رابطه سواد رسانه‌ای و سرمایه روانشناختی با درگیری تحصیلی دانش‌آموزان: آزمون نقش میانجی شناخت اجتماعی

ملخص المقالة :

هدف پژوهش حاضر پیش بینی درگیری تحصیلی دانش‌آموزان بر اساس سرمایه روان‌شناختی و سواد رسانه‌‌ای با نقش ميانجي شناخت اجتماعی بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانشآموزان متوسطه دوم شهرستان آق قلا در سال تحصیلی 1403-1402 به تعداد 4022 دانش‌آموز بود. جهت انتخاب نمونه پژوهشی از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای استفاده شد و320 دانش‌آموز به عنوان نمونه پژوهشی انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه‌های سرمایه روان‌شناختی لوتانز، شناخت اجتماعی نجاتی، کمری و جعفری (1397) و سواد رسانه‌ای فلسفی (1393) درگیری تحصیلی توسط ریو (2013) بود. جهت تجزیه و تحلیل داده‌های آماری از تحلیل همبستگی و معادلات ساختاری به کمک نرم‌افزارهای SPSS و LISREL استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد سرمایه روان‌شناختی (03/0>P , 58/0=β)، سواد رسانه‌ای (04/0>P , 45/0=β) و شناخت اجتماعی (001/0>P , 55/0=β) اثر مستقیم مثبت و معناداری بر درگیری تحصیلی دانش‌آموزان دارد. همچنین بررسی اثر مستقیم متغیر سرمایه روان‌شناختی (003/0>P , 52/0=β) و سواد رسانه‌ای (002/0>P , 61/0=β) بر متغیر ميانجي شناخت اجتماعی نیز، بیانگر اثر مثبت و معنادار این متغیرها بود. نتایج پژوهش نشان داد که سرمایه روان‌شناختی و سواد رسانه‌ای به طور غیرمستقیم و با ميانجي‌گری شناخت اجتماعی اثر غیرمستقیم مثبت و معناداری بر درگیری تحصیلی دارد.

المصادر:

آزادی ده‌بیدی، فاطمه و فولادچنگ، محبوبه. (1398). مدل علی درگیری تحصیلی: نقش حمایت تحصیلی و خودتنظیمی تحصیلی. فصلنامه آموزش و ارزشیابی، 12(47)، 183-159.
تيماج چي، فاطمه. (1397) علل و عوامل طلاق در تهران، پايان نامه ارشناسي ارشد. دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه تهران.
حسینی، فاطمه؛ امیرپور، مهناز؛ محمدپور، ملیحه. (1400). بررسی رابطه سواد رسانه ای با سلامت اجتماعی نوجوانان دختر 15-19 ساله شهر مشهد مقدس. فصلنامه جنسیت و خانواده، 9(1)، 142-115.
خدایار، رجب و محسنی، رضا. (1400). پیش بینی درگیری تحصیلی بر اساس سرمایه روانی دانش اموزان کم توجه/ بیش فعال. مجله ناتوانی یادگیری، 9(2)، 56-67.
رضائی جندانی، محبوبه؛ هویدا، رضا؛ سماواتیان، حسین. (1395). مفهوم توانمندسازی روان‌شناختی و رابطه آن با سرمایه روان‌شناختی معلمان. فصلنامه رویکردهای نوین آموزشی، 10(1)، 82-67.
رمضانی، ملیحه؛ خامسان، احمد. (1396). شاخص‌های روان‌سنجی پرسشنامه درگیری تحصیلی ریو 2013: با معرفی درگیری عاملی. فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی، 8(29)، 206-185.
شیخ الاسلامی، منصوره؛ وحدت، رقیه. (1396). رابطه سواد رسانه ای با رضایت تحصیلی از طریق مشغولیت تحصیلی و پیوند اجتماعی با مدرسه در دانش آموزان دوره متوسطه شهر ارومیه. مجله روانشناسی اجتماعی، 12(46)، 73-61.
صادقی، درنا؛ امین فلاح، زهرا؛ مومنی، حسن. (1398). پیش بینی درگیری تحصیلی دانش آموزان بر اساس سرمایه‌های روان‌شناختی و اجتماعی. مجله آموزش و ارزشیابی، 12(47)، 140-117.
