هوشهای چندگانه گاردنر؛ روایتی جذاب اما بی مبنا از ظرفیتهای هوشی ذهن
محورهای موضوعی : تاریخ و ماهیت رشته فلسفهٔ تعلیم‌وتربیت، مکاتب و رویکردهای فلسفهٔ تعلیم‌وتربیت قدیم و جدید ،تاریخ اندیشه و عمل تربیتی (سیاست‌ها، برنامه‌ها، اقدامات و...) مفاهیم، گزاره‌ها و نظریه‌های تربیتی آراء مربیان و فیلسوفان تربیتی روش‌شناسی پژوهش‌های تربیتی انواع تربیت مسائل تعلیم‌وتربیت ایران و جهان برنامه درسی و آموزش در رشته‌های گوناگون
1 - دانشگاه تهران
کلید واژه: گاردنر, هوش, هوشهای چندگانه, IQ,
چکیده مقاله :
نظریه هوش های چندگانه گاردنر، یکی از پرنفوذترین نظریه ها در حوزه شناخت هوش و ظرفیت های شناختی ذهن انسان می باشد. این نظریه به طور گسترده از سوی کارگزارن تربیتی در سطح دنیا، مورد پذیرش قرار گرفت و مقالات و کتاب¬های متعددی برای شیوه اثرگذاری و هدایت فرایندهای تربیتی بر مبنای این دیدگاه شکل گرفت. اما همزمان نقدهای سختی نیز از زوایای فلسفی، عصب شناختی و تربیتی به این دیدگاه وارد شده است. در کشور ما این نقدها مورد توجه قرار نگرفته و با استقبالی کم نظیر این دیدگاه به کار بسته شده و حتی به اسناد رسمی نیز راه یافته است. حال آنکه، این دیدگاه، با شواهد معارض بسیاری روبرو شده و مبانی آن نیز با نقدهای سختی که غالبا، بی پاسخ مانده است مواجه گشته است. این مقاله با رویکردی تحلیلی، در سه حوزه فلسفی، علم اعصاب و تربیتی نقدهای وارد شده به این دیدگاه را مورد تحلیل قرار داده است و پاسخ های گاردنر و مدافعان دیدگاه وی را مورد سنجش قرار داده است. نتایج بررسی و تحلیل حاکی از آن است که دیدگاه گاردنر به رغم پذیرش گسترده ی خویش، با ابهامات و کاستی های جدی مواجه است و لازم است در کاربرد آن احتیاط لازم صورت پذیرد.
Gardner's theory of multiple intelligences is one of the most influential theories in the field of intelligence and cognitive abilities of the human mind. In short, this theory is accepted by educational agents in the world, and numerous articles and books were formed based on this point of view. But at the same time, there have been harsh criticisms from philosophical, neurological and educational angles to this view. In our country, these criticisms have been ignored, and this point of view enthusiastically has been welcomed and has even made its way into official documents. While, it has been faced with many counterevidence and its foundations have been faced with harsh criticisms that have often remained unanswered. With an analytical approach, this article has analyzed the criticisms made to this view in three fields of philosophy, neuroscience and education, and has evaluated the responses of Gardner and the defenders of his view. The results of investigation and analysis indicate that Gardner's point of view, despite its wide acceptance, is faced with serious ambiguities and shortcomings and it is necessary to be careful in its application. b b b b b b b b b b b b b b b b
منابع
آرمسترانگ، تامس (1396). هوش¬های چندگانه در کلاس درس (ترجمه¬ی مهشید صفری). تهران: انتشارات مدرسه.
دژگاهی، صغرا و حاجی مرادی، فرخنده (1392). تحلیل یادگیری بر اساس مقایسه سبک¬های شناختی و هوش چندگانه هوارد گاردنر. تهران: نشر علم.
شفلر، ایزرائیل (1382). در باب استعدادهای آدمی (ترجمه¬ی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه). تهران: انتشارات سمت.
