مقايسة وضعيت بهداشت رواني معلمان مدارس عادي با معلمان مدارس استثنایي
الموضوعات :زهرا مكملي 1 , زهرا یوسفی 2 , مریم قوچيانی 3 , محمدباقر كجباف 4 , ابوالقاسم نوری 5
1 - دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2 - دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
3 - دانشگاه پيام‌نور تهران، تهران، ایران
4 - دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
5 - دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
الکلمات المفتاحية: كليدواژه‌ها: بهداشت روانی, معلمان مدارس عادی, معلمان مدارس استثنايی,
ملخص المقالة :
چكيده: هدف اين پژوهش مقايسة وضعيت بهداشت رواني معلمان مدارس عادي با مـعلمان مدارس استثنايي استان اصفهان بود. با در نظر گرفتن متغيرهاي جمعيت‌شناختي (سابقة خدمت، ميزان تحصيلات، و معدل مدرك تحصيلي) نمونه‌ای 409 نفري از معلمان مرد و زن که در سه دورة ابتدايي، راهنمايي، و متوسطه و پيش-دانشگاهي تدریس می‌کردند و نیز معلمانِ استثناييِ گروه‌هاي نابينا، ناشنوا، و كم‌توان ذهني با روش تصادفی طبقه‌ای، متناسب با حجم نمونه انتخاب شد. از پرسشنامة محقق‌ساخته براي ثبـت ويژگي‌هاي فردي و جمعيت‌شناختي نمونه استفاده شد و پرسشنامة R-90-SCL نیز به منظور ارزيابي وضعيت سلامت رواني معلمان، بر آنها اجرا شد. نتايج نشان داد كه بين بهداشت رواني معلمان دانش‌آموزان عادي و استثنایي تفاوت معناداري وجود دارد و شدت علائم مرضي در معلمان مدارس عادي، در مقایسه با معلمان مدارس استثنایي، بيشتر است (05/0P<). تفاوت بين معلمان زن و مرد و اثر متقابل جنسيت معلم و نوع دانش‌آموزان بر بهداشت روانی معلمان معنادار نبود. بررسی رابطة بين بهداشت رواني و متغيرهاي جمعيت‌شناختي بيانگر آن بود كه تنها در گروه معلمان مدارس استثنایي، هر چه سنوات خدمت كمتر بود، علائم مرضيِ شدیدتری مشاهده می‌شد (05/0P<). نتیجه آنکه برخلاف باور عمومی و شواهد پژوهشيِ موجود، بر اساس نتايج حاصل از اين پژوهش، معلمان مدارس استثنايی در مقايسه با معلمان مدارس عادی، از وضعيت بهداشت روانی مطلوب‌تری برخوردارند.
احمدزاده، غلامحسين؛ و قاسمي، غلامرضا (1378). بررسي توزيع فراواني افسردگي در آموزگاران مقطع ابتدايي اداره كل آموزش و پرورش ناحيه 3 استان اصفهان در سال تحصيلي 78-1377. دانشگاه علوم پزشكي اصفهان، معاونت پژوهشي.
اميدي، عبدالله (1379). بررسي وضعيت بهداشت رواني معلمان شهر كاشان. ادارة كل آموزش و پرورش استان اصفهان: شوراي پژوهش و تحقيقات.
باقياني مقدم، محمدحسن؛ و انتظارحجت، پيمان (1377). بررسي ميزان شيوع اضطراب در بين معلمان دبستان¬هاي شهر يزد. اداره كل آموزش و پرورش استان يزد: شوراي پژوهش و تحقيقات.
بختيارپور دشت¬بزرگ، پروين (1380). بررسي وضعيت بهداشت رواني معلمان استان اصفهان. ادارة كل آموزش و پرورش استان اصفهان: شوراي پژوهش و تحقيقات.
قديم¬پور، بهروز (1367). بررسي نگرش آموزگاران مدارس عادي نسبت به عقب¬ماندگي ذهني. فصلنامه تعليم و تربيت، شماره 3 و 4، 111-104.
قره¬چه، عبدالجليل (1380). بررسي ميزان و شيوع افسردگي در بين معلمان عادي واستثنایي استان گلستان. اداره كل آموزش و پرورش استان گلستان: شوراي پژوهش و تحقيقات.
