تحلیل زیبایی‌شناسی سبکی شعر «قیصر امین‌پور»
الموضوعات :
1 - دانش‌آموخته دکتری زبان و ادبيات فارسی، دانشگاه شهيد مدنی آذربايجان، ایران
الکلمات المفتاحية: قیصر امین¬پور, هنرهای ادبی, زیبایی¬شناسی, سبک¬شناسی.,
ملخص المقالة :
قیصر امین¬پور از شاعران مطرح معاصر است که در قالب¬های مختلف شعر، آثار باارزش و قابل¬توجهی پدید آورده است. شعرهای او از حیث بلاغی ارزشمند بوده و بر ظرفیت‌ها و توانمندی¬های زبان فارسی افزوده است. ایشان ویژگی‌های سبکی و بلاغی شعر کلاسیک و نیمایی را با شعرهایش تلفیق کرده و یکی از عواملی که در نهایت، باعث برجستگی سبکی اوست، اندیشه¬های تازه، نوآوری در بلاغت و درک انتظار مخاطبان امروز از شعر است. در این جستار هنرهای ادبی که قیصر امین¬پور در اشعار خود به صورت خاص و برجسته به¬کار برده و در تعیین سبک شخصی او نقش دارند، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. پژوهش، براساس نحوۀ كاربرد مصداق¬هاي اين شگردهای¬ ادبی در آثار امین¬پور و ملاحظۀ ديدگاه¬هاي صاحب¬نظران و دريافت شخصی نگارنده از اين هنرهای بلاغي صورت گرفته است. نتیجه کلی مقاله این است که مضمون¬سازی تازه و بدیع، نمادها و متناقض¬نماهای ابداعی، آشنایی¬زدایی¬های متنوّع و بکر و نوآوری¬های بلاغی دیگر قیصر امین¬پور، نقش بسیار مؤثری در زیبایی و تأثیر کلام او دارند و از اصلی¬ترین ویژگی¬های سبک اختصاصی ایشان هستند که اشعار او را از شعرهای شاعران دیگر کاملاً متمایز می¬کنند.
قرآن كريم (1381) ترجمة محمد مهدي فولادوند، قم، قرآن كريم.
آهی، محمد و دیگران (1392) در مقاله «بررسی زیباشناختی غزل «گلوی شوق» قیصر امین¬پور» پژوهشنامه ادب غنایی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال یازدهم، شمارۀ 11، پاییز و زمستان، صص 9- 24.
امين‌پور، قيصر (1386) آیینه¬های ناگهان، تهران، افق.
----------- (1387) شعر و کودکی، چاپ سوّم، تهران، مروارید.
----------- (1390) مجموعه کامل اشعار، چاپ ششم، تهران، مروارید.
پورنامداریان، تقی (1364) رمز و داستان¬هاي رمزي در ادب فارسي، تهران، علمي و فرهنگي.
چدویک، چارلز (1375) سمبولیسم، ترجمۀ مهدی سبحانی، تهران، مرکز.
چناری، عبدالامیر (1389) «سبک¬شناسی شعر قیصر امین¬پور (با تکیه بر نوآوری¬های بلاغی)»، مجلۀ تاریخ ادبیات، شمارۀ 3 (پیاپی 67)، صص 71-86.
حسینی، حسین آفا و مجاهد غلامی (1389) «جلوه¬های جمال¬شناختی سبک هندی در شعر پایداری قیصر امین¬پور»، نشریۀ ادبیات پایداری، سال اول، شمارۀ 2، صص 1-29.
خرمشاهی، بهاءالدین (1366) حافظ¬نامه، جلد 1، تهران، علمی و فرهنگی و سروش.
راکعی، فاطمه (1388) «نگاهی نو به استعاره (تحلیل استعاره در شعر قیصر امین¬پور)»، فصلنامۀ پژوهش‌های ادبی، سال هفتم، شمارۀ 26، زمستان، صص 77-100.
رحیمی، سید مهدی و زهرا دهقانی (1396) «تحلیل هنجارگریزی و آشنایی¬زدایی سبکی در شعر قیصر امین¬پور»، پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شمارۀ 46، صص 181-202.
رضایی جمکرانی، احمد (1378) نماد و تعابیر نمادین در شعر معاصر فارسی از سال 1367 تا 1376 با تکیه بر آثار پنج تن از شاعران این دوره: صدیقه وسمقی، هوشنگ ابتهاج، سیمین بهبهانی، قیصر امین¬پور و علیرضا قزوه، پایان¬نامۀ کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات فارسی، تهران، دانشگاه تربیت مدرّس، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، استاد راهنما سعید بزرگ بیگدلی.
روحانی، مسعود و محمد عنایتی قادیکلایی (1391) «تحلیل زیبا شناختی ساختار آوایی شعر قیصر امین پور» فصلنامۀ زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی، سال بیست، شمارۀ 73، صص 99- 128.
