انعکاس اوضاع اجتماعی فرهنگی جامعه در اشعار رمانتیسم انسی الحاج و هوشنگ ابتهاج
الموضوعات :سلیم قادری تپه رشت 1 , ناصر حسینی 2 , اردشیر صدرالدینی 3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد
3 - اردشیر صدرالدینی
الکلمات المفتاحية: مطالعه تطبیقی, مکتب رمانتیسم, اوضاع اجتماعی- فرهنگی, اشعار انسی الحاج, اشعار هوشنگ ابتهاج,
ملخص المقالة :
نهضت رمانتیسم پیروان بسیاری در سراسر جهان داشته که به تاسی از پیشروان این مکتب آثار خود را به خواننده عرضه می‌داشتند. هدف اصلی پژوهش تبیین مبنای رویکرد انسی الحاج و هوشنگ ابتهاج در مکتب رمانتیک و بررسی تطبیقی سبک آن دو شاعر با در نظر گرفتن اوضاع اجتماعی و فرهنگی می‌باشد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی می‌باشد. به‌منظور گردآوری مطالب موردنیاز برای بررسی رمانتیسم در اشعار انسی الحاج و هوشنگ ابتهاج ابتدا مطالعاتی در باب تأثیر مکتب رمانتیسم در ادبیات و همچنین تأثیر آن در اشعار الحاج و ابتهاج صورت خواهد گرفت و مطالب موردنیاز از کتب، مقالات و سایت‌های معتبر علمی استخراج خواهد شد و با توصیف و تحلیل این مطالب و داده‌ها، رمانتیسم و نمودهای مختلف آن در اشعار الحاج و ابتهاج به‌صورت تطبیقی بررسی می‌شود و مهم‌ترین گرایش‌ها و نمودهای آن نشان داده می‌شود. در این پژوهش نتایج نشان می‌دهد، اﺑﺘﻬﺎج رﻣﺎﻧﺘﻴﺴﻢ را درزمینه ﻣﺒﺎرزه، ﺳﻴﺎﺳﺖ و ﻋﺸﻖ ﺑﻪ آزادي و اﻧﻘﻼب ﺑﻪ ﻛﺎر می‌گیرد و ﻫﻤﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪ اﻋﺘﺮاض ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﻋﻤﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻌﻄﻮف ﻣﻲدارد و در اشعار الحاج، درآﻣﻴﺨﺘﻦ رﻣﺎﻧﺘﻴﻚ ﺑﺎ ادﺑﻴﺎت اﻧﻘﻼﺑﻲ و ﭘﻮﻳﺎ یکی از وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺷﻌﺮ ﺷﺎﻋﺮ محسوب می‌شود. همچنین اﺑﺘﻬﺎج ﻣﺮگ در ﻣﻴﺪان را ﻣﺮﮔﻲ ﺑﺲ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ و آن را ﻣﻌﺎدل ﭘﻴﺮوزي ﻣﻲداﻧﺪ ولی در شعر الحاج، تفسیر دیگری داشته و مرگ دریچه‌ای است که امید دیگری را بر او می‌گشاید. اﺑﺘﻬﺎج ازجمله ﺷﺎﻋﺮاﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ خواهش‌های درون و رﻧﺞﻫﺎي روﺣﻲ و رﻣﺎﻧﺘﻴﺴﻢ ﻃﺒﻴﻌﺖ، مهارت‌های زﻳﺎدي دارد و در اشعار الحاج رمانتیسم بازگشت طبیعت به چشم می‌خورد.
ابتهاج، امیر هوشنگ (1381)، سیاه‌مشق، تهران: کارنامه
امین مقدسی، ابوالحسن، فولادی، مریم، علی یاری، مریم. (1397). بررسی و تحلیل عنصر زمان در شعر انسی الحاج (با تکیه‌بر دیوان لن). لسان مبین
بیدختی صفری، ط، )1389)، بیدخت و گویش آن، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد دانشکده زبان و ادبیات دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.
پرین، لارنس (1373) درباره شعر، ترجمه فاطمه راکعی، تهران، روزنامه اطلاعات.
چدویک، چارلز (1375)، سمبولیسم: از مجموعه مکتب‌ها، سبک‌ها و اصطلاح‌های ادبی و هنری، تهران:
حسین پور چافی، علی (1389)، جریان‌های شعری معاصر فارسی، تهران
زرقانی، سید مهدی (1383)، چشم‌انداز شعر معاصر ایران، تهران: نشر ثالث
شفیعی کدکنی، (۱۳۶۸)، سبک‌شناسی، تهران: سخن.
شمسیا، سیروس (۱۳۷۲)، کلیات سبک‌شناسی، تهران: فردوس.
