جستاری در مبانی اندیشه‌ای مسئولیت پذیری و انجام تعهد در صورت اجمال منشأ
الموضوعات :سیف الله گلیجانی مقدم 1 , اسدالله لطفی 2 , محمود قیوم زاده 3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی، خمین
2 - دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)، قزوین
3 - هیات علمی و دبیر انجمن علمی معارف اسلامی
الکلمات المفتاحية: مبانی اندیشه ای, باورها و اعتقادات, مسئولیت پذیری, پایبندی به تعهد,
ملخص المقالة :
از جمله مباحث مطروحه در حوزه مسئولیت مبانی فکری و اندیشه‌ای مطرح در این زمینه می‌باشد. این نظریه از سوی فقهای امامیه مطرح شده است که در صورت توجه مسئولیت و تعهد به افراد مختلف چه میزان پایبندی به اعتقادات در انجام تعهد و مسئولیت پذیری دخیل است که جهت انجام صحیح تعهد و پایبندی به مسئولیت بر اساس نگاه اعتقادی می‌توان مسئله را به سامان رساند. آنان معتقد بودند که هرگاه عوامل متعدد به طور مشترک صدمه یا خسارتی را ایجاد کنند، مسئولیت جبران آن بدون توجه به میزان تقصیر یا تأثیر طرفین، به طور مساوی بین آن‌ها تقسیم می‌شود. لکن میزان دخالت اعتقاد و مبانی اندیشه‌ای در پایبندی به انجام وظیفه و مسئولیت پذیری امری است که دارای ابهامات بسیار بوده و سوالات متعدد در این زمینه ایجاد نموده است. در پژوهش حاضر به مسئله تعهد و مسئولیت پذیری از این نگاه پرداخته شده و دستاوردهای مهمی را در پی داشته است.
قرآن کریم
امیری قائم مقامی، عبدالمجید (1378)، حقوق تعهدات، چاپ اول، تهران: نشر میزان، جلد 1.
حلی، جعفربن حسن (1408ق)، شرایع الاسلام، جلد 3، قم، انتشارات اسماعیلیان.
خمینی، امام روح الله (بی تا)، تحریرالوسیله، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
صفری ،محسن، پاک طینت،حسن (1389)، مسئولیت قهری و قراردادی: تفاوت ها و کارکردها، فصل نامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 40، شماره 4.
عاملی، زین الدین (شهید ثانی) (1413ق)، مسالک الافهام، جلد 12 ، قم، موسسه المعارف الاسلامیه.
قاسم‌زاده، مرتضی (1377)، الزامات و مسولیت مدنی بدون قرارداد، جلد دوم، انتشارات میزان.
کریمی، عباس (1365)، ادله اثبات دعوا، نشر میزان، چاپ اول.
گنجی، مریم (1398)، معیارهاي تشخیص و مصادیق سبب اقوي از مباشر در قوانین جزایی و فقه، فصلنامه بین المللی قانون یار، دوره سوم، شماره دوازدهم.
لطفی، اسدالله (1393)، قواعد فقه حقوقی، انتشارات جاودانه.
لطفی، اسدالله (1393)، سلسله مباحث فقهی، حقوقی مسئولیت مدنی،نشر جنگل ، جاودانه.
محسنی، فرید، ملکوتی، نصیر (1394)، رابطه سببیت در قانون مجازات اسلامی (1392) حقوقی دادگستری،سال هفتاد و نهم،شماره نود و یکم.
ناصرکاتوزیان، حقوق مدنی، الزام های خارج از قرارداد، ضمان قهری.
نجفي، شيخ محمد حسن(1412ق)، جواهرالکلام في شرايع الاسلام، جلد37، انتشارات بيروت.
هاشمی شاهرودي (1423ق)، موسوعة الفقه الإسلامی، ج9، قم: مؤسسة دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت(ع)، چاپ اول. جلد سوم.
یزدانیان، علیرضا، حقوق مدنی، قواعد عنومی مسؤولیت مدنی، نشر میزان، جلد 1.
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 292 ـ 275
جستاری در مبانی اندیشه‌ای مسئولیت پذیری
و انجام تعهد در صورت اجمال منشأ
سیف الله گلیجانی مقدم 1
اسدالله لطفی 2
محمود قیوم زاده 3
چکيده
از جمله مباحث مطروحه در حوزه مسئولیت مبانی فکری و اندیشه‌ای مطرح در این زمینه می‌باشد. این نظریه از سوی فقهای امامیه مطرح شده است که در صورت توجه مسئولیت و تعهد به افراد مختلف چه میزان پایبندی به اعتقادات در انجام تعهد و مسئولیت پذیری دخیل است که جهت انجام صحیح تعهد و پایبندی به مسئولیت بر اساس نگاه اعتقادی می‌توان مسئله را به سامان رساند. آنان معتقد بودند که هرگاه عوامل متعدد به طور مشترک صدمه یا خسارتی را ایجاد کنند، مسئولیت جبران آن بدون توجه به میزان تقصیر یا تأثیر طرفین، به طور مساوی بین آن‌ها تقسیم می‌شود.
لکن میزان دخالت اعتقاد و مبانی اندیشه‌ای در پایبندی به انجام وظیفه و مسئولیت پذیری امری است که دارای ابهامات بسیار بوده و سوالات متعدد در این زمینه ایجاد نموده است. در پژوهش حاضر به مسئله تعهد و مسئولیت پذیری از این نگاه پرداخته شده و دستاوردهای مهمی را در پی داشته است.
واژگان کلیدی
مبانی اندیشه ای، باورها و اعتقادات، مسئولیت پذیری، پایبندی به تعهد.
[1] . دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد خمین، دانشگاه آزاد اسلامی، خمین، ایران.
[2] . دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: i.lotfi@yahoo.com
[3] . استاد گروه معارف اسلامی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران.
Email: maarefteacher@yahoo.com
تاریخ دریافت: 9/2/1402 پذیرش نهایی: 15/5/1402
