رویکرد دینی دارالعلوم دیوبند در افغانستان
الموضوعات : کلام اسلامی
راضیه بیک خراسانی
1
,
سینا فروزش
2
,
جواد هروی
3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
الکلمات المفتاحية: دیوبند, وهابیت, طالبان, پاکستان و افغانستان,
ملخص المقالة :
رویکرد دارالعلوم دیوبند بر میگردد به اندیشهای دینی سه شخصیت: شاه ولی الله دهلوی، شاه عبدالعزیز دهلوی و سید احمد باریلی. نام این دارالعلوم از شهر دیوبند گرفته شده و در 3۰ می ۱۸۶۷، توسط مولانا محمد قاسم نانوتوی و رشید احمد گنگوهی در ناحیه سهارنپور، واقع در 150 کیلومتری شمال دهلی بنا نهاده شد. مسأله پژوهش حاضر این است که از چه زمانی رویکرد دیوبندی در افغانستان شکل گرفت و کدام عوامل در گسترش دیوبندیگری در میان مردم آن کشور نقش داشته است؟ در این نوشتار مدعای اصلی مورد نظر این است که نفوذ رویکرد دیوبندی نقش قابل ملاحظه در افراطیگری دینی مردم افغانستان داشته و تسامح دینی آنان را تهدید کرده است. این پژوهش با روش کیفی و شیوهی توصیف و تحلیل در پی گردآوری دادهها میباشد. نگارنده در برخورد به مراجع مختلف دربارة دارالعلوم دیوبند به این نتیجه رسیده است که افغانستانیها از زمان تأسیس دارالعلوم دیوبند جزء طلاب اصلی آن به شمار میرفتند. در پایان اولین سال تأسیس دیوبند که تعداد طلاب به 78 نفر میرسید 58 تن آن افغانستانی و پنجابی بودند. اشغال افغانستان توسط شوروی سابق و جهاد علیه آنان باعث گردید دینداری مردم افغانستان با ایدیولوژی مجاهدان عربستان، اخوانیهای مصر و دیوبندیهای پاکستان پیوند بخورد و به رویکرد جدیدی از دینداری بیانجامد. در حال حاضر، طالبان رویکرد دینی خود را متأثر از دیوبند و خود را راهروان تعالیم دیوبندی از نوع جهادی آن میدانند و از جایگاه حکومت دینی در پی اجراء احکام دیناند.
