تعیین ارتباط میان خطواره¬های حاصل از روش مغناطیس¬سنجی با کانه¬زایی مس در کانسار سبزسنگ براساس اکتشافات مستقیم
الموضوعات :
رضا احمدی
1
(عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اراک)
الکلمات المفتاحية: کانسار مس سبزسنگ, مغناطیس¬سنجی, اکتشاف مستقیم, خطواره, کانه¬زایی ,
ملخص المقالة :
در کانسار مس سبزسنگ واقع در استان مرکزی فعالیت¬های اکتشافی غیرمستقیم ژئوفیزیکی و اکتشافات مستقیم سطحی گسترده¬ای شامل برداشت نمونه¬های لیتوژئوشیمیایی، آبراهه¬ای، حفر و برداشت نمونه از ترانشه¬ها در تمام سطح محدوده مورد مطالعه صورت گرفته است. همچنین تعداد پنج حلقه گمانه اکتشافی در یک محدوده مربع شکل به¬ابعاد 115×100 متر در بخش خاوری کانسار، حفاری شده است. در پژوهش حاضر ابتدا خطواره¬های موجود در کانسار سبزسنگ با استفاده از روش مغناطیس¬سنجی شناسایی شد. برای این منظور بر روی داده¬های برداشت مغناطیسی انواع فیلترهای مورد نیاز بویژه فیلترهای تشخیص لبه شامل مشتق افقی، سیگنال تحلیلی و زاویه تیلت اعمال شد. سپس، براساس اکتشافات مستقیم انجام¬شده، میزان ارتباط میان خطواره¬ها با کانه¬زایی مس مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا میزان همبستگی کیفی میان خطواره¬ها با کانه¬زایی سطحی مس برای کل محدوده سبزسنگ و میزان همبستگی کیفی و کمی میان خطواره¬ها با کانه¬زایی مس انواع کارهای اکتشافی سطحی و عمیق در محدوده حفر گمانه¬های اکتشافی تعیین شد. نتایج پژوهش نشان می¬دهد که تمرکز ماده معدنی در محدوده سبزسنگ، بیشتر سطحی است و تطابق کیفی بسیار زیادی بین خطواره¬ها و حضور ماده معدنی در کل سطح منطقه مورد مطالعه وجود دارد. برای تعیین همبستگی کمی، ابتدا نقشه دوبعدی مبتنی بر شبکه خطواره¬ها تولید شد، سپس داده¬های عیارسنجی مس و تعداد خطواره¬ها درون یك محـدوده هم¬اندازه، بعد از شبكه‌بندی یکسان درون¬یابی شدند. در نهایت بین داده¬های عیارسنجی مس و خطواره¬ها در بخش خاوری کانسار، میزان همبستگی بسیار ضعیف با ضریب همبستگی برابر با 02/0- بدست آمد. نتایج این پژوهش، به¬عنوان کلید و راهنمایی به¬منظور تصمیم¬گیری برای چگونگی مرحله اکتشاف تفصیلی کانسار می¬باشد.
احمدي، ر.، 1379. ارزيابي كانسار تپه¬سرخ با استفاده از تلفيق داده‌هاي اكتشافي به¬روش همبستگي زمين‌آماري داده‌ها، پایان¬نامه کارشناسی ارشد، دانشكده مهندسي معدن، دانشگاه صنعتي اصفهان.
احمدی، ر.، احسان¬نژاد، ج.، 1400. پردازش و تجزیه¬و¬تحلیل داده¬های حجیم ژئوفیزیکی برداشت¬شده در کانسار مس علی¬آباد یزد به¬منظور تعیین ارتباط آن¬ها با کانی¬زایی، دومین کنفرانس ملی داده¬کاوی در علوم زمین، دانشگاه صنعتی اراک، اراک.
احمدی، ر.، رضاپور، م.ر.، 1398. پیشنهاد موقعیت بهینه حفاری در کانسار مس پورفیری نارباغی شمالی ساوه براساس مدل¬سازی داده¬های ژئوفیزیکی، مجله انجمن زمین¬شناسی مهندسی ایران، جلد دوازدهم، شماره 3 و 4، 95-121.
احمدی، ر.، شریعتی زارچ، س.م.، 1399. بررسی تأثیر پارامترهای مختلف بر روی پاسخ اهداف مغناطیسی در روش مغناطیس¬سنجی با استفاده از مدلسازی پیشروی دوبعدی و سه¬بعدی، مجله انجمن زمین¬شناسی مهندسی ایران، جلد 13، شماره 3، 15-34.
امامی، ع.، 1392. تفسير داده¬های گرانی و مغناطيس آنومالی 32 سنگ¬آهن ساغند با استفاده از روش¬های پردازش تصويری، پایان¬نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود.