فلیتهم، مایکل (1402). هوش¬های چندگانه (ترجمه¬ی بهرام قاسمی¬نژاد). تهران: نشر فراروان.
کوهن، تامس (1393). ساختار انقلاب¬های علمی (ترجمه سعید زیباکلام). تهران: انتشارات سمت.
مجدفر، مرتضی؛ اصلانی، ابراهیم و سلیقه¬دار، لیلا (1394). دست¬نامه¬ی شهاب (راهنمای آموزگاران و مدیران). تهران: موسسه فرهنگی مدرسه برهان.
مرادی، مصطفی و باقری نوع¬پرست، خسرو (1399). تحلیل و نقد مفهوم «هویت» در اسناد تحول بنیادین آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران. پژوهش¬نامه مبانی تعلیم و تربیت، 10 (1)، صص. 136-156.
مکنزی، والتر (1391).هوش¬های چندگانه و تکنولوژی آموزشی (ترجمه¬ی حسین زنگنه و مصطفی شیری¬پور). تهران: نشر آییژ.
مهرمحمدی، محمود (1385). نظریه¬ی هوش¬های چندگانه و دلالت¬های آن برای برنامه درسی و آموزش. فصلنامه تعلیم و تربیت، شماره 88. صص. 7-31.
Asodan, F. (2017). The Problematic Search for The Nature of Intelligence: Philosophical Reactions and Projections. Journal of Interdisciplinary Studies. Vol. 3, N. 1.
Benisz, M.; Willis, J., O., & and Dumon, R. (2018). Abuses and Misuses of Intelligence Tests: Facts and Misconceptions. In A. B. Kaufman & J. C. Kaufman (Eds.), Pseudoscience: The conspiracy against science (pp. 351–373). Boston Review. https://doi.org/10.7551/mitpress/9780262037426.003.0016
Cave, S. (2020). Intelligence: A History. Retrieved from: https://aeon.co/essays/on-the-dark-history-of-intelligence-as-domination
Chomsky, N. (2009). A Conversation About Multiple Intelligences. An Interview with Noam Chomsky. In MI at 25; Assessing the Impact and Future of Multiple Intelligences for Teaching and Learning. B. Shearer (Ed.). PP. 25-31. New York and London: Teachers College Press.
Furnham, A. & Horne, G. (2021). Myths and misconceptions about intelligence: A study of 35 myths. The Journal of Personality and Individual Differences. Vol. 181. Article 111014.
Gardner, M. H. (2020). A Synthesizing Mind: A Memoir from the Creator of Multiple Intelligences Theory. Massachusetts, London, England: The MIT Press.
Gardner, H., M. (2016). Intelligence Isn’t Black-and-White: There Are 8 Different Kinds. Retrieved from: https://bigthink.com/videos/howard-gardner-on-the-eight-intelligences/
Gardner, M. H. (2011a). Frames of Mind: The Theory of Multiple Intelligences. New York: Basic Books Press.
Gardner, M. H. (2011b). The Unschooled Mind. New York: Basic Books Press.
Gardner, M. H. (2006a). Reply to John White. In Howard Gardner Under Fire: the rebel psychologist faces his critics. J., A. Schaler (Ed.). PP. 295-297. Chicago and La Salle, Illinois: Open Court Press.
Gardner, M. H. (2006b). On failing to grasp the core of MI theory: A response to Visser et al. Intelligence, 34(5), 503–505. https://doi.org/10.1016/j.intell.2006.04.002
Gardner, M. H. (1999). Intelligence Reframed: Multiple Intelligences for the 21st Century. New York: Basic Books Press.
Gardner, M. H. (1998). A Reply to Perry D. Klein's "Multiplying the Problems of Intelligence by Eight". Canadian Journal of Education. Vol. 23, No. 1. pp. 96-102.
Gardner, M. H. (1993). Multiple Intelligences: New Horizons. New York: Basic Books Press.
Gardner, M. H. & Moran, S. (2006). The Science of Multiple Intelligences Theory: A Response to Lynn Waterhouse. Educational Psychologist, 41(4), 227–232.