صمدالهی، فائزه. (1401). بررسی ارتباط سواد رسانه ای با معنای تحصیل، درگیری تحصیلی و خودکارآمدی دانش آموزان پسر متوسطه شهرستان خوی در سال تحصیلی 1402-1401. اولین کنفرانس بین المللی سلامت، علوم تربیتی و روانشناسی، تهران، ایران.
عسکری، فهیمه؛ تجربه کار، مهشید؛ توحیدی، افسانه. (1400). نقش سرمایه روان‌شناختی بر توانایی حل مسئله اجتماعی یا میانجی‌گری ترجیحات فکری. فصلنامه روانشناسی مثبت، 7(2)، 88-73.
عین بیگی، افشین؛ سلیمانیان، علی اکبر؛ جاجرمی، محمود. (1399). مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان وجودی بر افزایش سرمایه های روان شناختی در سالمندان. نشریه روانشناسی پیری، 6(2)، 178-165.
فرهادی، علی؛ ساکی، کوروش؛ قدم پور، عزت اله؛ خلیلی گشنیگانی، زهرا؛ چهری، پرستو. (1395). پیش بینی ابعاد درگیری تحصیلی بر اساس مولفه های سرمایه روان‌شناختی دانشجویان. مجله راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 9(2)، 133-127.
فقیه آرام، بتول و ابراهیمی، زهرا. (1396). رابطه سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی با مهارت فراشناختی و خلاقیت دانشجویان دانشگاه آزاد اسالمی واحد اسلام شهر. فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، 6(24)، 152-125.
قربانی، نیما. (1399). پیامدهای فیزیولوژیک در روان‌شناختی شک مقاومت و افشای هیجانی در روان درمانگری، تهران: دانشگاه تربیت مدرس، رساله دکتری.
ماکاراچی، نازنین و جعفری، صدیقه. (1398). ارائه الگوی روابط علی کارکردهای شناخت اجتماعی و درگیری تحصیلی با نقش واسطه‌ای اهداف پیشرفت در دانش‌آموزان. فصلنامه رویش روانشناسی، 8(8)، 196-185.
مطهری راد، محمد مهدی؛ بهروزی، ناصر؛ برومند نسب، مسعود. (1398). مقايسه ي زوجين متقاضی طلاق و عادي از لحاظ روان آزردگی، سازگاري و اقتصادي، اجتماعی، مذهبی و تنظيم عواطف، بينش، قاطعيت در ارتباط، مجله علوم حركتي و رفتاري، 9(3)، 229-219.
نظامی، مینا؛ حاج حسینی، منصوره؛ صدری، مهدی؛ اکبری مقدم کاخکی، مطهره. (1401). الگوی سواد یادگیری مادام‌العمر و نیازهای روان‌شناختی: نقش میانجی سرمایه‌های روان‌شناختی. فصلنامه پژوهش های کاربردی روان‌شناختی، 13(1)، 145-129.
نیک¬فرجام، جاوید و زمانی، علی. (1398). رابطه سرمایه¬های روان‌شناختی و سبک¬های مدیریت با خودتنظیمی هیجانی مدیران مدارس. فصلنامه مدیریت مدرسه، 7(12)، 78-68.
Aarsand, P., & Melander, H. (2016). Appropriation through guided participation: Media literacy in children׳s everyday lives. Discourse, Context & Media, 12: 20-31.
Appleton, J., Christenson, S. L., Kim, D., & Reschly, A. (2006). Measuring cognitive and psychological engagement: Validation of the student engagement instrument. Journal of School Psychology, 44, 427–445. DOI:10.1016/j.jsp.2006.04.002
Chen, D.-T, J. Wu & Wang Y.M; "Unpaking new media literacy"; Jornal of Systemics, Cybrnetics and Informatics, 2011, n.9 (2), pp.84- 88.
Christenson, S. L., Reschly, A. L., Appleton, J. J., Berman, S., Spanjers, D., & Varro, P. (2008). Best practices in fostering student engagement (5th ed.). In A. Thomas, & J. Grimes (Eds.), Best practices in school psychology. Washington, DC: National Association of School Psychologists
Couture, S. M., Granholm, E. L., & Fish, S. C. (2011). A path model investigation of neurocognition, theory of mind, social competence negative symptoms and real-world functioning in schizophrenia Schizophrenia research, 125(2), 152-160.
Durlak, J. A., Weissberg, R. P., Dymnicki, A. B., Taylor, R. D., & Schellinger, K. B. (2011). The impact of enhancing students’ social and emotional learning: A meta‐analysis of school‐based universal interventions. Child development, 82(1), 405-432.