روشنفکر، کبری و دیگران (1392) «نماد، نقاب و اسطوره در شعر پایداری قیصر امین¬پور»، فنون ادبی، سال پنجم، شمارۀ 1 (پیاپی8)، بهار و تابستان، صص 35-52.
سعدي، مصلح¬الدين (1381) كليات، به اهتمام محمدعلي فروغي، چاپ دوازدهم، تهران، اميركبير.
شبستري، شیخ محمود (1368) گلشن ¬راز، به اهتمام صمد موحد، تهران، طهوری.
شفيعي¬كدكني، محمدرضا (1391) رستاخیزِ کلمات، تهران، سخن.
شميسا، سيروس (1380) نقد ادبي، تهران، فردوس.
شوالیه، ژان و گرابران آلن (1388) فرهنگ نمادها، ترجمۀ سودابه فضایلی، چاپ دوّم، تهران، جیحون.
صائب، ميرزا محمدعلي (1375) ديوان، به كوشش محمد قهرمان، 6 جلد، چاپ سوم، تهران، علمي و فرهنگي.
علیزاده، ناصر و عباس باقی¬نژاد (1391) «قیصر امین¬پور و رویکرد نوستالژیک»، مجلۀ بوستان ادب دانشگاه شیراز، سال چهارم، شمارۀ 2، تابستان، صص 175-204.
فروزانفر، بديع‌الزمان (1376) احاديث و قصص مثنوي، ترجمة كامل و تنظيم مجدد حسين داوودي، تهران، اميركبير.
فروغی، محمدعلی (1384) سیر حکمت در اروپا، تهران، زوّار.
گلی، احمد و سردار بافکر (1387) «متناقض¬نمایی (پارادوکس) در شعر صائب»، فصلنامۀ پژوهش‌های ادبی، سال پنجم، شمارۀ 20، تابستان، صص 131-159.
------------------- (1395) «شگردهای متناقض¬نمایی (پارادوکس) زیبایی¬شناختی»، فنون ادبی، سال هشتم، شمارۀ 2، پیاپی15، تابستان، صص 100-116.
گنجعلی، عباس و فرشته صفاری (1393) در مقالۀ «بررسی تطبیقی صور خیال در دو شعر «فی یوم فلسطین» بدر شاکر السیاب و «پنجره» قیصر امین¬پور»، نشریۀ ادبیات پایداری دانشگاه شهید باهنر کرمان، سال ششم، شمارۀ 11، پاییز و زمستان، صص357-384.
محمد¬زاده، مرضیه (1386) دانش¬نامۀ شعر عاشورایی انقلاب حسینی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
محمدی افشار، هوشنگ و کبری شایان¬مهر (1396) «سبک¬شناسی لایه¬ای مجموعه اشعار قیصر امین‌پور» نشریۀ ادبیات پایداری دانشگاه شهید باهنر کرمان، سال نهم، شمارۀ 16، بهار و تابستان، صص 259-281.
محمدی، علی و جمیله زارعی (1390) «بررسی و تحلیل آرایۀ نماد در سروده¬های قیصر امین-پور»، فصلنامۀ پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شمارۀ 22، پاییز، صص 147-174.
مرتضوی، سید جمال¬الدین و سجاد نجفی بهزادی (1390) «بررسی و مقایسۀ صور خیال در شعر حسین منزوی و قیصر امین‌پور»، فصلنامۀ زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی، سال نوزدهم، شمارۀ 70، صص 166- 196.
مشتاق¬مهر، رحمان (1383) «زبان بي‌زباني، مسئلة زبان و بيان در عرفان و ادبيات عرفاني»، مجموعة مقالات نخستين همايش ملي ايران‌شناسي، جلد 1، تهران، بنياد ايران‌شناسي.
مولوي، جلال‌الدين محمد (1390) مثنوي معنوي، به کوشش توفیق سبحانی، تهران، سازمان چاپ و انتشارات.
نظامی، الیاس بن یوسف (1367) خسرو و شیرین، تصحیح و شرح حسن وحید دستگردی، چاپ دوم، تهران، علمی.
نفيسي، آذر (1368) «آشنايي‌زدايي در ادبيات»، كيهان فرهنگي، سال ششم، شمارة 2، ارديبهشت، صص 34-37.
نیکوبخت، ناصر و سید علی قاسم¬زاده (1384) «زمینه¬های نمادین رنگ در شعر معاصر (با تکیه و تأکید بر اشعار نیما، سپهری و موسوی گرمارودی»، نشریۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، شمارۀ 18 (پیاپی15)، زمستان، صص 209- 239.
وحيديان كاميار، تقي (1376) «متناقض‌نما (Paradox) در ادبيات»، نشرية دانشكدة ادبيات و علوم انساني دانشگاه فردوسي مشهد، سال بیست¬وهشتم، شمارة 3 و 4، صص 271-294.