Hauser, M. (2009). Neuroscience and Multiple Intelligences Theory: Barriers and Bridges? An Interview with Marc Hauser. In MI at 25; Assessing the Impact and Future of Multiple Intelligences for Teaching and Learning. B. Shearer (Ed.). PP. 32-39. New York and London: Teachers College Press.
Klein, P. D. (1998). A Response to Howard Gardner: Falsifiability, Empirical Evidence, and Pedagogical Usefulness in Educational Psychologies. Canadian Journal of Education. Vol. 23, No. 1, pp. 103-112.
Klein, P. D. (1997). Multiplying the Problems of Intelligence by Eight: A Critique of Gardner's Theory. Canadian Journal of Education. Vol. 22, No. 4 (Autumn, 1997), pp. 377-394.
Kornhaber, M. L. (2020). The Theory of Multiple Intelligences. In The Cambridge Handbook of Intelligence. R. J. Sternberg (Ed.). 2nd. Edition, PP. 659-678.
Lanz, P. (2000). The Concept of Intelligence in Psychology and Philosophy. H. Cruse; J Dean & H. Ritter (Eds.), Prerational Intelligence: Adaptive Behavior and Intelligent Systems Without Symbols and Logic, Volume 1, Volume 2 Prerational Intelligence: Interdisciplinary Perspectives on the Behavior of Natural and Artificial Systems, Volume 3. Studies in Cognitive Systems, vol 26. Springer, Dordrecht. https://doi.org/10.1007/978-94-010-0870-9_3
Legg, S. & Hutter, M. (2007). A Collection of Definitions of Intelligence. Proceedings of the 2007 conference on Advances in Artificial General Intelligence: Concepts, Architectures and Algorithms. Vol. 157. PP. 17–24
Sternberg, R. J. (2020). A History of Research on Intelligence – Part 2: Psychological Theory, Research, and Practice in the Nineteenth and Twentieth Centuries. In The Cambridge Handbook of Intelligence. R. J. Sternberg (Ed.). 2nd. Edition, PP. 18-31.
Sternberg, R. J. (2003). Intelligence. In Handbook of Psychology, Vol. 1, D., K. Freedheim & I., B. Weiner (Ed.), PP. 135-156. New Jersy: John Wiley & Sons, Inc.
Sternberg, R. J. (1997). Successful intelligence; How Practical and Creative Intelligence Determine Success in Life. New York: Penguin Press.
Torrijos-Muelas, M; González-Víllora, S. & Bodoque-Osma, A. R. (2021). The Persistence of Neuromyths in the Educational Settings: A Systematic Review. Front. Psychol., Volume 11, https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.591923
Visser, B. A., Ashton, M. C., & Vernon, P. A. (2006). Beyond g: Putting multiple intelligences theory to the test. Intelligence, 34(5), 487–502. https://doi.org/10.1016/j.intell.2006.02.004
Visser, B. A., Ashton, M. C., & Vernon, P. A. (2006). g and the measurement of Multiple Intelligences: A response to Gardner. Vol 34, Issue 5, pp. 507-510 https://doi.org/10.1016/j.intell.2006.04.006.
Waterhouse, L. (2023). Why Multiple Intelligences Theory is a Neuromyth. Front. Psychol. 14:1217288. Doi: 10.3389/fpsyg.2023.1217288
Waterhouse, L. (2006). Multiple Intelligences, the Mozart Effect, and Emotional Intelligence: A Critical Review. Educational Psychologist, 41(4), 207–225.
White, J. (2008). Illusory Intelligences? Journal of Philosophy of Education, Vol. 42, No. 3-4, pp. 611-630.
White, J. (2006). Multiple Invalidities. In Howard Gardner Under Fire: the rebel psychologist faces his critics. J., A. Schaler (Ed.). PP. 45-71. Chicago and La Salle, Illinois: Open Court Press.
White, J. (2004). Howard Gardner: The Myth of Multiple Intelligences. This paper is based on a lecture given at Institute of Education University of London.