Finn, J. D. (1989). Withdrawing from school. Review of Educational Research, 59, 117–142. DOI: 10.2307/1170412
Green, M. F., Nuechterlein, K. H., Kern, R. S., Baade, L. E., Fenton, W. S. Gold, J. M., & Marder, S. R. (2008). Functional co-primary measure for clinical trials in schizophrenia: results from the MATRIC Psychometric and Standardization Study. American Journal o Psychiatry, 165(2), 221-228.
Jang, S. M., & Kim, J. K. (2018). Third person effects of fake news: Fake news regulation and media literacy interventions. Computers in Human Behavior, 80: 295-302.
Liem, G. A. D., & Bernardo, A. B. (Eds.). (2013). Advancing CrossCultural Perspectives on Educational Psychology: Festschrift for Dennis McInerney. IAP.
Linnenbrink, E. A., & Pintrich, P. R. (2003). The role of self-efficacy beliefs in student engagement and learning in the classroom. Reading & Writing Quarterly, 19, 119–137. DOI: 10.1080/10573560308223
Milena Ilyasova, & Diana Valeryevna Abduramanova (2023). THE USE OF MEDIA TECHNOLOGIES IN THE EDUCATIONAL PROCESS OF THE UNIVERSITY. Academic research in educational sciences, 5 (NUU conference 3), 575-580.
Newman, A., Lielsen, I., Smyth, R., & Hirst, G. (2017). Mediating Role of Psychological Capital in the Relationship between Social Support and Wellbeing of Refugees. Journal Migration, 56(2), 117-132.
Nijmeijer, J. S., Minderaa, R. B., Buitelaar, J. K., Mulligan, A., Hartman, C A., & Hoekstra, P. J. (2008). Attention-deficit/hyperactivity disorder an social dysfunctioning. Clinical psychology review, 28(4), 692-708.
omila, T., & Calvo, P. (2008). Directions for an embodied cognitive science toward an integrated approach. Handbook of cognitive science: A embodied approach, 1-25.
Pintrich, P. R., & De Groot, E. V. (1990). Motivational and self-regulated learning components of classroom academic performance. Journal of Educational Psychology, 82(1), 33-40. DOI: 10.1037/0022.
Reeve, J., & Tseng, M. (2011). Agency as a fourth aspect of student engagement during learning activities. Contemporary Educational Psychology, 36, 257–267. DOI: 10.1016/j.cedpsych.2011.05.002
Rostin, Ch. (2010). Prediction of academic conflict based on psychological capital of hyperactive students. Journal of Special Learning Needs, 4(2), 98-79.
Rostin, Ch. (2010). Prediction of academic conflict based on psychological capital of hyperactive students. Journal of Special Learning Needs, 4(2), 98-79.
Ruthing JC, Haynes TL, Perry RP, Chipperfield JG. Academic optimistic bias: Implications for college student performance and well -being. So psychol of educ 2007; 10:115 -37
Siu, O.L., Bakker, A.B. & Jiang, X. Psychological Capital Among University Students: Relationships with Study Engagement and Intrinsic Motivation. J Happiness Stud 15, 979–994 (2014). https://doi.org/10.1007/s10902-013-9459-2.
Skinner, E. A., Pitzer, J., & Brule, H. (2014). The role of emotion in engagement, coping, and the development of motivational resilience. In R. Pekrun, & L. Linnenbrink-Garcia (Eds.), International handbook of emotions in education New York: Routledge, 341-347.
Uekermann, J., Kraemer, M., Abdel-Hamid, M., Schimmelmann, B. G. Hebebrand, J., Daum, I., ... & Kis, B. (2010). Social cognition i attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD). Neuroscience biobehavioral reviews, 34(5), 734-743.
Veiga, F. H., Galvão, D., Pereira, T., Caldeira, S., Bahia, S., Melo, M., Conboy, J. Nogueira, J., Janeiro, I., Festas, M.I., Taveira, M.C., Carvalho, C. & Almeida, A. (2012). Student’s engagement in school: a literature review. ICERI2012 Proceedings (pp. 3356-3362). Madrid, Spain. URL: http://hdl.handle.net/10451/7581.
Wang, M., & Holcombe, R. (2010). Adolescents’ perceptions of school environment, engage‑ ment, and academic achievement in middle school. American Educational Research Journal, 47(3), 633‑662.