پیش بینی آسیب پذیری روانشناختی دانشجویان بر اساس صفات تاریک شخصیت و اعتیاد به فضای مجازی
الموضوعات :سعید نجارپور استادی 1 , روژین رضازاده 2
1 - گروه روانشناسی، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران.
2 - گروه روانشناسی، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران.
الکلمات المفتاحية: آسیب پذیری روانشناختی, اعتیاد به فضای مجازی, صفات تاریک شخصیت,
ملخص المقالة :
هدف از اجرای پژوهش حاضر پیش بینی آسیب پذیری روانشناختی بر اساس صفات تاریک شخصیت و اعتیاد به فضای مجازی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر در سال تحصیلی 02-1401 بود. به همین منظور، از بین جامعه مورد نظر 322 دانشجو با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی انتخاب شدند و پرسشنامه های آسیب پذیری روانشناختی (نجاریان و داودی، 1380)، مدل صفات چهارگانه تاریک شخصیت (یوسفی و ایمانزاد، 1397) و اعتیاد به فضای مجازی (یانگ، 1998) در مورد آنان اجرا شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. داده ها با استفاده از روش همبستگی پیرسون و رگرسیون (همزمان) مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که بین صفات تاریک شخصیت و اعتیاد به فضای مجازی با آسیب پذیری روانشناختی رابطة مثبت و معنادار وجود دارد (01/0˂P). در ضمن مشخص شد که صفات جامعه ستیزی و دیگر آزاری و اعتیاد به فضای مجازی می توانند آسیب پذیری روانشناختی دانشجویان را پیش بینی کنند (01/0˂P). بنابراین نتیجه گرفته می شود که اعتیاد به فضای مجازی، صفات جامعه ستیزی و دیگر آزاری توان پیش بینی آسیب پذیری روانشناختی دانشجویان را دارند. یافته ها نشان داد که بین صفات تاریک شخصیت و اعتیاد به فضای مجازی با آسیب پذیری روانشناختی رابطة مثبت و معنادار وجود دارد (01/0˂P). در ضمن مشخص شد که صفات جامعه ستیزی و دیگر آزاری و اعتیاد به فضای مجازی می توانند آسیب پذیری روانشناختی دانشجویان را پیش بینی کنند (01/0˂P).
آهنگر قربانی، زهره؛ عطادخت، اکبر؛ معزز، رقیه و سپهری نسب، زهرا. (1398). نقش میانجی تکانشگری در رابطه صفات سه‌گانه تاریک شخصیت با آزارگری سایبری: مطالعه‌ای میان دانشجویان. پژوهش‌های نوین روانشناختی، 14، 54، 1-21.
ابوسعیدی جیرفتی، سهیل؛ معروف صوفیان، امیر؛ نعمتی سوگلی تپه، فاطمه و هاش‌‌‌می‌نصرت آباد، تورج. (1403). نقش میانجی تنظیم هیجان ناسازگار در رابطه بین صفات تاریک شخصیت با پرخاشگری سایبری. رویش روانشناسی، 98، 57-66.
بشرپور، سجاد و میری، میرنادر. (1397). نقش واسطه‌‌ای بی‌اشتیاقی اخلاقی در رابطه بین صفات تاریک شخصیت و استعداد خیانت زناشویی. مجله روانشناسی، 22، 3، 172- 286.
پاکزاد، بتول و یعقوبی نژاد، هرمز. (1392). نمودهای جزایی دیگرآزاری. پژوهشنامه حقوق کیفری. 4(1)، 51-72.
پرواز، رعنا و چلبیانلو، غلامرضا. (1399). نقش صفات چهارگانه تاریک شخصیت، نشخوار ذهنی و پریشانی روانشناختی در استرس ادراک شده و علائم افسردگی در دانشجویان طی همه‌گیری کووید-19. اولین کنگره دانشگاه و کووید-19. تهران، ایران.
پوراسمعلی، اصغر؛ مولایی، مهری؛ علیزاده گورادل، جابر و هاشمی، جواد. (1395). رابطه صفات تیره شخصیت و خودافشاگری اینترنتی در دانشجویان. دستاوردهای روانشناختی، 23، 2، 157-172.
پیوسته گر، مهرانگیز؛ بشارت، محمدعلی؛ پژوهی نیا، شیما و سیفی، محمدیاسین. (1391). تبیین آسیب‌پذیری‌های روانی براساس سبک‌های دلبستگی در دانشجویان دانشگاه‌های مختلط دولتی تهران. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 13 (47)، 29- 38.
