فرایند بازاجتماعی شدن مردان ترنس در مشهد
الموضوعات :مجید فولادیان 1 , امیرآراد قراول 2 , فاطمه درخشان فر 3
1 - دانشیار گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهشگری علوم اجتماعی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهشگری علوم اجتماعی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
الکلمات المفتاحية: تراجنسی, هویت جنسی, جامعه‌پذیری اولیه, بازاجتماعی شدن و جامعه‌پذیری مجدد.,
ملخص المقالة :
افراد تراجنسی ابتدا مطابق با هنجارهای جنس بیولوژیک خود، جامعه‌پذیر می‌شوند و پس از اینکه درمی‌یابند که جنس و هویت جنسیتی آنها با هم متفاوت است، سعی می‌کنند تا هنجارهای مطابق با هویت جنسیتی‌شان و متضاد با جنس خود را یاد بگیرند؛ اینگونه وارد فرایند جامعه‌پذیری مجدد می‌شوند. پژوهش حاضر با هدف بررسی فرایند بازاجتماعی شدن افراد تراجنسی به روش کیفی، با نمونه‌گیری هدفمند و با استفاده از رویکرد تحلیل مضمون انجام شد. داده‌های این تحقیق در بازۀ فروردین تا مرداد سال 1403، از طریق مصاحبه نیمه‌ساختار یافته با چهارده شرکت‌کننده جمع‌آوری شد. یافته‌های تحقیق نشان داد که افراد تراجنسی برخلاف سایر افراد که جامعه‌پذیری‌شان با گروه‌های اولیه آغاز و تکمیل می‌شود، پس از آگاهی از خود واقعی‌شان سعی می‌کنند تا هنجارهای جدید را یاد بگیرند و آنها را تکمیل کنند. در جامعه‌پذیری مجدد مردان تراجنسی، متغیرهای زیادی نقش دارد که هر کدام بسته به وضعیت شخصیتی، محیطی و اجتماعی افراد، اثرگذاری متفاوت دارد. بر اساس روایت چهارده مصاحبه‌شونده، از زمانی که فرد وارد چرخۀ شناخت خویشتن و جامعه‌پذیری مجدد می‌شود و در نهایت به مرحلۀ پذیرش کامل می‌رسد، مراحلی را طی میکند که عبارتند از: جامعه‌پذیری اولیه، شناخت تمایز نقش‌های جنسیتی، آشفتگی (عاطفی/ جنسی)، شناخت هویت واقعی، گریز از جامعه‌پذیری اولیه، جدال/ طرد/ پذیرش، هویت‌سازی مردانه، پذیرش دیگری مهم و بازاجتماعی مجدد. در این پژوهش، رابطه‌های عاطفی و جنسی به عنوان تأثیرگذارترین متغیر محیطی و اجتماعی شناسایی شد. بنابراین فرد ترنس مطابق با روابط عاطفی و جنسیای که در زندگی خود تجربه میکند، از هشت مرحلۀ یادشده عبور میکند تا فرایند بازاجتماعی وی طی شود.
بیانی، فرهاد و دیگران (1390) «عوامل اجتماعی مؤثر بر شدت اختلال هویت جنسی»، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال هشتم، شماره 2، صص 1-27.
تانگ، رزماری (1387) نقد و نظر: درآمدی جامع بر نظریه‌های فمینیسی، ترجمه منیژه نجم عراقی، تهران، نشرنی.
جواهری، فاطمه و مرتضی حسین‌زاده (1390) «پیامدهای اجتماعی اختلال هویت جنسی: بررسی سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی تغییرجنس¬خواهان در ایران»، نشریه مطالعات اجتماعی ایران، دوره پنجم، شماره 3، صص 3-22.
جواهریان، فاطمه و زینب کوچکیان (1385) «اختلال هویت جنسیتی و ابعاد اجتماعی آن: بررسی پدیده نارضایتی جنسی در ایران»، مجله رفاه اجتماعی، جلد پنجم، شماره 21، صص 265-292.
خانی‌پور، حمید و دیگران (1396) «مقایسه خودآسیب‌رسانی و مکانیسم‌های دفاعی در افراد با اختلال هویت جنسی قبل و بعد از عمل جراحی تغییر جنسیت»، روان‌شناسی بالینی، سال نهم، شماره 34، صص 23-32.
خلیلی، منصوره و دیگران (1401) «بررسی تجربه زیسته و رشد هویت در افراد تراجنسیتی: یک مطالعه کیفی»، مجله پرستاری و مامایی، جلد بیستم، شماره 1، صص 34-42.
دسترنج، منصوره (1392) «بررسی رابطه ویژگی‌های خانواده با جامعه‌پذیری فرزندان»، نشریه زن و مطالعات خانواده، دوره ششم، شماره 22، صص 79-98.
رحیمی احمدآبادی، سمیه و دیگران (1400) «نقش عملکرد خانواده در پیش‌بینی نارضایتی جنسیتی در زنان و مردان تراجنسی»، مجله روان‌شناسی و روان‌پزشکی شناخت، جلد هشتم، شماره 1، صص 38-47.
ریتزر، جورج (1399) نظریه جامعه‌شناسی، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران، نی.
عابدینی، صمد و حمیده سپهری‌نیا (1394) «بررسی رابطه ابعاد اجتماعی- فرهنگی و خانوادگی با ادراک از هویت جنسی قبل و بعد از عمل جراحی در افراد دارای اختلال هویت جنسی (مورد مطالعه: استان اردبیل)»، نشریه مطالعات جامعه‌شناسی، دوره هشتم، شماره 29، صص 21-38.
علیرضانژاد، سهیلا و دیگران (1395) «برزخ تن، تعارض در هویت جنسی و جنسیتی: مطالعه‌ای در سازگاری اجتماعی ناراضیان جنسی»، نشریه فصلنامه علوم اجتماعی، دوره بیست¬وپنجم، شماره 72، صص 149-191.
فرهمند، مهناز و فاطمه دانافر (1397) «پدیدارشناسی تجربه زیسته هویت‌های دوجنسیتی از تعاملات خانوادگی تا تعاملات اجتماعی»، نشریه بررسی مسائل اجتماعی ایران، دوره نهم، شماره 1، صص 191-212.
---------------------- (1396) «تحلیل مشکلات فردی- اجتماعی تراجنسی‌ها»، نشریه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره ششم، شماره 4، صص 735-765.
فلاح، سمیه و دیگران (1395) «همبستگی حمایت اجتماعی با عملکرد جنسی در مردان دچار اختلال هویت جنسی بعد از عمل جراحی تغییر جنسیت»، نشریه مدیریت ارتقای سلامت، دوره پنجم، شماره 4، صص 7-16.
فولادیان، مجید و زهرا برادران کاشانی (1397) «بررسی کیفی ابعاد بحران هویت جنسیتی مبتنی بر رویکرد نظریه زمینه‌ای»، پژوهشنامه مددکاری اجتماعی، دوره پنجم، شماره 15، صص 1-40.
گیدنز، آنتونی (1373) جامعه‌شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران، نی.
محمدباقری، فاطمه و دیگران (1398) «مقایسه اضطراب اجتماعی، افکار خودکشی و حمایت اجتماعی افراد تراجنسی تغییر جنسیت داده و تغییر جنسیت نداده»، نشریه دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، دوره بیست¬وششم، شماره 6، صص 771-778.
موحد، مجید و مرتضی حسین‌زاده کاسمانی (1391) «رابطه اختلال هویت جنسیتی با کیفیت زندگی»، فصلنامه علمی- پژوهشی، سال دوازدهم، شماره 44، صص 111-142.
مید، جورج هربرت (1400) ذهن، خود و جامعه: از منظر یک جامعه‌شناس رفتارگرا، ترجمه محمد صفار، تهران، سمت.
میرزایی، حسین‌رضا و دیگران (1398) «بررسی پیامدهای روانی- اجتماعی پدیده تبدیل‌خواهی جنسی در ایران»، نشریه تحقیقات کیفی در علوم انسانی، دوره هشتم، شماره 1، صص 57-67.
ولدبیگی، اقبال و دیگران (1401) «واکاوی فرایندهای روانی- اجتماعی دانشجویان تراجنسی دانشگاه تهران»، فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، دوره بیست¬ودوم، شماره 85، صص 301-337.
یعقوبی چوبری، علی و مهدیه ساعدی (1399) «فهم پدیدارشناسان تجارب زیسته افراد تراجنسی در شهر مشهد (یک مطالعه کیفی)»، دوفصلنامه علمی پژوهش‌های جامعه‌شناسی معاصر، دوره نهم، شماره 17، صص 1-26.
Afrasiabi, H., & Junbakhsh, M. (2019) Meanings and experiences of being transgender: A qualitative study among transgender youth. The Qualitative Report, 24(8), 1866-1876.
Bardoel, E. A., & Sohal, A. S. (1999) The role of the cultural audit in implementing quality improvement programs. International Journal of Quality & Reliability Management, 16 (3), 263-277.
Brumbaugh-Johnson, S. M., & Hull, K. E. (2019) Coming out as transgender: Navigating the social implications of a transgender identity. Journal of homosexuality, 66 (8), 1148-1177.
Burdge. B. J (2013) A phenomenology of transgenderism (Doctoral dissertation). Indiana University.
Butter, J. (1990) Gender trouble: Feminism and the subversion of identity, New York, Routledge.
Devor, A. H. (2004) Witnessing and mirroring: A fourteen stage model of transsexual identity formation. Journal of Gay & Lesbian Psychotherapy, 8 (1-2), 41-67.
Dietert, M., & Dentice, D. (2013) Growing up trans: Socialization and the gender binary. Journal of GLBT Family Studies, 9 (1), 24-42.
Furutani, M., Yu, Z., & Nakatsuka, M. (2021) Gender Expression among Transgender Women in Japan: Support Is Needed to Improve Social Passing as a Woman. Acta Medica Okayama, 75 (3), 323-334.
Johnson, K. (2007) Changing sex, changing self: Theorizing transitions in embodied subjectivity, Journal of Men and Masculinities, 10(1), 54-70.
Kessler, S., & Mc Kenna, W. (1998) Who put the trans in transgender, The International Journal of Transgenderism symposium.
Levitt, H. M., & Ippolito, M. R. (2014) Being transgender: Navigating minority stressors and developing authentic self-presentation. Psychology of Women Quarterly, 38 (1), 46-64.
Mendez, S. N. (2022) Queer socialization: A case study of lesbian, gay, and queer (LGQ) parent families, The Social Science Journal, 59(4), 513-531.
Schilt, K., & Westbrook, L. (2009) Doing gender, doing heteronormativity: “Gender Normals” transgender people, and the social maintenance of heterosexuality, Gender & Society, 23 (4), 440-464.
Sobańska, A., & Smyczek, K. (2020) Gender incongruence in transgender persons: analysis of the authors’ own research.
