تاثیر پذیری رفتار اخلاقی ایرانیان از حضور امام رضا(ع) در ایران
الموضوعات :
عمران قاسمی کلشلو
1
,
داود اصفهانیان
2
,
محبوب مهدویان
3
,
معصومه قره داغی
4
1 - دانشگاه آزاد اسلامی، خوی
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، خوی
4 - دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر
الکلمات المفتاحية: امام رضا(ع), ولایتعهدی, ایران, خراسان, رفتار شیعیان. ,
ملخص المقالة :
با هجرت امام رضا(ع) درایران فضاهای زیارتی و عبادی تاسیس شد که می توان به ساخت بناهایی مانند مساجد، حوزه های علمیه با محوریت فرهنگ تشیع اشاره نمود. مهاجرت سادات پس از ورود امام رضا(ع) به ایران که بعدها تحت تعقیب عباسیان قرار گرفته و عده زیادی از آنها در شهرهای مختلف به شهادت رسیدند و مزارهای هر یک به کانونی برای فرهنگ تشیع تبدیل و گسترش تشیع را فراهم کرد. مزارهای متبرک در ایران، نمودی از آرمان های تشیع که از اسلام ریشه گرفته بود و در حقیقت پشتوانة عظیمی برای معیارها و ارزش های والای مکتب تشیع محسوب می گردد. سوال اصلی این تحقیق عبارت ازاین که حضور امام رضا درایران چه تاثیری بر رفتار اخلاقی مردم داشت؟ روش این پژوهش توصیفی - تحلیلی می باشد.نتایج ویافته های این تحقیق نشان می دهد که با حضور امام رضا(ع) در ایران مردم به سمت معنویّت هدایت شده و بعد از شهادت ایشان نیز با ترویج فرهنگ زیارت و حضور سادات دعوت شده مردم ایران در معنویّت رشد فزاینده ای پیدا کردند. پس از شهادت امام رضا دوستان و شیعیان آن حضرت متوجه زیارت آن حضرت شده و تدریجاً فضاهای زیارتی و عبادی در مشهد پدیدار گردید و اقشار مختلف مردم به ویژه علمای شیعه در آن سکنی گزیدند.
آملی، اولیا الله (1348):تاریخ رویان، تهران: بنیاد فرهنگ ایران
ابن طقطقی، محمّد بن علی بن طباطبا ، (1350):تاریخ فخری، ترجمه محمد وحید گلپایگانی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب
ابی الحدید، عبدالحمید هبة الله بن ،شرح نهج البلاغه، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، جلد چهارم، قم، اسماعیلیان.
اسفندیار، بهاءالدین محمّد بن حسن بن (1366): تاریخ طبرستان، تصحیح عباس اقبال، جلد دوم ، تهران، انتشارات اقبال
بابویه قمی، محمد بن علی بن حسین بن موسی بن (1388): التوحید،ترجمه علی اکبرمیرزایی،تهران،نشرعلویون
جعفریان ، رسول (1391): تاریخ تشیع در ایران تا طلوع دولت صفوی، تهران، نشر علم، چ پنجم
حسینی، کمونه (1371): آرامگاه‌های خاندان پاک پیامبر(ص) و بزرگان صحابه و تابعین ، ترجمه عبدالعلی صاحبی، مشهد ، بنياد پژوهش های اسلامی آستان قدس
صالحی(۱۳۸۴):سیره امام رضا،قم،دارالهدی
سلطان الواعظین شیرازی(1385):شب های پیشاور،ج اول،قم ،انتشارات دلیل ما
شريف قرشي،باقر (1368): تحليلي از زندگاني امام كاظم(ع)،ترجمه محمدرضا عطايي مشهد،آستان قدس،
شیخ صدوق، مجمد بن علی ابن بابويه ( بي تا): عيون اخبار الرضا، ترجمه محمد تقي اصفهاني، تهران، علميه اسلاميه، ج اول
شیرازی ، فرصت الدوله(1377):آثار العجم یاتاریخ شیرازی،تصحیح منصور رستگار فسائی، تهران، امیرکبیر
شیرازی، سلطان الواعظین (1385):شب های پیشاور،ج اول،قم ،انتشارات دلیل ما
طبری،محمدبن جریر (1387):تاریخ الرسل والملوک،ترجمه ابوالقاسم پاینده،تهران،اساطیر، ج هشتم
عاملی،شیخ حر (1414ق):وسائل الشیعه، قم، آل البیت
عرفان منش ، جلیل ( بی تا):چلچراغ شیراز،تحلیلی از قیام احمد بن موسی و برادران امام رضا(ع)، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی
عرفان منش ، جلیل (1377): قيام و زندگاني احمد بن موسي، دانشنامه فارس، بنيادهاي بين شناسي،شيراز
عرفان منش ، جلیل (1391): مهاجران موسوي، تهران، اميركبير
عرفان‌منش ، جليل (1374): جغرافیای تاریخی هجرت امام رضا(ع)از مدینه تا مرو
عطاردی قوچانی عزیزالله (1387)، مسند الامام الرضا، مشهد، ج نهم،
قرباني، ابوالقاسم (1375): زندگی‌نامة ریاضی¬دانان دورة اسلامی از سدة سوم تا سدة یازدهم هجری، تهران، مرکز نشر دانشگاهی،چ دوم،
مجلسی،علامه محمد باقر (1379):بحارالانوار،ترجمه محمدجواد نجفی،تهران،اسلامیه،چ چهارم، ج چهل ونهم
مجلسی،محمدباقر (1403ق): بحارالانوار،بیروت ،موسسه الوفا
مدرسی طباطبایی، حسین (1375): مکتب در فرآیند تکامل، ترجمه هاشم ایزدپناه، بی جا، ج دوم
مرعشی، ظهیرالدین (1368): تاریخ طبرستان و رویان و مازندران،به کوشش محمدحسین تسبیحی،تهران
مسعودی ، علی بن حسین (1365):مروج الذهب ومعادن الجوهر ،ترجمه ابوالقاسم پاینده،تهران،بنگاه ترجمه ونشرکتاب
مسعودی، ابوالحسن (1370):مروج الذهب،ترجمه ابوالفضل پاینده ،تهران،نشر علمی و فرهنگی،چ چهارم،
میرخواند،میرمحمدبن سیدبرهان الدین(1370):روضه الصفا،تصحیح جمشید کیان فر،تهران،نشرخیام
نرشخی،محمدبن جعفر(1363):تاریخ بخارا،مصحح محمدتقی مدرس رضوی،تهران،توس
یعقوبی، احمدبن اسحاق یعقوبی(1385):تاریخ یعقوبی،ترجمه محمدابراهیم آیتی،تهران،نشربنگاه ترجمه وکتاب،ج دوم
همایون،محمدهادی(۱۳۹۲):کارکرد تمدن سازانه هجرت امام رضا به ایران،فصلنامه فرهنگ رضوی،شماره اول.
169 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 192- 169
تاثیر پذیری رفتار اخلاقی ایرانیان
از حضور امام رضا(ع) در ایران
عمران قاسمی کلشلو 1
داود اصفهانیان 2
محبوب مهدویان 3
معصومه قره داغی 4
چکیده
با هجرت امام رضا(ع) درایران فضاهای زیارتی و عبادی تاسیس شد که می توان به ساخت بناهایی مانند مساجد، حوزه های علمیه با محوریت فرهنگ تشیع اشاره نمود. مهاجرت سادات پس از ورود امام رضا(ع) به ایران که بعدها تحت تعقیب عباسیان قرار گرفته و عده زیادی از آنها در شهرهای مختلف به شهادت رسیدند و مزارهای هر یک به کانونی برای فرهنگ تشیع تبدیل و گسترش تشیع را فراهم کرد. مزارهای متبرک در ایران، نمودی از آرمان های تشیع که از اسلام ریشه گرفته بود و در حقیقت پشتوانة عظیمی برای معیارها و ارزش های والای مکتب تشیع محسوب می گردد. سوال اصلی این تحقیق عبارت ازاین که حضور امام رضا درایران چه تاثیری بر رفتار اخلاقی مردم داشت؟ روش این پژوهش توصیفی - تحلیلی می باشد.نتایج ویافته های این تحقیق نشان می دهد که با حضور امام رضا(ع) در ایران مردم به سمت معنویّت هدایت شده و بعد از شهادت ایشان نیز با ترویج فرهنگ زیارت و حضور سادات دعوت شده مردم ایران در معنویّت رشد فزاینده ای پیدا کردند. پس از شهادت امام رضا دوستان و شیعیان آن حضرت متوجه زیارت آن حضرت شده و تدریجاً فضاهای زیارتی و عبادی در مشهد پدیدار گردید و اقشار مختلف مردم به ویژه علمای شیعه در آن سکنی گزیدند.
واژگان کلیدی
[1] . گروه الهیات و معارف اسلامی، تاریخ تمدن ملل اسلامی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران.
Email: omrangasemi86@yahoo.com
[2] . گروه تاریخ، واحدشبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر ،ایران. (نویسنده مسئول)
Email: esfahaniandavod@gmail.com
[3] . گروه الهیات و معارف اسلامی، تاریخ تمدن ملل اسلامی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران.
Email: dr.m.mahdavian@gmail.com
[4] . گروه تاریخ، واحدشبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران.
Email: Masomehgaradagi90@gmail.com
تاریخ دریافت: 27/1/1402 پذیرش نهایی: 20/4/1402