علی‌پور، مصطفی (1378). ساختار زبان شعر امروز، چ1، تهران: فردوس.
فتوحی، محمود (1393)، بلاغت تصویر، تهران: سخن
قبانی، نزار. (1364(. شعر، زن و انقلاب. ترجمه عبدالحسین فرزاد. تهران: انتشارات امیرکبیر
مرتضویان، علی (1386)، رمانتیسم در اندیشه سیاسی تفسیر رمانتیک از قرارداد اجتماعی و دولت ارغنون 2. تهران: انتشارات سازمان چاپ، صص 175-188.
ناتل خانلري، پرويز، (1367)، هفتاد سخن، ج4(شیوه‌های نو در ادبيات جهان) تهران، توس(.
طبانه، بدوی (۱۹۸۵)، التیارات الماعصرة فی النقد الادبی، بیروت: دارالثقاقة.
145 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 168- 145
انعکاس اوضاع اجتماعی فرهنگی جامعه
در اشعار رمانتیسم انسی الحاج و هوشنگ ابتهاج
سلیم قادری تپه رشت 1
ناصر حسینی 2
اردشیر صدرالدینی 3
چكيده
نهضت رمانتیسم پیروان بسیاری در سراسر جهان داشته که به تاسی از پیشروان این مکتب آثار خود را به خواننده عرضه می‌داشتند. هدف اصلی پژوهش تبیین مبنای رویکرد انسی الحاج و هوشنگ ابتهاج در مکتب رمانتیک و بررسی تطبیقی سبک آن دو شاعر با در نظر گرفتن اوضاع اجتماعی و فرهنگی می‌باشد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی می‌باشد. به‌منظور گردآوری مطالب موردنیاز برای بررسی رمانتیسم در اشعار انسی الحاج و هوشنگ ابتهاج ابتدا مطالعاتی در باب تأثیر مکتب رمانتیسم در ادبیات و همچنین تأثیر آن در اشعار الحاج و ابتهاج صورت خواهد گرفت و مطالب موردنیاز از کتب، مقالات و سایت‌های معتبر علمی استخراج خواهد شد و با توصیف و تحلیل این مطالب و داده‌ها، رمانتیسم و نمودهای مختلف آن در اشعار الحاج و ابتهاج به‌صورت تطبیقی بررسی می‌شود و مهم‌ترین گرایش‌ها و نمودهای آن نشان داده می‌شود. در این پژوهش نتایج نشان می‌دهد، اﺑﺘﻬﺎج رﻣﺎﻧﺘﻴﺴﻢ را درزمینه ﻣﺒﺎرزه، ﺳﻴﺎﺳﺖ و ﻋﺸﻖ ﺑﻪ آزادي و اﻧﻘﻼب ﺑﻪ ﻛﺎر می‌گیرد و ﻫﻤﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪ اﻋﺘﺮاض ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﻋﻤﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻌﻄﻮف ﻣﻲدارد و در اشعار الحاج، درآﻣﻴﺨﺘﻦ رﻣﺎﻧﺘﻴﻚ ﺑﺎ ادﺑﻴﺎت اﻧﻘﻼﺑﻲ و ﭘﻮﻳﺎ یکی از وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺷﻌﺮ ﺷﺎﻋﺮ محسوب می‌شود. همچنین اﺑﺘﻬﺎج ﻣﺮگ در ﻣﻴﺪان را ﻣﺮﮔﻲ ﺑﺲ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ و آن را ﻣﻌﺎدل ﭘﻴﺮوزي ﻣﻲداﻧﺪ ولی در شعر الحاج، تفسیر دیگری داشته و مرگ دریچه‌ای است که امید دیگری را بر او می‌گشاید. اﺑﺘﻬﺎج ازجمله ﺷﺎﻋﺮاﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ خواهش‌های درون و رﻧﺞﻫﺎي روﺣﻲ و رﻣﺎﻧﺘﻴﺴﻢ ﻃﺒﻴﻌﺖ، مهارت‌های زﻳﺎدي دارد و در اشعار الحاج رمانتیسم بازگشت طبیعت به چشم می‌خورد.
واژگان كليدي
مطالعه تطبیقی، مکتب رمانتیسم، اوضاع اجتماعی- فرهنگی، اشعار انسی الحاج، اشعار هوشنگ ابتهاج.
[1] . دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات عرب، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران.
Email: ghaderisalim1361@gmail.com
[2] . استادیار گروه زبان و ادبیات عرب، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: Naserhosini1401@gmail.com
[3] . استادیار گروه زبان و ادبیات عرب، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران.
Email: ardashisadraddini@gmail.com
تاریخ دریافت: 18/8/1402 پذیرش نهایی: 23/11/1402