تنهای رشوانلو، فرهاد و سعادتی شامیر، ابوطالب. (1394). اعتبار و روایی سازه فهرست 25 سؤالی نشانه‌های روانشناختی، اصول بهداشت روانی، 18، 1، 48-56.
حمیدی، فریده؛ نجف‌آبادی، مجید و نمازیان نجف‌آبادی، ثمانه. (1394). بررسی رابطه بین اعتیاد به اینترنت و اهمال‌کاری تحصیلی در دانش آموزان متوسطه. فناوری آموزش و یادگیری، 1، 3، 52-65.
خیلدار، ریحانه و فتحی آشتیانی، مینا. (1403). رابطه بین صمیمیت خانواده بر عزت نفس نوجوانان: نقش میانجی‌گری اعتیاد به اینترنت. مجله روانشناسی، 28، 1، 124- 131.
سعادت، سجاد؛ کلانتری، مهرداد و قمرانی، امیر. (1396). رابطه ویژگی‌های شخصیت تاریک با خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 10،4، 255- 262.
عطادخت، اکبر؛ زردی گیکلو، بهمن و لاله، حدیثه. (1398). بررسی ویژگی‌های روان سنجی مقیاس جدید صفات چهارگانه تاریک شخصیت. مجله روانشناسی، 23، 3، 303-319.
کرمانی، حسین (1399). مطالعه جنبه‌های روانشناختی و جامعه شناختی کاربری فیسبوک بین کاربران ایرانی و عوامل تأثیرگذار بر آنها. مطالعات فرهنگ- ارتباطات، 21، 49، 33-66.
مولایی، بهنام؛ ندرمحمدی، مهریار؛ مولوی، پرویز؛ آذرکلاه، آنیتا؛ شارعی، آیسان و علیزاده گورادل، جابر. (1399). نقش هوش معنوی و رضایت از زندگی در سلامت روان پرستاران. پژوهش پرستاری، 15، 6، 47-55.
نجفی‌پور تابستانق، عباس و جعفری، مهدیه. (1396). صفات تاریک شخصیت و کیفیت روابط اجتماعی در دانشجویان. روانشناسی معاصر، 12، (ویژه نامه)، 1780-1782.
هادی، سمیرا؛ نوری، ربابه؛ محمدخانی، شهرام و منشئی، غلامرضا. (1393). مقایسه بهزیستی روانشناختی، پذیرش و سازگاری اجتماعی بین دختران دانش‌آموز غیرمعتاد و معتاد به اینترنت در دبیرستان‌های اصفهان. پژوهش توانبخشی در پرستاری، 1، 2، 52-62.
یوسفی، رحیم و ایمان زاد، آیسان. (1397). اعتبار یابی مدل صفات چهارگانه تاریک شخصیت. مقاله پژوهی، 24، 2، 190-201.
یوسفی، رحیم و تیموری، شبنم. (1398). رابطه ساختاری صفات سه‌گانه تاریک شخصیت با آسیب‌پذیری به اعتیاد. اعتیادپژوهی. 13، 54، 31-46.
Aghababaei, N., & Błachnio, A. (2015). Well-being and the Dark Triad. Personality and Individual Differences, (86)5, 365–368.
Akin, A., & Iskender, M. (2011). Internet addiction and depression, anxiety and stress. International online journal of educational sciences, 3(1), 138-148.
Ali, F., Amorim, IS., & Chamorro-Premuzic, T. (2009). Empathy deficits and trait emotional intelligence in psychopathy and Machiavellianism. Personality and individual differences, 47(7), 758-762.
Barlett, C. P. (2016). Exploring the correlations between emerging adulthood, Dark Triad traits, and aggressive behavior. Personality and Individual Differences, (10)1, 293–298.
Carter, G.L., Campbell, A.C., & Muncer, S. (2014). The Dark Triad personality: Attractiveness to women. Personality and Individual Differences, (56)6, 57–61.
Chiu, S. I. (2014). The relationship between life stress and smartphone addiction on Taiwanese university student: A mediation model of learning self-Efficacy and social self-Efficacy. Computers in Human Behavior, 34, 49-57.
Czibor, A., & Bereczkei, T. (2012). Machiavellian people's success results from monitoring their partners. Personality and Individual Differences, 53(3), 202–206. https://doi.org/10.1016/j.paid.2012.03.005
Giacomo, E., Andrini, E., Lorusso, O. & Clerici, M. (2023). The dark side of empathy in narcissistic personality disorder. Front. Psychiatry, 14, https://doi.org/10.3389/fpsyt.2023.1074558
Guleroztekin, G. (2024). Associations between internet addiction and school engagement among Turkish college students: mediating role of psychological distress. Positive Psychology, 15, 2024, https://doi.org/10.3389/fpsyg.2024.1367462.
