تربیت، تبریز)، پنجمین همایش ملی فناوری‌های نوین در مهندسی معماری، عمران و شهرسازی ایران، تهران، https: //civilica.com/doc/1661457/

قلاعی، نسیم و امیر شیرالی (۱۳۹۵) نقش پیاده‌روها در سرزندگی فضای شهری، نخستین همایش منطقه‌ای معماری، شهر، توسعه (چالش‌ها و راهکارهای مدیریت شهری)، بهبهان.

https: //civilica.com/doc/537860/

قاسمی‌سیانی، محمد و نسیم فراش‌مهر (۱۴۰۲) بررسی نقش فضاهای عمومی در سلامت روان شهروندان (مطالعه موردی: منطقه ۲ شهرداری کرمانشاه)، جغرافیا و روابط انسانی، ۶ (۲)، صص۶۲۸-۶۴۲.

10.22034/GAHR.2023.421120.1968doi:

مدی، حسین و زهرا عطاری (۱۳۹۲) پیاده‌رو، جایگاهی برای حضور شهروندان (بررسی موردی: پیاده‌رو خیابان نواب تهران)، اولین همایش ملی جغرافیا، شهرسازی و توسعه پایدار، تهران.

https: //civilica.com/doc/266475/

هدایت‌نژاد کاشی، سیدمصطفی و زهره هادیانی و علی حاجی‌نژاد و علی عسگری (۱۳۹۸) سرزندگی شهری: مفهومی میان‌رشته‌ای (واکاوی اصول، ابعاد و شاخص‌‌ها)، مطالعات ساختار و کارکرد شهری، ۶(۲۰)، صص ۷۵-103.

10.22080/SHAHR.2019.15754.1723doi:

نقصان‌محمدی، محمدرضا و مهران غفاریان‌شعاعی و وحید تاجدار (۱۳۹۳) شناسایی نحوه و میزان تأثیر عناصر پیاده‌روهای شهری بر ابعاد و مؤلفه‌های سلامت عابران. مطالعات شهری، ۷، صص 15-۲۹.

http: //noo.rs/6kwAe

گیاهکار، سمانه و علیرضا جوان‌فروزنده (۱۴۰۳) نقش سرزندگی فضایی در طراحی مجتمع‌های مسکونی، نشریه علمی پژوهشی شهرسازی و معماری، ۱۰(۴)، صص۲۵-3۵.

https: //civilica.com/doc/2043181

یونس غلامی، گلاب و ابوالفضل دهقان‌جزی (۱۳۹۹) نقش پیاده‌مداری بر افزایش سرزندگی فضاهای شهری (مطالعه موردی: شهر گزبُرخوار)، فصلنامه علمی پژوهش‌های بوم‌شناسی شهری، ۱۱(۲۱)، صص 151-۱۶۴.

10.30473/GRUP.2020.7480doi:

AkbariMotlagh, M. (2013) Creative aspects of the theory and its impact on sustainable urban development with an emphasis on international experiences. National Conference on sustainable architecture and urban development, enterprise structures desert, Bukan, Iran. (In Persian)

Florida, R. L. (2004) Cities and the creative class, London: Rutledge.

Landry, Charles (2008) The Creative City. A Toolkit for Urban Innovators, 2nd.Edition. Near Stroud: Comedian.

Bianchini, F and ch. Landry (1994) The creative city. Published by Comedia .May.

Landry,Ch. (2006) Lineages of the creative city. Research Journal for Creative.

Tajudeen, I. (2008) JENESYS Program Report, Conference of Urban Community Cities.Vol.1,no.1.March,2006.

Jacobs, J. (1961) The death and life of great American cities. New York: Random House.

Forrester, J. (2008) Urban transport and sustainable cities. London, Routledge.

[1] *نویسنده مسئول: استادیار گروه معماری، واحد هشتگرد، دانشگاه آزاد اسلامی، هشتگرد، ایران Mohammad.behzadpour@iau.ac.ir

[2] **دانشیار گروه حقوق، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران hamid.bazrpach@iau.ac.ir

[3] ***دانشجوی دکتری معماری، واحد تفرش، دانشگاه آزاد اسلامی، تفرش، ایران seyedmohamadreza.mousavi@iau.ir

اشتراک گذاری

آدرس مقاله

تبیین نقش پیاده‌راه‌ها در افزایش روحیه شهروندان به‌منظور کاهش جرم و جنایت در فضای شهری (نمونه مورد مطالعه: شهرستان الیگودرز)

رایمگ

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی