برایند ارزش آفرینی دیپلماسی نوین منطقه ای( اقتصادی- سیاسی) جمهوری اسلامی ایران در اوراسیا (عضویت، اهداف، فرصت ها، چالش ها)

ملخص المقالة :

 آسیاي مرکزي (اوراسیا) از مناطق ژئواستراتژیک در جهان است کـه از ظرفیت خوب و مناسبی بـراي ارتقاء سطح اقتصادي کشورهاي منطقه برخورداراست. به رغم عضویت، ایا سیاست خارجی ایـران مـی­ توانـد از ایـن ظرفیت­ ها در راستای منافع ملی خود به بهترین نحو بهره ببرد (بیان مسئله).برایند عضویت ایران در پیمان ­های منطقه­ ای (اوراسیا) بیشتر دارای چه اهداف و دستاوردهایی است؟ بنظر می­ رسد که برایند عضویت ایران در پیمان ­های منطقه­ ای یاد شده، بیشتر دارای اهداف اقتصادی است تا سیاسی. با این حال اما این اهداف تا بحال بطور کامل محقق نشده است، زیرا قدرت و محور نفوذ ایران دراین منطقه بسیار کمتر از دو قدرت دیگر یعنی (چین و روسیه) است. در برخی موارد تعارض منافع نیز دیده می­شود (سوال،فرضیه). پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با روش توصیفی- تحلیلی تدوین شده است. هدف از پژوهش حاضر شناخت ظرفیت ­ها و میزان تاثیر دیپلماسی اقتصادی ایران از منطقه اوراسیا می ­باشد (نوع، روش، هدف). یافته­ های پژوهش نشان می­ دهد که، مخالفت با هژمون جهاني در منطقه اوراسيا و همكاري كشورهايي مانند روسيه، چين و ايران در اين راستا، بر معادلات جهاني تأثيربسزایی می­ گذارد و در عين حال نظام تك- چند قطبي را به سمت چندجانبه­ گرايي سوق می­ دهد (بعد کلان­). همچنین ساختار و اهداف سازمان­ های یاد شده و عضویت ایران درآن­ها، بــا غلبــه برگزاره­ هــای امنیتـی- سیاسـی، دارای ابعـاد اقتصـادی- سیاسی نیـز می­ باشـد کـه در صـورت درک صحیـح آن، فرصت­ هایـی بـرای ایران در حوزه­ هـای اقتصـادی، سیاسی، امنیتی و تجـاری ایجاد می ­شود، اما به دلایل مطرح شده ایران را بطور کامل به اهداف خود نمی­ رساند (یافته­ ها).

المصادر:

منابع :
- Alipour Gurji, Mahmoud and Saifi, Abdul Majid and Rozbahani, Mohhaddeh (2020), the position of the Islamic Republic of Iran in Russia's soft balancing against America, Political and International Research Quarterly, Spring, No 42. ( in Persian).
- Business Research Institute (2021), examining the economic and commercial dimensions of the Shanghai Cooperation Organization and the opportunities facing Iran, January. ( in Persian)
- Dehshiri, Mohammad Reza and Rezaei Jafari, Mohsen (2014), Neo-regionalism in Iran's foreign policy, World Politics Quarterly, Summer, Third Term, Number 2. ( in Persian).
- Doraj, Hamid and Falahat Pisheh, Heshmatullah (2019), the alignment of Iran, Russia and China against America in the geopolitical page of Eurasia, Journal of Political Geography Research, spring, year 4, issue 1, serial 13. ( in Persian).
- Farsaei, Shahram and Ghasemi, Hakim and Nawazani, Bahram (2019), Economic Opportunities of the Islamic Republic of Iran in Convergence or Eurasian Economic Union, Central Asia and Caucasus Quarterly, Winter, No. 108. ( in Persian).
- Jamshidi, Mohsen and Kabiri, Zohreh (1401), limitations of the development of structural (political-economic) relations between Iran and China in the last decade, Political Strategy Quarterly, Winter, Year 6, Number 4, Number 23. ( in Persian).
- Hamiani, Masoud and Sajjad Pour, Seyyed Mohammad Kazem (2022), Geopolitics and Eurasian Identity: Iran and the Shanghai Cooperation Organization, Central Asia and Caucasus Studies Quarterly, Spring, 28th year, number 117. ( in Persian).
- Iran Chamber Research Center (2023), Iran's membership in BRICS, Tir. ( in Persian)
- Lengacher, Jakob. 2018. the shanghai cooperation organization energy club a collaborative future for nuclear energy, May. ( in Persian).
- Nejati, Mehdi and Balaghi Inalo, Yaser (2022), Analysis of the benefits of Iran's membership in the Shanghai Cooperation Organization: a calculable public interaction approach, Economic Research Quarterly (Sustainable Growth and Development), Fall, Year 22, Number 3. ( in Persian).
- Razini, Ebrahim Ali and Shahani, Faiqeh and Wadjani Tehrani, Hedah (2013), Investigating the trade potential between Iran and the member countries of the Shanghai Cooperation Organization (SCO) using the gravity model, Business Research Quarterly, Winter, No. 69. ( in Persian).
- Rezaei, Masoud and Voshoqi, Saeed (2016), dimensions and limitations of military relations between Iran and China after JCPOA, Political and International Approaches Quarterly, Spring, 7th year, number 45. ( in Persian).
- Rezaei, Alireza (2021), the desired foreign policy of Ebrahim Raisi government, the model of justice-oriented order based on the soft balance strategy, Political Strategy Quarterly, Summer, Year 5, Number 2, 17 in a row. ( in Persian).
- Russian Union of Industrialists and Entrepreneurs. 2021. The SCO Business Council. November 7. https://en.rspp.ru/ activity/cooperation/the-sco-business- council.
- Xueqing, Jiang. 2021. SCO Interbank Consortium unveils roadmap for future growth. September18.
- http://www.chinadaily.com.cn/a/202109/18/WS6145793fa310cdd39bc6a361.html.
-https://chinahandsmagazine.org/2018/05/30/the-shanghai-cooperation-organization-energy-club-a-collaborative-future-for-nuclear-energy.