Hawi, N.S. and Samaha, M. (2016). To excel or not to excel: Strong evidence on the adverse effect of smartphone addiction on academic performance. Computers & Education, 98, pp.81-89.
Hodson, G., Hogg, S. M., & MacInnis, C. C. (2009). The role of “dark personalities” (narcissism, Machiavellianism, psychopathy), Big Five personality factors, & ideology in explaining prejudice. Journal of Research in Personality, 43(4), 686-690.
Kim, M.O., Kim, H., Kim, K., Ju, S., Choi, J. and Yu, M. (2015). Smartphone Addiction: (Focused Depression, Aggression and Impulsion) among College Students. Indian Journal of Science and Technology, 8(25).
Malterer, M. B., Glass, S. J., Newman, J. P. (2008). Psychopathy and trait emotional intelligence. Pers Individ Dif, 44(3), 735-745.
Mansell, W., Rigby, Z., Tai, S., & Lowe, C. (2008). Do current beliefs predict hypomanic symptoms beyond personality style? Factor analysis of the hypomanic attitudes and positive predictions inventory (HAPPI) and its association with hypomanic symptoms in a student population. Journal of Clinical Psychology, 64(4), 450-465.
Mechanic, D., & Tanner, J. (2007). Vulnerable people, groups, and populations: societal view. Health Affairs, 26(5), 1220-1230.
Mitra. P. & Fluyau, D. (2024). Narcissistic Personality Disorder. Treasure Island (FL): Stat Pearls Publishing.
Murdock, K. K. (2013). Texting While Stressed: Implications for Students’ Burnout, Sleep, and Well-Being. Psychology of Popular Media Culture.
Myzinkov, A., Korotkov, A., Zheltyakov, M., & et al. (2024). Dark triad personality traits are associated with decreased grey matter volumes in ‘social brain’ structures. Personality and Social Psychology, 12, 2024. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2023.1326946.
Paulhus, D. L. (2014). Toward a taxonomy of dark personalities. Current Directions in Psychological Science, (23)6, 421–426.
Paulhus, D.L., & Williams, K.M. (2002). The dark triad of personality: Narcissism, Machiavellianism, and psychopathy. Journal of research in personality, 36(6), 55-63.
Peng, W., Li, D., Li, D., Jia, J., Wang, Y., & Sun, W. (2019). School disconnectedness and Adolescent Internet Addiction: Mediation by self-esteem and moderation by emotional intelligence. Computers in Human Behavior, 98, 111-121.
Pontes, H. M., Caplan, S. E., &Griffiths, M.D. (2016). Psychometric validation of the generalized problematic Internet use scale 2 in a Portuguese sample. Computers in Human Behavior, 63, 823-833.
Roberts, J. A., & Yaya, H. P. L., &Manolis, C. (2014). The invisible addiction: Cell-phone activities and addiction among male and female college students. Journal of Behavioral Addiction, 3(4), 254-265.
Shengbo, L., Fiaz, M., Mughal, Y., Weisetsri, W., Ullah, I., Ren, D., Kiran, A., & Kesari, K. (2022). Impact of Dark Triad on Anxiety Disorder: Parallel Mediation Analysis during Pandemic. Health Psychology. 2, 5, 25-33.
Stenason, L., & Vernon, P. A. (2016). The Dark Triad, reinforcement sensitivity and substance use. Personality and Individual Differences, 94, 59–63. https://doi.org/10.1016/j.paid.2016.01.010
Turel, O., & Serenko, A. (2012). The benefits and dangers of enjoyment with social networking websites. European Journal of Information Systems, 21(5), 512-528.
Urbanova, L. B., Holubcikova, J., Geckova, A. M., Van Dijk, P., Reijenveld, S. (2024). Adolescents with emotional and behavioural problems are at higher risk to become excessive or addicted Internet users: is this association moderated by gender? European Journal of Public Health, 34, 2, 2024, Pages 283–288. https://doi.org/10.1093/eurpub/ckae009.
Van Deursen, A. J., Bolle, C. L., Hegner, S. M., & Kommers, P. A. (2015). Modeling habitual and addictive smartphone behavior: The role of smartphone usage types, emotional intelligence, social stress, self-regulation, age, and gender. Computers in human behavior, 45, 411-420.
Young, K. (2009). Internet addiction: diagnosis and treatment considerations. Journal of Contemporary Psychotherapy, 39(4), 241-246.
Zeigler-Hill, V. E., & Marcus, D. K. (2016). The dark side of personality: Science & practice in social, personality, & clinical psychology (pp. xi-389). American Psychological Association.