انصاری، ع.، فاتحی، م.، علمدار، ک.، 1391. برآورد مرز بي¬هنجاري¬هاي مغناطيسي رباط پشت¬بادام به¬كمك مشتقات ميدان پتانسيل و تركيبات مكاني و فازي بين آن¬ها، مجله ژئوفیزیک ایران، 6 (3)، 31-45.
شاهوردی، م.، نمکی، ل.، منتهایی، م.، مصباحی، ف.، بساوند، م.، 1396. تفسیر داده¬های مغناطیسی براساس محاسبه زاویه تیلت و بهبود گرادیان افقی، مطالعه موردی: فروافتادگی زنجان، مجله فيزيك زمين و فضا، 43 (1)، 101-113.
شرکت جهان¬صنعت آتی معدن، 1400. گزارش اکتشاف ژئوفیزیک به روش مگنتومتری در محدوده سبزسنگ ساوه، 76 ص.
شرکت جهان¬صنعت آتی معدن، 1400. گزارش اکتشافات انجام شده در محدوده سبزسنگ، 77 ص.
شرکت جهان¬صنعت آتی معدن، 1401. گزارش اکتشاف ژئوفیزیک به¬روش IP/Rs در محدوده سبزسنگ ساوه، 85 ص.
عطائی¬پور، م.، 1398، مبانی مدلسازی دوبعدی ذخائر معدنی، انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر، 326 ص.
قلمقاش، ج.، 1377. گزارش زمین¬شناسی ورقه یکصدهزارم ساوه، سازمان زمین-شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
محلوجي، ه.، 1376. شبيه‌سازي سيستم¬هاي گسسته– پيشامد، مؤسسة انتشارات علمي دانشگاه صنعتي شريف.
Adi Gunawan, M., Roni Cahya, S., Heri, S., 2019. Fracture analysis of uranium-bearing rock in Eko-Remaja exploration tunnel at depth 50-200 meters, Kalan, west Kalimantan, Journal of Physics: Conference Series 1363 012013 DOI 10.1088/1742-6596/1363/1/012013, 1-6.
Cooper, G.R.J., Cowan, D.R., 2006. Enhancing potential field data using filters based on the local phase, Computers & Geoscience, 32, 1585-1591.
Doo, W.B., HSU, S.K., Tsai, C.H., Huang, Y.S., 2009. Using analytic signal to determine magnetization/density ratios of geological structures, Geophysical Journal International, 179 (1), 112-124.
Erickson, Jr.A.J., 1992. Geological interpretation, modeling and representation. In: H. Hartman (Editor), SME Mining Engineering Handbook. SME-AIME, New York, pp. 333-343.
Gohari Anaraki, M., Tadayon, M., Nadimi, A., Katal, R., 2022. Post-Eocene structural evolution of the Qole-Kaftaran and investigate the linkage between structures and Pb-Zn and Cu mineralization, North Toroud fault, Tectonics Journal, 5(20): 77-95, DOI: 10.22077/JT.2022.5323.1140.
Gonzalez, R., Woods, R., 2017, Digital Image Processing, 4th Edition, Pearson, 1022 p.
HSU, S.K., Sibuet, J.C., Shyu, C.T., 1996. High-resolution detection of geologic boundaries from potential-field anomalies: An enhanced analytic signal technique, Geophysics 61(2), 373-386.
Lu, Y., Li, X., Liu, Y., Leng, J., 2021. The Establishment of ore-controlling fracture system of Baoginshan gold mine based on fracture-tectonic analysis, Mobile Information Systems, https://doi.org/10.1155/2021/5887680, 1-9.
Ma, G., Li, L., 2013. Direct analytic signal (DAS) method in the interpretation of magnetic data, Journal of Applied Geophysics, 88, 101-104.
Miller, H.G., Singh, V., 1994. Potential field tilt—a new concept for location of potential field sources, Journal of Applied Geophysics, 32 (2-3), 213-217.
Saada, A., 2016. Edge detection and depth estimation of Galala El Bahariya Plateau, Eastern Desert-Egypt, from aeromagnetic data, Geomechanics and Geophysics for Geo-Energy and Geo-Resources, 2(1), 25–41.
Schober, P., Boer, C., Schwarte, L., 2018. Correlation Coefficients: Appropriate Use and Interpretation Anesthesia & Analgesia, 126 (5), 1763-1768.
Stewart, I.C.F., Miller, D.T., 2018. Directional tilt derivatives to enhance structural trends in aeromagnetic grids, Journal of Applied Geophysics, 159, 553-563.
Tagwai, M.G., Jimoh, O.A., Ariffin, K.S., Abdul Razak, M.F., 2021. Investigation based on quantified spatial relationships between gold deposits and ore genesis factors in northeast Malaysia, Journal of Spatial Science, 66 (2): 229-252.
Wijns, C., Perez, C., Kowalczyk, P., 2005. Theta map: Edge detection in magnetic data, Geophysics, 70(4), 39-43.
www.rockware.com/Rockworks2022