كرياكو، كريس (1381). آموزگار و فشار رواني، ترجمة مهدي قراچه¬داغي. تهران: پيك بهار. (تاریخ انتشار به زبان اصلی ندارد).
گنجي، كامران (1372). بررسي تأثير تماس اجتماعي بر نگرش معلمان دبستان¬هاي عادي و استثنایي نسبت به دانش¬آموزان عقب¬مانده ذهني و يكپارچه¬سازي آموزشگاه¬هاي آنها. پايان¬نامه كارشناسي ارشد. دانشگاه علامه طباطبایي: دانشكدة روان¬شناسي.
متين¬راد، مهرداد (1376). بررسي تأثير كار با كودكان عقب¬مانده ذهني بر بروز نشانه¬هاي ناهنجاري رواني در معلمان تعليم و تربيت ويژه مدارس استثنایي استان تهران. پايان¬نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه علامه طباطبایي.
مكملي، زهرا (1383). بررسي وضعيت بهداشت رواني معلمان مدارس عادي با معلمان مدارس استثنايي استان اصفهان. اداره كل آموزش و پرورش استان اصفهان: شوراي پژوهش و تحقيقات.
مولوي، حسين (1379). راهنماي عمليSPSS 10 در علوم رفتاري: آمار توصيفي و استنباطي در پژوهش¬ها و پايان¬نامه¬هاي ارشد و دكترا. اصفهان: مهر قائم.
ميرزايـی، رحـمان (1359). ارزیـابـی پـايـايـی و اعتـبار آزمـون SCL-90 در ايـران، پايان-نامه
کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم پزشکی ايران.
نوربالا، احمدعلي؛ باقري فردي، سيدعباس؛ و ياسمي، محمدتقي (1380). نگاهي بر سيماي سلامت روان در ايران. تهران: دانشگاه شاهد.
هرشن¬سن، دي. بي.؛ و باور، پي. دبليو (1374). مشاوره بهداشت رواني. ترجمه محمدتقي منشي طوسي. مشهد: آستان قدس رضوي. (تاریخ انتشار به زبان اصلی ندارد).
هنرمند، فيروز (1374). بررسي شيوع افسردگي در معلمان مدارس ابتدايي شهر تبريز. اداره كل آموزش و پرورش آذربايجان شرقي: شوراي پژوهش و تحقيقات.
Coleman, P. M. (2001). Conditions of teaching children with exceptional learning needs. The Bright Futures Report, ERICEC.
Fan, C. X., Wang, X. Y., Ma, S. B., Chen, J., & Wu, C. P. (2004). An analysis on influencing factors of mental subhealth on the college teachers in Guangdong Province. Chinese Journal of Disease Control and Prevention, 6, 522-523.
Fan, C. X., Wang, X. Y., Zhu, L., Xiao, Y. J., & Ma, S. B. (2003). Study on prevalence and risk factors of "sub health" status in college and university staff in Guangdong Province. Chinese Journal of Epidemiology, 88, 774-777.
Issac, A., & Friedman, N. (1995). Student behavior patterns contributing to teacher burnout. Journal of Educational Research, 88, 281-289.
Jaoul, G., & Kovess, V. (2004). Teacher's burnout. Annales Medico- Psychologiques, 1, 26-35.
Jijia, Z., & Aitao, L. (2008). Review of teachers' mental health research in China since 1994. Journal of Educational Research, 1, 623-638.
Koller, J. R., & Bertel, J. M., (2006). Responding to today's mental health needs of children, families, and schools: Revisiting the preservice training and preparation of school-based personnel. Journal of Education & Treatment of Children, 2, 197-217.
Liao, Q. M., & Li, H. (2004). The status que of the teachers mental health in primary and junior high schools and its harms: The overall narration about the teacher's mental problems in recent years. Academic Exploration, 4, 56-59.
Sharard, E. (2002). Feeling and strain: Job stress and satisfaction of direct
care staff in mental handicap services. British Journal of mental sub- normality, 38, 32-38.
Travers, C. J., & Cooper, C. (1993). Mental health, job satisfaction and occupational stress among teachers, Work and Stress, 7, 203-219.
Walter, H. J., Gouze, k., & Lim, K. G. (2006). Teachers' beliefs about mental health needs in inner city elementary schools. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 45, 61-68.
Wang, J. M. (2000). A report of mental health status of primary/high school teachers in Liaoning province. Liaoning Education, 9, 23-24.
